Βεντάλια για το θέρος

Βεντάλια για το θέρος Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελιέ/ LIFO
0

1.

Τζαζ και κονιάκ. Ξέρει να ελίσσεται στα σοκάκια και τους λαβυρίνθους των μεγαλουπόλεων ο Μάκης Μαλαφέκας (Αθήνα, 1977). Ξέρει στης ποίησης τους λειμώνες να περιπλανιέται. Ξέρει να κρατάει το πολύτιμο, το ακριβό. Ξέρει να ξεσκαρτάρει. Διαβάζω από το βιβλίο του Η απόλυτη μειοψηφία (εκδ. Μελάνι): «Κρατάς το ποτήρι του κονιάκ / Σαν μικρόφωνο / Και μου τραγουδάς / Με φωνή / Σαράντα βαθμών αλκοόλ / Ένα τραγούδι αλύπητο / Που πνίγεται / Μες στο χαμόγελό σου». Τον βλέπω μετά να πιάνει τον βραχίονα με χάρη και να ακουμπάει απαλά τη βελόνα στον δίσκο. Παίζει τζαζ, παίζει Μονκ. Και με έναν παλιό στυλογράφο, γράφει: «Ο Τελόνιους Μονκ ξέρει να φοράει ένα καπέλο με περισσότερο στυλ από τον Χάμφρεϋ Μπόγκαρτ. Ο Τελόνιους Μονκ με κάνει να πιστεύω ότι ο Φρέντερικ Σοπέν ήταν Μαύρος. Ο Τελόνιους Μονκ μου υπενθυμίζει ότι όλοι οι Πρόεδροι των ΗΠΑ είναι αναγκαστικά Λευκοί». Στο τέλος, με περίσκεψη και γνώση βαθιά των κειμένων και των καταστάσεων, αποφαίνεται: «Χωρίς το στυλό μου είμαι γυμνός./ Και με το στυλό μου θεόγυμνος./ Μόνο αυτές οι δύο καταστάσεις / Φαίνεται να υπάρχουν».


2.

Το θέρος των κραυγών. Λόγος σκληρός, μέταλλο στιλπνό, αιχμές, οξύτητα και οξύνοια. Απόπειρες αναίρεσης του αναίτιου, εξιχνίασης του μυστηρίου, κατανόησης του ακατανόητου, του παράλογου. Ανησυχία, δικαιολογημένη χίλια τα εκατό, που πάλλεται και ζητεί έξοδο και διέξοδο. Κινηματογραφικό μοντάζ, λίαν ευπρόσδεκτο στην ποίηση (μετρ στο μοντάζ υπήρξε ο μακαρίτης ποιητής Γιάννης Κοντός). Καταμεσής στην Αθήνα, η Άγρια Δύση. Ναι, «Φαρ Ουέστ», έτσι τιτλοφορείται το ποίημα: «Τι απαντάς στο εκκωφαντικό κενό./ Η άρνηση σαν αντίλαλος γυρίζει./ Κι εσύ με μάτια νεκρά και ανοιχτό / στόμα / φωνήεντα ψάχνεις να γκρεμίσεις / στο φαράγγι./ Δεν σου απέμεινε παρά να μιμηθείς / το κρώξιμο των όρνιων». Δυναμικό ντεμπούτο της Μαρίας Θ. Αρχιμανδρίτη (Πάτρα, 1981) με την (εξαιρετικά ώριμη) συλλογή Η μοναξιά της καμπύλης (εκδ. Κέδρος). Με εντυπωσιάζει η αποφυγή μιας πεποιημένης ποιητικότητας και η σίγουρη σύνθεση των ποιημάτων με φτωχά υλικά. Μια arte povera, ναι, αλλά μια πλούσια arte povera. Ακούστε: «Σχεδόν με σπασμούς έφτυνε τα κρακ,/ χρόνια τα είχε μέσα της με προσοχή συλλέξει./ Μεταλλικός ο ήχος στο πάτωμα./ Γδέρνουν τα σωθικά / οι τσακισμένες προσδοκίες./ Πόση στωικότητα να κρύβει μια παρ' ολίγον τέλεια τελεία / εθισμένη σε ορθές γωνίες./ Υποκλίσεις./ Υποταγή και ανοιχτά σκέλια./ Τικ τακ. Τικ τακ./ Και τέταρτο./ Κρακ. Κρακ./ Απατούν οι ρωγμές την ευπρέπεια / με οξεία μνήμη». Θέλει η ποίηση να σμιλεύεις τον χρόνο, να εμμένεις στην παρατηρητικότητα, να αγγίζεις το ακαριαίο του αποφθέγματος, να φτιάχνεις εικόνες με τις λέξεις, να πλάθεις ξανά τοπία και να τα γεμίζεις με ήχους. Και, κυρίως, να πηγαινοέρχεσαι με άνεση στα χρόνια, στις δεκαετίες, στους αιώνες. Αυτό κάνει η Μαρία Αρχιμανδρίτη. Διαβάζω το ποίημα «Θέρος των Κραυγών»: «Σώμα από το σώμα μου,/ πήλινα ειδώλια / σκόρπια στου χρόνου το χωράφι.// Δίχως σπαρτά η φετινή / σοδειά./ Σαπίζει βδελυρή η σάρκα./ Λιπαίνει το χώμα που μέσα του / το μέλλον ριζώνει.// Αίμα από το αίμα μου,/ οι σταγόνες βροχής / αιωρούνται / πάνω από τους σταυρούς./ Σκυμμένα τα κεφάλια / κάτω από τη χαρακιά στο μέτωπο του ουρανού / στο άκουσμα της ψιχάλας εκείνης / που τα όρνια θα κοιμίσει.// Και η κοιλάδα των λερών / σε θύελλα ονείρων / θα εξαγνιστεί./ Μέχρι οι λυγμοί το χώμα / να ποτίσουν».


3.

Damien Hirst, Καβάφης και Mick Jagger. Κι άλλες περιπλανήσεις, από την ποίηση στη ζωγραφική και από κει στη ροκ αναστάτωση. Σύνθεση από τη μία, και από την άλλη κατακρημνίσεις, αποδιαρθρώσεις, θραύσεις, και συγκολλήσεις. Ο Γιάννης Αντιόχου (Αθήνα, 1969) γνωρίζει τι θα πει μεγάλη φόρμα, μπορεί να κινεί μάζες νοημάτων και εικόνων με εμπλουτισμένη με διαίσθηση επιδεξιότητα. Και στις Εκπνοές (εκδ. Ίκαρος), έξι χρόνια μετά τις Εισπνοές (επίσης εκδ. Ίκαρος), ο Αντιόχου παίζει με τον ζόφο, τον ξεγελάει όσο μπορεί, τον εμπαίζει με θάρρος, με ποιητική τόλμη. Μαζεύει από παντού στοιχεία κατά του ζόφου, όπλα κατά της φθοράς, ενώ συγκατοικεί, όπως όλοι μας άλλωστε, με τη φθορά. Η περήφανη οιμωγή του άσματος «Sister Morphine», όπως το ερμηνεύει η Marianne Faithfull στον live δίσκο «Blazing Away», βρίσκει τρόπο, και τόπο, να συναντηθεί με το «εδώ ας σταθώ» του Κ.Π. Καβάφη, με τη «Θάλασσα του πρωιού», σαν να λέμε, και με τον Damien Hirst, καθώς ο ποιητής γίνεται ένας ικέτης του χρόνου, ένας μιλητικός προφήτης, ένας διχοτομημένος άλλος. Γίνεται ένας ορατικός. Γράφει ο Αντιόχου: «Κι όμως // Ακόμα και σήμερα σκέφτομαι πώς να σας διδάξω / Την παραβατικότητα / Να σας μιλήσω για μια ακτή / Που θα μπορέσετε να γδύνεστε σιωπηλοί / Να τρίβεστε στην άμμο με τα χαλίκια / Απολεπίζοντας τα ίχνη του πειράματος / Και να βουτάτε ασφαλείς / Στα becquerel του ωκεανού / Αρκεί να είστε δυνατοί / Να τολμάτε να ζητάτε όνειρα από τον ύπνο σας / Μην αφήνοντας ποτέ να καταρρεύσει / Αυτός ο άλλος κόσμος / Ο παράλληλος κόσμος».

Τα βιβλία της εικόνας:

1.Μάκης Μαλαφέκας, Η απόλυτη μειοψηφία, Εκδόσεις Μελάνι, Σελίδες: 50

2.Μαρία Θ. Αρχιμανδρίτη, Η μοναξιά της καμπύλης, Εκδόσεις Κέδρος, Σελίδες: 62

3.Γιάννης Αντιόχου, Εκπνοές, Εκδόσεις Ίκαρος, Σελίδες: 78

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ζοζέ Σαραμάγκου: Η ζωή ενός αντισυμβατικού συγγραφέα

Βιβλίο / Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πιστεύω πως ό,τι είναι να γίνει δικό μας, θα φτάσει τελικά στα χέρια μας»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο σπουδαίος Πορτογάλος λογοτέχνης που ξεκίνησε να γράφει για να δοκιμάσει «τι στ’ αλήθεια μπορεί ν’ αξίζει ως συγγραφέας» και έφτασε να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ
Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο όπου θερίζει το Aids

Βιβλίο / Ο ξεχασμένος «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη κυκλοφορεί ξανά

Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο που τον θερίζει το AIDS. Μια τολμηρή ματιά την Αθήνα των ’90s μέσα από το απελπισμένο στόρι δύο γκέι εραστών. Ο «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη ήταν εκτός κυκλοφορίας για τρεις σχεδόν δεκαετίες. Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί ξανά.
M. HULOT
Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Βιβλίο / Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Ο ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου «Antifa», που εγκατέλειψε πρόσφατα οικογενειακώς τις ΗΠΑ εξαιτίας απειλών που δέχτηκε για τη ζωή του, μιλά για την αμερικανική πολιτική σκηνή και για το αντιφασιστικό κίνημα σήμερα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νόρμαν Μέιλερ «Μάγισσα τέχνη»

Το πίσω ράφι / Νόρμαν Μέιλερ: «Οι καλλιτέχνες δίνουν όρκο να είναι εγωιστές. Ειδάλλως, δεν θα γίνει τίποτα»

Ο Αμερικανός συγγραφέας ξεκίνησε μη μπορώντας να συντάξει μια πρόταση, αλλά με το πρώτο του μυθιστόρημα ξεχώρισε. Έκτοτε διαβάστηκε, αμφισβητήθηκε, προκάλεσε κι έμεινε ως το τέλος διαυγής και θαρραλέος.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Εμμανουήλ Καραλής: Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, στο χειροκρότημα και στη λάμψη, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν

Οι Αθηναίοι / Manolo: «Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν»

Έχει μάθει να περνά τον πήχη, να ξεπερνά τους φόβους και να καταρρίπτει στερεότυπα. Θεωρεί ότι η ζωή του αθλητή μοιάζει πολύ με τη ζωή του μοναχού. Ο πρωταθλητής στο άλμα επί κοντώ αφηγείται τη ζωή του και μιλά για τα παιδικά του χρόνια, τις όμορφες και δύσκολες στιγμές, την ψυχική του υγεία, τον έρωτα, την πίστη και την αγάπη που τον κρατούν όρθιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Βιβλίο / Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Σ’ ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Book of Lives: A Memoir of Sorts», που προδημοσιεύει η «Guardian», η διάσημη συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο που βίωσε την απώλεια του επί μισό αιώνα συντρόφου της Γκρέαμ Γκίμπσον το 2019.
THE LIFO TEAM
«Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Βιβλίο / «Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Ιρλανδής συγγραφέως, που έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων και αναγνωσιμότητας. Καταγράφουμε τις πρώτες εντυπώσεις από την ανάγνωσή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ