Ρόμπερτ Κραμπ: Ειλικρινής με τα ελαττώματα και τους ψυχαναγκασμούς του

Ρόμπερτ Κραμπ: «Ειλικρινής με τα ελαττώματα και τους ψυχαναγκασμούς του» Facebook Twitter
Ο Ρόμπερτ Κραμπ το 1968 στο Σαν Φρανσίσκο.
0


ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
της νέας αυτής βιογραφίας του Ρόμπερτ Κραμπ, του πιο διάσημου και του πιο επιδραστικού δημιουργού στην ιστορία των underground κόμικς και ενός από τους κορυφαίους εικαστικούς αφηγητές των τελευταίων εξήντα ετών, ο συγγραφέας της Νταν Νέιντελ γράφει ότι το υποκείμενο του συμφώνησε να συνεργαστεί στη δημιουργία του βιβλίου υπό έναν όρο: «Να είμαι ειλικρινής σχετικά με τα ελαττώματά του, να εξετάσω προσεκτικά τους ψυχαναγκασμούς του και να εξετάσω τις φυλετικά και σεξουαλικά φορτισμένες πτυχές του έργου του». Ο Κραμπ, γλαφυρά ειλικρινής στο έργο του ως σουρεαλιστής πρωτοπόρος των σύγχρονων κόμικς, περίμενε το ίδιο και από τον βιογράφο του.

Ο Νέιντελ, επιμελητής μουσείων και ειδικός στην ιστορία των κόμικς ακολουθεί την περιπατητική ανατροφή και την καλλιτεχνική πρόοδο του Κραμπ, από τη συνεργασία με τον αδελφό του,Τσαρλς, σε εφηβικά κόμικς στο πνεύμα των παιδικών τους ηρώων, όπως ο Καρλ Μπαρκς της Disney και ο δημιουργός της «Μικρής Λουλού» Τζον Στάνλεϊ, μέχρι τη δημιουργία ευχετήριων καρτών για την εταιρεία American Greetings, και μέχρι να ακολουθήσει τη μούσα του LSD σε μια εκστρατεία κάθαρσης του υποσυνείδητου χάους του. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί ένα ζωηρό πορτρέτο όχι μόνο του Κραμπ αλλά και της έκρηξης του underground comix στα τέλη της δεκαετίας του '60 και στις αρχές της δεκαετίας του '70.

Ο Ρόμπερτ Κραμπ δημιούργησε τον σαρδόνιο γκουρού Mr Natural, ένα μικροσκοπικό σεξουαλικό τέρας που ονομάζεται Snoid και άλλα διαρκώς ιδρωμένα και ανήσυχα πλάσματα, ανθρώπινα και μη.

Και όταν έρχεται η ώρα να εξερευνήσει τις προβληματικές απεικονίσεις γυναικών από τον Κραμπ (οι φαντασιώσεις βιασμού έγιναν ένα μόνιμο μοτίβο στα underground comix αλλά και στο έργο του Κραμπ) και τους μαύρους (ο Κραμπ χρησιμοποιούσε ελεύθερα διάφορα παραδοσιακά ρατσιστικά στερεότυπα), ο συγγραφέας δεν δικαιολογεί τον καλλιτέχνη ούτε τον καταδικάζει απλά. Προϊόν μιας πολύ λευκής, πολύ μισογυνικής μεταπολεμικής αμερικανικής κουλτούρας (και οικογένειας), ο Κραμπ συχνά επιδιδόταν στα ίδια στερεότυπα με τα οποία μεγάλωσε – και τα απέδιδε με γκροτέσκο μπρίο. Πάρτε για παράδειγμα την φιγούρα της Angelfood McSpade, «τη ρατσιστική φαντασίωση του Ρόμπερτ Κραμπ για μια μεγαλόσωμη, μυώδη και αφελή μαύρη γυναίκα, φαινομενικά φτιαγμένη από φουσκωμένο καουτσούκ». Η Νέιντελ την περιγράφει ως «ένα υποκατάστατο για κάθε λευκό όραμα των μαύρων γυναικών (σκεφτείτε το τραγούδι Brown Sugar των Rolling Stones και το μάρκετινγκ της Tina Turner ως φορέα «πρωτόγονου» ερωτισμού) και ως ένα ευρύχωρο σύμβολο για όλα όσα έχει κάνει η λευκή αμερικανική κουλτούρα στους μαύρους».

CRUMB
Το εξώφυλλο της βιογραφίας του Ρόμπερτ Κραμπ από τον Νταν Νέιντελ. 

Ο Κραμπ γεννήθηκε το 1943 στη Φιλαδέλφεια, ένα από τα πέντε παιδιά μιας οικογένειας που ήταν γεμάτη ψυχικές ασθένειες και μετακόμιζε συχνά, γεγονός που ενίσχυε τον αυτοπροσδιορισμό του Ρόμπερτ ως αταίριαστου. Αυτός και ο Τσαρλς, ο μεγαλύτερος αδελφός του, αποσύρθηκαν νωρίς στον κόσμο των κόμικς, όπου έδειξαν αξιοσημείωτο ταλέντο και φιλοδοξία, δημιουργώντας εξελιγμένες αφηγήσεις ήδη από τη δεκαετία του '50. Ο Nadel θέτει το πολιτισμικό φόντο: «Ο Έλβις Πρίσλεϊ βρισκόταν παντού στον αέρα, ο Άλεν Γκίνσμπεργκ έκανε διάγνωση στη χώρα και η ‘άρρωστη’ κωμωδία των Λένι Μπρους και του Μορτ Σαλ ήταν σε τριχιά ανόδου». Και βέβαια, το σατιρικό περιοδικό Mad βρισκόταν παντού στα περίπτερα. Όπως γράφει ο Νέιντελ, «σύμφωνα με το Mad, τα πάντα ήταν παράλογα, μπερδεμένα και στο χείλος της καταστροφής, όπως ακριβώς και το σπίτι του Κραμπ». Το περιοδικό ήταν μια σανίδα σωτηρίας για τον Ρόμπερτ, όπως και για αμέτρητους άλλους απροσάρμοστους της δεκαετίας του '50.

Ο Κραμπ δραπέτευσε στο Κλιβελαντ, όπου γνώρισε τη μέλλουσα σύζυγό του, Ντέινα Μόργκαν, και το 1967 έφυγαν για το Σαν Φρανσίσκο, όπου ο γάμος τους καταλήγει σε μια παράνοια χωρίς τέλος ενώ το εκθαμβωτικό ταλέντο του συγκλίνει με την αντικουλτούρα και, από ορισμένες απόψεις, έρχεται να την καθορίσει. Αλλά ακόμη και εκεί έβλεπε τον εαυτό του ως παρείσακτο. «Οι χίπηδες δεν τον ενδιέφεραν καθόλου», γράφει ο Νέιντελ. «Αυτό που τον συγκίνησε η ξαφνική ζήτηση για τη δουλειά του». Ο Κραμπ φιλοτέχνησε το 1968 το εμβληματικό εξώφυλλο του άλμπουμ “Cheap Thrills”, των Big Brother and the Holding Company με την Τζάνις Τζόπλιν, η οποία ήταν γειτόνισσά του και δημιούργησε την πρωτοποριακή underground σειρά των «Zap Comix», δουλεύοντας παράλληλα σε άλλα κόμικς με μανιακό ρυθμό. Δημιούργησε τον σαρδόνιο γκουρού Mr Natural, ένα μικροσκοπικό σεξουαλικό τέρας που ονομάζεται Snoid και άλλα διαρκώς ιδρωμένα και ανήσυχα πλάσματα, ανθρώπινα και μη.

Ήταν τόσο καινοτόμος που το έργο του δημιούργησε μια υπαρξιακή κρίση μεταξύ των συναδέλφων του. «Συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να αλλάξω τους στόχους μου», αναφέρει στο βιβλίο ο Αρτ Σπίγκελμαν, κάτοχος του βραβείου Πούλιτζερ για το μνημειώδες «Maus» (το μοναδικό μέχρι σήμερα graphic novel που έχει λάβει αυτή την τιμή). Ο Κραμπ έγινε διάσημος, και ενώ απολάμβανε τα χρήματα και η αναγνώριση, δεν βολεύτηκε ποτέ με αυτά. Ιδανικός εξόριστος, μετακόμισε στη Γαλλία με τη δεύτερη σύζυγό του, την καλλιτέχνιδα Αλίν Κομίνσκι-Κραμπ και την κόρη τους Σόφι το 1991. Η Αλίν πέθανε το 2022.

Με στοιχεία από Los Angeles Times

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΕΠΕΞ Η διαμάχη ανάμεσα στην Τζόαν Ντίντιον και την Ιβ Μπάμπιτζ συνεχίζεται και μετά θάνατον σε μια «διπλή» βιογραφία

Βιβλίο / Τζόαν Ντίντιον vs. Iβ Μπάμπιτζ: Μια διαμάχη που συνεχίζεται και μετά θάνατον

Η Ντίντιον και η Μπάμπιτζ πέθαναν με διαφορά έξι ημερών τον Δεκέμβριο του 2021: «Θέλω να πιστεύω ότι η Τζόαν Ντίντιον έζησε μια επιπλέον εβδομάδα από κακία», είχε γράψει τότε μια δημοσιογράφος σε ένα tweet που έγινε viral.
THE LIFO TEAM
Έχει πέσει στα χέρια σας καμπίσιο κόμικ;

Βιβλίο / Έχει πέσει στα χέρια σας καμπίσιο κόμικ;

Όταν υπάρχει θέληση, πείσμα και μεράκι, η περιφέρεια «τα σπάει». Ο Μέλανδρος Γκανάς, «ψυχή» των Εκδόσεων του Κάμπου, μιλά για το σπιρτόζικο εκδοτικό πολυ-εγχείρημα από τη Λάρισα που αγαπά τα κόμικς και ό,τι σχετίζεται με αυτά, με αφορμή την επέτειο των 15 χρόνων τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

O Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ