Η μεταμόρφωση της οικονομικής τύχης του Ντόναλντ Τραμπ τα τελευταία χρόνια μοιάζει με σενάριο κινηματογράφου. Πέρυσι, στα μέσα των νομικών του προβλημάτων, υποστήριζε ότι εξαντλούσε τα μετρητά, ότι αν δεν μείωνε ένα πρόστιμο 500 εκατομμυρίων δολαρίων σε περίπου 100 εκατομμύρια, θα αναγκαζόταν να πουλήσει σημαντικό μέρος των ακινήτων του σε τιμές… “fire sale”.
Σήμερα, όμως, o Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται σε μια δραματική αντιστροφή: όχι μόνο επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, αλλά τις επιχειρήσεις του, ιδίως στον χώρο των κρυπτονομισμάτων, φαίνεται να τις έχει εκτοξεύσει σε νέα ύψη.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους προέδρους που αναλαμβάνουν αξίωμα και κάνουν μετριοπαθείς θυσίες ή αποδίδουν τις επιχειρήσεις τους σε «τυφλά» trust, ο Τραμπ δεν ακολούθησε αυτή τη συνήθη διαδρομή. Αντιθέτως, οι δραστηριότητές του, εμπόριο επώνυμων προϊόντων, ψηφιακό περιεχόμενο, πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, έχουν διευρυνθεί με ταχύτητα, και οι οικογενειακές του επιχειρήσεις κλείνουν συμφωνίες χωρίς να φαίνεται να φοβούνται καμία σύγκρουση συμφερόντων.
Μεταξύ άλλων, έχει αποκομίσει σημαντικά έσοδα από πωλήσεις επώνυμων θρησκευτικών βιβλίων, αρώματα, αθλητικά παπούτσια και κιθάρες. Ταυτόχρονα, έχει αξιοποιήσει μήνυματα και δικαστικές συμφωνίες με μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ΜΜΕ, τα οποία υπέγραψαν διακανονισμούς εναντίον του, συχνά με ποσά δεκάδων εκατομμυρίων. Η σύζυγός του, Μελάνια, εξασφάλισε ένα ντοκιμαντέρ ύψους 40 εκατομμυρίων δολαρίων από την Amazon, ποσό που ξεπερνά κατά πολύ τα συνήθη επίπεδα της αγοράς ντοκιμαντέρ.
Ωστόσο, ο πυρήνας της έκρηξης πλούτου του Τραμπ δεν βρίσκεται σε αυτά τα συμβατικά προϊόντα, αλλά στην αυτοκρατορία κρυπτονομισμάτων που έχει αναπτύξει ο ίδιος και η οικογένειά του. Σύμφωνα με έρευνα των Financial Times, οι επιχειρήσεις αυτές απέφεραν πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια προ φόρων μέσα σε ένα έτος, μόνο από τα “πραγματοποιημένα” κέρδη. Παράλληλα, η καθαρή του περιουσία στα χαρτιά ενισχύθηκε κατά δισεκατομμύρια, χάρη στη συμμετοχή του στην Trump Media & Technology Group, μητρική εταιρεία του Truth Social, η οποία σήμερα αποτιμάται στα 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αλλά η ιστορία πίσω από τον «κρυπτο-Τραμπ» δεν είναι απλώς οικονομική, είναι πολιτική. Ο πρόεδρος φιλοδοξεί να γίνει γνωστός ως ο πρώτος πρόεδρος των κρυπτονομισμάτων. Έχει απαιτήσει τη σύσταση εθνικού αποθεματικού bitcoin, έχει τοποθετήσει φιλικές προς τον χώρο ηγεσίες σε βασικούς ρυθμιστικούς οργανισμούς, και υπό τη νέα ηγεσία η SEC (Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ) έχει σταματήσει έρευνες σε μεγάλες εταιρείες κρυπτονομισμάτων. Μέσα σε εννέα μήνες, η τιμή του bitcoin σημείωσε συνεχείς ρεκόρ και εταιρείες που είχαν φύγει υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν επέστρεψαν δυναμικά.
Η άνοδος της αυτοκρατορίας κρυπτονομισμάτων του Τραμπ
Η στροφή δεν ήταν άμεση. Πριν από λίγα χρόνια, ο Τραμπ εκθείαζε τα κρυπτονομίσματα ως «αέρα κοπανιστό» και χαρακτήρισε το bitcoin «απάτη». Ωστόσο, καθώς οι πολιτικές τραπεζικά εμπόδια συσσωρεύονταν και οι τράπεζες φέρονταν να τον «αποτραβούν», η οικογένεια στράφηκε στον κλάδο των ψηφιακών στοιχείων.
Κατά την προεκλογική εκστρατεία, ο Τραμπ δεσμεύτηκε να τερματίσει την «αντικρυπτοεκστρατεία» του προκατόχου του, να απομακρύνει τον επικεφαλής της SEC και να θεσπίσει αυστηρά φιλικές ρυθμίσεις. Έτσι, μόλις ανέλαβε, άλλαξε άμεσα διοικήσεις, διέγραψε ή διευθέτησε υποθέσεις που αφορούσαν εταιρείες του χώρου και περιόρισε τη δραστηριότητα των ρυθμιστικών ελέγχων σε ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία.
Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις της οικογενείας του επένδυαν μαζικά σε crypto: κυκλοφόρησαν memecoins (όπως το $TRUMP), tokens, stablecoins, ψηφιακές συλλεκτικές κάρτες, όλα με άμεση σύνδεση με την ονομασία της οικογένειας. Η ανάλυση της FT υπολόγισε ότι μόνο το memecoin $TRUMP απέφερε περίπου 427 εκατομμύρια δολάρια από συναλλαγές. Επιπλέον, σημαντικά ποσά επενδύθηκαν από ξένους επενδυτές ή εταιρείες με κρατικούς δεσμούς.
Κατά παράδειγμα, ο κινέζικης καταγωγής επενδυτής Justin Sun επένδυσε 75 εκατομμύρια δολάρια στην World Liberty Financial αμέσως μετά τις εκλογές. Τρεις μήνες αργότερα, η SEC ανέστειλε υπόθεση κατά της Sun, μια κίνηση που έφερε επικρίσεις για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων. Παράλληλα, το οικογενειακό trust διαχειρίζεται τις επιχειρήσεις κρυπτονομισμάτων μέσω του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, χωρίς όμως να χαρακτηρίζεται «τυφλό trust». Ο πρόεδρος παραμένει ο μοναδικός δικαιούχος και, θεωρητικά, θα μπορούσε να έχει πρόσβαση αμέσως μόλις αποχωρήσει από το αξίωμα.
Οι επικριτές επικαλούνται σοβαρά ζητήματα δεοντολογίας και σύγκρουσης συμφερόντων. Ο Richard Painter, πρώην νομικός ηθικής στον Λευκό Οίκο επί Τζορτζ Μπους, τονίζει ότι οι πρόεδροι μετά τον εμφύλιο πόλεμο απέφυγαν σημαντικές οικονομικές συγκρούσεις με τα καθήκοντά τους, ενώ ο Τραμπ επιτρέπει ρητά στον εαυτό του να επωφελείται κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Η πολιτική διάσταση της έκρηξης πλούτου του Τραμπ, η συνένωση επιχειρηματικών και κρατικών συμφερόντων στον πιο ριψοκίνδυνο τομέα της εποχής, τον καθιστά μια μοναδική περίπτωση στην αμερικανική ιστορία. Δεν είναι εξίσου σημαντικό πόσα έκανε· είναι το πώς τα έκανε, μέσα από έναν τομέα που κομίζει νέες προκλήσεις διαφάνειας, ρύθμισης και δημόσιας εμπιστοσύνης.
Με πληροφορίες από Financial Times
