Εξέταση αίματος μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας μία δεκαετία πριν τη διάγνωση

Εξέταση αίματος μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο άνοιας πάνω από μία δεκαετία πριν τη διάγνωση Facebook Twitter
Φωτ.: Unsplash
0

Μία εξέταση αίματος θα μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας, μια δεκαετία και πλέον, πριν η πάθηση διαγνωστεί επίσημα σε ασθενείς, σύμφωνα με ερευνητές.

Οι ελπίδες για την εξέταση αίματος αυξήθηκαν αφού οι επιστήμονες ανακάλυψαν βιολογικούς δείκτες για την νόσο της άνοιας σε δείγματα αίματος που συλλέχθηκαν από περισσότερους από 50.000 υγιείς εθελοντές, οι οποίοι είχαν εγγραφεί στο project της UK Biobank. Η ανάλυση αίματος εντόπισε πρότυπα τεσσάρων πρωτεϊνών, που προέβλεπαν την εμφάνιση της άνοιας γενικά αλλά και της νόσου του Αλτσχάιμερ και της αγγειακής άνοιας, σε μεγαλύτερη ηλικία.

Σε συνδυασμό με περισσότερους συμβατικούς παράγοντες κινδύνου όπως η ηλικία, το φύλο, η εκπαίδευση και η γενετική ευαισθησία, τα πρωτεϊνικά προφίλ επέτρεψαν στους ερευνητές να προβλέψουν την άνοια με εκτιμώμενη ακρίβεια 90% σχεδόν 15 χρόνια πριν οι ασθενείς λάβουν κλινική επιβεβαίωση της νόσου.

Έως το 2030 ο αριθμός των ασθενών με άνοια θα έχει φτάσει τα 78 εκατ. παγκοσμίως

Περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με άνοια παγκοσμίως, αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 78 εκατομμύρια έως το 2030. Περίπου το 70% της άνοιας προκαλείται από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, με αγγειακή άνοια, που με τη σειρά της προκαλείται από βλάβη των αιμοφόρων αγγείων. Αυτό αποτελεί το 20% των περιπτώσεων.

«Ελπίζουμε να το αναπτύξουμε ως ένα κιτ προσυμπτωματικού ελέγχου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο εθνικό σύστημα υγείας», δήλωσε ο καθηγητής Jianfeng Feng, ο οποίος κατέχει θέσεις στο Πανεπιστήμιο του Warwick και στο Πανεπιστήμιο Fudan στην Κίνα.

Μια σειρά από πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει τη δυνατότητα που έχει η εξέταση αίματος, η οποία μπορεί να εντοπίσει ασθενείς που είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν άνοια. Έχοντας αυτές τις πληροφορίες, οι γιατροί θα μπορούσαν να καθορίσουν ποιους ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθήσουν άμεσα για περαιτέρω αξιολογήσεις, συμπεριλαμβανομένου πλήρους διαγνωστικού ελέγχου για τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Τα δύο υπό εξέταση φάρμακα για την άνοια

Η έγκαιρη επιβεβαίωση της διάγνωσης της άνοιας είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά εάν οι ασθενείς πρόκειται να επωφεληθούν από δύο νέα φάρμακα για το Αλτσχάιμερ, το lecanemab και το donanemab. Και τα δύο φάρμακα βρίσκονται υπό εξέταση από τη ρυθμιστική αρχή φαρμάκων του Ηνωμένου Βασιλείου. Εάν πάρουν άδεια, το αρμόδιο Εθνικό Ινστιτούτο θα εξετάσει το κόστος και τα οφέλη προτού αποφασίσει αν θα πρέπει να διατεθούν προς χρήση. Η αμερικανική ρυθμιστική αρχή φαρμάκων έχει ήδη εγκρίνει το lecanemab και αναμένεται να αποφασίσει άμεσα για το donanemab. Οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές εξακολουθούν να εξετάζουν και τα δύο φάρμακα.

Από τότε που το lecanemab, μια θεραπεία με συνθετικά αντισώματα δημιουργήθηκε από τη Biogen στις ΗΠΑ και την Eisai στην Ιαπωνία, έγινε πρωτοσέλιδο το 2022 για την επιβράδυνση της πορείας της νόσου του Αλτσχάιμερ, γιατροί και ιατρικές φιλανθρωπικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η υπηρεσία υγείας δεν είναι έτοιμη να παραδώσει τέτοια φάρμακα.

Τα νέα φάρμακα πρέπει να εγχέονται στους ασθενείς κάθε δύο εβδομάδες και λόγω των δυνητικά θανατηφόρων παρενεργειών, οι ασθενείς χρειάζονται τακτικές μαγνητικές τομογραφίες για τον έλεγχο ενδεχόμενου οιδήματος του εγκεφάλου ή αιμορραγίας.

Πάνω από 50.000 τα δείγμα που συλλέχθηκαν σε ενήλικες χωρίς άνοια

Για την τελευταία μελέτη, συλλέχθηκαν και καταψύχθηκαν δείγματα αίματος από 52.645 ενήλικες χωρίς άνοια στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2006 και 2010 και αναλύθηκαν 10 έως 15 χρόνια αργότερα. Περισσότεροι από 1.400 συμμετέχοντες εμφάνισαν άνοια.

Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, οι ερευνητές αναζήτησαν συνδέσεις μεταξύ σχεδόν 1.500 πρωτεϊνών του αίματος και την ανάπτυξη άνοιας χρόνια αργότερα. Οι ερευνητές περιέγραψαν στο Nature Aging, πώς τέσσερις πρωτεΐνες, οι Gfap, Nefl, Gdf15 και Ltbp2, ήταν παρούσες σε ασυνήθιστα επίπεδα μεταξύ εκείνων των ατόμων, που ανέπτυξαν άνοια κάθε αιτίας, νόσο του Αλτσχάιμερ ή αγγειακή άνοια.

Τα υψηλότερα επίπεδα των πρωτεϊνών ήταν προειδοποιητικά σημάδια της ασθένειας. Η φλεγμονή στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει τα κύτταρα που ονομάζονται αστροκύτταρα να υπερπαράγουν την Gfap, έναν γνωστό βιοδείκτη για τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Τα άτομα με αυξημένη Gfap είχαν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια από εκείνα με χαμηλότερα επίπεδα.

Μια άλλη πρωτεΐνη, η Nefl, συνδέεται με βλάβη των νευρικών ινών, ενώ υψηλότερη από την κανονική Gdf15 μπορεί να συμβεί μετά από βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου. Η αύξηση των επιπέδων Gfap και Ltbp2 ήταν χαρακτηριστική για την άνοια παρά για άλλες ασθένειες του εγκεφάλου, όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες ενώ οι αλλαγές συνέβησαν τουλάχιστον 10 χρόνια πριν τα άτομα διαγνωστούν με άνοια.

Απαγορευτικό το κόστος των φαρμάκων για την άνοια

Οι ερευνητές μιλούν με εταιρείες για να αναπτύξουν την αιματολογική εξέταση, αλλά είπαν ότι το κόστος θα πρέπει να μειωθεί για να γίνει βιώσιμο.

«Οι εξετάσεις αίματος δείχνουν πολλά υποσχόμενες, αλλά μέχρι στιγμής, καμία δεν έχει επικυρωθεί για χρήση στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε συνεργασία με το Alzheimer's Society, NIHR, και με γενναιόδωρη χρηματοδότηση του People's Postcode Lottery, βρισκόμαστε στη διαδικασία χρηματοδότησης της έρευνας για να παράσχουμε τα στοιχεία που θα χρειαζόταν το Εθνικό Σύστημα Υγείας για να προχωρήσει στις εξετάσεις αίματος για τη διάγνωση της νόσου του Αλστχάιμερ» δήλωσε η dr Sheona Scales, διευθύντρια έρευνας στο  κέντρο Αλτσχάιμερ της Βρετανίας.

Με πληροφορίες του Guardian

Τech & Science
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η θέα ενός προσώπου με σημάδια ίωσης ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό μας, σύμφωνα με νέα έρευνα

Τech & Science / Η θέα ενός προσώπου με σημάδια ίωσης ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό μας, σύμφωνα με νέα έρευνα

Η πρώτη αίσθηση του κινδύνου μπορεί να είναι αρκετή: επιστήμονες δείχνουν ότι ακόμη και μια ψηφιακή προσομοίωση ενός «μολυσματικού» προσώπου αρκεί για να κινητοποιήσει την άμυνα του οργανισμού μας
LIFO NEWSROOM
Η ιρλανδική ρυθμιστική αρχή αυστηροποιεί την πίεση στην πλατφόρμα X του Έλον Μασκ για έλεγχο ηλικίας σε πορνογραφικό περιεχόμενο

Τech & Science / Η ιρλανδική ρυθμιστική αρχή αυστηροποιεί την πίεση στην πλατφόρμα X του Έλον Μασκ για έλεγχο ηλικίας σε πορνογραφικό περιεχόμενο

Ο νέος Κώδικας Ασφάλειας Διαδικτύου της Ιρλανδίας περιλαμβάνει αυστηρές διατάξεις για τον έλεγχο ηλικίας, με σκοπό να αποτραπεί η πρόσβαση ανηλίκων σε επιβλαβές περιεχόμενο, όπως πορνογραφία και βίαιο υλικό
LIFO NEWSROOM
Aeneas: Η Google και ο Έλληνας Γιάννης Ασσαέλ δίνουν νέα ζωή στις ρωμαϊκές επιγραφές με εργαλείο AI

Τech & Science / Aeneas: Η Google και ο Έλληνας Γιάννης Ασσαέλ δίνουν νέα ζωή στις ρωμαϊκές επιγραφές με εργαλείο AI

Το σύστημα, που ονομάζεται Aeneas από τον μυθικό Τρωικό ήρωα, βοηθά τους ιστορικούς να ερμηνεύσουν, να αποδώσουν και να αποκαταστήσουν αρχαίες ρωμαϊκές επιγραφές
LIFO NEWSROOM
«Η ανθρωπότητα νίκησε»: Ποια είναι η ιδιοφυΐα που κέρδισε το ChatGPT στον κορυφαίο διαγωνισμό προγραμματισμού

Τech & Science / «Η ανθρωπότητα νίκησε»: Ποια είναι η ιδιοφυΐα που κέρδισε το ChatGPT στον κορυφαίο διαγωνισμό προγραμματισμού

Όπως λέει, «δεν είχε ποτέ πραγματικό σχέδιο για τη ζωή» και τυπικά έχει μόνο δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς δεν ολοκλήρωσε τις πανεπιστημιακές του σπουδές
LIFO NEWSROOM
Στέλεχος βακτηρίου ανθεκτικό στα αντιβιοτικά εξαπλώνεται στην Ευρώπη, προειδοποιούν επιστήμονες

Τech & Science / Στέλεχος βακτηρίου ανθεκτικό στα αντιβιοτικά εξαπλώνεται στην Ευρώπη, προειδοποιούν επιστήμονες

Εντοπίστηκε για πρώτη φορά πριν από σχεδόν μια δεκαετία στην Ολλανδία και τη Γερμανία, και έκτοτε έχει εξαπλωθεί σε τουλάχιστον εννέα ακόμη ευρωπαϊκές χώρες
LIFO NEWSROOM