Notre-Dame-des-Landes
Νίκη της ZAD
Το αεροδρόμιο δεν θα γίνει, το όμορφο τοπίο (το χαρακτηριστικό bocage όπου καλλιέργειες εναλλάσσονται με μικρά δάση) θα παραμείνει.
*
Μετά από άπειρες προσπάθειες (για μισό αιώνα!), πισογυρίσματα και βίαιες αναμετρήσεις με αγρότες και οικολόγους, η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες πως εγκαταλείπει οριστικά το σχέδιο κατασκευής ενός νέου αεροδρομίου κοντά στη Νάντη. Το φιάσκο της επιχείρησης "Καίσαρας" (sic) το 2012, όπου 2.200 αστυνομικοί των μονάδων καταστολής προερχόμενοι απ' όλη τη Γαλλία επιχείρησαν να "καθαρίσουν" την περιοχή καταστρέφοντας σπίτια και αυτοσχέδιες καλύβες, έδειξε πως δεν ήταν δυνατόν να επιβληθεί με τη βία ο αυθαίρετος κρατικός σχεδιασμός απέναντι σε ένα κίνημα με ισχυρό λαϊκό έρεισμα και παράδοση. Οι "ζαντιστές" (εγκατεστημένοι και μη) που στέκονται μόνιμα στο πλευρό των αγροτών δεν είναι πάνω από μερικές εκατοντάδες, αλλά το "γαλατικό χωριό" τους άντεξε στις συλλήψεις και τις επιθέσεις και δεν έπεσε ποτέ. Το 2014, μία μεγάλη διαδήλωση στη Νάντη κατά του αεροδρομίου με τη συμμετοχή 60.000 κόσμου έκανε το πράγμα ακόμη πιο δύσκολο για τα κυβερνητικά επιτελεία, που έπρεπε τώρα πια να διαλέξουν ανάμεσα στην "οικολογική ευαισθησία" και τη μεγάλη αποζημίωση προς την κατασκευάστρια εταιρεία. Η κυβέρνηση Μακρόν έλυσε τον γόρδιο δεσμό, επικεντρώνοντας όμως τώρα τις προσπάθειες της στην επανάκτηση της γης που τελεί υπό κατάληψη. Ο δεύτερος γύρος μόλις άρχισε.
Οι "Ζαντιστές"
"Υπάρχουν στην πραγματικότητα διάφορα προφίλ "ζαντιστών". Οι πρώτοι που έφτασαν ήταν οικολόγοι και ακτιβιστές κατά της παγκοσμιοποίησης και του καπιταλισμού. 'Ενα μέρος του πιο ριζοσπαστικού κινήματος, όπως αυτό που επεμβαίνει στις διεθνείς συνόδους κορυφής ή ακόμα και σε γενικότερα κοινωνικά ζητήματα, είναι επίσης παρών στη ZAD, έτοιμο να συγκρουστεί με την αστυνομία.
Στην περιοχή υπάρχουν και ομάδες ανθρώπων πιο περιθωριακών που επιθυμούν να ζουν ήσυχα, χωρίς αστυνομικό έλεγχο και χωρίς να δίνουν λογαριασμό στην κοινωνία, σαν αυτούς που συναντάμε στους δρόμους μεγάλων πόλεων ή σε καταλήψεις κτηρίων. Όλοι συνυπάρχουν με τους αγρότες, την ιστορική εμπροσθοφυλακή, διαφωνώντας σκληρά κάποιες φορές για τις μεθόδους του αγώνα ή για τους κανόνες της κοινής ζωής."
Rémi Barroux
Le Monde, 17.01.2017
Η ZAD
Η έκφραση Ζώνη Προς Υπεράσπιση ή ZAD (Γαλλικά: zone à défendre) είναι ένας γαλλικός νεολογισμός που αναφέρεται στη στρατιωτική κατάληψη ή την αναρχική κομμούνα που έχει ως στόχο τη φυσική παρεμπόδιση κάποιου έργου ανάπτυξης. Τα ZAD οργανώνονται συγκεκριμένα σε περιοχές με οικολογική ή γεωργική διάσταση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το μόνιμο χωριό αποκλεισμού ενάντια στην κατασκευή του αεροδρομίου στη Notre-Dame-des-Landes. Παρ' όλα αυτά, όμως, το όνομα έχει χρησιμοποιηθεί και για καταλήψεις σε αστικές περιοχές, όπως στη Ρουέν. Ένα από τα πρώτα συνθήματα του κινήματος ήταν «ZAD παντού» και παρόλο που δεν υπάρχουν επίσημες μορφές, εκτιμάται ότι στις αρχές του 2016 υπήρχαν κάπου ανάμεσα σε 10 με 15 ZAD σε όλη τη Γαλλία.
Το ακρωνύμιο "ZAD" είναι μια παράφραση του όρου Αναβληθείσα Ζώνη Ανάπτυξης (Γαλλικά: "zone d'aménagement différé"). Το 2015, ο όρος "Zadist" εισήχθη στην έκδοση του λεξικού Le Petit Robert για το 2016 ως "μαχητής κάποιας κατάληψης ZAD ενάντια σε κάποιο προτεινόμενο σχέδιο ανάπτυξης βλαβερό για το περιβάλλον."
Ο όρος εμφανίστηκε αρχικά τη δεκαετία του 2010 στη Γαλλία και έγινε δημοφιλής κατά τη διάρκεια της εναντίωσης στην κατασκευή αεροδρομίου στην Notre-Dame-des-Landes, βόρεια της Nantes.Το κίνημα των ZAD έχει τις ρίζες του στην αμφισβήτηση μεγάλων έργων υποδομών, την υπεράσπιση του περιβάλλοντος και του δικαιώματος των γηγενών να αποφασίζουν για το μέλλον της γης τους (με αντίτιμο, αν χρειαστεί, τη σύγκρουση με την κρατική εξουσία) και παράλληλα την απόρριψη της Καπιταλιστικής οικονομίας. Στη Γαλλία, οι πιο διάσημοι πρόγονοι του κινήματος των ZAD είναι η μάχη του Larzac (1971-1981), οι διαδηλώσεις ενάντια στην κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Creys-Malville, στην Isère (1977), και στο Plogoff τις δεκαετίες των '70 και '80.
Τα ZAD έχουν πολλαπλασιαστεί στη Γαλλία έπειτα από την αποτυχημένη προσπάθεια έξωσης της κομμούνας στη Notre-Dame-des-Landes το φθινόπωρο του 2012. Ένα από τα πρώτα ZAD που σχηματίστηκαν μετά το γεγονός αυτό ήταν το ZAD στη φάρμα Bouillons, κοντά στη Ρουέν, μια κατάληψη από την ομάδα Auchan ενάντια στο σχέδιο ακινήτων που ξεκίνησε το χειμώνα του 2012. Πέρα από το ZAD στη Notre-Dame-des-Landes, οι πιο γνωστές περιπτώσεις είναι αυτές ενάντια στο σχέδιο ανέγερσης του φράγματος Sivens στον ποταμό Tarn και στα Center Parks του δάσους του Chambaran στην Isère.
Wikipedia (ελληνική)
"Everything's coming together while everything's falling apart: The ZAD" (2017), ντοκιμαντέρ του Olivier Ressler.
Το 1965, μία αντίστοιχη κρατική απόφαση για την κατασκευή στη Ναρίτα ενός νέου αεροδρομίου για το Τόκυο προκάλεσε ένα μαζικό και ιδιαίτερα δυναμικό ("χωρός του φιδιού" ονομάστηκε η πρωτότυπη και πολύ βίαιη τακτική επίθεσης των διαδηλωτών) κίνημα που διήρκεσε μέχρι το 1985 μέσα από μια άρρηκτη συμμαχία αγροτών και φοιτητών. Το καλοκαίρι στη Ναρίτα (1968), ντοκιμαντέρ του Shinsuke Ogawa.
