«Πίσω από τα μάτια της»: ένα domestic noir μυθιστόρημα διαφορετικό από τα άλλα Facebook Twitter
Σάρα Πίνμπορο

«Πίσω από τα μάτια της»: ένα domestic noir μυθιστόρημα διαφορετικό από τα άλλα

0

Παράλληλα με το Σκανδιναβικό, και μετά την παγκόσμια επιτυχία του βιβλίου της Τζίλιαν Φλιν, «Το κορίτσι που εξαφανίστηκε», το υπο-είδος Αστυνομικού Μυθιστορήματος που γνωρίζει τεράστια άνθηση παντού είναι αυτό του ψυχολογικού θρίλερ με ηρωίδες γυναίκες και θέμα τα συνήθως ενδοοικογενειακά προβλήματα που αντιμετωπίζουν: προβλήματα μείζονα, που έχουν να κάνουν με την ταυτότητά τους και με τη ζωή τους την ίδια. Ονομάστηκε domesticnoir, όρος που επινοήθηκε μεν το 2013 για να χαρακτηρίσει το «Κορίτσι του τρένου» της Πόλα Χόκινς, αλλά που μπορεί να συμπεριλάβει και πολλά βιβλία παρελθόντων ετών. Οι συγγραφείς τους είναι σχεδόν πάντα γυναίκες, αλλά διαβάζονται και από τα δύο φύλα: ουσιαστικά, δεν γράφεται πια Αστυνομική Λογοτεχνία που να απευθύνεται μόνο στους μισούς δυνάμει αναγνώστες της, όπως φέρ’ ειπείν συνέβαινε με το προπολεμικό, κλασικό noir, όταν αυτό ακόμη συνδεόταν με τα pulp περιοδικά, ή με τα hardboiled αστυνομικά με ήρωες σκληροτράχηλους, κυνικούς ντετέκτιβ, που επίσης έλκουν την καταγωγή από τα φτηνά (και υπέροχα) περιοδικά αφηγημάτων δράσης, φαντασίας, τρόμου και εξωτικών περιπετειών.

Το μυθιστόρημα της Σάρα Πίνμπορο, «Πίσω από τα μάτια της» (Εκδόσεις Ψυχογιός, σε ωραία μετάφραση από τον έμπειρο Χρήστο Καψάλη), είναι χαρακτηριστικό του είδους και έχει ήδη κάνει τεράστια επιτυχία παντού, ενώ έχει σηκώσει και πάρα πολλή συζήτηση στα διάφορα βιβλιοφιλικά φόρουμ — συζήτηση που, όπως όλες του είδους (ας μου επιτραπεί), είναι μάλλον αστεία, καθώς εντέλει επικεντρώνεται στο αν και πόση ελευθερία μπορεί να πάρει ένας συγγραφέας. Η απάντηση είναι: «Όση θέλει». Και η Πίνμπορο παίρνει όση απαιτείται. Και το «Πίσω από τα μάτια της» ξεχωρίζει και για αυτό.

«Πίσω από τα μάτια της»: ένα domestic noir μυθιστόρημα διαφορετικό από τα άλλα Facebook Twitter
|article_no_max_width|

Έχουμε να κάνουμε εδώ με ένα στιβαρό σύγχρονο μυθιστόρημα χαρακτήρων και καταστάσεων που ξεφεύγουν από το συνηθισμένο. Κανείς από τους τρεις πρωταγωνιστές δεν είναι «καλός», θετικός, με κανέναν δεν μπορούμε να ταυτιστούμε πλήρως ή, όταν το κάνουμε, αισθανόμαστε αμέσως άβολα και επιλέγουμε τον επόμενο.

Κυρίως όμως: έχουμε να κάνουμε εδώ με ένα στιβαρό σύγχρονο μυθιστόρημα χαρακτήρων και καταστάσεων που ξεφεύγουν από το συνηθισμένο. Κανείς από τους τρεις πρωταγωνιστές δεν είναι «καλός», θετικός, με κανέναν δεν μπορούμε να ταυτιστούμε πλήρως ή, όταν το κάνουμε, αισθανόμαστε αμέσως άβολα και επιλέγουμε τον επόμενο. Αυτό δεν είναι ένα εύκολο τρικ, και η Πίνμπορο, που έχει διαβάσει πολύ noir και ξέρει το είδος (είμαι σίγουρος πως λατρεύει τον Τζέιμς Τσέιζ), παίζει με τα συναισθήματά μας με μαεστρία. Είναι καλή, είναι πολλά χρόνια στο παιχνίδι, και αυτό είναι το πρώτο βιβλίο από τα σχεδόν είκοσι που εξέδωσε που έκανε το μεγάλο μπαμ.

Δυο λόγια για την πλοκή

Η Αντέλ, κοντά στα τριάντα, είναι πανέμορφη και σαγηνευτική. Μοιάζει με κλασάτη ηθοποιό, είναι πλούσια, γοητεύει και κερδίζει τους πάντες και φαίνεται εξαιρετικά ευχαριστημένη με τη ζωή της. Το ίδιο επιτυχημένος και ελκυστικός είναι και ο κατά λίγα χρόνια μεγαλύτερός της Ντέιβιντ, ο ψυχίατρος σύζυγός της, που εργάζεται σε μία ακριβή κλινική. Η Λουίζ, από την άλλη, είναι μια άχαρη, παχουλή, πολύ «καθημερινή» κοπέλα, μάλλον αδιάφορη, με έναν κατεστραμμένο γάμο, με ένα παιδί που θέλει να βρίσκεται και με τον μπαμπά του, με οικονομικά προβλήματα και με μια καλή σχέση με το αλκοόλ. Θα βρει δουλειά μερικής απασχόλησης στο ιατρείο του Ντέιβιντ και θα γνωριστεί τυχαία, στον δρόμο, με την Αντέλ. Και φυσικά θα εμπλακεί στη ζωή τους, και μάλιστα με όλους τους πιθανούς τρόπους. Πρωτίστως, θα γίνει ερωμένη του Ντέιβιντ και ταυτόχρονα κολλητή και εξ απορρήτων φίλη με την Αντέλ. Με ένα ζευγάρι που κρύβει πολύ περισσότερα μυστικά από όσα μπορούμε να φανταστούμε. Πολύ-πολύ περισσότερα.

Δείχνει κουρασμένος, όμως το χαμόγελό του είναι θερμό και ειλικρινές και τα γαλάζια μάτια του λαμπυρίζουν μόνο για μένα, και νιώθω το πρόσωπό του να αναψοκοκκινίζει. Είναι γελοίο αυτό που συμβαίνει. Εργαζόμαστε στον ίδιο χώρο καθημερινά. Κανονικά, τώρα ποια έπρεπε να έχω συνηθίσει την παρουσία του, όμως αυτό το πρωινό είναι διαφορετικό. Κάτι άλλαξε χθες τη νύχτα, όταν μείναμε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι και μιλήσαμε. Φυσικά, δεν κράτη σε πολύ — οι γνωστές τύψεις σύντομα εγκαταστάθηκαν ανάμεσα στα κορμιά μας που ηρεμούσαν. Οι άντρες είναι παράξενα πλάσματα. Κάνουν λες και η προδοσία κρύβεται στο γέλιο και στην επικοινωνία, κι όχι στο σεξ. Βέβαια, μπορεί να μην έχουν άδικο.

 

Το γράψιμο της Πίνμπορο είναι όμορφο, η πλοκή σχεδιασμένη με μαεστρία και χωρίς κενά, η δράση μεταφέρεται από το σήμερα στο χθες χωρίς να κουράζει, ενώ η οπτική των δύο αφηγητριών εναλλάσσεται διαρκώς: μαθαίνουμε σιγά-σιγά τα τεκταινόμενα, πότε διαβάζοντας την πρωτοπρόσωπη αφήγηση της Αντέλ και πότε εκείνην της Λουίζ. Έξυπνο βιβλίο, που παίζει ωραία με τους κώδικες του μοντέρνου θρίλερ. Και, κατά κάποιον τρόπο, ένα σημαδιακό βιβλίο: νομίζουμε πως κάπου εδώ εξαντλείται το θέμα του «απλού» domestic noir. Όχι επειδή θα σταματήσουν να γράφονται βιβλία με κακοποιημένες γυναίκες, προς Θεού. Αλλά επειδή η Πίνμπορο, με τα twist που εισάγει, κλείνει το μάτι σε αναγνώστες, editors και εκδότες, φτιάχνοντας τρόπον τινά ένα mixed genre μυθιστόρημα. Και πολύ καλά κάνει.

Αυτό που θα συνεχίσει πάντως σίγουρα να μας απασχολεί, και να το απολαμβάνουμε, για πολλά χρόνια ακόμη είναι το ψυχολογικό θρίλερ εν γένει, και κυρίως το ψυχολογικό θρίλερ που θα (εξακολουθούν να) γράφουν γυναίκες. Οι γυναίκες συγγραφείς Αστυνομικού έχουν κάνει τη μεγάλη τους αντεπίθεση την τελευταία δεκαετία. Μετά την Πατρίσια Χάισμιθ, την Π. Ντ. Τζέιμς και τη Ρουθ Ρέντελ, που υπήρξαν οι κορυφαίες του είδους για πολλά χρόνια, στην ίδια κατηγορία με τους άντρες εμβληματικούς crime fiction συγγραφείς, μία νέα γενιά γυναικών έχει πάρει τη σκυτάλη και κινεί την αγορά του είδους. Καθόλου παράξενο, μάλιστα, που όλο και περισσότεροι άντρες συγγραφείς προσπαθούν να δουν την πραγματικότητα υποδυόμενοι οι ίδιοι τις γυναίκες. Δεν είναι εύκολο. Δεν είναι για τον καθένα. Διαπραγματευόμενοι τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης κατάστασης, οι άντρες υπήρξαν πάντα —όσο και αν ακούγεται παράδοξο κάτι τέτοιο— πιο ρομαντικοί. Οι γυναίκες είναι πιο άμεσες, συχνά πιο ωμές, λένε τα πράγματα με το όνομά τους και περιγράφουν τη σκληρή πραγματικότητα ως έχει, χωρίς πολλά-πολλά, αν και με βαθιά γνώση της τραυματικής ψυχοσύνθεσης των ανθρώπων. Οι γυναίκες διεισδύουν με μεγαλύτερη άνεση στο μυαλό και στην καρδιά των ηρώων τους, ψαύουν μαεστρικά τα μυστικά τους και μας τα αφηγούνται ατάραχες. Και με ένα μικρό, σχεδόν αδιόρατο χαμόγελο.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αίμα και ομορφιά: το γοητευτικό σύμπαν της Πατρίσια Χάισμιθ

Βιβλίο / Αίμα και ομορφιά: το γοητευτικό σύμπαν της Πατρίσια Χάισμιθ

Η Πατρίσια Χάισμιθ άκουγε την κραυγή της κουκουβάγιας-όπως είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου από εκδόσεις Άγρα- και ονειρευόταν τέλεια εγκλήματα ξέροντας τι είναι αυτό που τα δημιούργησε: η ανθρώπινη φύση.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ