Δεσποτικό: Οι αναστηλώσεις στο ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα συνεχίζονται

Δεσποτικό: Οι αναστηλώσεις στο ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα συνεχίζονται Facebook Twitter
ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΔΕΞΑΜΕΝΩΝ
0

Οι ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες στη νήσο Δεσποτικό πραγματοποιήθηκαν και φέτος, παρά τις δύσκολες συνθήκες και τα μέτρα που επέβαλε η πανδημία.

Σε ό,τι αφορά την ανασκαφή, οι έρευνες επικεντρώθηκαν στην περιοχή νότια του τεμένους, όπου το 2020 είχε εντοπιστεί ορθογώνια δεξαμενή, σε πολύ μικρή απόσταση δυτικά της μάντρας του βοσκού. Διαπιστώθηκε πως αυτή η δεξαμενή αποτελούσε τμήμα ενός οργανωμένου και εκτενούς συστήματος συλλογής και επεξεργασίας υδάτων.

Η κεντρική δεξαμενή έχει εσωτερικές διαστάσεις 7,50 μ. x 5,50 μ. και σωζόμενο βάθος 3,80μ. Η κύρια περίοδος χρήσης της τοποθετείται στην αρχαϊκή και κλασική περίοδο. Στην ύστερη αρχαιότητα και τους βυζαντινούς χρόνους έγιναν διάφορες μετασκευές και προσθήκες μικρών χώρων στο εσωτερικό της, οι οποίοι σώζονται έως σήμερα. Η τοιχοποιία της είναι ιδιαίτερα προσεγμένη και σώζει σε μεγάλες επιφάνειες την επένδυση από υδραυλικό κονίαμα. Επενδεδυμένος με κονίαμα ήταν και ο πυθμένας της. Σε απόσταση περίπου ενός μέτρου νότια της μεγάλης δεξαμενής, αποκαλύφθηκε φέτος μια ακόμα ορθογώνια διμερής κατασκευή διαστάσεων 6μ x 4 μ. που διαχωρίζεται σε δύο επιμέρους ορθογώνιους χώρους που μπορούν να ερμηνευθούν ως προλάκκια, δηλαδή μικρές δεξαμενές φιλτραρίσματος. Το βόρειο προλάκκιο με βάθος 0,86 μ. είχε πυθμένα επενδεδυμένο με κονίαμα και στο νότιο τοίχο του υπήρχαν πέντε τριγωνικού σχήματος ανοίγματα, μέσω των οποίων διοχετευόταν το νερό από το όμορο νοτιότερο προλάκκιο. Στο εσωτερικό του τελευταίου εντοπίστηκαν αρκετοί κέραμοι, αλλά και θραύσματα πήλινου αγωγού.

Στο νότιο προλάκκιο απολήγει λιθόκτιστος αγωγός μήκους 25 μ., διευθύνσεως Β-Ν, ο οποίος ακολουθεί την κατηφορική κλίση του εδάφους, με κλίση περίπου 10-11%. Ο πυθμένας του είναι εξολοκλήρου διαστρωμένος με μεγάλες σχιστολιθικές πλάκες. Τα τοιχώματά του φθάνουν σε ύψος περίπου 0,40 μ. και το πλάτος είναι 0,55μ. Στη νότια απόληξη του αγωγού βρέθηκαν στη αρχική θέση τους τέσσερεις από τις ογκώδεις λίθινες καλυπτήριες πλάκες. Ο κτιστός αγωγός ξεκινά από μία άλλη μεγάλη κτιστή δεξαμενή, σχεδόν κυκλικού σχήματος, διαμέτρου 11 μ. Τα τοιχώματά της σώζονται σε ύψος περίπου1.00μ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πώρινη κατασκευή που εντοπίστηκε στο μέσον της δεξαμένης, στο σημείο ένωσης με τον αγωγό, η οποία έφερε 4 οπές (διατεταγμένες σε δύο οριζόντιες σειρές), εκ των οποίων σώζονται οι δύο. Προορίζονταν για τον έλεγχο της ροής των υδάτων από τη δεξαμενή στον αγωγό. Αντιδιαμετρικά της κατασκευής, στη νότια πλευρά της κυκλικής δεξαμενής εντοπίστηκε μέγαλο άνοιγμα που οριζόταν από ψηλές, κάθετες σχιστόπλακες, οι οποίες πιθανότατα εξυπηρετούσαν την διοχέτευση του νερού από κάποια πηγή που θα υπήρχε σε ψηλότερο σημείο στους λόφους.

Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Αεροφωτογραφία του τεμένους και του ανατολικού συγκροτήματος

Όλες οι δεξαμενές απέδωσαν ελάχιστα ευρήματα, κυρίως όστρακα άβαφων αγγείων που δεν διαφωτίζουν ιδιαίτερα την περίοδο κατασκευής και χρήσης τους. Αν και ανάλογα συστήματα δεξαμενών σπανίζουν κατά την Αρχαϊκή περίοδο στον ελλαδικό χώρο, κατασκευαστικά τόσο η μεγάλη δεξαμενή όσο και ο αγωγός ομοιάζουν πολύ με τα αρχαϊκά κτίρια του ιερού. Και εφόσον, η τεκμηριωμένη τοπογραφική εξέλιξη της εγκατάστασης στη θέση Μάντρα αλλά και τα ευρήματα τοποθετούν την περίοδο ακμής της στον 6ο και 5ο αι. π.Χ., ένα τόσο μεγάλο έργο συλλογής και διαχείρισης σε αυτή την περίοδο δεν εκπλήσσει, αφού η επισκεψιμότητα στο ιερό θα ήταν υψηλή και οι απαιτήσεις σε νερό μεγάλες (τροφοδοσία ιερού-επισκεπτών, καλλιέργειες, τροφοδοσία πλοίων).

Πλην της δεξαμενής, συνεχίστηκαν οι εργασίες στο Ανατολικό Συγκρότημα, όπου δόθηκε έμφαση στη διερεύνηση ένος ανοικτού χώρου με πλακόστρωτο δάπεδο. Νότια αυτού αποκαλύφθηκε ένας νέος χώρος με πλακόστρωτο που απέδωσε πλήθος γραπτής κεραμεικής κυρίως του 6ου αιώνα π.Χ. (σκύφοι, λύχνοι, λεκάνες κ.α.). Τέλος, η έρευνα επεκτάθηκε στο ανατολικότερο τμήμα της θέσης, όπου είχε αποκαλυφθεί το 2019 τμήμα ενός ισχυρού αναλήμματος. Αποκαλύφθηκε ένας ακόμη τοίχος, μήκους σχεδόν 14 μ., για την κατασκευή του οποίου έχουν χρησιμοποιηθεί αρχαϊκά αρχιτεκτονικά μέλη, όπως μαρμάρινη βάση αναθηματικού κίονα, αλλά και δύο τμήματα κάτω άκρων μαρμάρινων κούρων.

Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Δεξαμενή

Επίσης, ολοκληρώθηκαν φέτος οι εργασίες αναστήλωσης στον αρχαϊκό ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα. Ήδη από τον Οκτώβριο του 2020, μετά την απομάκρυνση της σκαλωσιάς, είναι πλέον κατανοητή η τρίτη διάσταση του μνημείου που δεσπόζει στο χώρο. Συγκεκριμένα, φέτος έγιναν οι εξής εργασίες: συμπλήρωση στο προστώο του ναού της αρχικής φάσης του στυλοβάτη, προσαρμογή παραστάδων των θυρών του ναού, συμπλήρωση του δυτικού τοίχου των δωματίων του ναού, τελικές επεξεργασίες των προσόψεων των δωματίων του ναού. 

Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Αεροφωτογραφία του τεμένους και των δεξαμενών νότια αυτού
Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Ανασκαφή των δεξαμενών
Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Ο αρχαϊκός ναός και το εστιατόριο του ιερού μετά την ολοκλήρωση της αναστήλωσης
Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Ο αρχαϊκός ναός και το εστιατόριο του ιερού μετά την ολοκλήρωση της αναστήλωσης
Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Ανασκαφή των δεξαμενών (άποψη από νδ)
Δεσποτικό: Οι αναστηλώσεις στο ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα συνεχίζονται Facebook Twitter
Ανασκαφή των δεξαμενών (άποψη από νδ)
Ανασκαφική έρευνα 2021 στο Δεσποτικό και αναστηλωτικές εργασίες στον ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα Facebook Twitter
Μαρμάρινη βάση αναθηματικού κίονα
Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δεσποτικό Κυκλάδων: Το ιερό με τους ανεξάντλητους αρχαιολογικούς θησαυρούς

Αρχαιολογία & Ιστορία / Δεσποτικό Κυκλάδων: Το ιερό με τους ανεξάντλητους αρχαιολογικούς θησαυρούς

Έπειτα από περίπου 20 χρόνια συστηματικών ερευνών οι ανασκαφές στο ακατοίκητο νησάκι του Δεσποτικού εξακολουθούν να φέρνουν στο φως σπουδαία ευρήματα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η «Πιπίνα» του Δεσποτικού στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάρου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Η «Πιπίνα» του Δεσποτικού στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάρου

O Γιάννος Κουράγιος, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και υπεύθυνος ανασκαφής στο Ιερό του Απόλλωνα, στο Δεσποτικό, γράφει για ένα από τα πιο πολυταξιδεμένα ευρήματα του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πάρου

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Διεθνές Βραβείο Booker για την Ινδή Banu Mushtaq, που γράφει ιστορία με τη νίκη της

Πολιτισμός / Διεθνές Βραβείο Booker για την Ινδή Banu Mushtaq, που γράφει ιστορία με τη νίκη της

Η ανθολογία Heart Lamp για την οποία βραβεύτηκε περιλαμβάνει 12 διηγήματα που έγραψε η Mushtaq σε διάστημα τριών δεκαετιών, από το 1990 έως το 2023, αποτυπώνοντας με συγκίνηση και ευαισθησία τις δυσκολίες που βιώνουν οι μουσουλμάνες γυναίκες στη νότια Ινδία
LIFO NEWSROOM
Τομ Κρουζ, Λεός Καράξ και Ρίτσαρντ Γκιρ από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Τομ Κρουζ, Λεός Καράξ και Ρίτσαρντ Γκιρ από αύριο στους κινηματογράφους

Από το κινηματογραφικό πρόγραμμα της εβδομάδας ξεχωρίζουν το «Mission Impossible: Τhe Final Reckoning» και δυο προσωπικές ταινίες μεγάλων δημιουργών, το «Δεν είμαι Εγώ» του Λεός Καράξ και το «Oh, Canada» του Πολ Σρέιντερ. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τομ Κρουζ: «Θα κάνω ταινίες μέχρι τα 100 μου» – Τι είπε για το τέλος του Mission: Impossible

Πολιτισμός / Τομ Κρουζ: «Θα κάνω ταινίες μέχρι τα 100 μου» – Τι είπε για το τέλος του Mission: Impossible

Ο Τομ Κρουζ βρέθηκε στις Κάννες για την πανευρωπαϊκή πρεμιέρα της νέας ταινίας του δημοφιλούς franchise, η οποία αποτελεί το δεύτερο μέρος της ιστορίας που ξεκίνησε με το Dead Reckoning
LIFO NEWSROOM
Αντιγόνη Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Ούλριχ Ράσε

Πολιτισμός / Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου & Εθνικό Θέατρο: Πρώτες εικόνες από την Αντιγόνη του Ούλριχ Ράσε

Το φετινό επετειακό πρόγραμμα του Φεστιβάλ στην Επίδαυρο ξεκινά με την Αντιγόνη, σε συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο και σε σκηνοθεσία ενός από τους πιο συναρπαστικούς Γερμανούς σκηνοθέτες.
LIFO NEWSROOM
Βρέθηκε εντυπωσιακό μωσαϊκό σε ερείπια στη Νίκαια της Βιθυνίας

Πολιτισμός / Βρέθηκε εντυπωσιακό ψηφιδωτό του 1ου αιώνα μ.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας

Η αρχαιολογική σκαπάνη, στην περιοχή όπου πραγματοποιήθηκε η α' Οικουμενική Σύνοδος, αποκάλυψε ένα ψηφιδωτό με μοτίβα γαλέρας και ελαφιού, το οποίο φέρεται να χρονολογείται στον πρώτο αιώνα μ.Χ.
LIFO NEWSROOM
In a Bright Green Field, η νέα μεγάλη έκθεση του ΔΕΣΤΕ στο Μουσείο Μπενάκη

Πολιτισμός / Έλληνες και Κύπριοι καλλιτέχνες στη νέα έκθεση του ΔΕΣΤΕ στο Μουσείο Μπενάκη

Με έργα 27 δημιουργών κάτω των 40 ετών, η έκθεση «In a Bright Green Field» –μια σύμπραξη τριών ιδρυμάτων, μεταξύ των οποίων και το New Museum της Νέας Υόρκης– εξετάζει μερικές από τις πιο συναρπαστικές και αναδυόμενες καλλιτεχνικές πρακτικές στην Αθήνα και τη Λευκωσία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ