Γιαννούλης Χαλεπάς: Τον Φεβρουάριο του 2022 στη Θεσσαλονίκη η μεγάλη αναδρομική έκθεση

Το ίδρυμα Ωνάση σε συνεργασία με το Τελλόγλειο Ίδρυμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ετοιμάζουν μια έκθεση-ρετροσπεκτίβα στη ζωή και το έργο του Γιαννούλη Χαλεπά, τον Φεβρουάριο του 2022, καθώς και μια συνοδευτική έκδοση από τη μελετήτρια, αρχαιολόγο και ιστορικό τέχνης Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.

Στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος εντάσσεται και η παράσταση της Αργυρώς Χιώτη για τη ζωή του Γιαννούλη Χαλεπά.

Το Ίδρυμα Ωνάση  διαθέτει ένα μεγάλο σύνολο γλυπτών, σχεδίων, προπλασμάτων και εκμαγείων από έργα του Γιαννούλη Χαλεπά – και μάλιστα από τη σημαντικότερη συλλογή, εκείνη των ανιψιών του, Βασίλη και Ειρήνης Χαλεπά. Επίσης, δημιουργίες του γλύπτη είναι τα μαρμάρινα τζάκια που κοσμούν την Ωνάσειο Βιβλιοθήκη καθώς και το γλυπτό του Εκατόγχειρα. Έργα στην έκθεση θα υπάρξουν και από τη συλλογή του Τελλόγλειου και άλλα ιδρύματα.

Γόνος οικογένειας φημισμένων Τηνίων μαρμαρογλυπτών ο Γιαννούλης Χαλεπάς μαθήτευσε στο Σχολείον των Τεχνών (την μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) με δάσκαλο τον Λεωνίδα Δρόση. Συνέχισε τις σπουδές του στο Μόναχο με υποτροφία του Πανελλήνιου Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, όπου βραβεύτηκε για τα έργα του Το παραμύθι της Πεντάμορφης και Σάτυρος που παίζει με τον Έρωτα. Το 1876 επέστρεψε στην Αθήνα και άνοιξε δικό του εργαστήριο. Το 1877 ολοκλήρωσε στο μάρμαρο τον Σάτυρο που παίζει με τον Έρωτα, και τον ίδιο χρόνο άρχισε να δουλεύει το πιο διάσημο γλυπτό του, την Κοιμωμένη για τον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

Γιαννούλης Χαλεπάς, Το παραμύθι της Πεντάμορφης

Τον χειμώνα του 1877 υπέστη νευρικό κλονισμό, που τον οδήγησε σε καταστροφές των έργων του και απόπειρες αυτοκτονίας. Καθώς η κατάστασή του επιδεινώνονταν νοσηλεύτηκε στο Δημόσιο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας, όπου του απαγόρεψαν να σχεδιάζει και να πλάθει. Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1901 επέστρεψε με τη μητέρα του στον Πύργο της Τήνου. Πιστεύοντας ότι η γλυπτική είχε οδηγήσει τον γιο της στην τρέλα η μητέρα του τον εμπόδισε να συνεχίσει το έργο του και κατέστρεφε οτιδήποτε δημιουργούσε. Ωστόσο, μετά τον θάνατό της το 1916, ο Χαλεπάς, που ζούσε πάμφτωχος βόσκοντας πρόβατα και με το στίγμα του τρελού του χωριού, θα αρχίσει ξανά να δημιουργεί. Το 1923 ο Θωμάς Θωμόπουλος αντέγραψε σε γύψο πολλά έργα του γλύπτη, τα οποία παρουσίασε στην Ακαδημία Αθηνών το 1925. Η έκθεση αυτή θα οδηγήσει στην βράβευσή του με το Αριστείο των Τεχνών το 1927. Το 1930, με την επιμονή μιας ανηψιάς του, ο γλύπτης αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα όπου και έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του κοντά στους δικούς του.

Η προσωπικότητα του Γιαννούλη Χαλεπά δεν άφησε ανεπηρέαστους τους καλλιτέχνες των νεότερων γενεών, πολλοί εκ των οποίων αποτύπωσαν στα έργα τους την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του ηλικιωμένου γλύπτη, που συμπυκνώνει πάνω της όλες τις εκφάνσεις της πολυκύμαντης ζωής του.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς, αυτή η ασκητική μορφή της ελληνικής γλυπτικής που κάποιοι αποκάλεσαν «Ροντέν της Ελλάδας» και κάποιοι άλλοι «άγιο, τρελό, ιδιοφυΐα και καταραμένο καλλιτέχνη», θα παρουσιαστεί μέσα από μια σειρά προγραμμάτων και εκδηλώσεων που θα τον περιγράφουν από τη γέννησή του στον Πύργο της Τήνου μέσα στα μάρμαρα και στις σκόνες του πατρογονικού εργαστηρίου έως τη θρυλική Κοιμωμένη στο Α΄Νεκροταφείο και από την κατάρρευση, τον ψυχιατρικό εγκλεισμό και την πολύχρονη απομόνωση στα βουνά του νησιού του έως την πνευματική αφύπνιση και την ορμητική αναγέννηση που τον καθιέρωσε στα γεράματα.

Σύντομα περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση που θα είναι αδιαμφησβήτητα ένα από τα μεγάλα πολιτιστικά γεγονότα του 2022.