Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter

Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο

0

Υπάρχει μια παλιά φωτογραφία του 1917 με τον Πάμπλο Πικάσο και την Όλγα Χόχλοβα στη Ρώμη, στην αρχή της σχέσης τους. Ο Πικάσο έχει στο πλευρό του τη γυναίκα που σύντομα θα γίνει η πρώτη σύζυγός του και τον φίλο του, τον θεατρικό συγγραφέα Ζαν Κοκτώ και ούτε καν κοιτάει την κάμερα καθώς το βλέμμα του όπως και το σώμα του είναι έντονα στραμμένο προς την Όλγα. Μπορείς σχεδόν να αισθανθείς την επιθυμία του. Η σχέση τους είναι ακόμα πολύ φρέσκια, γεμάτη πάθος και πολύ κοντά στην ευτυχία. Η φωτογραφία αυτή παρουσιάζεται στο Picasso Museum και αποτελεί ένα από τα εκθέματα της Olga Picasso, της πρώτης έκθεσης που είναι αφιερωμένη στη σύζυγο και για πολύ καιρό μούσα του και είναι καταπληκτική για έναν ακόμα λόγο: είναι μία από τις ελάχιστες στιγμές που βλέπουμε την Όλγα να χαμογελάει.

Γεννημένη το 1891 στην Nezhin, μια μικρή πόλη της Ουκρανίας που ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας η Όλγα Κόλκοβα -κόρη στρατηγού- έγινε δεκτή στα εμβληματικά και πρωτοποριακά Ballets Russes του Σεργκέι Νταγκίλεφ το 1912. Άφησε την πατρίδα της για να περιοδεύσει με τη χορευτική ομάδα της το 1915, μόλις δύο χρόνια πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση κι από τότε δεν είδε ποτέ ξανά την οικογένειά της. Γνώρισε τον Πικάσο στη Ρώμη το 1917 όταν εκείνος είχε αναλάβει μετά από πρόσκληση του Κοκτώ να δημιουργήσει τα κουστούμια για την χορευτική παράσταση Parade στην οποία πρωταγωνιστούσαν τα ρωσικά μπαλέτα του Σεργκέι Νταγκίλεφ (με μουσική του Erik Satie, μυθοπλασία του Jean Cocteau και χορογραφία του Léonide Massine). Ο έρωτάς τους ήταν κεραυνοβόλος.

Οι περιοδείες της με τα Ballet Russes και ο γάμος της με τον Πικάσο στο Παρίσι το 1918 της επέτρεψε να μην ζήσει τον κύκλο βίας της επανάστασης των μπολσεβίκων και τον επακόλουθο εμφύλιο πόλεμο.

Υπήρξε το ιδανικό μοντέλο του για μεγάλο διάστημα και πρωταγωνίστησε στην κλασική περίοδο του ζωγράφου. Στους πίνακές του η Όλγα είναι μία μονίμως μελαγχολική φιγούρα: βλέμμα χαμηλωμένο, πρόσωπο που φαίνεται να προσπαθεί να κρυφτεί. Σε ένα έργο του με παστέλ , το "Pensive Olga" (1923) απεικονίζεται καθισμένη με τα βαθιά σκοτεινά μάτια της να κοιτούν χαμηλά, τα δύο της δάχτυλα να ακουμπούν στους κροτάφους, τα μαλλιά της μαζεμένα πίσω, με χλωμό δέρμα σχεδόν συντετριμμένο από το μπλε του φορέματός της. Ποζάρει με ανάλογο τρόπο στο έργο "Woman Reading" (1920), μόνο που εδώ το μπλε φόρεμα έχει αντικατασταθεί από ένα λιγότερο ασφυκτικό γκρι και η προσοχή της είναι στραμμένη σε ένα γράμμα που κρατάει στο χέρι της. Το μυαλό της είναι εμφανώς κάπου αλλού και ο Πικάσο μοιάζει φαινομενικά ανίκανος να διεισδύσει στις σκέψεις της την στιγμή της θλίψης της.

Η έκθεση στην οποία παρουσιάζονται γράμματα, οικογενειακές φωτογραφίες, μαζί με πορτρέτα του Πικάσο επιχειρεί να ρίξει μια νέα μάτια στην Όλγα. Οι περιοδείες της με τα Ballet Russes και ο γάμος της με τον Πικάσο στο Παρίσι το 1918 της επέτρεψε να μην ζήσει τον κύκλο βίας της επανάστασης των μπολσεβίκων και τον επακόλουθο εμφύλιο πόλεμο. Μεταξύ του 1917 και του 1920 έχασε την επαφή με την οικογένειά της. Όταν επιτέλους έλαβε γράμμα τους έμαθε ότι ο πατέρας και τα αδέρφια της χάθηκαν στον πόλεμο πολεμώντας με τις αντιεπαναστατικές δυνάμεις και ότι η μητέρα της Λυδία και η αδερφή της Νίνα εγκαταστάθηκαν στη Γεωργία. Η ζωή εδώ είναι φρικτή" της έγραφε το 1920 η Νίνα, "Πόσο τυχερή είσαι που δραπέτευσες" ενώ την ίδια χρονιά η μητέρα της απολογείται για την Νίνα που ζητά να της στείλει χρήματα και της ζητά να της περιγράψει την καθημερινότητά της. Την ίδια εποχή η Όλγα και ο Πικάσο αναρριχούνται ταχύτατα στην κοινωνική ζωή της γαλλικής πρωτεύουσας γεγονός που σχετίζεται άμεσα με την καλλιτεχνική αναγνώριση και την δύναμη των έργων του. Μετακομίζουν σε ένα διαμέρισμα στην rue La Boétie διασκεδάζουν με την συντροφιά του Στραβίνσκι και του Κοκτώ και πηγαίνουν σε δεξιώσεις του κόμη Étienne de Beaumont.

Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Η Όλγα Χόχλοβα ο Πάμπλο Πικάσο και ο Ζαν Κοκτώ στη Ρώμη το 1917.

Η γέννηση του γιου τους το 1921 σηματοδοτεί μία νέα περίοδο στην σχέση του ζευγαριού. Τα πορτρέτα του Πικάσο εκείνη την εποχή απεικονίζουν μια γυναίκα γεμάτη ζεστασιά και τρυφερότητα, ολοκληρωτικά απορροφημένη από το βρέφος που παίζει στην αγκαλιά της και η βαριά σιλουέτα της ανανεώνει το ενδιαφέρον του ζωγράφου για τον κλασικισμό.

Το 1927 ο Πικάσο γνωρίζει τη 17χρονη τότε Μαρί-Τερέζ Γουόλτερ. Τρελά ερωτευμένος μαζί της την φέρνει κρυφά στη Βρετάνη κατά τη διάρκεια των οικογενειακών διακοπών και εμπνέεται από την ερωμένη του τη δημιουργία της σειράς Λουόμενες (1928). Η Γουόλτερ στους πίνακές του ήταν ότι ποτέ δεν ήταν η Όλγα: λαμπερή, αέρινη, ερωτική. Ο ερχομός της νέας μούσας του ζωγράφου εδραίωσε τη ρήξη του ζευγαριού, αν και θα παραμείνουν νόμιμα παντρεμένοι μέχρι το θάνατό της το 1955. Με τον γάμο του ουσιαστικά τελειωμένο ο Πικάσο άρχισε την εικαστική "αποδόμηση" της Όλγας. Στο «Γυμνό σε Κόκκινη Πολυθρόνα» (1929), τα παραμορφωμένα άκρα της διευρύνονται πάνω από το κάθισμα, το στήθος της κρέμεται από το λαιμό της, το στόμα είναι ανοιχτό από αγωνία. Είναι μια ενοχλητική, γκροτέσκο εικόνα, μια βίαιη στρέβλωση της γυναίκας που ο Πικάσο είχε ζωγραφίσει μόλις μια δεκαετία νωρίτερα εκφράζοντας στις γεμάτες σφοδρότητα απεικονίσεις της, την παθιασμένη έλξη που ένιωθε γι' αυτήν. Η Όλγα εμφανίζεται σε πολλούς πίνακες με σκηνές της Σταύρωσης αλλά και σε αυτοπροσωπογραφίες του και αναγνωρίζεται από τα ατημέλητα μαλλιά, το ανοιχτό σαγόνι και τα χαρακτηριστικά δόντια. 

Η εικόνα που έχουμε γι' αυτή τη γυναίκα οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην ματιά μέσα από το πρίσμα του Πικάσο. Ωστόσο η Όλγα που βλέπουμε στους πίνακες του είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν που εμφανίζεται σε ταινίες που τραβήχτηκαν γύρω στο 1930. Σε πλάνα που παρουσιάζονται στην έκθεση η Όλγα χαμογελάει και παίζει στον κήπο με τα σκυλιά της οικογένειας, αλληθωρίζει στην κάμερα ή σηκώνει με παιχνιδιάρικη διάθεση το χέρι της για να κρύψει τον ήλιο. Είναι ντροπαλή αλλά ταυτόχρονα αποπνέει μία αίσθηση χαράς και ειλικρίνειας που δεν έχουμε δει αλλού.ι Μέσα από τα 350 περίπου έργα και προσωπικά αντικείμενα η "Olga Picasso" φιλοδοξεί να αναδείξει το αληθινό πρόσωπο αυτής της γυναίκας αλλά και πτυχές της σχέσης της με τον σπουδαίο δημιουργό. —Μαρούσα Θωμά

Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “La Crucifixion” (1930). Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Olga pensive”, 1923. Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Mère et enfant au bord de la mer” (1921). Collection of The Art Institute of Chicago, ©Art Institute of Chicago, Dist. RMN-Grand Palais / image The Art Institute of Chicago)
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Femme lisant” (1920). Collection Musée de Grenoble, ©Musée de Grenoble)
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Man Ray (Emmanuel Radnitzky), “Ο πιανίστας Ricardo Vinès, η Όλγα και ο Πάμπλο Πικάσο σε δεξίωση του κόμη de Beaumont, στο ξενοδοχείο Masseran, Παρίσι, 1924”. Collection Musée national Picasso-Paris, ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau)
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Buste de femme avec autoportrait” (1929). Private collection courtesy of McClain Gallery, ©Private Collection, Courtesy of McClain Gallery/ φωτογραφία: Alister Alexander, Camerarts
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Portrait d’Olga dans un fauteuil”, 1918. Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Olga Khokhlova à la mantille” (1917). Collection Fundación Almine y Bernard Ruiz-Picasso para el Arte, © Φωτογραφία: Equipo Gasull.
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Grand nu au fauteuil rouge”, 1929. Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης Olga Picasso. © Musée national Picasso-Paris / φωτογραφία: Philippe Fuzeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης Olga Picasso. © Musée national Picasso-Paris / φωτογραφία: Philippe Fuzeau
Εικαστικά
0

Μαρούσα Θωμά

Γεννήθηκε στη Λέσβο. Υπεύθυνη του Lightbox στο LIFO.gr.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ