Οι περίφημες ταπισερί του Ραφαήλ στο παλάτι της Μαδρίτης κινδυνεύουν από τα περιστέρια

Έχουν διασωθεί από πολέμους, εξεγέρσεις, φωτιές και σφαίρες. Πρόκειται για τις περίφημες ταπισερί του Ραφαήλ, ένα σετ που δημιουργήθηκε για τον Βασιλιά Φίλιππο της Ισπανίας με βάση σκίτσα του μεγάλου Ιταλού ζωγράφου και αρχιτέκτονα της πρώιμης Αναγέννησης τον 16ο αιώνα και εκτίθενται στη μεγάλη γκαλερί του βασιλικού παλατιού της Μαδρίτης.

Ο εχθρός των ταπισερί είναι τα περιστέρια που φτεροκοπούν στη γκαλερί και λερώνουν με τα τοξικά περιττώματά τους τα μεγάλης αξίας έργα, κάνοντας ζημιά που έχει αποφευχθεί εδώ και πέντε αιώνες.

Οι εννέα ταπισερί, οι οποίες απεικονίζουν σκηνές από τις Πράξεις των Αποστόλων, δημιουργήθηκαν στις Βρυξέλλες στα μέσα του 16ου αιώνα χρησιμοποιώντας τα πρωτότυπα σκίτσα που σχεδίασε ο Ραφαήλ, στον οποίο ο Πάπας Λέων Ι’ ανέθεσε να σχεδιάσει μια σειρά από κρεμαστές ταπισερί για να κοσμούν το Παρεκκλήσι της Σιστίνα το 1514.

Τα σχέδια του Ραφαήλ γοήτευσαν σύντομα τους Ευρωπαίους μονάρχες που άρχισαν να αποκτούν τα δικά τους αντίγραφα. Ανάμεσά τους ήταν ο Φίλιππος Β ' της Ισπανίας, ο οποίος ζήτησε αντίγραφα από τους κατασκευαστές ταπετσαριών Jan van Tieghem και Frans Gheteels, ενώ βρισκόταν σε επίσκεψη στις Κάτω Χώρες πριν γίνει βασιλιάς το 1556.

Οι περίφημες ταπισερί του Ραφαήλ στο παλάτι της Μαδρίτης κινδυνεύουν από τα περιστέρια

Φωτο: Emilio Naranjo/EPA

Παρόλο που το σετ των ταπισερί είχε εκτεθεί από τον περασμένο Νοέμβριο - για να σηματοδοτήσει την 500ή επέτειο του θανάτου του Ραφαήλ - τα περιστέρια εμφανίστηκαν τις τελευταίες εβδομάδες. Η ανάγκη αερισμού της γκαλερί, η οποία ανήκει στους χώρους του παλατιού, σημαίνει άνοιγμα των παραθύρων τόσο στον καθαρό αέρα όσο και στα περιστέρια.

Δεν χρειάστηκε πολύ και η εφημερίδα ABC της Ισπανίας φωτογράφισε την κατάσταση και επισήμανε τον πιθανό κίνδυνο από τις επισκέψεις των περιστεριών. "Στο άρθρο μπορείτε να δείτε διάφορες φωτογραφίες που δείχνουν αυτά τα πουλιά γύρω από τις ταπετσαρίες και τα περιττώματα τους στο πάτωμα της γκαλερί", έγραψε την Τρίτη.

Το Patrimonio Nacional, ο θεσμός που είναι υπεύθυνος για τις ταπετσαρίες και για την οργάνωση της έκθεσης ανακοίνωσε ότι καμία ταπισερί δεν έχει υποστεί ζημιά και περιστέρια δε φωλιάζουν μέσα στους ανακτορικούς χώρους. Επίσης ανέφερε ότι δύο ακίνδυνες συσκευές υπερήχων με εμβέλεια 500 μέτρων είχαν εγκατασταθεί για να κρατήσουν τα πουλιά μακριά από τις περιοχές όπου εκτέθηκαν οι ταπισερί μετά την πρόσφατη ανακάλυψη αυξημένου αριθμού περιστεριών γύρω από το παλάτι.

Έχουν εγκατασταθεί ακίνδυνες συσκευές υπερήχων για να κρατήσουν τα πουλιά μακριά από το παλάτι. Φωτο: National Heritage Madrid's royal palace

Οι υπεύθυνοι τόνισαν ότι εγγυώνται την ασφάλεια των επισκεπτών, ενώ ταυτόχρονα εμποδίζουν την είσοδο των πουλιών στο εσωτερικό της αίθουσας.

Οι ταπισερί του βασιλιά Φίλιππου Β’ είναι ένα από τα δυο σετ του Ραφαήλ στη συλλογή του ιδρύματος και πιστεύεται ότι είναι τα καλύτερα διατηρημένα από όλα αυτά που έχουν κατασκευαστεί από τα αρχικά σκίτσα, ξεπερνώντας ακόμη και τα πρωτότυπα στο Βατικανό.

«Η εξαιρετική τους κατάσταση μπορεί να εξηγηθεί από ένα συνδυασμό παραγόντων», σύμφωνα με το Patrimonio Nacional. «Η ποιότητά τους σχετίζεται με την ύφανση στις Βρυξέλλες όπου χρησιμοποιήθηκαν ανθεκτικές ίνες και υψηλής ποιότητας φυσικές βαφές, ενώ η απουσία μεταλλικών νημάτων έχει αποτρέψει την οξείδωση και τη διάβρωση».

Μερικά από τα υπόλοιπα αντίγραφα των ταπισερί του Ραφαήλ δεν είχαν την ίδια τύχη. Αυτά που φτιάχτηκαν για τον Φραγκίσκο Α’ της Γαλλίας χάθηκαν κατά τη Γαλλική Επανάσταση, ενώ εκείνα του Ερρίκου Η’ κατέληξαν στο Βερολίνο και καταστράφηκαν το 1945.