Ποιος: Ζόραν Ζάεφ, πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, ηγέτης του κόμματος της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης (SDSM).


Πού: Στην πρώην «ακατονόμαστη», για την Ελλάδα, γειτονική χώρα που χάρη στη Συμφωνία των Πρεσπών την οποία υπέγραψαν από κοινού με τον Αλέξη Τσίπρα στις 12/6/2018 «απέκτησε» ένα όνομα αποδεκτό και από τα δύο μέρη. Μπήκαν, ταυτόχρονα, οι βάσεις για μια νέα εποχή τόσο στις διακρατικές σχέσεις ύστερα από δύο «ψυχροπολεμικές» δεκαετίες όσο και στις διεθνείς προοπτικές της χώρας που από το '91 οπότε ανεξαρτητοποιήθηκε μέχρι πρόσφατα οι πάντες σχεδόν ονόμαζαν Μακεδονία... σκέτη, ενώ για εμάς παρέμενε μια χώρα «πρώην» (ΠΓΔΜ), δηλαδή ανύπαρκτη στο νυν.


Γιατί:  Διότι κόντρα στο ιδιαίτερα αρνητικό γι΄αυτόν κλίμα ύστερα από την «πόρτα» που έριξε η ΕΕ - δηλαδή ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν - στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας και ξεπερνώντας την αρχική του απογοήτευση, διακηρύττει τώρα ότι θα εφαρμόσει έτσι κι αλλιώς τη Συμφωνία των Πρεσπών που θεωρούνταν προαπαιτούμενο όχι μόνο για να αναθερμανθούν οι σχέσεις με την Ελλάδα αλλά και για να γίνει δεκτή η χώρα του σε ΕΕ-ΝΑΤΟ. Υπόψη ότι το δεύτερο έχει ήδη δρομολογηθεί, όσο για το πρώτο οι τελευταίες εκτιμήσεις λένε ότι γρήγορα θα ξεμπλοκάρει με την Κομισιόν να αποφεύγει ακόμα ένα «αυτογκόλ».


Διά ταύτα: Ο Ζάεφ έχει αποδείξει ότι είναι ένας τολμηρός, ρεαλιστής και προοδευτικός πολιτικός από αυτούς που σπανίζουν στα Βαλκάνια. Πήρε καταρχήν μια πολύ δύσκολη απόφαση που προϋπέθετε την αλλαγή του Συντάγματος της χώρας του, κάτι μάλλον πρωτοφανές στην διεθνή πολιτική σκηνή δίχως να φοβηθεί το πολιτικό κόστος, όπως δεν φοβήθηκε το εξαγριωμένο πλήθος (οπαδοί του εθνικιστικού αντιπολιτευόμενου κόμματος VMRO) που εισβάλλοντας στο κτίριο του κοινοβουλίου πέρσι τον Μάρτιο παραλίγο να λιντσάρουν τόσο τον ίδιο – ευτυχώς δεν τραυματίστηκε σοβαρά - όσο και άλλα στελέχη του κόμματός του καθώς επίσης των «σύμμαχων» Αλβανόφωνων (DUI), κατηγορώντας τους για «προδοσία». Διαδηλώσεις και επεισόδια σημειώθηκαν και κατά την ψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών φέτος στη βουλή της γείτονος. Δεν είναι βέβαια δυνατό να αναλυθεί εδώ πόσο επιτυχημένη υπήρξε η εν λόγω Συμφωνία, ψύχραιμα εντούτοις αποτιμώντας τη φαντάζει ό,τι καλύτερο συνέβη μέχρι τώρα στις σχέσεις των δύο χωρών, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς τις συνθήκες που επιτεύχθηκε και την πολύ αρνητική προϊστορία – και μόνο η λυσσαλέα αντίδραση των εθνικιστών και των πατριδοκάπηλων ένθεν και ένθεν αποτελεί ένα εχέγγυο ότι αν μη τι άλλο είναι στη σωστή κατεύθυνση. Ήδη γίνανε βήματα όπως μετονομασίες δρόμων, πλατειών κ.λπ. Κάποιοι ισχυρίστηκαν πως κύριο μέλημα ή «αποστολή» του Ζάεφ ήταν η μέσω των Πρεσπών ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που πάντως διαψεύδει η ως τώρα πορεία του ως πολιτικού και το «τεντωμένο σχοινί» στο οποίο κινείται προκειμένου αφενός να διασφαλίσει τα συμφέροντα της χώρας του, αφετέρου να την καταστήσει μια ανοικτή δημοκρατική, σύγχρονη κοινωνία δίχως αναχρονιστικούς αλυτρωτισμούς – αναρωτιέται κανείς ποιος Έλληνας πολιτικός στη θέση του θα έπαιρνε τα ίδια ρίσκα, όποιο κι αν ήταν το έξωθεν «αντάλλαγμα». Και για τον ίδιο βέβαια οι πιθανότητες να ξαναεκλεγεί πρωθυπουργός στις εκλογές που προανήγγειλε μετά το «όχι» της ΕΕ φαντάζουν μικρές, εκτός και υπάρξουν θεαματικές εξελίξεις. Έκανε όμως μια θαρραλέα αρχή. 

― Θοδωρής Αντωνόπουλος