Αινίγματα και καθρέφτες

Είναι φίλοι δικοί μου, φίλοι μεταξύ τους - και συνεργάτες χρόνια. Έτσι, αυτό το σημείωμα για τα δύο βιβλία που έβγαλαν ταυτόχρονα δεν είναι αμερόληπτο. Άλλωστε, αυτή η στήλη δεν είναι κριτική - είναι αυτό που επιγράφεται: Ημερολόγιο Ανάγνωσης. Πρόχειρα ριγμένες σημειώσεις για βιβλία που διάβασα (ή που ξαναδιάβασα).

Οι δύο φίλοι είναι ο Γιάννης Ευσταθιάδης (νέο βιβλίο: Ο Καθρέφτης) και ο Αχιλλέας Κυριακίδης (Κωμωδία). Μετά από τις αριστουργηματικές Τεχνητές Αναπνοές και τον Καθρέφτη του Τυφλού, ο Κυριακίδης έγραψε μία νουβέλα αίνιγμα. Χρειάστηκε να τη διαβάσω δύο φορές - πράγμα που δεν ήταν δύσκολο ούτε δυσάρεστο. Πρώτα διότι είναι σύντομη (60 σελίδες) και δεύτερο γιατί είναι απολαυστική σαν κείμενο. Η δεύτερη ανάγνωση ήταν χρήσιμη: το παζλ που έστησε ο συγγραφέας, όλο ανατροπές και εκπλήξεις, τη χρειάζεται. Ένα σοφό διανοητικό παιχνίδι, πιο σαρκαστικό παρά κωμικό, με διακειμενικές αναφορές και πολιτικές αιχμές καλά κρυμμένες, αλλά απολαυστικές για τον «επαρκή αναγνώστη». Ο ήρωας Δ.Χ. (Δημόσιας Χρήσης;) περνάει τέσσερις καφκικές μεταμορφώσεις (όχι σε έντομο) που εκφράζουν όλη τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.

Αν ο Κυριακίδης επηρεάστηκε από την παιγνιώδη φαντασία του Μπόρχες (του οποίου είναι απαράμιλλος μεταφραστής), ο Ευσταθιάδης κινείται μέσα στην ποιητική του ευαισθησία. Οι καθρέφτες που πρωταγωνιστούν στα σύντομα πεζά του είναι ονειρικοί, μεταφυσικοί, ευεργετικοί ή ανθρωποφαγικοί. Δεν είναι απλώς οι απεικονίζοντες τα είδωλα των ανθρώπων, αλλά η συμπύκνωση των ψυχών τους. Τεχνίτης των ευαίσθητων τόνων (η θητεία του στη μουσική είναι εμφανής στη γραφή του), ο Ευσταθιάδης δημιουργεί ατμοσφαιρικές εικόνες μεγάλης ομορφιάς και δύναμης. Είκοσι δύο κείμενα που προχωρούν βαθαίνοντας στο μυστήριο και κορυφώνονται με τρόπο μαγικό.

Δύο βιβλία διαφορετικά, που όμως υπόγεια συγγενεύουν και επικοινωνούν απροσδόκητα.

Γιάννης Ευσταθιάδης: «Καθρέφτης», εκδόσεις Ύψιλον

Αχιλλέας Κυριακίδης: «Κωμωδία», εκδόσεις ΠΟΛΙΣ