Στα κορεάτικα «tae» σημαίνει «πόδι» ή «χτύπημα με το πόδι», «κουόν» σημαίνει «χτύπημα με το χέρι» και «ντο» σημαίνει «τρόπος ζωής» ή πειθαρχία. Σε ελεύθερη απόδοση, το taekwondo αναφέρεται στον σωστό τρόπο να μάχεσαι μόνο με το σώμα σου. Και στο «μάχομαι» οι αθλητές του taekwondo κυριολεκτούν.
Στον Αθλητικό Σύλλογο Φωτιά στο Γαλάτσι η Αρετή Αθανασοπούλου στέκεται μπροστά από μια μεγάλη τηλεόραση και παρακολουθεί κάποια νεαρή αθλήτριά της που βρίσκεται σε αγώνα στο εξωτερικό. Αυτό που βλέπουμε εμείς μοιάζει με χορογραφία σε νερό: λευκές λιτές στολές, πόδια που εκτείνονται, ιπτάμενα σώματα και χορευτικές κλοτσιές. Κινήσεις σαν χάδι, που είναι όμως, όπως μας λέει η Αρετή, αληθινά επίπονες – απλώς δεν φαίνεται. Μαζί της είναι ο Γιώργος Πανταζής, φίλος μας και πρωταθλητής taekwondo.
Είμαστε οι καλεσμένοι τους, κι εκείνοι βρίσκονται στο δεύτερο σπίτι τους. Μας προσφέρουν τυροπιτάκια, κόκα-κόλα, καφέδες, νερό. Η τηλεόραση συνεχίζει – η κοπέλα χάνει. Η Αρετή μιλά σαν μαμά, συχνά πριν από τον Γιώργο, λέγοντάς μας αυτά που ξέρει πως εκείνος ίσως ντραπεί να μας αποκαλύψει. Θέλει να σιγουρευτεί πως τον έχουμε καταλάβει και, λιγάκι καχύποπτα, να σιγουρευτεί πως θα τον προσέξουμε. Άλλωστε, για εκείνον είναι η δεύτερη μητέρα του, και για εκείνη το παιδί της – η ζωή του Γιώργου είναι η επέκταση και των δικών της ονείρων.
Στις πολεμικές τέχνες νομίζουν όλοι ότι αυτό που πραγματευόμαστε είναι η βία. Στην πραγματικότητα, αυτό που θέλεις είναι να ισορροπήσεις λίγο κάποια πράγματα, να προστατεύεις τον αδύναμο, θες τα παιδιά που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση να δυναμώσουν το εγώ τους, για να μπορούν να σταθούν στη σύγχρονη κοινωνία.
Η έλλειψη πόρων είναι το βασικό πρόβλημα για το οποίο μας μιλάνε, προτού προλάβουμε να πούμε κάτι άλλο. «Είμαστε αθλητές και δουλεύουμε επαγγελματικά. Στους αγώνες στο εξωτερικό αντιμετωπίζουμε επαγγελματίες, οι οποίοι είναι όλοι έμμισθοι αθλητές», λέει εκείνος. Είναι ένα άθλημα το οποίο, παρά την αστρονομική του δημοτικότητα, δεν έχει καταφέρει ακόμα να συγκεντρώσει τα βλέμματα των χορηγών. Στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότερα από 400 σωματεία taekwondo. Είναι το δεύτερο σε δημοτικότητα άθλημα, βάσει των ατομικών δελτίων αθλητών, στην ίδια κατηγορία με το ποδόσφαιρο και αμέσως πριν από το μπάσκετ.
Μόλις το 2000 το άθλημα μετατράπηκε σε ολυμπιακό και με τους Ολυμπιακούς του 2004 οι αθλητές που προπονούνταν στο taekwondo, από εκεί που ήταν χομπίστες, βρέθηκαν στην καρδιά της δράσης. «Εκείνη την εποχή όλοι κάναμε απλώς μια πολεμική τέχνη, κάτι σαν χόμπι τα απογεύματα», ξεκινά να μας λέει η Αρετή. «Υπήρξαμε τυχεροί, γιατί εκείνη τη χρονιά ήμασταν στην κατάλληλη ηλικία. Όσοι προκριθήκαμε, προχωρήσαμε». Είναι η πρώτη χρυσή Ελληνίδα, παγκόσμια πρωταθλήτρια taekwondo, και ολυμπιονίκης με συμμετοχή στις Ολυμπιάδες του 2000 και του 2004. Ο Γιώργος, κι αυτός πρωταθλητής και κάτι σαν σούπερ στάρ της σχολής του, είναι μαθητής της από 4 ετών. Εμείς όμως τον γνωρίσαμε ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά ανερχόμενα μοντέλα της γενιάς μας και ήρθαμε σήμερα εδώ για να παρακολουθήσουμε μια προπόνησή του και να μάθουμε πού χτυπά πραγματικά η καρδιά του.
Συνήθως οι γονείς επιλέγουν το άθλημα, μια καραμπόλα από τυχαιότητες οδηγεί το παιδί σε ένα άθλημα: η γειτνίαση με κάποιον σύλλογο ή κάποιο γήπεδο, η επιρροή των φίλων κ.ο.κ. «Εγώ ήμουν απλώς ένα υπερκινητικό παιδί που έπρεπε κάπου να πάει, κάτι να κάνει με την ενέργεια του. Ξεκίνησα όταν ήμουν πέντε χρονών, ένα παιδάκι με μια άσπρη ζώνη, χοντρούλικο, με μάγουλα, που ερχόταν κι έκανε taekwondo κάθε μέρα στις έξι το απόγευμα. Ήταν δίπλα στο σπίτι μας και έκανε ήδη και ο μεγάλος μου αδελφός, που τότε ήταν σημαντικό, οπότε έτσι ξεκίνησα. Με διάβαζε η μάνα μου και ήμουν με το ένα πόδι όρθιο, έτοιμος να φύγω να πάω να περιμένω να ανοίξει η σχολή. Πήγαινα πάντα πρώτος», μας λέει ο Γιώργος.
Σταδιακά ο ίδιος διεκδίκησε τη θέση του. Και αφού «ξυλοφόρτωσε» όλα τα παιδάκια που ήταν στο τμήμα του, ανάγκασε τη δασκάλα του να τον ανεβάσει επίπεδο και να τον εντάξει σε αγωνιστικές ομάδες. Στον πρώτο αγώνα που έπαιξε με ένα μεγαλύτερο αγόρι έφαγε τόσο ξύλο, που στο βίντεο του αγώνα το σώμα του φαίνεται να εκτοξεύεται από τη μία πλευρά του κάδρου στην άλλη. Τότε έβαλε τα κλάματα, έμεινε λίγο στην αγκαλιά της δασκάλας του, αλλά τελικά το περιστατικό αυτό τον πείσμωσε ακόμη περισσότερο. Σήμερα, είναι κάτι σαν ο σελέμπριτι του συλλόγου του.
Το taekwondo είναι ακόμη ένα άθλημα που οι μανάδες δεν αντέχουν να παρακολουθούν όταν αγωνίζονται τα παιδιά τους. Η μητέρα του Γιώργου δεν μπορεί να δει τους αγώνες, τον περιμένει όμως στην πόρτα όποτε γυρίζει σπίτι, περήφανη και ανακουφισμένη. Και η μητέρα της Αρετής πρώτη φορά την είδε να αγωνίζεται στην Ολυμπιάδα, και δεν πίστευε πως αυτό είναι που έκανε τόσα χρόνια η κόρη της. Είναι ταυτόχρονα όμως κι ένα από τα λίγα αθλήματα που παραμένουν καθαρό, καθώς όπως μας λέει η Αρετή. Κανένας χημικός συνδυασμός δεν σε βοηθά να ξεπεράσεις την πίεση, να ενισχύσεις τις ψυχικές σου αντοχές και να αφήσεις πίσω τον φόβο και τον πόνο από τα χτυπήματα του αντιπάλου.
«Στις πολεμικές τέχνες νομίζουν όλοι ότι αυτό που πραγματευόμαστε είναι η βία. Στην πραγματικότητα, αυτό που θέλεις είναι να ισορροπήσεις λίγο κάποια πράγματα, να προστατεύεις τον αδύναμο, θες τα παιδιά που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση να δυναμώσουν το εγώ τους, για να μπορούν να σταθούν στη σύγχρονη κοινωνία. Γι’ αυτό, από πολεμική τέχνη, το taekwondo έγινε άθλημα, γιατί εκπαιδεύει τα παιδιά». Το taekwondo αναφέρεται σε μια απόλυτη σύνδεση ανάμεσα σε σώμα, μυαλό και ζωή, στην εναρμόνισή τους. «Πρέπει το μυαλό σου να είναι καθαρό απ’ όλα», αυτή είναι η συμβουλή που δίνει η Αρετή στους αθλητές της που βλέπουν το άθλημα σοβαρά. «Πρέπει να είσαι προσηλωμένος και αυτό σημαίνει: δεν χάνομαι σε οικογενειακά προβλήματα, δεν χάνομαι σε σχέσεις, δεν χάνομαι στο έχω ραντεβού για δουλειά, δεν χάνομαι για το πανεπιστήμιο, δεν χάνομαι για τίποτα και κανέναν».
«Τόσα χρόνια, με το που έμπαινα στη σχολή, ήταν αδύνατο να κρυφτώ, η δασκάλα ήξερε ακριβώς τι έχω», λέει ο Γιώργος. «Χώρισε, δεν χώρισε, τι έχει, τι έκανε. Θα σας τα πω εγώ, τα ξέρω όλα με μια ματιά του… Πότε είναι στενοχωρημένος, τι έχει, τα ξέρω όλα. Αυτό είναι ένα δέσιμο το οποίο δεν μπορεί να το αντιληφθεί κανένας, μόνο οι αθλητές που είναι χρόνια με έναν προπονητή», συνεχίζει εκείνη.
Για τον Γιώργο το taekwondo είναι μια εξάρτηση χωρίς την οποία δεν μπορεί να ζήσει. «Όταν έχω ξεκούραση μία εβδομάδα, νιώθω ακόμη πιο κουρασμένος μετά. Χωρίς πρόγραμμα, δεν μπορώ να λειτουργήσω σε τίποτα στη ζωή μου. Θυμάμαι, στο λύκειο, το σπίτι μου ήταν το αμάξι. Πήγαινα σχολείο, φροντιστήριο, προπόνηση, μπάσκετ, παντού με το ταπεράκι μου. Αλλά ποτέ δεν έχασα τους φίλους μου… Και στο σχολείο ήμουν το παιδί που έτρωγε αυγά στην τάξη, ενώ όλοι έτρωγαν τυρόπιτες. Έγινε ένας τρόπος ζωής που και να σταματήσω τώρα το taekwondo, πάλι έτσι θα συνεχίσω να ζω…»
Κι ενώ θαυμάζουμε την αυτοπειθαρχία που απαιτεί η άσκηση ενός αθλήματος σε τόσο υψηλό επίπεδο, η Αρετή μας λέει (καθησυχάζοντας κάπως την ανασφάλειά μας) πως το κύτταρο του πρωταθλητή δεν είναι πάντα χρήσιμο. Για παράδειγμα, εκείνη την κρατούσε κολλημένη σε σχέσεις από τις οποίες θα έπρεπε να είχε φύγει νωρίτερα, γιατί οι αθλητές αυτοί είναι μηχανές, φτιαγμένες να επιμένουν και να προσπαθούν. Μηχανές βαθιά ευγενικές και πεισματάρικες. Αλλά, όπως μου λένε, δεν αξίζουν όλες οι σχέσεις και όλες οι συνθήκες την ίδια ταλαιπωρία. «Δυστυχώς ή ευτυχώς, έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Όσοι κάνουμε πρωταθλητισμό θα σπάσουμε τα μούτρα μας και θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε, αλλά δεν αξίζουν όλες οι σχέσεις και οι καταστάσεις την ίδια προσπάθεια και ταλαιπωρία», λέει κλείνοντας.
Γιατί βαθιά μέσα τους είναι κι αυτοί μικρά παιδιά, με πληγωμένα πλευρά και πληγωμένη καρδιά. Που μαθαίνουν να ελέγχουν τις μάχες του σώματος, γιατί ξέρουν πως αυτές της καρδιάς είναι χαμένες από χέρι. Χοροπηδάω λίγο ακόμη πάνω στο τατάμι του συλλόγου· ζηλεύω την πειθαρχία τους, κι ας ξέρω πως ποτέ δεν θα τα καταφέρω, και πως αντί για τα όρια του σώματός μου, θα εξερευνώ μια ζωή αυτά της σκέψης μου.
Παιδιά, σας ευχαριστούμε!
Ο Γιώργος και η Αρετή φωτογραφήθηκαν στο Α.Σ. Φωτιά, Συρακουσών 86, στο Γαλάτσι
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
