Γιατί αγαπάμε τα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά

Γιώργος Τζιρτζιλάκης Facebook Twitter
Γιώργος Τζιρτζιλάκης
0

1.

Εγκώμιο. Οι παίκτες/ρέκτες της γενιάς μου μεγάλωσαν με περιοδικά και, οι πιο θαρραλέοι και ημίτρελοι, έστησαν περιοδικά. Άλλοτε κραταιά και μακρόβια, άλλοτε εφήμερα. Και τα δεύτερα ήσαν ενίοτε τα πιο γοητευτικά. Μεγαλώσαμε με περιοδικά ανθρώπων που ήσαν πέντε, το πολύ δέκα χρόνια μεγαλύτεροί μας, τους σεβόμασταν και τους ζηλεύαμε ταυτοχρόνως, θέλαμε να τους ξεπεράσουμε, τσακιστήκαμε να τους γνωρίσουμε, γίναμε φίλοι, δεν ξεπεράσαμε τίποτα εν τέλει, τους μοιάσαμε. Στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα, στη λογοτεχνία δέσποζε το «Τραμ» και μετά ήρθαν η «Λέξη» και το «Δέντρο». Παράλληλα, το «Αντί», ο «Πολίτης», το «Ιδεοδρόμιο», η «Χιονάτη», η «Ανοιχτή Πόλη», η «Τρύπα», το «Περιοδικό», η «Οδός Πανός», ένας ωραίος τρελός χαμός, μια γιορτή των λέξεων και των εικόνων. Η κινητικότητα γύρω από τη Σόλωνος ήταν μεθυστική. Σε μικρά καφενεία και ουζερί, σε αυτοσχέδια μπαρ που δεν ήξερες πότε και εάν θα ανοίξουν πάλι την επόμενη μέρα, σε ταβέρνες που έμειναν ακόμη ζωντανές, συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν χιλιάδες σελίδες περιοδικών. Μεγάλοι μάστορες του λόγου και της γραφής πέρασαν ατελείωτες ώρες γράφοντας για μικρά ηρωικά περιοδικά – πρόχειρα ας θυμηθούμε τον αείμνηστο Κωστή Παπαγιώργη, τον Ευγένιο Αρανίτση, τον Γιώργο Τζιρτζιλάκη, ακόμα και τον νυν υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη, που διέπρεψε γράφοντας σπινταρισμένα και ροκάδικα στη «Βαβέλ», αλλά και στο «Σύμπτωμα», ένα εκπληκτικό περιοδικό φοιτητών της Οδοντιατρικής!


2.

Δύο εκδοχές / Εντευκτήριο. Το σύνθημα του Μάη, «Κάτω το εξαήμερο, ζήτω το εφήμερο», συνοψίζει τη φιλοσοφία πολλών περιοδικών. Κείμενα, ποιήματα, μεταφράσεις, σχόλια, σκίτσα, μίνι συνεντεύξεις, θραύσματα από μεγαλόπνοα λογοτεχνικά εγχειρήματα που ίσως δεν ολοκληρωθούν ποτέ, πειράματα και παραλλαγές στο ίδιο θέμα, να η ύλη των περιοδικών. Που πάντα την ενορχηστρώνουν ένα διαβολεμένο κέφι κι ένα ακάματο πείσμα. Το «Εντευκτήριο», του Γιώργου Κορδομενίδη, φτάνει στο τεύχος 106, με πλούσια ύλη, με σελίδες για τον ποιητή Χριστόφορο Λιοντάκη, με ένα πολύτιμο CD όπου ο Γιώργος Ιωάννου διαβάζει κείμενά του, ένας φόρος τιμής για τις τρεις δεκαετίες από την εκδημία του. Στο τεύχος θα βρούμε το πεζογράφημα «Άνδρας που πέφτει» του Νικόλα Σεβαστάκη, ποίηση του Γιάννη Υφαντή, ένα πόνημα του Παντελή Μπουκάλα για τα μεταφραστικά επιτεύγματα του δασκάλου όλων μας, του Δημήτρη Μαρωνίτη, και την απίθανη διπλή εκδοχή του ποιήματος «Quelques Verbes Français» από τον μετρ Αχιλλέα Κυριακίδη και την ποιήτρια του pop punk γόου, τη Γλυκερία Μπασδέκη.


3.

Μέλλον / Φρέαρ. Με εκλεκτούς συνεργάτες και ευγενέστατο μαέστρο φτάνει το «Φρέαρ» στο δέκατο τεύχος του. Ο Δημήτρης Αγγελής φροντίζει να είναι η ύλη λίαν ενδιαφέρουσα και να καλύπτει ευρύ φάσμα. Ξεχωρίζει η εκτενής συνομιλία του Διονύση Σκληρή με τον ποιητή Άδωνι. «Το μέλλον καθαυτό», διατείνεται δυναμικά ο Άδωνις, «δεν είναι τίποτα, το μέλλον είναι η δική σας δημιουργικότητα. Είναι ο άνθρωπος που δημιουργεί το μέλλον. Δεν υπάρχει κανένα μέλλον που να έρχεται και να σας λέει: "Καλημέρα, κύριε!". Όχι, το μέλλον είστε εσείς, η δημιουργικότητά σας». Πιο κάτω, απολαμβάνουμε το πεζογράφημα Μάρμαρα στη μέση, απόσπασμα από το νέο μυθιστόρημα του παλαίμαχου Δημήτρη Νόλλα, το οποίο αναμένεται από τις εκδόσεις Ίκαρος. Έχουμε και τριάντα χορταστικές σελίδες αφιερωμένες στον T.S. Eliot, αλλά και συνεργασίες από τον Σωτήρη Δημητρίου, τον Γιάννη Κιουρτσάκη, τον Βασίλη Κουγέα και άλλους διαλεχτούς διάκονους της τέχνης του λόγου.


4.

Σαλάμοφ / Νέα Ευθύνη. Ο αυτόπτης μάρτυρας του ζόφου. Έτσι χαρακτηρίζει, ορθά, τον Βαρλάμ Τίχονοβιτς Σαλάμοφ ο μεταφραστής Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης. Στο τεύχος 27 της «Νέας Ευθύνης», που διευθύνει επιδέξια ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος, διαβάζουμε ποιήματα του Σαλάμοφ. «Πόσο πρωτόγονο είναι / Το απλό σας εργαλείο / Μια χούφτα χαρτιά για δέκα δεκάρες,/ Ένα μολύβι βιαστικό / Αυτά είναι όλα όσα οι άνθρωποι χρειάζονται,/ για να χτίσουν οποιονδήποτε / Πύργο, αληθινά ιπτάμενο,/ Πάνω από την ανθρώπινη μοίρα./ Όλα όσα δόθηκαν στον Δάντη / Για να χτίσει εκείνες τις πύλες / Που οδηγούν στη χοάνη του Άδη / Που στηρίζεται στον πάγο». Διαβάζουμε επίσης τρία διηγήματα του Μάνου Στεφανίδη, σελίδες για τον Νίκο Λάζαρη, δύο πονήματα για τον ακέραιο κυρ-Αλέξανδρο, τον Άγιο της Λογοτεχνίας μας, τον Παπαδιαμάντη, που τα υπογράφουν ο Σάββας Παύλου και ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, αλλά και ένα συγκινητικότατο σχόλιο του πατρός Ανανία Κουστένη για τον συγγραφέα της Φόνισσας. «Είναι ένα θαύμα ο κυρ-Αλέξανδρος» μελωδεί ο πατήρ Ανανίας. «Θαύμα η γλώσσα του, θαύμα οι ιδέες του, δηλαδή Χριστοκεντρικές ιδέες και υπερεθνικές ιδέες, που είναι πάλι Χριστοκεντρικές, θαύμα τα πάντα. Κι όταν διαβάζει κανείς τον κυρ-Αλέξανδρο, μαγεύεται, ημερεύει».

radiobookspotting.blogspot.gr

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σταινμπεκ

Σαν Σήμερα / «Τα σταφύλια της οργής»: Το διαχρονικό magnum opus του Τζον Στάινμπεκ

Στο δημοφιλέστερο βιβλίο του, που τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ σαν σήμερα το 1940, ο Στάινμπεκ αποτυπώνει την ψευδαίσθηση του αμερικανικού ονείρου κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής ύφεσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Με το καινούργιο κοστούμι Ραλφ Λόρεν

Βιβλίο / Ο Σαλμάν Ρούσντι έζησε για να ξαναβάλει κοστούμι Ραλφ Λόρεν

Τα πιο κρίσιμα 27 δευτερόλεπτα της ζωής του, η δολοφονική επίθεση που δέχτηκε το 2022 σε ένα κέντρο για συγγραφείς στη Νέα Υόρκη αποτελεί τον πυρήνα του αυτοβιογραφικού βιβλίου του «Μαχαίρι».
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Απώλειες / Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Η ζωή και το έργο του σπουδαίου Αμερικανού συγγραφέα που στις σελίδες του κατάφερε να συνδυάσει τη μαγεία των Γνωστικών με την περιπέτεια της περιπλάνησης και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πέτρος Μάρκαρης: «Η Αθήνα της μιας διαδρομής»

Το πίσω ράφι / «Η Αθήνα της μιας διαδρομής»: Η περιήγηση του Πέτρου Μάρκαρη στις γειτονιές από τις οποίες περνά ο Ηλεκτρικός

Η διαδρομή Πειραιάς - Κηφισιά δεν είναι απλώς ο συντομότερος δρόμος για ν’ ανακαλύψει κανείς την Αθήνα, αλλά κι ο προσφορότερος για να διεισδύσει στην κοινωνική της διαστρωμάτωση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μαρία Κομνηνού: «Ο Κάφκα και ο Μελβίλ με συνδέουν με τη μητέρα μου»

The Book Lovers / Μαρία Κομνηνού: «Ο Κάφκα και ο Μελβίλ με συνδέουν με τη μητέρα μου»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητά με την πρόεδρο του ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδας και ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για τις «διαδρομές» που κάνει από τα βιβλία στο σινεμά και από το σινεμά στα βιβλία.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ο Καβάφης στην Αθήνα

Σαν Σήμερα / Η ιδιαίτερη, «περίπλοκη και κάπως αμφιλεγόμενη» σχέση του Καβάφη με την Αθήνα

Σαν σήμερα το 1933 πεθαίνει ο Καβάφης στην Αλεξάνδρεια: Η έντονη και πολυκύμαντη σχέση του με την Αθήνα αναδεικνύεται στην έκθεση του νεοαφιχθέντος Αρχείου Καβάφη στη Φρυνίχου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Παπαδιαμάντης και η αυτοκτονία στη λογοτεχνία

Βιβλίο / Ο Παπαδιαμάντης και η αυτοκτονία στη λογοτεχνία

Το ημιτελές διήγημα «Ο Αυτοκτόνος», στο οποίο ο συγγραφέας του βάζει τον υπότιτλο «μικρή μελέτη», μας οδηγεί στο τοπίο του Ψυρρή στο τέλος του 19ου αιώνα, κυρίως όμως στο ψυχικό τοπίο ενός απελπισμένου και μελαγχολικού ήρωα.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ο ιερός και βλάσφημος συγγραφέας Πέδρο Αλμοδόβαρ

Βιβλίο / Ο ιερός και βλάσφημος συγγραφέας Πέδρο Αλμοδόβαρ

Για πρώτη φορά κυκλοφορούν ιστορίες από το αρχείο του Πέδρο Αλμοδόβαρ με τον τίτλο «Το τελευταίο όνειρο», από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 μέχρι σήμερα, συνδέοντας το ιερό με το βέβηλο, το φανταστικό με το πραγματικό και τον κόσμο της καταγωγής του με τη λάμψη της κινηματογραφίας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου μιλούν για την αγαπημένη εκπομπή των booklovers

Οθόνες / «Βιβλιοβούλιο»: Μια διόλου σοβαροφανής τηλεοπτική εκπομπή για το βιβλίο

Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου ήταν κάποτε «ανταγωνιστές». Και πια κάνουν μαζί την αγαπημένη εκπομπή των βιβλιόφιλων, τη μοναδική που υπάρχει για το βιβλίο στην ελληνική τηλεόραση, που επικεντρώνεται στη σύγχρονη εκδοτική παραγωγή και έχει καταφέρει να είναι ευχάριστη και ενημερωτική.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ