Έμμεσες συνομιλίες με στόχο την επίτευξη τελικής συμφωνίας για το αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο που θα τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα ξεκίνησαν στην αιγυπτιακή πόλη Σαρμ Ελ Σέιχ.
Παλαιστίνιοι και Αιγύπτιοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο BBC ότι οι συνεδρίες επικεντρώνονται στη «δημιουργία των συνθηκών επί του πεδίου» για μια πιθανή ανταλλαγή, που θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα έναν αριθμό Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι αποδέχεται εν μέρει τις προτάσεις του ειρηνευτικού σχεδίου, ωστόσο δεν έχει απαντήσει σε ορισμένες κρίσιμες απαιτήσεις, όπως ο αφοπλισμός της και ο μελλοντικός ρόλος της στη Γάζα. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, ανέφερε το Σάββατο ότι ελπίζει να ανακοινώσει την απελευθέρωση ομήρων «τις επόμενες ημέρες».
Οι συνομιλίες διεξάγονται με τη μεσολάβηση Αιγύπτιων και Καταρινών αξιωματούχων, που πραγματοποιούν ξεχωριστές συναντήσεις με αντιπροσωπείες από το Ισραήλ και τη Χαμάς. Συμπίπτουν με τη συμπλήρωση δύο ετών από την επίθεση της Χαμάς στη νότια Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και 251 απήχθησαν.
Η ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση που ακολούθησε έχει προκαλέσει, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας υπό τη Χαμάς, τον θάνατο 67.160 ανθρώπων. Οι τρέχουσες συνομιλίες θεωρούνται από τις πιο καθοριστικές από την έναρξη του πολέμου, καθώς ενδέχεται να ανοίξουν τον δρόμο για μια πιθανή κατάπαυση του πυρός.
Στις διαπραγματεύσεις συμμετέχουν ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ, ο Τζάρεντ Κούσνερ και ο Καταρινός υπουργός Εξωτερικών σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι.
Το περιεχόμενο του αμερικανικού ειρηνευτικού σχεδίου
Το ειρηνευτικό σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών, που έχει εγκριθεί από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, περιλαμβάνει 20 σημεία. Προτείνει άμεση παύση των εχθροπραξιών και την απελευθέρωση 48 Ισραηλινών ομήρων (εκ των οποίων μόνο 20 θεωρούνται εν ζωή) με αντάλλαγμα την απελευθέρωση εκατοντάδων κρατουμένων από τη Γάζα.
Σύμφωνα με το σχέδιο, μόλις υπάρξει συμφωνία, θα επιτραπεί η άμεση αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Παράλληλα, ορίζει ότι η Χαμάς δεν θα έχει κανέναν ρόλο στη μελλοντική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού εδάφους, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους.
Ωστόσο, λίγο μετά τη δημοσιοποίηση του σχεδίου, ο Νετανιάχου επανέλαβε την πάγια αντίθεσή του σε μια παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, δηλώνοντας σε βιντεομήνυμά του: «Δεν είναι γραμμένο στη συμφωνία. Έχουμε ξεκαθαρίσει ότι θα αντιταχθούμε σθεναρά σε ένα παλαιστινιακό κράτος».
Η απάντηση της Χαμάς
Η Χαμάς, σε ανακοίνωσή της την Παρασκευή, ανέφερε ότι συμφωνεί «να απελευθερώσει όλους τους Ισραηλινούς αιχμαλώτους, ζωντανούς και νεκρούς, σύμφωνα με τη φόρμουλα ανταλλαγής που περιλαμβάνεται στην πρόταση του προέδρου Τραμπ», εφόσον υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες. Δεν έκανε ρητή αναφορά στο σχέδιο των 20 σημείων, αλλά δήλωσε ότι αποδέχεται την παράδοση της διοίκησης της Γάζας σε σώμα ανεξάρτητων τεχνοκρατών, στη βάση παλαιστινιακής συναίνεσης και αραβοϊσλαμικής υποστήριξης.
Η ανακοίνωση δεν έκανε καμία αναφορά στο αίτημα για αφοπλισμό της Χαμάς ή στον αποκλεισμό της από τη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας, επισημαίνοντας ότι το ζήτημα της «μελλοντικής διαχείρισης και των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού» παραμένει υπό συζήτηση «εντός εθνικού πλαισίου».
Η απάντηση της Χαμάς προκάλεσε έκπληξη σε πολλούς Παλαιστινίους, καθώς για ημέρες υπήρχαν ενδείξεις ότι η οργάνωση επρόκειτο να απορρίψει ή να θέσει αυστηρούς όρους στο ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ. Η απουσία των παραδοσιακών «κόκκινων γραμμών» από την επίσημη δήλωσή της ερμηνεύεται από αναλυτές ως ένδειξη εξωτερικής πίεσης από συμμάχους της στην περιοχή.
Η πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών έχει τύχει ευρείας υποδοχής από ευρωπαϊκές και μεσανατολικές κυβερνήσεις. Η Παλαιστινιακή Αρχή, που διοικεί τμήματα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, χαρακτήρισε τις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου «ειλικρινείς και αποφασιστικές». Παράλληλα, το Ιράν, ένας παραδοσιακός υποστηρικτής της Χαμάς, εξέφρασε για πρώτη φορά δημόσια τη στήριξή του στο ειρηνευτικό σχέδιο, γεγονός που θεωρείται σημαντική μετατόπιση στη στάση της Τεχεράνης.
Η κατάσταση στη Γάζα
Παρά τις διπλωματικές κινήσεις, οι ισραηλινές επιθέσεις συνεχίζονταν σε διάφορες περιοχές της Λωρίδας της Γάζας τη Δευτέρα, λίγο πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες στη Σαρμ Ελ Σέιχ. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της πολιτικής προστασίας της Γάζας, Μαχμούντ Μπασάλ, «κανένα φορτηγό με ανθρωπιστική βοήθεια δεν έχει επιτραπεί να εισέλθει στην πόλη της Γάζας από τότε που ξεκίνησε η επίθεση πριν από τέσσερις εβδομάδες».
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «υπάρχουν ακόμη πτώματα που δεν μπορούμε να ανακτήσουμε από περιοχές υπό ισραηλινό έλεγχο». Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της πόλης έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους, έπειτα από εντολή του ισραηλινού στρατού να μετακινηθούν σε μια καθορισμένη «ανθρωπιστική ζώνη» στο νότιο τμήμα του θύλακα. Ωστόσο, εκτιμάται ότι εκατοντάδες χιλιάδες ακόμη παραμένουν.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας προειδοποίησε ότι όσοι παραμείνουν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης «θεωρούνται τρομοκράτες και υποστηρικτές της τρομοκρατίας».
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, μόνο το τελευταίο 24ωρο σκοτώθηκαν 21 Παλαιστίνιοι και τραυματίστηκαν 96. Από την έναρξη του πολέμου, το Ισραήλ δεν επιτρέπει σε διεθνείς δημοσιογράφους να εισέλθουν αυτόνομα στη Γάζα, χωρίς συνοδεία ή έγκριση στρατιωτικών αρχών, γεγονός που δυσκολεύει την επαλήθευση των ισχυρισμών και από τις δύο πλευρές.
Με πληροφορίες από BBC
