Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter
"Το να καπνίζεις όπιο είναι να αποβιβάζεσαι από το κινούμενο τραίνο."

Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ

1

Κρυμμένη κάπου μέσα στην Παρισινή οικογενειακή οικία στην οδό Λα Μπρυγιέρ, βρισκόταν η "εξωπραγματική, μυθική ζώνη" του Ζαν Κοκτώ, όπου κάθε δωμάτιο έμοιαζε μυθικό και απόκοσμο, σαν ένα φανταστικό παλαιοπωλείο σε μια μακρυνή γωνιά του κόσμου, το οποίο γνώριζαν όλοι από περιγραφές. Γεννηθείς Ζαν Μωρίς Ευγένιος Κλεμάν Κοκτώ στο Μαιζόν Λαφίτ, λίγο έξω από το Παρίσι, ήταν ένα από τα τρία παιδιά μιας ευκατάστατης Καθολικής οικογένειας διπλωματών και δικηγόρων. Ως παιδί ήταν ακούραστος ταξιδευτής της φαντασίας, μια συνήθεια που εντάθηκε καθώς μεγάλωνε, ώσπου ο Κοκτώ - παιδί μεταμορφώθηκε στον Κοκτώ - καλλιτέχνη, δημιουργό ενός τεράστιου όγκου έργων: ποιημάτων, θεατρικών έργων, ταινιών, ημερολογίων και σκίτσων. Η Γερμανίδα γκουβερνάντα που διάβαζε παραμύθια στον ίδιο και τα αδέλφια του, το οικογενειακό δωμάτιο του μπιλιάρδου που φιλοξενούσε δύο Στραντιβάριους και μια γύψινη μάσκα του Αντίνοου, το σπίτι όπου παραθέριζαν το οποίο ήταν διακοσμημένο με σχέδια του Ένγκρ και πίνακες του Ντελακρουά, αυτές ήταν οι πρώιμες απολαύσεις του, η προέλευση της ευαισθησίας που τον έκανε να βλέπει κάθε χώρο, ανεξαρτήτως του πόσο οικείος ήταν, ως κάτι μαγικό που έχρηζε περαιτέρω εξερεύνησης.

Συνέχεε την ημέρα με τη νύχτα, το αδρανές σώμα του βαρύ στο στρώμα, το κεφάλι στηριγμένο σε ένα μαξιλάρι, τα πόδια μαζεμένα σε εμβρυϊκή στάση, ανασηκωνόταν μόνο για όσο χρειαζόταν ώστε να ρουφήξει από το μπαμπού όσο το όπιο έβραζε στην πίπα, όπως τα πνευμόνια ενός άρρωστου. Ο χρόνος σταματούσε και μαζί του έπαυε και η φρικτή αίσθηση της μανιώδους ταχύτητας.

Η αέναη και αδηφάγος καλλιτεχνική εργασία που ξεπερνά όχι μόνο τον δημιουργό αλλά και το κοινό του, ήταν ο κατ' εξοχήν δημιουργικός σκοπός του Κοκτώ. Η ίδια αρχή διέπει και την Παρέλαση, το μπαλέτο που έγραψε για τον Ντιαγκίλεφ το 1916 με μουσική επένδυση ένα αισθησιακό μίγμα πυροβολισμών, ήχων γραφομηχανής και έργων του Σατί, το οποίο αποδοκιμάστηκε μεν στην πρεμιέρα από το κοινό αλλά επαινέθηκε από τον Απολλιναίρ για τον "σουρεαλισμό" του. Το ίδιο ισχύει και για την πρώτη ταινία του "Το αίμα του ποιητή", ένα φασματικό κινηματογραφικό μανιφέστο με πρωταγωνιστή έναν καλλιτέχνη που περνάει μέσα από καθρέπτες και κοιτάζει μέσα από κλειδαρότρυπες, βασανιζόμενος από όσα βλέπει ("σκηνές ντοκυμαντέρ από ένα άλλο βασίλειο" όπως είχε πει ο ίδιος ο Κοκτώ), η οποία κορυφώνεται με μία πράξη αυτοκαταστροφής. Η τέχνη όμως μπορούσε επίσης να ξεπεράσει και τα υλικά της όρια, το φιλμ, την γλώσσα, την σκηνή. Η ίδια η ζωή μπορούσε να μετατραπεί σε έργο τέχνης, να βιωθεί με μείζονα τόλμη και έξαψη, συντροφευμένη από θαυμαστές, φυντάνια και τρελούς. Η ζωή ήταν, ή μπορούσε να γίνει όπως έλεγε και ο ίδιος αναφερόμενος στην παιδική του ηλικία, "ένα θέατρο στο οποίο ενσαρκώνεις κάθε ρόλο, κατακτώντας ανυπέρβλητα τον κόσμο".  

Η ζωή όμως μπορούσε να γίνει και μύηση στην ανημπόρια. "Το παιδί θέλει ένα δωμάτιο, να συγκεντρώσει εκεί τα υπάρχοντα του και τις αγάπες του," γράφει ο Κοκτώ. "Μισεί όσα διασκορπίζονται. Του αρέσει η αρρώστια, η οποία φέρνει τους ανθρώπους κοντά και του επιτρέπει να απομονώνεται." Και οι ασθένειες, μεταξύ άλλων η αλλεργική ρινίτιδα, η σκολίωση, οι ρευματισμοί και η αϋπνία, ο έρπης ζωστήρ και οι πονόδοντοι - όπως και η ύστερη εξάρτηση του από το όπιο, υπήρξαν για εκείνον οδυνηρές και μεταμορφωτικές. Για τον Κοκτώ κάθε άλγος αποδείκνυε μια ευαισθησία που εξευγενίζει το ευαίσθητο και αεικίνητο σώμα. Η αρρώστια για τον Κοκτώ μετατρεπόταν σε ένα οικοδόμημα εσωτερικής ζωής και την δημιουργία ενός χώρου ψευδαισθήσεων που μπορούσε να θαυμάζει και να αναπληρώνει διαρκώς. 

Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter
Σχέδια του Κοκτώ από την έκδοση του βιβλίου του «Το όπιο». Επάνω: χρήστης οπίου, δεξιά: πίπες οπίου
Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter
Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter
Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter
Σχέδια του Κοκτώ από την έκδοση του βιβλίου του «Το όπιο»



Είναι δύσκολο να μιλήσει κάποιος για τον Κοκτώ χωρίς να αναφερθεί στην διάσταση αυτοθυσίας που χαρακτήριζαν τις σχέσεις του. Όταν παραδέχθηκε πως τον γοητεύουν "άνθρωποι με ένα μυστηριώδες κύρος", μία ιδιότητα που ταύτιζε με την "έλλειψη καρδιάς", ο Κοκτώ ουσιαστικά δικαιολογούσε τον έρωτά του για τον νεαρό και χαρισματικό Ρεϊμόν Ραντιγκέ, τον οποίο συνάντησε το 1919 και ο οποίος έφυγε στα είκοσι του χρόνια από τυφοειδή πυρετό. Παρά τα ταξίδια τους στην Γαλλική Ριβιέρα όπου ο Ραντιγκέ έγραψε τα δύο μόνο βιβλία που κατόρθωσε να δημοσιεύσει ενώ ο Κοκτώ δούλευε τότε το "Θωμάς ο απατεώνας", παρά το μακρύ νεοκλασικό καλοκαίρι που πέρασαν διαβάζοντας Ρονσάρ και ντυ Μπελλαί, παρά την ευγενή προσπάθειά του να αποτάξει τον συμβολισμό δια παντός, να απαλλαγεί από τον Ντανταϊσμό της εποχής του και την επιθυμία του να καταστήσει "την παράδοση νεωτερικότερη της ρήξης", η σχέση του Ραντιγκέ με τον Κοκτώ ήταν τιμωρητικά και καταδικαστικά απαθής. Ήταν όμως και μία πρόκληση. Συγκινημένος από την σιωπή του Ραντιγκέ, ο Κοκτώ τον ερωτεύθηκε. Καθώς η σεξουαλικότητα του Ραντιγκέ ήταν απρόσιτη στον μεγαλύτερο μέντορά του - ο Ραντιγκέ εξάλλου επιδείκνυε τις ερωμένες του άκαρδα στον στενοχωρημένο Κοκτώ. Η σχέση τους πήρε την μορφή μιας περίπλοκης αλληλουχίας διασυνδεόμενων στερήσεων, προσομοιάζοντας μια αρνητική ερωτική θεολογία, όπου κάθε απουσία γέμιζε από ισχυρή φαντασιακή δημιουργία, όπως είχε διδάξει εαυτόν ο Κοκτώ ως παιδί. 

Εκ του σύνεγγυς, η φασματική αίγλη, η ψυχρότητα και ο αυταρχισμός του Ραντιγκέ θα έπρεπε να είναι απωθητικά. Μακρόθεν τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως σκηνικά βοηθήματα, τοποθετημένα σε έναν επιμήκη ορθογώνιο χώρο. Ο Κοκτώ διέθετε ένα σπουδαίο ταλέντο σεναριογράφου, λειτουργούσε με απληστία στην σκηνοθεσία του, χρησιμοποιώντας τα πλέον αδρανή και απρόσωπα στοιχεία των άλλων, κυρίως των πλέον προσφιλών του ανθρώπων όπως ο Ραντιγκέ, αλλά και συνεργατών του όπως ο Πικάσο, ο Στραβίνσκυ και ο Ντιαγκίλεφ.  Όπως γράφει στην βιογραφία του Ζαν Κοκτώ ο Κλώντ Αρνώ, όσο περισσότερο ο Ραντιγκέ "αποτραβιόταν στο αίνιγμα του, τόσο η ευαίσθητη φαντασία του Κοκτώ τον μεταμόρφωνε σε μία απρόσιτη οντότητα, άξια να λατρευτεί."  Στην σκοτεινιά αυτών των συσσωρευμένων απορρίψεων, κάθε σχέση του είχε στον οδυνηρό πυρήνα της μια άνευ ανταπόκρισης συναισθηματική συναλλαγή η οποία απαιτούσε υπέρογκες δόσεις λατρείας και αφοσίωσης που ο Κοκτώ χορηγούσε αφειδώς στους προστατευόμενους και τους μέντορές του. 

Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter

Στο όπιο στράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1920 εξαιτίας του θανάτου του Ραντιγκέ. "Ό,τι κάνουμε στην ζωή, ακόμα και η αγάπη, το κάνουμε επιβαίνοντας σε μία ταχεία που οδεύει προς τον θάνατο" έγραψε το 1930. "Το να καπνίζεις όπιο είναι να αποβιβάζεσαι από το κινούμενο τραίνο." Εκείνη την περίοδο, το κυρίως τέχνασμα του Κοκτώ για να σαμποτάρει αυτό το "κινούμενο τραίνο" ήταν ένα σχήμα λήψης οπίου ως εξής: τρεις πίπες το πρωί, τέσσερις το απόγευμα και άλλες τρεις το βράδυ ώστε να καταφεύγει σε έναν ευγενή, άνευ θανάτου φαντασιακό χώρο ο οποίος παρότι δεν μπορούσε να αναπαράξει πλήρως τις ιδιαίτερες δομές και απολαύσεις των σχέσεων του, τουλάχιστον ήταν εξίσου ικανοποιητικός και ισχύων. Ο Αρνώ περιγράφει την κατάσταση αυτή ως εξής: 

Συνέχεε την ημέρα με τη νύχτα, το αδρανές σώμα του βαρύ στο στρώμα, το κεφάλι στηριγμένο σε ένα μαξιλάρι, τα πόδια μαζεμένα σε εμβρυϊκή στάση, ανασηκωνόταν μόνο για όσο χρειαζόταν ώστε να ρουφήξει από το μπαμπού όσο το όπιο έβραζε στην πίπα, όπως τα πνευμόνια ενός άρρωστου. Ο χρόνος σταματούσε και μαζί του έπαυε και η φρικτή αίσθηση της μανιώδους ταχύτητας. Η ζωή κινούνταν με την όπισθεν, κι ένιωθε σαν βυθισμένος σαν σε ένα υγρό εμφάνισης φωτογραφιών που μετέτρεπε το αρνητικό στην εικόνα που είχε αιχμαλωτιστεί από την πραγματικότητα.

Δεν υπάρχει καλύτερη σύνοψη της ευαισθησίας του Κοκτώ: η μπερδεμένη, άνευ κατεύθυνσης καταστροφή κάθε κατανοητής μετάβασης ανάμεσα σε αισθήματα και ταυτότητες. Η διττή αγάπη της ανάπαυλας και της ταχύτητας. "Ο χρόνος σταματούσε" ώστε ο Κοκτώ να χτίσει μία ζωή στο περιθώριο του, κάπως σαν τον αδελφό και την αδελφή στα "Τρομερά παιδιά." Ο Κοκτώ είχε βέβαια και τους αφοσιωμένους συκοφάντες του. Ο Σαρτρ τον αποκαλούσε "Πρίγκηπα των πλαστών χρημάτων" και αποκαλούσε αξιοθρήνητο τον "ενοχλητικό, πνίγμονα τρόπο σκέψης του που εξακολουθεί να πετάγεται από τον ένα συλλογισμό στον άλλο χωρίς να καταλαβαίνει πως γυρίζει μέσα σε ένα κλουβί." Ο Μπρετόν τον απεχθανόταν, σε μία επιστολή του μάλιστα στον Τριστάν Τζαρά τον αποκαλεί ως "το πιο μισητό πλάσμα αυτής της εποχής." Στα τέλη της ζωής του, όταν ερωτήθηκε αν εκτιμούσε τον Κοκτώ ως ποιητή, ο Ζαν Ζενέ είχε απαντήσει κοφτά "Όχι."

Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΟΜΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΡΕΪΜΟΝΤ ΡΑΝΤΙΓΚΕ: Δεξιόστροφα από πάνω: Ο συγγραφέας του «Ο διάβολος στο κορμί» το 1923 | Ο Ραντιγκέ, σε σχέδιο του Κοκτώ | Ο Ραντιγκέ με κινέζικη ομπρέλα, γύρω στο 1918 | Ο Ραντιγκέ με τον Κοκτώ στην παραλία της Lavandou, το 1922 | Ο Ραντιγκέ γυμνός στην παραλία του Piquey τον Σεπτέμμβρη του 1921

Ο Κοκτώ όμως, κι αυτό είναι ίσως εκείνο που τον συνδέει με τους Σαρτρ, Μπρετόν και Ζενέ, έγραφε πολύ μακριά από μια εδραιωμένη διανοητική παράδοση, γεγονός που καθιστούσε δυνατή την ύπαρξη του δικού του ιδιαίτερου μείγματος πάθους και ειλικρίνειας. Η κριτική του Σαρτρ περί "ενοχλητικού, πνίγμονα τρόπου σκέψης" θα μπορούσε να αποτελεί και αυτοπροσωπογραφία, εξάλλου πλέον είναι γνωστό πως ο συγγραφέας της Ναυτίας και του "Το Είναι και το Μηδέν" κατανάλωνε με μεγάλη συχνότητα τεράστιες δόσεις αμφεταμινών προκειμένου να ολοκληρώσει την Κριτική της Διαλεκτικής Σκέψης. Όπως είχε πει και στην Σιμόν ντε Μπωβουάρ, "Στην φιλοσοφία η συγγραφή συνιστούσε στην ανάλυση των ιδεών μου, κι ένα σωληνάριο Corydrane σήμαινε πως "οι ιδέες αυτές θα αναλυθούν εντός των επομένων δύο ημερών." Μπορεί το μυαλό του Σαρτρ να εργαζόταν εντατικά και διαιρετικά και ήταν δυνατόν να πραγματοποιήσει την ίδια εργασία σε σημαντικά μεγαλύτερες ταχύτητες, αλλά του Κοκτώ μπορούσε να συντονιστεί και να καθοδηγηθεί κατά βούληση, λαμβάνοντας σήματα από κόσμους που παραμένουν απρόσιτοι στους περισσότερους από εμάς. Μάλιστα κάποτε είχε καυχηθεί πως τα Τρομερά παιδιά του υπαγορεύθηκαν μέσα σε 17 ημέρες. 

Ο οπιοφάγος Ζαν Κοκτώ Facebook Twitter
Ο Μπρετόν τον απεχθανόταν, σε μία επιστολή του μάλιστα στον Τριστάν Τζαρά τον αποκαλεί ως "το πιο μισητό πλάσμα αυτής της εποχής." Στα τέλη της ζωής του, όταν ερωτήθηκε αν εκτιμούσε τον Κοκτώ ως ποιητή, ο Ζαν Ζενέ είχε απαντήσει κοφτά "Όχι."

Για εκείνον κάθε μορφή τέχνης, όπως και η σκέψη εξάλλου, ήταν μια εκτενής ανέξοδη τέχνη. Η γαλλική πνευματική παράδοση του esprit géométrique των Πασκάλ, Κοντιγιάκ και Φοντενέλ αντιστράφηκε πανηγυρικά δύο αιώνες αργότερα από τον δημιουργό του Ορφέα. "Ανορθολογικός, μη κλασικός και αντιβολταιρικός, ο Κοκτώ είχε την πεποίθηση πως σημαντικά πράγματα συνέβαιναν αλλού" γράφει ο Αρνώ, "πέρα και κάτω από την επιφάνεια - στα φτερά της πραγματικότητας, όπου το παρελθόν, παρόν και μέλλον ενώνονται σε μία μοναδική μορφή του χρόνου με άπειρη πυκνότητα." 

Οι συνέπειες εξακολουθούν να είναι αισθητές. Στις τέχνες σήμερα μπορεί η κεντρική, ρυθμιστική μονάδα να μην είναι η εικόνα (η κληρονομιά του προοπτικού συστήματος στην ζωγραφική για παράδειγμα, με την προσέγγιση του ανθρώπινου βλέμματος) ή το επίπεδο της εικόνας (η κληρονομιά του μοντερνισμού, όπου οι τυπικές ιδιότητες ενός έργου είναι τουλάχιστον εξίσου πολύτιμες με την απεικόνιση οικείων προσώπων ή αντικειμένων) ή ακόμη ακόμα το εννοιακό πρόβλημα, αλλά η διαδικασία. Υπ' αυτήν λοιπόν την νέα ευθυγράμμιση, η τέχνη προσομοιάζει ολοένα και περισσότερο σε ένα γιγαντιαίο κυκλοφορικό σύστημα: κάθε αντικείμενο, εικόνα, ήχος, κείμενο κλπ μπορούν να μετατραπούν σε δεδομένα, να κολυμπήσουν σε έναν ιξώδη, θορυβώδη απορριματοχώρο. Δεν είναι το esprit géométrique, αλλά το esprit infini—ένας βίος που τροφοδοτείται από το άπειρο — το οποίο αναγκαστικά είναι πάντα λίγο στο περιθώριο, πάντα όμορφο και γενναιόδωρο και διαυγές, και για το οποίο ο Κοκτώ πάντα θα είναι αξεπέραστος.

Τα στοιχεία από το The Nation. Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου: Irène d' Athènes/ LIFO

 

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 17.4.2017

Εικαστικά
1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ

σχόλια

1 σχόλια