Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις που στοχεύουν σε μια τελική συμφωνία για το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ με σκοπό τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα συνεχίζονται την Τρίτη στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου.
Σύμφωνα με Παλαιστίνιους και Αιγύπτιους αξιωματούχους που μίλησαν στο BBC, οι συνομιλίες επικεντρώνονται στη δημιουργία των «κατάλληλων συνθηκών επί του πεδίου» για μια ενδεχόμενη ανταλλαγή κρατουμένων — την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα μεγάλο αριθμό Παλαιστίνιων φυλακισμένων.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ δήλωσε το Σάββατο ότι «ελπίζει να ανακοινώσει την απελευθέρωση ομήρων τις επόμενες ημέρες», ενώ ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που ηγείται της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι «μια συμφωνία είναι πλέον εφικτή και θα είναι διαρκής».
Γάζα: Οι συνομιλίες υπό τη σκιά της αιματοχυσίας
Οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται δύο χρόνια μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023, όπου σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άτομα και 251 κρατήθηκαν όμηροι. Από την απάντηση του Ισραηλινού στρατού μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 67.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, μεταξύ των οποίων 18.000 παιδιά, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, που ελέγχεται από τη Χαμάς.
Στη Σαρμ Ελ Σέιχ, οι αντιπροσωπείες του Ισραήλ και της Χαμάς συναντώνται χωριστά με Αιγύπτιους και Καταρινούς μεσολαβητές, σε μια προσπάθεια να συμφωνήσουν σε μια πρώτη φάση ανταλλαγής. Η φάση αυτή προβλέπει την απελευθέρωση 48 ομήρων, εκ των οποίων μόνο 20 πιστεύεται ότι είναι ζωντανοί, έναντι εκατοντάδων Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, μιλώντας από τον Λευκό Οίκο, υπογράμμισε πως «η Χαμάς έχει ήδη συμφωνήσει σε ορισμένα πολύ σημαντικά σημεία». «Πιστεύω πραγματικά ότι θα υπάρξει συμφωνία», πρόσθεσε, καλώντας όλες τις πλευρές να «κινηθούν γρήγορα».
Γάζα: Το ειρηνευτικό σχέδιο των 20 σημείων
Το σχέδιο των 20 σημείων που έχει συμφωνηθεί ανάμεσα στον Τραμπ και τον Μπενιαμίν Νετανιάχου προβλέπει άμεση κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση των ομήρων και είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Επιπλέον, αποκλείει οποιονδήποτε ρόλο της Χαμάς στη μελλοντική διακυβέρνηση της περιοχής, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους στο μέλλον. Παρά ταύτα, ο Νετανιάχου επανέλαβε την αντίθεσή του σε αυτή την προοπτική, δηλώνοντας: «Δεν υπάρχει καμία αναφορά σε παλαιστινιακό κράτος στη συμφωνία. Παραμένουμε σθεναρά αντίθετοι.»
Από την πλευρά της, η Χαμάς απάντησε πως «δέχεται να απελευθερώσει όλους τους Ισραηλινούς κρατουμένους – ζωντανούς και νεκρούς – σύμφωνα με τη φόρμουλα ανταλλαγής που προτείνει ο Τραμπ», υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ωστόσο, δεν αποδέχθηκε ακόμη τα αιτήματα για αφοπλισμό και αποχώρησή της από τη διακυβέρνηση της Γάζας.
Ελπίδες, επιφυλάξεις και διεθνείς αντιδράσεις για τη Γάζα
Η απάντηση της Χαμάς θεωρήθηκε από πολλούς αναλυτές «απροσδόκητα ήπια», γεγονός που ορισμένοι ερμηνεύουν ως αποτέλεσμα εξωτερικών πιέσεων από συμμάχους της. Η Παλαιστινιακή Αρχή χαρακτήρισε τις προσπάθειες του Τραμπ «ειλικρινείς και αποφασιστικές», ενώ η Βρετανία, το Κατάρ και η Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρέτισαν την πρωτοβουλία ως «την πιο ρεαλιστική ευκαιρία ειρήνης των τελευταίων ετών».
Ακόμη και το Ιράν, παραδοσιακός υποστηρικτής της Χαμάς, φαίνεται να δείχνει σημάδια αποδοχής, προκαλώντας αίσθηση στη διεθνή κοινότητα.
Την ίδια ώρα, οι ισραηλινές επιθέσεις συνεχίζονται σε διάφορα σημεία της Λωρίδας της Γάζας. Ο εκπρόσωπος της Πολιτικής Άμυνας της Γάζας, Μαχμούντ Μπασάλ, δήλωσε στο BBC ότι «κανένα φορτηγό με ανθρωπιστική βοήθεια δεν έχει επιτραπεί να εισέλθει στη Γάζα εδώ και τέσσερις εβδομάδες».
Περισσότεροι από 200.000 κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει τη Γάζα Σίτι μετά τις ισραηλινές εντολές εκκένωσης, ενώ πολλοί ακόμη παραμένουν εγκλωβισμένοι χωρίς πρόσβαση σε τρόφιμα ή ιατρική φροντίδα.
Παρά τις συγκρατημένες προσδοκίες, οι διπλωμάτες χαρακτηρίζουν τη σημερινή φάση των διαπραγματεύσεων ως «την πιο κρίσιμη από την έναρξη του πολέμου». Αν υπάρξει πρόοδος, η συμφωνία θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για οριστικό τερματισμό των συγκρούσεων και για ένα νέο πολιτικό τοπίο στη Μέση Ανατολή.
Όπως σχολίασε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες: «Το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ αποτελεί μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Ο κόσμος χρειάζεται επιτέλους ένα τέλος σε αυτή την τραγωδία»
Με πληροφορίες από BBC
