Τα τροπικά δάση καταστράφηκαν με ρυθμούς ρεκόρ το 2024

Τα τροπικά δάση καταστράφηκαν με ρυθμούς ρεκόρ το 2024 Facebook Twitter
Φωτογραφία αρχείου: Getty Images
0

Τα τροπικά δάση του κόσμου, τα οποία αποτελούν κρίσιμο ανάχωμα απέναντι στην κλιματική αλλαγή, εξαφανίστηκαν με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί ποτέ πέρυσι, σύμφωνα με νέα δορυφορική ανάλυση.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι 67.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (26.000 τετραγωνικά μίλια) παρθένων, παλαιών δασών χάθηκαν το 2024 – έκταση σχεδόν όσο η Δημοκρατία της Ιρλανδίας ή 18 γήπεδα ποδοσφαίρου το λεπτό.

Οι πυρκαγιές αποτέλεσαν την κυριότερη αιτία, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τις εκχερσώσεις για γεωργική χρήση, με τον Αμαζόνιο να δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα εν μέσω ξηρασίας-ρεκόρ.

Την ίδια στιγμή, στη Νοτιοανατολική Ασία καταγράφηκε σχετική πρόοδος, με κυβερνητικές πολιτικές να συμβάλλουν στον περιορισμό της αποψίλωσης.

Τα τροπικά δάση αποθηκεύουν τεράστιες ποσότητες άνθρακα, εκατοντάδες δισεκατομμύρια τόνους, στους κορμούς και τα εδάφη τους. Το νέο παγκόσμιο ρεκόρ απώλειας δασών όμως, εντείνει τις ανησυχίες για την ανθεκτικότητά τους στον ταχέως θερμαινόμενο πλανήτη.

Πολλοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι περιοχές όπως ο Αμαζόνιος ίσως πλησιάζουν ένα «σημείο καμπής», μετά το οποίο η παρακμή τους θα είναι μη αναστρέψιμη.

«Η ιδέα του σημείου καμπής είναι, κατά τη γνώμη μου, ολοένα και πιο σωστή», δήλωσε ο καθηγητής Matthew Hansen, συν-διευθυντής του εργαστηρίου GLAD του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, που παράγει τα σχετικά δεδομένα.

Ο καθηγητής Hansen χαρακτήρισε τα ευρήματα «τρομακτικά» και προειδοποίησε για το ενδεχόμενο «σαβανοποίησης» των τροπικών δασών, κατά την οποία αυτά μετατρέπονται μόνιμα σε σαβάνα. «Είναι ακόμα μια θεωρία, αλλά νομίζω ότι είναι όλο και πιο εύλογη κοιτάζοντας τα δεδομένα».

Ο Αμαζόνιος φλέγεται: Πυρκαγιές και κλιματική αλλαγή δημιουργούν φαύλο κύκλο

Μια ξεχωριστή μελέτη, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, εξέδωσε παρόμοια προειδοποίηση για πιθανό σοβαρό μαρασμό του Αμαζονίου, αν η υπερθέρμανση του πλανήτη ξεπεράσει τον διεθνή στόχο του 1,5°C.

Η απώλεια του Αμαζονίου θα απειλούσε όχι μόνο την πλούσια βιοποικιλότητα της περιοχής, αλλά και τη σταθερότητα του παγκόσμιου κλίματος.

Μέχρι πρόσφατα, ο Αμαζόνιος λειτουργούσε ως «σύμμαχος» της ανθρωπότητας, απορροφώντας περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) από ό,τι παρήγαγε.

Η καύση των δασών όμως εκπέμπει τεράστιες ποσότητες CO₂, επιταχύνοντας την υπερθέρμανση αντί να την αναχαιτίζει.

Το 2023-24, η περιοχή βίωσε τη χειρότερη ξηρασία που έχει καταγραφεί ποτέ, αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και του φαινομένου Ελ Νίνιο, που ενισχύει τη θέρμανση.

Πολλές από τις πυρκαγιές προκλήθηκαν σκόπιμα για την εκκαθάριση γης, καθιστώντας δύσκολη τη διάκριση μεταξύ φυσικών και ανθρωπογενών αιτιών. Η ξηρασία όμως προσέφερε τις ιδανικές συνθήκες για την ανεξέλεγκτη εξάπλωση των πυρκαγιών, με τη Βραζιλία και τη Βολιβία να πλήττονται ιδιαίτερα.

Παρότι το φαινόμενο της χρονιάς μπορεί να θεωρηθεί μεμονωμένο, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρότυπο όλο και πιο έντονων πυρκαγιών στις τροπικές ζώνες του πλανήτη.

«Νομίζω ότι βρισκόμαστε σε μια νέα φάση, όπου δεν είναι μόνο η εκκαθάριση για τη γεωργία η κύρια κινητήρια δύναμη», δήλωσε ο Ροντ Τέιλορ του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων (WRI), που συμμετείχε στην έκθεση.

«Τώρα έχουμε αυτό το νέο ενισχυτικό φαινόμενο, το οποίο είναι ένας πραγματικός βρόχος ανατροφοδότησης της κλιματικής αλλαγής, όπου οι πυρκαγιές είναι πολύ πιο έντονες και πολύ πιο άγριες από ποτέ».

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η παγκόσμια απώλεια πρωτογενών τροπικών δασών το 2024 απελευθέρωσε 3,1 δισεκατομμύρια τόνους αερίων του θερμοκηπίου – περίπου όσους και οι ετήσιες εκπομπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σημεία ελπίδας στη Νοτιοανατολική Ασία και κρίσιμη ηγεσία στην COP30

Παρά τη σκοτεινή παγκόσμια εικόνα, ορισμένες περιοχές παρουσιάζουν ενδείξεις προόδου.

Η Ινδονησία, για παράδειγμα, σημείωσε μείωση 11% στην απώλεια πρωτογενών δασών σε σύγκριση με το 2023, παρότι επικράτησαν συνθήκες ξηρασίας. Η πρόοδος αποδίδεται σε κοινή προσπάθεια κυβερνήσεων και τοπικών κοινοτήτων, που επέβαλαν μέτρα όπως οι απαγορεύσεις καύσης.

«Η Ινδονησία χρησιμεύει ως ένα φωτεινό σημείο στα δεδομένα του 2024», ανέφερε η Elizabeth Goldman, συν-διευθύντρια του Global Forest Watch στο WRI.

«Η πολιτική βούληση είναι ένας βασικός παράγοντας επιτυχίας – είναι αδύνατον διαφορετικά», συμπλήρωσε ο Gabriel Labbate, επικεφαλής για τη μείωση της κλιματικής αλλαγής στο δασικό πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών UNREDD.

Χώρες όπως η Βραζιλία είχαν επίσης σημειώσει επιτυχία στο παρελθόν, ωστόσο, από το 2014 και μετά, με την αλλαγή πολιτικών, οι απώλειες επανήλθαν.

Ο καθηγητής Hansen υπογράμμισε ότι «το κλειδί που δεν έχουμε δει ακόμα είναι η διαρκής επιτυχία στη μείωση και τη διατήρηση χαμηλών επιπέδων μετατροπής αυτών των οικοσυστημάτων και αν ενδιαφέρεστε για τη διατήρηση του περιβάλλοντος, πρέπει να κερδίζετε πάντα και για πάντα», δήλωσε στο BBC News.

Η φετινή σύνοδος κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, COP30, που θα φιλοξενηθεί στον Αμαζόνιο, θεωρείται κρίσιμη για την ανταλλαγή και υιοθέτηση πολιτικών προστασίας των δασών.

Μία πρόταση που εξετάζεται είναι η επιβράβευση των χωρών που διατηρούν τα τροπικά δάση μέσω οικονομικών κινήτρων. Η λεπτομέρεια της πρωτοβουλίας παραμένει υπό διαμόρφωση, ωστόσο εμφανίζεται πολλά υποσχόμενη.

«Νομίζω ότι είναι ένα παράδειγμα καινοτομίας που αντιμετωπίζει ένα από τα θεμελιώδη ζητήματα, ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα χρήματα που μπορούν να κερδιθούν από την κοπή των δασών παρά από τη διατήρησή τους», τόνισε ο Ροντ Τέιλορ.

Με πληροφορίες από BBC

 
Περιβάλλον
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι σε κρίση: Μαζική λεύκανση πλήττει το 84% των υφάλων

Περιβάλλον / Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι σε κρίση: Μαζική λεύκανση πλήττει το 84% των υφάλων

Πάνω από το 84% των κοραλλιογενών υφάλων παγκοσμίως έχουν υποστεί λεύκανση λόγω ακραίων θερμοκρασιών στους ωκεανούς - Ο πλανήτης σε αχαρτογράφητα νερά, προειδοποιούν οι επιστήμονες
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ινδία: Η έκρηξη πληθυσμού άγριων λιονταριών διχάζει τον πληθυσμό

Περιβάλλον / Ινδία: Η έκρηξη πληθυσμού άγριων λιονταριών διχάζει

Λιοντάρι σκότωσε πεντάχρονο παιδί, φέρνοντας ξανά στο φως το πρόβλημα της συνύπαρξης ανθρώπων και άγριων ζώων - Οι επιθέσεις αυξάνονται, ενώ η Ινδία καλείται να βρει λύση για τα απειλούμενα ασιατικά λιοντάρια
LIFO NEWSROOM
Η Ευρώπη φλέγεται: Η εγκατάλειψη των χωριών τροφοδοτεί τις φονικές φωτιές

Περιβάλλον / Η Ευρώπη φλέγεται: Η εγκατάλειψη των χωριών τροφοδοτεί τις φονικές φωτιές

Οι φωτιές-μαμούθ που καίνε την Ευρώπη συνδέονται με την κλιματική αλλαγή αλλά και την εγκατάλειψη της υπαίθρου - Χωριά γερνούν και καίγονται, ενώ ειδικοί προειδοποιούν για «μεγα-φωτιές» χωρίς προηγούμενο
LIFO NEWSROOM
Φύκια και Αχινοί: Το «ξεχασμένο δάσος» κάτω από τη θάλασσα της Καλιφόρνια που επιστρέφει στη ζωή

Περιβάλλον / Φύκια και Αχινοί: Το «ξεχασμένο δάσος» κάτω από τη θάλασσα της Καλιφόρνια που επιστρέφει στη ζωή

Ένα «ξεχασμένο δάσος» από φύκια στον Ειρηνικό Ωκεανό επιστρέφει στη ζωή χάρη σε δύτες και ψαράδες. Δείτε πώς κατέστρεψαν εκατομμύρια αχινούς και έφεραν πίσω έναν υποθαλάσσιο παράδεισο που σώζει τον πλανήτη.
LIFO NEWSROOM
Πώς μια βελανιδιά ηλικίας 800 ετών, μπορεί να βοηθήσει στη διάσωση των δασών

Περιβάλλον / Πώς μια βελανιδιά ηλικίας 800 ετών, μπορεί να βοηθήσει στη διάσωση των δασών

Οι ειδικοί επιδιώκουν να κατανοήσουν πώς οι βελανιδιές μπορούν να «ζήσουν» πάνω από 1.000 χρόνια, αντιστεκόμενες στις απειλές της κλιματικής αλλαγής και ανακάμπτοντας από ασθένειες
LIFO NEWSROOM
Νέα Ζηλανδία: Εκστρατεία «για να βρει την αγάπη» σε σπάνιο και μοναχικό σαλιγκάρι

Περιβάλλον / Νέα Ζηλανδία: Εκστρατεία «για να βρει την αγάπη» σε σπάνιο και μοναχικό σαλιγκάρι

Σχεδόν όλα τα κοινά σαλιγκάρια κήπου έχουν κέλυφος που κουλουριάζεται προς τα δεξιά αλλά το αριστερό σπειροειδές κέλυφος του Ned έχει ως αποτέλεσμα ανεστραμμένα αναπαραγωγικά όργανα, ένα εμπόδιο στο ζευγάρωμα
LIFO NEWSROOM
Καρχαρίες χωρίς δόντια; Πώς η οξίνιση των ωκεανών απειλεί τους θηρευτές της θάλασσας

Περιβάλλον / Καρχαρίες χωρίς δόντια; Πώς η οξίνιση των ωκεανών απειλεί τους θηρευτές της θάλασσας

Καρχαρίες με χαλασμένα δόντια θα δυσκολεύονται να τραφούν αποτελεσματικά, «γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τον πληθυσμό των καρχαριών και τη σταθερότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος», υπογραμμίζει νέα μελέτη
LIFO NEWSROOM
Λαγουβάρδος για φωτιές: Τι σημαίνει ότι ξεσπούν κοντά σε πόλεις - Γιατί φέτος είναι η 5η χειρότερη χρονιά των τελευταίων 20 ετών

Περιβάλλον / Λαγουβάρδος για φωτιές: Τι σημαίνει ότι ξεσπούν κοντά σε πόλεις - Γιατί φέτος είναι η 5η χειρότερη χρονιά των τελευταίων 20 ετών

Όπως εξηγεί, λόγω των πυρκαγιών, αυξάνεται η θερμοκρασία στις καμένες περιοχές που γίνονται και πιο ευάλωτες στις πλημμύρες – O ρόλος της κλιματικής αλλαγής
LIFO NEWSROOM
Οι Καμηλοπαρδάλεις δεν είναι πια ένα είδος: Είναι τέσσερα διαφορετικά και τα τρία κινδυνεύουν

Περιβάλλον / Οι καμηλοπαρδάλεις δεν είναι πια ένα είδος: Είναι τέσσερα διαφορετικά και τα τρία κινδυνεύουν

Νέα έρευνα δείχνει ότι οι καμηλοπαρδάλεις ανήκουν σε τέσσερα ξεχωριστά είδη - Τρία από αυτά απειλούνται με εξαφάνιση, τονίζοντας την ανάγκη για εντατική προστασία και διατήρηση στην Αφρική
LIFO NEWSROOM