Αυξάνονται τις τελευταίες ημέρες οι καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις δυνάμεις ασφαλείας στη Χιλή, η οποία συγκλονίζεται από μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας, ενώ ερευνητές του ΟΗΕ αναμένονται σήμερα στη χώρα.
Βασανιστήρια, σεξουαλική βία, ξυλοδαρμοί και σοβαροί τραυματισμοί από σκάγια: οι οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάνουν λόγο τις τελευταίες ημέρες για πολλές ωμότητες από την πλευρά των δυνάμεων της τάξης στη διάρκεια της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που επιβλήθηκε στη χώρα και ήρθη τα μεσάνυχτα της Κυριακής.
Μπροστά στην αύξηση των καταγγελιών η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Μισέλ Μπατσελέτ πρώην πρόεδρος της Χιλής, ανακοίνωσε την Πέμπτη την αποστολή ερευνητών. Η Διεθνής Αμνηστία επεσήμανε επίσης ότι θα στείλει μία ομάδα στη χώρα.
«Μου αφαίρεσαν τον βολβό του ματιού για να βγάλουν τα σκάγια» που είχαν σφηνωθεί πίσω του, διηγήθηκε ο Έμερσον Γιαρκάν, 30 ετών, από το νοσοκομείο του Σαντιάγο όπου νοσηλεύεται.
Ο τριαντάχρονος, ο οποίος πλέον έχασε το μάτι του, τραυματίστηκε από τα πυρά της αστυνομίας την ώρα που βρισκόταν κοντά στην πλατεία Ιταλίας στο Σαντιάγο, όπου είχαν συγκεντρωθεί σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι την Παρασκευή το βράδυ για να καταγγείλουν τις κοινωνικές ανισότητες στη Χιλή.
Αφού είχε πέσει η νύκτα και οι διαδηλωτές είχαν αρχίσει να διαλύονται η αστυνομία ξεκίνησε να κάνει χρήση δακρυγόνων. «Περίμεναν να σηκωθεί καπνός και άρχισαν να μας πυροβολούν ώστε να μην μπορούμε αν τους δούμε. Όμως αυτός που με πυροβόλησε (...) είδα ότι στόχευσε κατευθείαν στο πρόσωπό μου», πρόσθεσε ο νεαρός.
Οι καταγγελίες αφορούν κυρίως τη μονάδα αντιμετώπισης ταραχών της αστυνομίας, η οποία έχει αναλάβει τη διάλυση των διαδηλωτών, την ώρα που στρατιώτες, οι οποίοι είχαν αναπτυχθεί στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, είχαν κυρίως υποστηρικτό ρόλο.
«Προς το παρόν η μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εμπλέκουν τους καραμπινέρος της Χιλής», επεσήμανε ο Ροντρίγο Μπούστος νομικός υπεύθυνος στο Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (INDH), έναν ανεξάρτητο, κρατικό οργανισμό ο οποίος καταγράφει τους τραυματίες άμεσα από τα νοσοκομεία και τα αστυνομικά τμήματα.
Σεξουαλικές ταπεινώσεις
Από τους 20 ανθρώπους που έχουν σκοτωθεί μετά την έναρξη των ταραχών στις 18 Οκτωβρίου, πέντε έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της επέμβασης των δυνάμεων ασφαλείας, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, της εισαγγελίας και του Ινστιτούτου.
Ο στρατός εμπλέκεται σε τέσσερις θανάτους, ενώ ένας άλλος άνθρωπος έχασε τη ζωή του αφού ξυλοκοπήθηκε από την αστυνομία. Δύο άλλα θύματα σκοτώθηκαν όταν μεθυσμένος οδηγός έπεσε πάνω τους. Τα υπόλοιπα υπέκυψαν στα τραύματα που υπέστησαν σε πυρκαγιές ή λεηλασίες.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του INDH, 3.193 άνθρωποι συνελήφθησαν και 1.092 τραυματιστήκαν, εκ των οποίων οι 596 από πυρά (σφαίρες, σκάγια). Ο οργανισμός διευκρίνισε ότι έχουν κατατεθεί 88 προσφυγές , ανάμεσά τους πέντε για ανθρωποκτονία και 17 για βασανιστήρια και σεξουαλική βία.
Παράλληλα το κίνημα ενσωμάτωσης και απελευθέρωσης των ομοφυλόφιλων (Movilh) κατήγγειλε δύο περιπτώσεις «κακοποίησης και ομοφοβικών βασανιστηρίων» σε δύο αστυνομικά τμήματα προαστίου του Σαντιάγο. Μία περίπτωση, που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στη Χιλή, αφορά έναν φοιτητή ιατρικής.
Σύμφωνα τον δικηγόρο του INDH Πάμπλο Ριβέρα, ο νεαρός άνδρας «υποβλήθηκε σε σοβαρές ταπεινώσεις που ισοδυναμούν με βασανιστήρια, με τα πιο σοβαρά να είναι σεξουαλικής φύσης. Αναγκάστηκε να γδυθεί εντελώς, τον έδεσαν με χειροπέδες και τον χτύπησαν. Φαίνεται ότι κακοποιήθηκε σεξουαλικά από τους καραμπινέρος με ένα γκλομπ».
Μια άλλη περίπτωση αφορά έναν άνδρα 21 ετών «ο οποίος κρατήθηκε επί πέντε ημέρες στο Σαντιάγο», σύμφωνα με το Movilh. Ο ειδησεογραφικός ιστότοπος The Clinic δημοσίευσε επίσης μαρτυρίες γυναικών που κατήγγειλαν ότι έπεσαν θύματα σεξουαλικής βίας μετά τη σύλληψή τους.
Η αποστολή της Διεθνούς Αμνηστίας θα έχει στόχο «να συγκεντρώσει μαρτυρίες και να βρει έγγραφα που να επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα πιθανά εγκλήματα διεθνούς δικαίου προκειμένου να βοηθήσει τα θύματα», επεσήμανε σε ανακοίνωσή της η Έρικα Γκεβάρα Ρόσας διευθύντρια της ΜΚΟ για την Αμερική.
