Οι εντάσεις ανάμεσα στο Βερολίνο και το Παρίσι για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα μαχητικού αεροσκάφους αξίας 100 δισ. ευρώ οδηγούν τη Γερμανία να εξετάζει το ενδεχόμενο να αντικαταστήσει τη Γαλλία με τη Σουηδία ή ακόμη και το Ηνωμένο Βασίλειο, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους.
Το πρόγραμμα FCAS (Future Combat Air System), που ξεκίνησε το 2017, έχει στόχο να αντικαταστήσει τα Rafale και Eurofighter Typhoon μέχρι το 2040. Η διαφωνία ανάμεσα στις χώρες του προγράμματος, Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία, δεν είναι νέα, αλλά το μέγεθος της δυσαρέσκειας στο Βερολίνο δείχνει ένα κρίσιμο σημείο για το μέλλον του αεροσκάφους, τη στιγμή που η Ευρώπη προσπαθεί να ενισχύσει τις άμυνές της απέναντι στην αυξημένη απειλή από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις, το γερμανικό υπουργείο Άμυνας έθεσε το FCAS σε συζητήσεις με την Airbus, υπεύθυνη για το γερμανικό μέρος ανάπτυξης και κατασκευής του αεροσκάφους. Οι συνομιλίες αποκάλυψαν την απογοήτευση του Βερολίνου για την υπερβολική επιρροή που διεκδικεί η γαλλική βιομηχανία, με αποτέλεσμα η Γερμανία να εξετάζει εναλλακτικές, όπως η συνεργασία με τη Σουηδία ή το Ηνωμένο Βασίλειο, ή ακόμα και η συνέχιση του προγράμματος χωρίς τη Γαλλία.
Η βρετανική πλευρά ηγείται του ανταγωνιστικού προγράμματος Global Combat Air Programme (GCAP) μέσω της BAE Systems, που διαθέτει ισχυρή βιομηχανική βάση σε stealth τεχνολογίες και ολοκλήρωση συστημάτων. Η Σουηδία, που δεν συμμετέχει πλέον στο GCAP, θα μπορούσε να συμβάλει μέσω της Saab, κατασκευάστριας του μαχητικού Gripen και με μακρόχρονη εμπειρία σε αεροηλεκτρονικά, αισθητήρες και ελαφριά αεροσκελετικά. Ο Σουηδός Υπουργός Άμυνας, Πάλ Γιόνσον, θα επισκεφθεί το Βερολίνο την επόμενη εβδομάδα.
Οι συζητήσεις στο Βερολίνο υπογραμμίζουν την οργή που έχει ξεσπάσει στη Γερμανία λόγω της αδιεξόδου ανάμεσα στη Dassault, υπεύθυνη για το γαλλικό μέρος του αεροσκάφους, και την Airbus Defence & Space, σχετικά με την ηγεσία, τη μεταφορά τεχνολογίας και τη διανομή της παραγωγής. Ο ισπανικός βιομηχανικός εταίρος είναι η Indra.
Το FCAS δεν είναι απλώς ένα αεροσκάφος αλλά ένα “σύστημα συστημάτων”, το Next-Generation Weapon System (NGWS), που συνδυάζει μαχητικό νέας γενιάς, drones και σύνδεση με το cloud. Τριμερής συνάντηση των υπουργών Άμυνας Γερμανίας, Γαλλίας και Ισπανίας έχει προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο, ενώ τεχνικές συναντήσεις μεταξύ βιομηχανίας, κυβερνητικών αξιωματούχων και υπηρεσιών εξοπλισμών συνεχίζονται παρά την πολιτική κρίση στη Γαλλία.
Ένα από τα βασικά ζητήματα είναι η κατανομή της εργασίας, αρχικά σχεδιασμένη να είναι ίση ανάμεσα στις τρεις χώρες. Το καλοκαίρι, η γερμανική άμυνα ανέφερε ότι η Dassault ζητούσε το 80% της εργασίας στο NGWS, προκαλώντας έντονη οργή στο Βερολίνο. Ο εκπρόσωπος του Γερμανού καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, Στέφαν Κορνέλιους, δήλωσε ότι η κατανομή των βαρών και της εργασίας πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το συμβόλαιο και τόνισε ότι δεν υπάρχει διαφωνία μεταξύ Βερολίνου και Μαδρίτης.
Η γαλλική πλευρά αρνείται ότι η Dassault επιδιώκει το 80% του έργου, αλλά ζητά μεγαλύτερη αποφασιστική εξουσία στο NGWS για να αποφύγει συνεχείς διαβουλεύσεις με Airbus και Indra. Η τρέχουσα οργάνωση μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις και η γαλλική πλευρά προτείνει μικρές τροποποιήσεις στη διακυβέρνηση για ταχύτερες αποφάσεις, χωρίς αλλαγή στη διανομή εργασίας.
Στο Βερολίνο παρακολουθούν στενά τη θέση του νέου Γάλλου πρωθυπουργού Σεμπαστιάν Λεκορνού, ο οποίος έχει εξουσία να φέρει τη Dassault στο τραπέζι. Αν πιέσει για συμβιβασμό με την Airbus, το FCAS μπορεί να προχωρήσει. Αν όμως στηρίξει σκληρή γραμμή της Dassault, η Γερμανία ίσως στραφεί στη Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο ή ακόμη και σε μονομερές πρόγραμμα.
Με πληροφορίες από Politico