Η Αρκτική βίωσε ένα έτος ρεκόρ όσον αφορά τις υψηλές θερμοκρασίας και την συρρίκνωση του θαλάσσιου πάγου, καθώς τα βόρεια γεωγραφικά πλάτη του πλανήτη συνεχίζουν να μεταβάλλονται ραγδαία.
Αυτό έχει ως απόρροια τα πλάτη να γίνονται πιο βροχερά και λιγότερο παγωμένα λόγω της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με αναφορές επιστημόνων.
Από τον Οκτώβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, οι θερμοκρασίες σε ολόκληρη την περιοχή της Αρκτικής ήταν οι υψηλότερες στα 125 χρόνια σύγχρονης καταγραφής, σύμφωνα με την Αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (Noaa), με τα τελευταία 10 χρόνια να είναι τα 10 θερμότερα που έχουν καταγραφεί στην Αρκτική.
Η Αρκτική σε «κλοίο» υπερθέρμανσης
Η Αρκτική θερμαίνεται τέσσερις φορές πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, και αυτή η επιπλέον θερμότητα παραμορφώνει το «ψυγείο» του πλανήτη – μια περιοχή που λειτουργεί ως βασικός ρυθμιστής του κλίματος για την υπόλοιπη Γη.
Η μέγιστη έκταση του θαλάσσιου πάγου το 2025 ήταν η χαμηλότερη στα 47 χρόνια δορυφορικών καταγραφών, ανέφερε η Noaa στην ετήσια έκθεσή της για την Αρκτική. Αυτή είναι η πιο πρόσφατη παρατήρηση που αφορά μια μακροχρόνια τάση, με τον παλαιότερο και παχύτερο πάγο της περιοχής να μειώνεται κατά περισσότερο από 95% από τη δεκαετία του 1980, καθώς η Αρκτική γίνεται θερμότερη και βροχερότερη.
Φέτος σημειώθηκε ρεκόρ βροχοπτώσεων στην Αρκτική. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών δεν καταλήγει σε χιόνι – η έκταση του χιονιού τον Ιούνιο στην Αρκτική σήμερα είναι η μισή από ό,τι ήταν πριν από έξι δεκαετίες.
«Αυτή η χρονιά ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ και είχε τις περισσότερες βροχοπτώσεις που έχουν σημειωθεί ποτέ – το να βλέπεις και τα δύο αυτά φαινόμενα να συμβαίνουν σε ένα έτος είναι αξιοσημείωτο», δήλωσε ο Μάθιου Λάνγκντον Ντρούκενμιλερ, επιστήμονας της Αρκτικής στο Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και συντάκτης της έκθεσης για την Αρκτική. «Αυτή η χρονιά έχει πραγματικά υπογραμμίσει τι μας περιμένει».
Οι επιστήμονες έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με το γεγονός ότι η εξαιρετική ζέστη που παρατηρείται σε άλλες εποχές, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, γίνεται πλέον εμφανής και το χειμώνα, επηρεάζοντας την ετήσια αύξηση του θαλάσσιου πάγου σε ολόκληρη την Αρκτική κατά τους πιο κρύους μήνες. Τον τελευταίο μήνα περίπου, η έκταση των πάγων ήταν η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, προμηνύοντας ενδεχομένως μια νέα μείωση του μέγιστου πάχους του θαλάσσιου πάγου το επόμενο έτος.
«Υπάρχει μια σταθερή μείωση του θαλάσσιου πάγου και, δυστυχώς, βλέπουμε βροχές ακόμη και το χειμώνα», δήλωσε ο Ντρούκενμιλερ. «Βλέπουμε αλλαγές στην καρδιά του χειμώνα, όταν αναμένουμε ότι η Αρκτική θα είναι κρύα. Ολόκληρη η έννοια του χειμώνα επαναπροσδιορίζεται στην Αρκτική».
Αυξάνεται ο κίνδυνος για τις παράκτιες περιοχές λόγω της αύξησης της στάθμης της θάλασσας
Αυτές οι αλλαγές γίνονται έντονα αισθητές από τους ανθρώπους και την άγρια φύση στην Αρκτική – η βροχή που πέφτει πάνω στο χιόνι μπορεί να παγώσει και να δημιουργήσει ένα φράγμα που δυσκολεύει τα ζώα να βρουν τροφή, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πιο ολισθηρές και επικίνδυνες συνθήκες για τους ανθρώπους που ταξιδεύουν οδικώς. Η υποχώρηση των παγετώνων μπορεί επίσης να προκαλέσει δυνητικά επικίνδυνες πλημμύρες, όπως συνέβη φέτος στο Τζούνο της Αλάσκας.
Η απώλεια του θαλάσσιου πάγου ανοίγει τεράστιες εκτάσεις σκοτεινού ωκεανού, ο οποίος απορροφά, αντί να αντανακλά, περισσότερο από τη θερμότητα που αυξάνει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Ενώ η τήξη του θαλάσσιου πάγου δεν προκαλεί από μόνη της την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η απώλεια των χερσαίων παγετώνων το προκαλεί, με την Noaa να αναφέρει ότι ο τεράστιος παγετώνας της Γροιλανδίας έχασε 129 δισεκατομμύρια τόνους πάγου το 2025. Αυτό θα συμβάλει στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία θα απειλήσει τις παράκτιες πόλεις για τις επόμενες γενιές.
«Βλέπουμε αλυσιδωτές επιπτώσεις από την αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική», δήλωσε ο Ζακ Λάμπε, κλιματολόγος στο Climate Central. «Οι παράκτιες πόλεις δεν είναι έτοιμες για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, έχουμε αλλάξει εντελώς την αλιεία στην Αρκτική, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση των τιμών των θαλασσινών. Μπορούμε να θεωρήσουμε την Αρκτική ως ένα μακρινό μέρος, αλλά οι αλλαγές εκεί επηρεάζουν τον υπόλοιπο κόσμο».
Με πληροφορίες από Guardian
