'Ορκες μιμούνται πνιγμούς για να εξασκούνται στο κυνήγι
Mehdi Smaini
Science et Vie - 06.08.2025
To διάσημο αγγλικό τηλεοπτικό συγκρότημα BBC ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου τη μετάδοση της νέας του σειράς ντοκιμαντέρ με τίτλο ParentHood. Χωρισμένη σε πέντε επεισόδια, αυτή η παραγωγή που γυρίστηκε σε έξι ηπείρους και 23 χώρες ασχολείται με τη γονεϊκότητα στο ζωικό βασίλειο.
Αν και παρουσιάζονται πολλά είδη, όπως οι αράχνες, οι ουραγκοτάγκοι ή τα καβούρια-μποξέρ, ένα ζώο εξέπληξε τους τηλεθεατές: η όρκα. Ενώ ήταν ήδη γνωστή για την παράξενη και εκκεντρική συμπεριφορά της, η νέα σειρά παρουσιάζει εικόνες που αναδεικνύουν μια τεχνική κυνηγιού που διδάσκεται στα μικρά.
Στο βίντεο, μπορούμε να δούμε τις μητέρες όρκες να μαθαίνουν στα μικρά τους να προσποιούνται έναν πνιγμό, με έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό: να κυνηγήσουν πολύ μεγάλα θηράματα, όπως τις γαλάζιες φάλαινες. Με τη βοήθεια ειδικών υποβρύχιων συσκευών σταθεροποίησης και ρυμουλκούμενων καμερών, οι κινηματογραφιστές κατάφεραν να καταγράψουν αυτή τη στιγμή στα ανοικτά του κόλπου Bremer, στη Δυτική Αυστραλία, ο οποίος είναι γνωστός για τη μεγαλύτερη συγκέντρωση όρκων στο νότιο ημισφαίριο.
Στο βίντεο, μια νεαρή όρκα παίζει το ρόλο του θηράματος, ενώ τα άλλα μέλη της ομάδας την περιβάλλουν και της φράζουν τον αναπνευστήρα της για να την εμποδίσουν να αναπνεύσει. Η ομάδα εξασκείται στο να κρατά το κεφάλι της νεαρής όρκας βυθισμένο για κάποιο χρονικό διάστημα πριν την απελευθερώσει. Αργότερα σε αυτή τη σεκάνς, οι όρκες εφαρμόζουν αυτή τη μέθοδο κατά την επίθεση σε μια γαλάζια φάλαινα. Αν και οι εικόνες δείχνουν ότι υπερισχύουν του θηράματός τους, το βίντεο δεν είναι αρκετό για να γνωρίζουμε αν η φάλαινα σκοτώθηκε.
Αν και αυτή η τεχνική ομαδικού κυνηγιού που συνίσταται στο πνίξιμο μιας φάλαινας δεν ήταν άγνωστη, "ποτέ πριν δεν είχε κινηματογραφηθεί", δήλωσε μια εκπρόσωπος του BBC, που κατέγραψε τις εικόνες για τη νέα σειρά για τη φύση Parenthood στην αγγλική εφημερίδα The Times.
Μια μικρή εκπληκτική λεπτομέρεια είναι ότι οι όρκες λατρεύουν ένα συγκεκριμένο μέρος του σώματος των φαλαινών, δηλαδή τη γλώσσα τους. Πράγματι, αυτή είναι η προτεραιότητά τους όταν κυνηγούν το μεγαλύτερο θηλαστικό του κόσμου, καθώς η γλώσσα είναι πλούσια σε λίπος και θρεπτικά συστατικά, γεγονός που την καθιστά πολύτιμη πηγή ενέργειας για τις όρκες.
Chloé Gurdjian
GEO France - 06.08.2025
Σπάνιες σκηνές που γυρίστηκαν κοντά στις ακτές της Αυστραλίας αποκαλύπτουν μια συναρπαστική προπόνηση των όρκων: μιμούνται τον πνιγμό μεταξύ τους για να βελτιώσουν τις τεχνικές τους στο κυνήγι των γαλάζιων φαλαινών. Αυτή η μοναδική συμπεριφορά, που καταγράφηκε για πρώτη φορά από το BBC, αποκαλύπτει την εκπληκτική συλλογική νοημοσύνη αυτών των φοβερών θηρευτών.
Αποκαλούνται μερικές φορές "οι λύκοι των θαλασσών" λόγω της τρομερής νοημοσύνης τους και των εξελιγμένων στρατηγικών κυνηγιού που εφαρμόζουν ομαδικά. Νέες, πρωτότυπες εικόνες, που τραβήχτηκαν στο πλαίσιο ενός ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε από το BBC, με τίτλο Parenthood, απεικονίζουν τέλεια αυτή τη φήμη. Σε αυτές βλέπουμε μια ομάδα όρκων στα ανοικτά της Δυτικής Αυστραλίας στη μέση μιας προπόνησης. Ο στόχος: να μάθουν να σκοτώνουν το μεγαλύτερο πλάσμα που υπάρχει σήμερα στη Γη, τη γαλάζια φάλαινα. Τα κητώδη αυτά προσομοιώνουν τον πνιγμό ενός από τα μέλη τους, σαν να ήταν θήραμα. Μια συμπεριφορά που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ πριν. (...)
Αυτή η συμπεριφορά, σύμφωνα με μια εκπρόσωπο του BBC στην εφημερίδα Times, "δεν είχε ποτέ καταγραφεί σε βίντεο". Απεικονίζει πόσο σημαντική είναι η μετάδοση της γνώσης σε αυτές τις οικογενειακές ομάδες. Ο Sir David Attenborough, που αφηγείται το επεισόδιο, εξηγεί: "Αυτές οι όρκες πρέπει να είναι σε άριστη φυσική κατάσταση. Κυνηγούν τα μεγαλύτερα ζώα που έχουν ζήσει ποτέ: τις γαλάζιες φάλαινες". (...)
Η σκηνή τραβήχτηκε στα ανοικτά του Bremer Bay, ένα δημοφιλές σημείο παρατήρησης κητωδών. Σύμφωνα με τον ταξιδιωτικό πράκτορα Bremer Bay Killer Whales, η περιοχή φιλοξενεί περίπου 200 όρκες, γεγονός που την καθιστά τη μεγαλύτερη γνωστή συγκέντρωση στον νότιο ημισφαίριο. Οι ομάδες αριθμούν συνήθως μεταξύ έξι και είκοσι ατόμων, τα οποία τρέφονται κυρίως με γιγάντια καλαμάρια και πολύ λιγότερο με γαλάζιες φάλαινες.
Αλλά τότε, γιατί να επιτίθενται σε αυτά τα γιγάντια ζώα; Για ορισμένους ειδικούς, δεν είναι θέμα επιβίωσης. Οι όρκες πιθανώς κυνηγούν τις γαλάζιες φάλαινες όχι για να τραφούν, αλλά απλά επειδή μπορούν και θέλουν να διασκεδάσουν, όπως υποστηρίζουν. "Παίζουν με τις φάλαινες όπως οι γάτες με τα θηράματά τους", αναλύει η θαλάσσια βιολόγος Nancy Black στο National Geographic.
Ωστόσο, το κυνήγι ενός μεμονωμένου ενήλικου εξακολουθεί να είναι επικίνδυνο για τις όρκες. Μια γαλάζια φάλαινα μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα σε μήκος και να ζυγίζει πάνω από 150 τόνους, γεγονός που την καθιστά τρομακτικό στόχο. Ένα μόνο χτύπημα με το πτερύγιο μπορεί να τραυματίσει ή ακόμα και να σκοτώσει μια όρκα. Σε αυτό προστίθεται η αντοχή και η ταχύτητα κολύμβησης της φάλαινας, που κάνουν την καταδίωξη μακρά και ενεργοβόρα. Για τις όρκες, που κυνηγούν σε ομάδες και βελτιστοποιούν τη σχέση μεταξύ προσπάθειας και κέρδους, το παιχνίδι συχνά δεν αξίζει τον κόπο. Οι θηρευτές αυτοί προτιμούν επομένως να στοχεύουν ευάλωτα άτομα, όπως νεαρά ή εξασθενημένα ενήλικα, που είναι πιο εύκολο να απομονωθούν και να εξουδετερωθούν. (...)
