Γιατί η όπερα "Αΐντα" είναι πλασμένη από πραγματικό μεγαλείο;

Γιατί η όπερα "Αΐντα" είναι πλασμένη από πραγματικό μεγαλείο; Facebook Twitter
Η παράσταση της αγαπημένης και στο ελληνικό κοινό «Αΐντας» στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού (10, 11, 12, 15 Ιουνίου) είναι μια παραγωγή που παρουσιάστηκε το 2009 στο αρχαίο θέατρο της Ταορμίνα στη Σικελία.
0

Το 1798, επί Διευθυντηρίου, ο στρατηγός Ναπολέων Βοναπάρτης, αναζητώντας τρόπους για να ανέλθει στην εξουσία, πήρε έγκριση για εκστρατεία στην Αίγυπτο. Το βασικό επιχείρημα ήταν ο περιορισμός της ναυτικής και εμπορικής δύναμης της Μεγάλης Βρετανίας και η παρεμπόδιση των εμπορικών δρόμων στην Ανατολή και προς την Ινδία. Την 1η Ιουλίου 1798 καταλαμβάνει τη Μάλτα και σύντομα 35.000 Γάλλοι στρατιώτες περνούν στην Αίγυπτο. Ο Ναπολέων θα καταλάβει την Αλεξάνδρεια, θα φτάσει στο Κάιρο, αλλά το αίσθημα του θριάμβου δεν θα κρατήσει πολύ: ο δαιμόνιος ναύαρχος Νέλσον θα καταστρέψει τον γαλλικό στόλο στα ανοιχτά της αιγυπτιακής ακτής και ο γαλλικός στρατός θα αποκλειστεί στη γη των Φαραώ. Λίγους μήνες αργότερα, οι πόλεμοι της Γαλλικής Επανάστασης με την Αυστρία, τη Ρωσία και την Αγγλία επέβαλαν στον Ναπολέοντα να επιστρέψει. Στις 23 Αυγούστου 1799 ο Ναπολέων φεύγει κρυφά από την Αίγυπτο και τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου καταλαμβάνει την εξουσία με το πραξικόπημα της 18ης Μπρυμαίρ.

Μα, τι σχέση έχει τώρα ο Ναπολέων με την «Αΐντα» του Βέρντι; Κι όμως, ήταν κατά την εκστρατεία του στην Αίγυπτο που βρέθηκε η Στήλη της Ροζέττας από τον Γάλλο αξιωματικό Πιέρ Φρανσουά Μπουσάρ. Η εγχάρακτη επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία συστήματα γραφής (ιερογλυφικά, δημώδη αιγυπτιακή, ελληνική) θεωρείται η αρχή της Αιγυπτιολογίας. Πολλοί προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν την ιερογλυφική σημειωτική, αλλά το κατάφερε ο Γάλλος Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν (1822-24). Τις επόμενες δεκαετίες Γάλλοι, Άγγλοι, Γερμανοί θα επιδοθούν μετά μανίας στη μελέτη του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού, γεμίζοντας τα μουσεία τους με ευρήματα από τις ανασκαφές τους.

Ο χεδίβης Ισμαήλ και η Όπερα του Καΐρου

Γιατί η όπερα "Αΐντα" είναι πλασμένη από πραγματικό μεγαλείο; Facebook Twitter
Ένα από τα σκηνικά της πρώτης παράστασης της Αιντας, Χεδιβική Όπερα του Καϊρου 1871.

Τον 19ο αι. η κυριαρχία της Γαλλίας στη Βόρεια Αφρική ήταν αναμφισβήτητη. Η Αίγυπτος παρέμενε μεν υποτελής στον σουλτάνο, αλλά με σχετική αυτονομία – κουμάντο έκανε ο χεδίβης (αντιβασιλέας). Μεγάλη παραγωγός βαμβακιού, είδε τα ταμεία της να γεμίζουν, καθώς οι διαρκείς πόλεμοι και η ανάπτυξη της υφαντουργίας οδήγησαν σε τεράστια αύξηση των εξαγωγών. Ο Γάλλος διπλωμάτης και μηχανικός κόμης Φερδινάνδος Λεσέψ πείθει τον χεδίβη να αναλάβει τη διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ και το 1858 συστήνεται εταιρεία (το 53% των μετοχών το είχαν Γάλλοι, το 44% Αιγύπτιοι και το 3% μέτοχοι από άλλες χώρες) που αναλαμβάνει την κατασκευή του έργου και την εκμετάλλευσή της για τα επόμενα 99 χρόνια. Στις 25 Απριλίου 1869 η διάνοιξη ολοκληρώνεται και στις 17 Νοεμβρίου πραγματοποιούνται τα επίσημα εγκαίνια.

Τότε, χεδίβης ήταν ο Ισμαήλ πασάς (1830-1895) που σπούδασε στη Γαλλία και ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Αιγύπτου με μεγάλα σχέδια για τον εκσυγχρονισμό της (με τη βοήθεια των Γάλλων και των Άγγλων, φυσικά). Τα εγκαίνια της διώρυγας ήταν η αφορμή για να οικοδομήσει ένα άλλο «σύμβολο» ισχύος και (πολιτιστικής) ανάπτυξης, ένα θέατρο όπερας, το πρώτο στην Αφρική! Με πρότυπο τη Σκάλα του Μιλάνου, αλλά με το ξύλο ως βασικό υλικό, η Χεδιβική Όπερα του Καΐρου, σε σχέδιο των Ιταλών αρχιτεκτόνων Αβοσκάνι και Ρόσι, οικοδομήθηκε μέσα σε έξι μήνες και εγκαινιάστηκε λίγες μέρες πριν από τη διώρυγα του Σουέζ.

Γιατί η όπερα "Αΐντα" είναι πλασμένη από πραγματικό μεγαλείο; Facebook Twitter

Η Αιγυπτιολογία στην όπερα: η δημιουργία της «Αΐντας» του Βέρντι

Ο ευρωπαϊκών οριζόντων και σπουδών χεδίβης ήθελε καινούργιο μουσικό έργο για να εγκαινιάσει το νεόδμητο κτίριο. Ήδη από τον Αύγουστο του 1869 είχε ζητήσει από τον Τζουζέπε Βέρντι να γράψει έναν ύμνο, πρόταση που ο συνθέτης απέρριψε, απαντώντας ότι δεν συνηθίζει να συνθέτει κομμάτια κατά περίσταση. Τελικά, η Όπερα του Καΐρου θα ανοίξει τις πόρτες της με τον «Ριγκολέτο» (1851) του Βέρντι την 1η Νοεμβρίου 1869. Ωστόσο, ο Ισμαήλ πασάς δεν το βάζει κάτω, θέλει μια καινούργια όπερα αρχαιοαιγυπτικακής θεματολογίας και αναθέτει στον Καμίγ ντι Λοκλ, λιμπρετίστα της όπερας του Βέρντι «Ντον Κάρλος» (1867) και διευθυντή τότε της Οpéra Comique του Παρισιού, να πείσει τον συνθέτη.

Άλλος ένας Γάλλος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της «Αΐντας», ο αυτοδίδακτος αιγυπτιολόγος Ογκίστ Μαριέτ. Φαίνεται ότι είναι ο συγγραφέας της σύνοψης της ιστορίας που διάβασε ο Βέρντι και πείστηκε να αναλάβει τη σύνθεση τον Μάιο του 1870, αφού συμφωνήθηκε γενναία αμοιβή (150.000 φράγκα σε χρυσό, κατατεθειμένα στην Τράπεζα Ρότσιλντ του Παρισιού). Τη δημιουργική διαδικασία μπορούμε να την παρακολουθήσουμε από την εκτενή αλληλογραφία όλων των εμπλεκόμενων προσώπων, κυρίως του συνθέτη, του λιμπρετίστα Γκισλαντσόνι, του οικονομικού διευθυντή της Όπερας του Καΐρου, του ιμπρεσάριου Λαμπουνιάνι και, βεβαίως, του Μαριέτ. Ο τελευταίος ανέλαβε τη σκηνογραφία και την ενδυματολογία της παράστασης, ώστε να εξασφαλιστεί η ιστορική ακρίβεια της όψης και να αναδειχθεί το μεγαλείο του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού.

Ο Μαριέτ ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση. Γεννημένος το 1821, ήταν ξάδελφος του Νεστόρ Λ’ Οτ, που ήταν ζωγράφος και σύντροφος του Σαμπολιόν σε ένα από τα ταξίδια του στην Αίγυπτο (1828-1830) και σε άλλα δύο (1838-39 και 1840-41), κατά τη διάρκεια των οποίων, με εντολή της γαλλικής κυβέρνησης, κατέγραψε και ζωγράφισε τους αρχαίους ναούς. Μετά τον θάνατο του Λ’ Οτ το 1842, ο Μαριέτ ανέλαβε να τακτοποιήσει τις επιστολές, τις σημειώσεις, τα σκίτσα και τις υδατογραφίες του. Κόλλησε το πάθος για την αρχαία Αίγυπτο, μελέτησε τα ιερογλυφικά και τα κοπτικά και το 1850 έφυγε για την Αίγυπτο με ειδική αποστολή: να εντοπίσει και να συγκεντρώσει πολύτιμα χειρόγραφα για τη συλλογή του Λούβρου.

Χειρόγραφα δεν βρήκε, αλλά έπιασε φιλίες με Βεδουίνους που τον οδήγησαν στην περιοχή της Σακκάρα. Κάτω από βουνά άμμου διέκρινε αρχαία ερείπια, μία σφίγγα και την κορυφή της κλιμακωτής πυραμίδας (του Ντζόζερ). Με 30 άνδρες ξεκίνησε τις ανασκαφές που το 1851 οδήγησαν στην ανακάλυψη του μνημειακού συγκροτήματος της νεκρόπολης της Μέμφιδας, της Λεωφόρου των Σφιγγών και του Σεραπείου με τις 24 σαρκοφάγους των ιερών ταύρων, χιλιάδων ευρημάτων (σαρκοφάγων, αγαλμάτων, επιγράφων κοκ) ανεκτίμητης αξίας. Πολλά εξ αυτών, φυσικά, αποτελούν σήμερα τη συλλογή του Λούβρου.

Αρχικά, έμεινε στην Αίγυπτο τέσσερα χρόνια, συνεχίζοντας τις ανασκαφές. Διορίστηκε επιμελητής στο Λούβρο, αλλά σύντομα, το 1858, επέστρεψε και εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο, όταν ο χεδίβης ζήτησε τη βοήθεια και τις γνώσεις του για την προστασία των αιγυπτιακών αρχαιοτήτων. Ο Μαριέτ απαγόρευσε τις ανασκαφές χωρίς ειδική αδειοδότηση, ώστε να εμποδίσει την παράνομη πώληση και εξαγωγή τους σε άλλες χώρες, φροντίζοντας ωστόσο για την προνομιακή θέση των Γάλλων αρχαιολόγων στην Αίγυπτο. Χάρη στη δική του επιμονή, το νέο Αιγυπτιακό Μουσείο στο Μπουλάκ του Καΐρου έγινε ένα από τα σημαντικότερα στον κόσμο. Συνέχισε τις ανασκαφές του, φέρνοντας στο φως σπουδαία αρχαία μνημεία και ευρήματα και δημοσιεύοντας πολυάριθμες σχετικές μελέτες, μέχρι τον θάνατό του, το 1881.

Γιατί η όπερα "Αΐντα" είναι πλασμένη από πραγματικό μεγαλείο; Facebook Twitter
Όταν σκηνοθετεί κανείς μια όπερα τόσο στενά συνδεδεμένη με τον αιγυπτιακό πολιτισμό σε ένα ελληνορωμαϊκό θέατρο όπως αυτό της Ταορμίνας, το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι το πώς να “υποδεχτεί” την Αίγυπτο των Φαραώ σε έναν χώρο που δεν φέρει κανένα της στοιχείο.

Ο θρίαμβος της πρεμιέρας

Τα σκηνικά που σχεδίασε ο Μαριέτ για την πρώτη παράσταση της «Αΐντας» βασίζονται στην αρχαία αιγυπτιακή αρχιτεκτονική και ναοδομία και τα κοστούμια της «Αΐντας» ακολουθούσαν τη μόδα των ενδυμάτων της εποχής του Ραμσή Γ’. Ο ίδιος μετέβη στο Παρίσι για να εποπτεύσει την κατασκευή τους, μήνες πριν ο συνθέτης ολοκληρώσει το έργο. Η πρεμιέρα είχε οριστεί για τον Ιανουάριο του 1871, αλλά η έκρηξη του γαλλοπρωσικού πολέμου και η πολιορκία του Παρισιού απέκλεισαν τον αιγυπτιολόγο στη γαλλική πρωτεύουσα και καθυστέρησαν αρκετούς μήνες την ολοκλήρωση σκηνικών και κοστουμιών. Μόνο μετά τη λήξη των γεγονότων της Κομμούνας, τον Ιούνιο του 1871, άρχισαν πάλι να δουλεύουν οι τέσσερις ζωγράφοι και οι μοδίστρες της Όπερας του Παρισιού τα σκηνικά και τα πολυάριθμα κοστούμια (μόνο οι χορεύτριες ήταν 32). Τελικά, όλα ήταν έτοιμα τον Νοέμβριο του 1871. Η υπερπαραγωγή των 320.000 φράγκων έκανε πρεμιέρα στις 24 Δεκεμβρίου του 1871, με Ιταλούς τραγουδιστές στη διανομή, υπό τη διεύθυνση του Τζοβάνι Μποτεζίνι. Ήταν ένας θρίαμβος.

Δημοφιλής έκτοτε όπου παρουσιάστηκε, η «Αΐντα» εξακολουθεί να είναι μία από τις όπερες που ανεβαίνουν πιο συχνά στα λυρικά θέατρα του κόσμου.

Ο Βέρντι δεν παρευρέθηκε στην πανηγυρική πρώτη της «Αΐντας». Σε μια επιστολή του στον μουσικοκριτικό Φίλιππο Φιλίππι έγραψε: «Πόση επίδειξη, σήμερα, για μια όπερα! Δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, μέλη χορωδίας, διευθυντές ορχήστρας, καθηγητές κ.ά., όλοι πρέπει να βάλουν το λιθαράκι τους στο οικοδόμημα της διαφήμισης […].Είναι λυπηρό, εξαιρετικά λυπηρό!» (J.L. Dutronc, «Η γένεση της “Αΐντας”», από το πρόγραμμα της παραγωγής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, 2001). Εκείνος ήθελε μια «έξυπνη φωνητική, οργανική και σκηνική εκτέλεση» και θα φροντίσει να την έχει στη Σκάλα του Μιλάνου, στη πρώτη ευρωπαϊκή πρεμιέρα του έργου ( 8 Φεβρουαρίου 1872). Τον ρόλο της Αΐντας ερμήνευσε η Βοημή σοπράνο Τερέζα Στολτς, την οποία ο Βέρντι είχε στο μυαλό του ήδη από την εποχή της σύνθεσης, καθώς είχε γοητευθεί τόσο από τη φωνή της όσο και από την ομορφιά της (λέγεται ότι υπήρξε ερωμένη του). Η ίδια ανέλαβε την κεντρική ηρωίδα και στην πρεμιέρα της όπερας στη Βιέννη το 1875 και στο Παρίσι το 1876.

Δημοφιλής έκτοτε όπου παρουσιάστηκε, η «Αΐντα» εξακολουθεί να είναι μία από τις όπερες που ανεβαίνουν πιο συχνά στα λυρικά θέατρα του κόσμου.

Γιατί η όπερα "Αΐντα" είναι πλασμένη από πραγματικό μεγαλείο; Facebook Twitter
Ο σκηνοθέτης, εκτός από το εφέ των προβολών, τους φωτισμούς και την κίνηση, θεωρεί βασικά στο τελικό αποτέλεσμα και τα κοστούμια της Σόνιας Καμμαράτα.

«Στην αγκαλιά σου ποθώ να πεθάνω»

Η δράση εκτυλίσσεται στη Μέμφιδα και στις Θήβες, ας πούμε την εποχή του Ραμσή του Γ’ (1186-1155 π.Χ.). Η Αΐντα, κόρη του βασιλιά της Αιθιοπίας, είναι σκλάβα της Αμνέριδας, κόρης του Φαραώ. Οι δύο νεαρές γυναίκες αγαπούν τον Ρανταμές, στρατηγό των Αιγυπτίων, ο οποίος επιστρέφει νικητής από τον πόλεμο κατά των Αιθιόπων. Υποκύπτοντας στις πιέσεις του πατέρα της, η Αΐντα εκμαιεύει από τον ερωτευμένο μαζί της Ρανταμές ένα μυστικό που θα βοηθήσει τους Αιθίοπες να αντιμετωπίσουν την επόμενη επίθεση του αιγυπτιακού στρατού. Εξοργισμένη από ζήλια, η Άμνερις τον κατηγορεί για προδοσία. Τον συλλαμβάνουν και οι ιερείς τον καταδικάζουν σε θάνατο. Η Άμνερις τον παρακαλεί να αρνηθεί την Αΐντα για να τον σώσει, αλλά μάταια. Η βαριά πέτρα κλείνει για πάντα τον Ρανταμές σε μια υπόγεια κρύπτη. Μέσα από το σκοτάδι ξεπροβάλλει η Αΐντα – μπήκε κρυφά για να ακολουθήσει στον θάνατο τον αγαπημένο της.

Διαρκείς συγκρούσεις κρατούν από την αρχή έως το τέλος αμείωτη τη δραματική ένταση. Οι πολλοί, το κράτος, συγκρούονται με το ερωτευμένο υποκείμενο, οι πόθοι και τα όνειρα των νέων με τα συμφέροντα του κράτους και του ιερατείου, η αγάπη για την πατρίδα με τον έρωτα. Στο τέλος, η κόρη του Φαραώ θα χάσει τον αγαπημένο της και η Αΐντα και ο Ρανταμές θα βρουν τον θάνατο. Οι μεγάλοι εμφανίζονται άκαμπτοι και χωρίς έλεος προς τα τρυφερά αισθήματα των νέων. Η εντυπωσιακή ως προς τα μεγέθη σκηνή του θριάμβου εξυπηρετεί την ανάδειξη των αντιθέσεων που διχάζει τους αθώους και τους καταδικάζει στην απώλεια και στον θάνατο.

Κοίτα, τώρα, τη δύναμη της τέχνης, που πρώτοι κατανόησαν και δόξασαν οι αρχαίοι Έλληνες τραγικοί. Παρότι η «Αΐντα» τελειώνει με την Αΐντα και τον Ρανταμές να «θάβονται» ζωντανοί στην υπόγεια κρύπτη, όπου φρικτός θάνατος τους περιμένει, οι θεατές φεύγουν με την ανάταση ενός έρωτα που είναι πιο δυνατός και από τον θάνατο. Είναι αυτό που γράφει ο Τόμας Μαν στο «Μαγεμένο Βουνό», όταν ο κεντρικός ήρωας, ο νεαρός μηχανικός Χανς Κάστορπ, αναφερόμενος ακριβώς στην «Αΐντα», σκέφτεται ότι «το αντικειμενικά επικείμενο» στην όπερα δεν υπάρχει και οι φωνές του Ρανταμές και της Αΐντας «ανέρχονταν σε ταυτοφωνία μέχρι τη μακάρια προσήγηση, βεβαιώνοντας πως τώρα άνοιγαν οι ουρανοί και πως οι προσδοκίες τους έλαμπαν στο φως της αιωνιότητας».

Γιατί η όπερα "Αΐντα" είναι πλασμένη από πραγματικό μεγαλείο; Facebook Twitter

Ιούνιος 2016: Η «Αΐντα» στο Ηρώδειο

Η παράσταση της αγαπημένης και στο ελληνικό κοινό «Αΐντας» στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού (10, 11, 12, 15 Ιουνίου) είναι μια παραγωγή που παρουσιάστηκε το 2009 στο αρχαίο θέατρο της Ταορμίνα στη Σικελία. Ο σκηνοθέτης της, Ενρίκο Καστιλιόνε, σημειώνει:

«Όταν σκηνοθετεί κανείς μια όπερα τόσο στενά συνδεδεμένη με τον αιγυπτιακό πολιτισμό σε ένα ελληνορωμαϊκό θέατρο όπως αυτό της Ταορμίνας, το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι το πώς να “υποδεχτεί” την Αίγυπτο των Φαραώ σε έναν χώρο που δεν φέρει κανένα της στοιχείο. Πρόθεσή μου ήταν η παραγωγή να αποδίδει την εποχή των Φαραώ με τη μέγιστη λαμπρότητα.

Έτσι, σχεδίασα μια μεγάλη πυραμίδα, σύμβολο της αρχαίας Αιγύπτου, η οποία αγκαλιάζει όλη τη σκηνή, μια πλατιά πυραμίδα στην οποία ξετυλίγεται η δράση των τεσσάρων πράξεων της όπερας του Βέρντι. Όμως, αυτό δεν αρκούσε προκειμένου να αποδοθεί η αρχαία Αίγυπτος με όλα της τα χρώματα και τη μεγαλοπρέπεια. Έτσι, εκτός από την πυραμίδα, σκέφτηκα μια διαμόρφωση η οποία θα “ντύνει” το εσωτερικό του θεάτρου με τα χρώματα, τις μορφές και τα σύμβολα της αρχαίας Αιγύπτου. Αυτό έγινε πραγματικότητα χάρη σε υψηλής ανάλυσης προβολές εικόνων που “μεταμορφώνουν” τα ερείπια του θεάτρου σε περιβάλλον αιγυπτιακό [...]».

Ο σκηνοθέτης, εκτός από το εφέ των προβολών, τους φωτισμούς και την κίνηση, θεωρεί βασικά στο τελικό αποτέλεσμα και τα κοστούμια της Σόνιας Καμμαράτα.

Την Αΐντα ερμηνεύουν (διπλή διανομή) η Τσέλια Κοστέα και η Άντα Λουίζε Μπόγκτζα, τον Ρανταμές ο Ντάριο ντι Βιέτρι και ο Φραντσέσκο Ανίλε, την Άμνερις η Έλενα Γκαμπούρι και η Ελένα Κασσιάν, τον Αμονάσρο ο Άρης Αργύρης και ο Άντζελο Βέτσια και τον Ράμφι ο Τάσος Αποστόλου. Την ορχήστρα της Λυρικής θα διευθύνουν ο Μύρων Μιχαηλίδης και ο Ηλίας Βουδούρης.

Info:

Αΐντα

Ωδείο Ηρώδου Αττικού
10-12, 15, Ιουνίου 2016
21:00

είσοδος: €15- 100

 

Η όπερα παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Ιταλού Ενρίκο Καστιλιόνε, φημισμένου για την κινηματογραφική ματιά και το ρεαλισμό των θεαμάτων του. Μουσική διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης (10, 11/6) - Ηλίας Βουδούρης (12, 15/6). Στο ρόλο της Αΐντας η Τσέλλια Κοστέα (10, 12/6) και η Άντα Λουίζε Μπόγκτζα (11, 15/6). Στο ρόλο του Ρανταμές ο Ντάριο ντι Βιέτρι (10, 12, 15/6) και ο Σεμπαστιάν Φερράντα (11/6).

 

Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία και το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Στην Ιταλική γλώσσα, με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.

 

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ