«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας» Facebook Twitter
Αποτέλεσμα της αντικοινωνικής δράσης των ομοφοβικών είναι ότι χιλιάδες παιδιά αρχίζουν να ντρέπονται για τον εαυτό τους ή προσπαθούν να τον «διορθώσουν» για να χωρέσει στα καλούπια που τους ετοιμάζουν βίαιοι άνθρωποι. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


— Σύμφωνα με συμμαθητές του, ο 13χρονος που αυτοκτόνησε στη Φυλή δεχόταν ομοφοβικό εκφοβισμό. Τι σκέψεις σάς δημιουργεί αυτή η ιστορία;
Είναι μια τραγωδία για τον έφηβο, για την οικογένειά του, για τους φίλους του, για όσους τον αγάπησαν. Όμως είναι μια αποτυχία για όλους εμάς που δεν τον προστατεύσαμε από τη βαρβαρότητα η οποία στοχοποιεί ανθρώπους για τη διαφορετικότητά τους. Ο ομοφοβικός εκφοβισμός συνήθως απευθύνεται από συμπλεγματικά άτομα σε παιδιά ή εφήβους, τα οποία θεωρούν «μαλθακά», γι’ αυτό τα χλευάζουν, τα προπηλακίζουν, τα εξοστρακίζουν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτοί που εκδηλώνουν ομοφοβία, ιδιαίτερα αυτοί που ασκούν ομοφοβικό εκφοβισμό, συνήθως προβάλλουν τις αμφιβολίες, τον φόβο ή την ενοχή τους για τη σεξουαλικότητά τους σε ανθρώπους της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+.

Κάποιοι αναρωτιούνται γιατί ο έφηβος δεν διαμαρτυρήθηκε για τον συστηματικό εκφοβισμό που υφίστατο. Θα πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι αν κάποιος τραυματίζεται σοβαρά από τη βία, η σκέψη, τα συναισθήματα και η γλωσσική του ικανότητα παγώνουν.

Αποτέλεσμα της αντικοινωνικής δράσης των ομοφοβικών είναι ότι χιλιάδες παιδιά αρχίζουν να ντρέπονται για τον εαυτό τους ή προσπαθούν να τον «διορθώσουν» για να χωρέσει στα καλούπια που τους ετοιμάζουν βίαιοι άνθρωποι. Όμως, εάν μπουν στα καλούπια άλλων, θυσιάζουν τμήματα του εαυτού τους. Επιπλέον, ενσωματώνουν το μίσος και την απόρριψη των άλλων για τον εαυτό τους, με αποτέλεσμα να εκδηλώσουν κατάθλιψη και αυτοκαταστροφικότητα, και να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας. Το απορριπτικό βλέμμα των ομοφοβικών ατόμων ή θεσμών πάνω στο παιδί ή στον έφηβο εγγράφεται τραυματικά στον ψυχισμό του και προκαλεί ντροπή για την ύπαρξη και ιδέες αναξιότητας που μπορεί να τροφοδοτήσουν την αυτοκαταστροφικότητα.

cover
Σάββας Σαββόπουλος, 
ψυχίατρος-ψυχαναλυτής

Η οικογένεια, το σχολείο, η κοινότητα, οφείλουν να είναι ασφαλή περιβάλλοντα, πρόσφορα για την ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών και των εφήβων, την απόκτηση μιας ταυτότητας –και έμφυλης– που να τους επιτρέπει να ζουν καλά και να απολαμβάνουν. Στην περίπτωση που συζητούμε φαίνεται ότι το σχολείο έγινε χώρος κακοποίησης και αποδόμησης της προσωπικότητας του εφήβου. Αντί η ευαλωτότητά του που χάθηκε να αποτελέσει την αφετηρία για να βρει τον δρόμο του, κατακρίθηκε και τιμωρήθηκε επειδή δεν μπορούσε να ζήσει όπως ήθελαν οι άλλοι. Κάποιοι αναρωτιούνται γιατί ο έφηβος δεν διαμαρτυρήθηκε για τον συστηματικό εκφοβισμό που υφίστατο. Θα πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι αν κάποιος τραυματίζεται σοβαρά από τη βία, η σκέψη, τα συναισθήματα και η γλωσσική του ικανότητα παγώνουν. Ο έφηβος που υφίσταται τον εκφοβισμό δεν αντέχει ούτε να μιλήσει για την επώδυνη εμπειρία του, επιθυμεί μόνο να την ξεχάσει, να την ξεριζώσει από μέσα του.

— Ποιοι είναι οι ψυχολογικοί μηχανισμοί που οδηγούν ένα παιδί στην αυτοκαταστροφική σκέψη, ιδιαίτερα όταν υφίσταται ομοφοβικό και συστηματικό εκφοβισμό;
Οι ψυχολογικοί μηχανισμοί που μπορεί να οδηγήσουν ένα παιδί ή έναν έφηβο σε αυτοκαταστροφική σκέψη ή και πράξη, όταν υφίσταται ομοφοβικό και συστηματικό εκφοβισμό, είναι πολύπλευροι και αφορούν ενδοψυχικές συγκρούσεις και διαταραγμένες σχέσεις στην οικογένεια, στο σχολείο ή στην κοινότητα. Αυτές οι διαταραγμένες σχέσεις εσωτερικεύονται και διαμορφώνουν απειλητικές ψυχικές φιγούρες και βίαιες κοινωνικές αναπαραστάσεις που θα το απειλούν εκ των έσω. Η ομοφοβική επίθεση και η ταπείνωση που δέχεται ο έφηβος προσβάλλουν τον πυρήνα του Εγώ του. Το ναρκισσιστικό πλήγμα προκαλεί μια βαθιά ρωγμή στο Εγώ του, η οποία οδηγεί σε μια αίσθηση απελπισίας και ματαιότητας. Αν δεν βρει διέξοδο σε σχέσεις με πρόσωπα που τον αγαπούν, η επιθετικότητα που υπάρχει μέσα του στρέφεται εναντίον του εαυτού του.

Τα παιδιά και οι έφηβοι που δεν γίνονται αποδεκτά από την οικογένεια ή το σχολείο ή την κοινότητα για έμφυλες ή σεξουαλικές εκφάνσεις της ταυτότητάς τους και βιώνουν συστηματικό εκφοβισμό νιώθουν να χάνουν τα αντικείμενά τους, δηλαδή τους γονείς, τα αδέλφια, τους συμμαθητές, τους συμπαίκτες. Νιώθουν αποκομμένοι από τα πρόσωπα και τους θεσμούς που θα έπρεπε να είναι τα καταφύγιά τους και να λειτουργούν ως σταθερά αντικείμενα ταύτισης. Η απουσία αναγνώρισης και αποδοχής από το βλέμμα του σημαντικού άλλου οδηγεί στην αίσθηση της ανυπαρξίας. Αν δεν υπάρχεις στο βλέμμα του άλλου, εάν δεν σε κρατάει στην καρδιά του ο σημαντικός άλλος, τότε δεν υπάρχεις και ενδέχεται να απορρίψεις κι εσύ τον εαυτό σου. Ήδη αναφέραμε ότι το παιδί ή ο έφηβος που υφίσταται τον ομοφοβικό εκφοβισμό ενδέχεται να εσωτερικεύσει το μίσος και την απόρριψη του διώκτη/των διωκτών του.

Έτσι εγκυστώνει στον ψυχισμό του ένα ξένο κακόηθες αντικείμενο, το οποίο διαβρώνει την ύπαρξή του και τον κάνει να αισθάνεται ντροπή, ενοχή, αναξιότητα και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ο συστηματικός εκφοβισμός μπορεί να προκαλέσει ένα τραύμα που θα παραλύσει τη σκέψη, θα παγώσει τα συναισθήματα και θα φτωχύνει την ικανότητα του εφήβου να εκφράζεται γλωσσικά (αλεξιθυμία). Έτσι, το παιδί αδυνατεί να μιλήσει γι’ αυτό που του συμβαίνει και τότε μπορεί να συμβεί μια αποσύνδεση από το σώμα του, να μην το νιώθει, και για να το νιώσει ζωντανό, να του επιτίθεται: να αυτοτραυματίζεται, να υιοθετεί ανορεκτική ή βουλιμική συμπεριφορά, να γίνεται αυτοκαταστροφικό. Τα παραπάνω και η βαθιά θλίψη που βιώνει το παιδί/έφηβος του δίνουν την εντύπωση ότι δεν υπάρχει «φως στο τούνελ», γεγονός που το κλονίζει υπαρξιακά. Η ζωή χάνει το νόημά της. Το υπαρξιακό αδιέξοδο οδηγεί κάποιες φορές σε σοβαρή κατάθλιψη, στο πλαίσιο της οποίας η αυτοκτονία μοιάζει να είναι μια διαφυγή από την «κόλαση».

— Πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια σοβαρής ψυχικής επιβάρυνσης ή αυτοκτονικής διάθεσης σε ένα παιδί;
Η έγκαιρη ανίχνευση κάποιας ψυχικής διαταραχής από του γονείς και τους εκπαιδευτικούς και η άμεση θεραπευτική αντιμετώπισή της είναι επιβεβλημένες. Γονείς και εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις αλλαγές στη συμπεριφορά, στο συναίσθημα ή στη σκέψη του παιδιού. Μπορεί π.χ. να αποσυρθεί από τους φίλους, την οικογένεια και να σταματήσει κοινωνικές ή καλλιτεχνικές δραστηριότητες στις οποίες παλιά επένδυε και τον ικανοποιούσαν. Επίσης, θα πρέπει να ανησυχήσει το περιβάλλον του εάν εμφανίσει εναλλαγές στη διάθεση, άγχος ή ευερεθιστότητα, η οποία συχνά αποτελεί πρόδρομο σύμπτωμα κατάθλιψης, όπως και οι διαταραχές ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία) ή οι διατροφικές διαταραχές (απώλεια ή αύξηση βάρους). Η πτώση στις σχολικές επιδόσεις, οι απουσίες από το σχολείο ή από άλλες υποχρεώσεις ή τα υποχονδριακά συμπτώματα είναι επίσης ανησυχητικά σημεία.

Την εγκατάσταση κατάθλιψης υποδηλώνουν η βαθιά θλίψη, το αίσθημα κενού, η ενοχή, η αναξιότητα ή η ντροπή. Εάν το παιδί/έφηβος εκφράσει αυτοκαταστροφικές ιδέες ή τις υπονοήσει (με μουσικές ή λογοτεχνικές αναφορές π.χ.) αυτό πάντα θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Μπορούμε να αντιληφθούμε αυτοτραυματισμούς από τις εκδορές, τα κοψίματα, τις πληγές στα χέρια, στους καρπούς και στους μηρούς, αλλά συχνά κάποιος φοράει ρούχα που καλύπτουν το σώμα, για να κρύψει αυτά τα σημάδια. Ο έφηβος ενδέχεται επίσης να αναρτήσει στο διαδίκτυο σκοτεινά αυτοκαταστροφικά μηνύματα που θα επίσης πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Ανησυχητικό είναι και όταν ο έφηβος αρχίζει να δωρίζει πράγματα που αγαπά σε φίλους του – είναι σαν να αφήνει αυτά τα πράγματα, να εγκαταλείπει και κομμάτια του εαυτού του.

— Τι ευθύνες έχει το σχολικό σύστημα και ποιες παρεμβάσεις θεωρούνται αποτελεσματικές σε περιπτώσεις τέτοιου είδους bullying;
Το σχολείο έχει υποχρέωση να παρέχει ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον για όλους τους μαθητές. Φέρει βαρύτατη θεσμική και ηθική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αποτελεσματική παρέμβαση σε περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού, ιδιαίτερα όταν έχει ομοφοβικό, τρανσφοβικό ή άλλο χαρακτήρα που σχετίζεται με έμφυλη ταυτότητα, σεξουαλικό προσανατολισμό ή διαφορετικότητα.

Το σχολείο οφείλει να καλλιεργεί περιβάλλον σεβασμού στη διαφορετικότητα (φύλο, σεξουαλικότητα, καταγωγή κ.λπ.) και θα πρέπει να δίνεται έμφαση στην πρόληψη της κουλτούρας διάκρισης και μισαλλοδοξίας. Επίσης, απαιτείται να υπάρχει ξεκάθαρη στάση υπέρ των ΛΟΑΤΚΙ+ μαθητών, διαφορετικά νομιμοποιείται σιωπηρά η ομοφοβική συμπεριφορά.

Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εκπαιδευτούν στο να προλαμβάνουν τις διακρίσεις στο σχολικό περιβάλλον, να αναγνωρίζουν σημάδια ομοφοβικού εκφοβισμού και να παρεμβαίνουν άμεσα. Η άγνοια ή αδιαφορία των εκπαιδευτικών για το πρόβλημα της ομοφοβίας οδηγεί στη διαιώνισή του.

Γι’ αυτό απαιτείται να εφαρμοστούν συγκεκριμένα πρωτόκολλα αναφοράς και δράσης εναντίον του ομοφοβικού εκφοβισμού. Οι μαθητές πρέπει να γνωρίζουν πού και πώς μπορούν να απευθυνθούν με ασφάλεια και να ζητήσουν βοήθεια. Προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι η συστηματική επιμόρφωση του προσωπικού των σχολείων σε θέματα ΛΟΑΤΚΙ+. Επίσης, οι μαθητές θα πρέπει να ενημερώνονται σε ζητήματα ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Έχει αποδειχθεί ότι η ενεργή στάση του διευθυντή του σχολείου και του συλλόγου των διδασκόντων ενάντια στις διακρίσεις λειτουργεί αποτρεπτικά. Εξαιρετικά σημαντική για τις παραπάνω λειτουργίες μπορεί να είναι η παρουσία σχολικού ψυχολόγου και κοινωνικού λειτουργού. Η πλαισίωση των παραπάνω παρεμβάσεων από τους συλλόγους ή ομάδες συμμετοχής των γονέων και την τοπική κοινότητα αποδεικνύεται επωφελής.

— Ο όρος «ομοφοβικό bullying» ακούγεται συχνά τελευταία, ιδίως σε μικρές ηλικίες. Πόσο επικίνδυνο είναι για την ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη και τη διαμόρφωση της ταυτότητας ενός εφήβου;
Ο ομοφοβικός εκφοβισμός απαντά όλο και συχνότερα σε μικρές ηλικίες και αποτελεί σοβαρή απειλή για την ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη και την ταυτότητα των εφήβων. Κι αυτό γιατί οι βίαιες συμπεριφορές που έχουν στόχο να κάνουν το παιδί να νιώσει χαμηλή αυτοεκτίμηση, ντροπή για τον εαυτό του και τη σεξουαλική τους ταυτότητα. Αυτά τα παιδιά συχνά βιώνουν την ταυτότητά τους ως ασταθή, γεγονός που ευνοεί την αίσθηση της υπαρξιακής απομόνωσης, την άρνηση να πάνε στο σχολείο, τις χαμηλές επιδόσεις αλλά και την εγκατάλειψη της εκπαίδευσης νωρίτερα από το αναμενόμενο. Μελέτες δείχνουν ότι οι εμπειρίες ομοφοβικού εκφοβισμού στην παιδική και εφηβική ηλικία συνδέονται με πολλαπλάσια αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης, άγχους, κατάχρησης ουσιών, αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς και σωματικών συμπτωμάτων στην ενήλικη ζωή. Οι ΛΟΑΤΚΙ+ έφηβοι και νέοι ενήλικες, που είχαν γίνει στόχος συστηματικού ομοφοβικού εκφοβισμού στην παιδική ηλικία, εμφανίζουν ψυχολογικά προβλήματα σε μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με τους ετερόφυλους συνομηλίκους τους.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αλεξάνδρα Κορωναίου: «Οι βίαιες συμπεριφορές απλώνονται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, στις προνομιούχες συνοικίες, ακόμα και στα σχολεία των “αρίστων”».

Νεανική παραβατικότητα / Πώς συνδέονται τα social media με τον σχολικό εκφοβισμό;

Γιατί παρατηρείται τέτοια έξαρση νεανικής βίας; Η καθηγήτρια του τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών Αλεξάνδρα Κορωναίου απαντά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ