Γιατί αγαπάμε τα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά

Γιώργος Τζιρτζιλάκης Facebook Twitter
Γιώργος Τζιρτζιλάκης
0

1.

Εγκώμιο. Οι παίκτες/ρέκτες της γενιάς μου μεγάλωσαν με περιοδικά και, οι πιο θαρραλέοι και ημίτρελοι, έστησαν περιοδικά. Άλλοτε κραταιά και μακρόβια, άλλοτε εφήμερα. Και τα δεύτερα ήσαν ενίοτε τα πιο γοητευτικά. Μεγαλώσαμε με περιοδικά ανθρώπων που ήσαν πέντε, το πολύ δέκα χρόνια μεγαλύτεροί μας, τους σεβόμασταν και τους ζηλεύαμε ταυτοχρόνως, θέλαμε να τους ξεπεράσουμε, τσακιστήκαμε να τους γνωρίσουμε, γίναμε φίλοι, δεν ξεπεράσαμε τίποτα εν τέλει, τους μοιάσαμε. Στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα, στη λογοτεχνία δέσποζε το «Τραμ» και μετά ήρθαν η «Λέξη» και το «Δέντρο». Παράλληλα, το «Αντί», ο «Πολίτης», το «Ιδεοδρόμιο», η «Χιονάτη», η «Ανοιχτή Πόλη», η «Τρύπα», το «Περιοδικό», η «Οδός Πανός», ένας ωραίος τρελός χαμός, μια γιορτή των λέξεων και των εικόνων. Η κινητικότητα γύρω από τη Σόλωνος ήταν μεθυστική. Σε μικρά καφενεία και ουζερί, σε αυτοσχέδια μπαρ που δεν ήξερες πότε και εάν θα ανοίξουν πάλι την επόμενη μέρα, σε ταβέρνες που έμειναν ακόμη ζωντανές, συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν χιλιάδες σελίδες περιοδικών. Μεγάλοι μάστορες του λόγου και της γραφής πέρασαν ατελείωτες ώρες γράφοντας για μικρά ηρωικά περιοδικά – πρόχειρα ας θυμηθούμε τον αείμνηστο Κωστή Παπαγιώργη, τον Ευγένιο Αρανίτση, τον Γιώργο Τζιρτζιλάκη, ακόμα και τον νυν υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη, που διέπρεψε γράφοντας σπινταρισμένα και ροκάδικα στη «Βαβέλ», αλλά και στο «Σύμπτωμα», ένα εκπληκτικό περιοδικό φοιτητών της Οδοντιατρικής!


2.

Δύο εκδοχές / Εντευκτήριο. Το σύνθημα του Μάη, «Κάτω το εξαήμερο, ζήτω το εφήμερο», συνοψίζει τη φιλοσοφία πολλών περιοδικών. Κείμενα, ποιήματα, μεταφράσεις, σχόλια, σκίτσα, μίνι συνεντεύξεις, θραύσματα από μεγαλόπνοα λογοτεχνικά εγχειρήματα που ίσως δεν ολοκληρωθούν ποτέ, πειράματα και παραλλαγές στο ίδιο θέμα, να η ύλη των περιοδικών. Που πάντα την ενορχηστρώνουν ένα διαβολεμένο κέφι κι ένα ακάματο πείσμα. Το «Εντευκτήριο», του Γιώργου Κορδομενίδη, φτάνει στο τεύχος 106, με πλούσια ύλη, με σελίδες για τον ποιητή Χριστόφορο Λιοντάκη, με ένα πολύτιμο CD όπου ο Γιώργος Ιωάννου διαβάζει κείμενά του, ένας φόρος τιμής για τις τρεις δεκαετίες από την εκδημία του. Στο τεύχος θα βρούμε το πεζογράφημα «Άνδρας που πέφτει» του Νικόλα Σεβαστάκη, ποίηση του Γιάννη Υφαντή, ένα πόνημα του Παντελή Μπουκάλα για τα μεταφραστικά επιτεύγματα του δασκάλου όλων μας, του Δημήτρη Μαρωνίτη, και την απίθανη διπλή εκδοχή του ποιήματος «Quelques Verbes Français» από τον μετρ Αχιλλέα Κυριακίδη και την ποιήτρια του pop punk γόου, τη Γλυκερία Μπασδέκη.


3.

Μέλλον / Φρέαρ. Με εκλεκτούς συνεργάτες και ευγενέστατο μαέστρο φτάνει το «Φρέαρ» στο δέκατο τεύχος του. Ο Δημήτρης Αγγελής φροντίζει να είναι η ύλη λίαν ενδιαφέρουσα και να καλύπτει ευρύ φάσμα. Ξεχωρίζει η εκτενής συνομιλία του Διονύση Σκληρή με τον ποιητή Άδωνι. «Το μέλλον καθαυτό», διατείνεται δυναμικά ο Άδωνις, «δεν είναι τίποτα, το μέλλον είναι η δική σας δημιουργικότητα. Είναι ο άνθρωπος που δημιουργεί το μέλλον. Δεν υπάρχει κανένα μέλλον που να έρχεται και να σας λέει: "Καλημέρα, κύριε!". Όχι, το μέλλον είστε εσείς, η δημιουργικότητά σας». Πιο κάτω, απολαμβάνουμε το πεζογράφημα Μάρμαρα στη μέση, απόσπασμα από το νέο μυθιστόρημα του παλαίμαχου Δημήτρη Νόλλα, το οποίο αναμένεται από τις εκδόσεις Ίκαρος. Έχουμε και τριάντα χορταστικές σελίδες αφιερωμένες στον T.S. Eliot, αλλά και συνεργασίες από τον Σωτήρη Δημητρίου, τον Γιάννη Κιουρτσάκη, τον Βασίλη Κουγέα και άλλους διαλεχτούς διάκονους της τέχνης του λόγου.


4.

Σαλάμοφ / Νέα Ευθύνη. Ο αυτόπτης μάρτυρας του ζόφου. Έτσι χαρακτηρίζει, ορθά, τον Βαρλάμ Τίχονοβιτς Σαλάμοφ ο μεταφραστής Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης. Στο τεύχος 27 της «Νέας Ευθύνης», που διευθύνει επιδέξια ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος, διαβάζουμε ποιήματα του Σαλάμοφ. «Πόσο πρωτόγονο είναι / Το απλό σας εργαλείο / Μια χούφτα χαρτιά για δέκα δεκάρες,/ Ένα μολύβι βιαστικό / Αυτά είναι όλα όσα οι άνθρωποι χρειάζονται,/ για να χτίσουν οποιονδήποτε / Πύργο, αληθινά ιπτάμενο,/ Πάνω από την ανθρώπινη μοίρα./ Όλα όσα δόθηκαν στον Δάντη / Για να χτίσει εκείνες τις πύλες / Που οδηγούν στη χοάνη του Άδη / Που στηρίζεται στον πάγο». Διαβάζουμε επίσης τρία διηγήματα του Μάνου Στεφανίδη, σελίδες για τον Νίκο Λάζαρη, δύο πονήματα για τον ακέραιο κυρ-Αλέξανδρο, τον Άγιο της Λογοτεχνίας μας, τον Παπαδιαμάντη, που τα υπογράφουν ο Σάββας Παύλου και ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, αλλά και ένα συγκινητικότατο σχόλιο του πατρός Ανανία Κουστένη για τον συγγραφέα της Φόνισσας. «Είναι ένα θαύμα ο κυρ-Αλέξανδρος» μελωδεί ο πατήρ Ανανίας. «Θαύμα η γλώσσα του, θαύμα οι ιδέες του, δηλαδή Χριστοκεντρικές ιδέες και υπερεθνικές ιδέες, που είναι πάλι Χριστοκεντρικές, θαύμα τα πάντα. Κι όταν διαβάζει κανείς τον κυρ-Αλέξανδρο, μαγεύεται, ημερεύει».

radiobookspotting.blogspot.gr

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Βιβλίο / Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Ένας από τους ελάχιστους διανοούμενους στη χώρα, που υπήρξε προνομιακός συνομιλητής του Παπαγιώργη και του Λορεντζάτου. Το τελευταίο του βιβλίο «Το πνεύμα και το τέρας» συνιστά μια ανανέωση του δοκιμιακού λόγου στην Ελλάδα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM