ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΖΕΥΟΜΑΣΤΕ για να κουβεντιάσουμε το εξής: Γιατί, ενώ αντιμετωπίζουμε τη μία οικονομική κρίση μετά την άλλη και ο περισσότερος κόσμος δεν μπορεί να πάει σούπερ μάρκετ, παθαίνουμε εμμονή με ανθρώπους που δεν κάνουν τίποτ’ άλλο από επίδειξη πλούτου στα social media;
Το παίρνω απ’ την αρχή. Η Becca Bloom είναι μια συμπαθέστατη γυναίκα που προέρχεται από οικογένεια δισεκατομμυριούχων, μεγάλωσε στην πλουσιότερη πόλη των ΗΠΑ και αποφάσισε να κάνει λογαριασμό στο TikTok, στον οποίο μας δείχνει τη ζωή της, ενώ μοιράζεται τις απόψεις και τη φιλοσοφία της. Σε 4 μήνες, η Becca Bloom ξεπέρασε τους 2 εκατομμύρια ακoλούθους και έγινε ένα απ’ τα πιο γνωστά πρόσωπα της πλατφόρμας.
Στο θέμα μας: Υπάρχει μια περίεργη αλληλεπίδραση μεταξύ κοινού και Becca Bloom. Μια αίσθηση σαν να βρίσκεσαι σε ζωολογικό κήπο, μόνο που εδώ οι θεατές είναι στο κλουβί και το ζώο κυβερνά τον κόσμο. Σε μια στιγμή σαν αυτή, τρομερής οικονομικής ανασφάλειας, που στις ΗΠΑ δεν ξέρουν τι να περιμένουν και στην Ευρώπη δεν ξέρουμε τι θα μας ξημερώσει, που έχουμε συλλογικά φρικάρει με την αύξηση των τιμών και την εργασιακή επισφάλεια λόγω τεχνητής νοημοσύνης, ενώ το περιβαλλοντικό άγχος μάς κάθεται σαν ολόκληρο μήλο στον λαιμό, θα περίμενε κανείς ότι μια τέτοια επίδειξη πλούτου θα προκαλούσε, έστω, δυσθυμία. Αν όχι οργή, έστω κάποιο σχόλιο για έλλειψη τακτ ή κάποια απορία ως προς το γιατί η δημιουργός δείχνει μόνο αγορές υλικών αγαθών και όχι δράσεις ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος ή κάτι σχετικό.
H Becca Bloom είναι παράδειγμα ενός είδους influencer που διαχωρίζει εαυτόν από τον κόσμο που είναι απλώς «Ιnstagram rich». Δεν δείχνει την επιτυχία της, δεν δείχνει ένα σπίτι με θέα τη Νέα Υόρκη, δεν «τα έχει καταφέρει». Δεν λατρεύεται επειδή έγινε κάτι. Λατρεύεται επειδή γεννήθηκε κάτι.
Θα περίμενε κανείς άνθρωποι που δουλεύουν ατέλειωτες ώρες τη μέρα και δεν θ’ αγοράσουν σπίτι ποτέ να πάθουν μια συλλογική ταξική αφύπνιση και μόνο βλέποντας πώς ζει ένας τρομερά πλούσιος άνθρωπος. Όχι. Καθόλου. Ο κόσμος την έχει λατρέψει. Η Becca Bloom έχει αποκτήσει φανατικό κοινό που θέλει να μάθει τα πάντα γι’ αυτή. Πώς επέλεξε σύντροφο, από πού ψώνισε την τσάντα της, τι πιστεύει για την οικονομία, τι πιστεύει για την πολιτική, πώς είναι η ζωή στο Atherton, την πόλη δισεκατομμυριούχων όπου μεγάλωσε, πώς μπορεί κανείς να ντύνεται σαν αυτή, να είναι τόσο αδύνατος όσο αυτή, να βρει έναν άντρα «από καλή πάστα», όπως αυτή.
@beccaxbloom Open my birthday present with me!💎🎁🧸 #fyp #vca #vancleef #vancleefarpels #vancleefalhambra #vancleed#vancleefguilloche #vancleefarpels #vancleefunboxing #luxuryunboxing #luxuryhaul #designerhaul #highjewelry #highjewellery #diamonds #diamondring #foliedespres #vancleefcollection ♬ original sound - beccaxbloom
H Becca Bloom είναι παράδειγμα ενός είδους influencer που διαχωρίζει εαυτόν από τον κόσμο που είναι απλώς «Ιnstagram rich». Δεν δείχνει την επιτυχία της, δεν δείχνει ένα σπίτι με θέα τη Νέα Υόρκη, δεν «τα έχει καταφέρει». Δεν λατρεύεται επειδή έγινε κάτι. Λατρεύεται επειδή γεννήθηκε κάτι. Αυτό που ασκεί έλξη δεν είναι το επίτευγμα αλλά το ότι είναι κληρονόμος διαγενεακού πλούτου τέτοιας έκτασης, που η εργασία, ο βιοπορισμός, το κόστος των πραγμάτων δεν την αφορά στο ελάχιστο. Ο κόσμος «μας», ο κόσμος των ανθρώπων που πληρώνουν ενοίκιο, που προσπαθούν να μαζέψουν μερικά χιλιάρικα για μια δύσκολη στιγμή και έχουν τα συνηθισμένα βιοποριστικά άγχη, δεν είναι για εκείνη στη σφαίρα του ορατού. Και αυτό κάνει τον κόσμο να ξετρελαίνεται μαζί της.
Η δημοφιλία της Becca Bloom συνιστά μια κορύφωση στα social media. Είναι το πρόσωπο που πάνω του μπορούν να κρεμαστούν διάφορες κοινωνικές ονειρώξεις που καλλιεργούνται τα τελευταία χρόνια σχετικά με το «old money vs new money», τη μυθοποίηση του πλούτου που περνά από γενιά σε γενιά, την έννοια του «κλασάτου», την ενίσχυση της πεποίθησης ότι οι άνθρωποι που γεννήθηκαν αδιανόητα «έχοντες» είναι ηθικά ανώτεροι, ποιοτικά καλύτεροι, ένα «άλλο είδος» που αξίζει θαυμασμό.
@beccaxbloom Plate my cats breakfast with me 🐾🐈 xo
♬ original sound - beccaxbloom
Είναι παράξενο και αξιοπρόσεκτο ότι η ζωή έχει διχοτομηθεί κατ’ αυτό τον τρόπο: στην «πραγματική ζωή» φτωχοποιούμαστε και μαθαίνουμε ότι αυτή η φτωχοποίηση δεν αφορά μόνο εμάς, σε όποια χώρα κι αν βρισκόμαστε, αλλά και όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Στην «πραγματική ζωή» μιλάμε για ενίσχυση της ακροδεξιάς, βλέπουμε με άγχος και φόβο την άνοδο ολιγαρχικών πεποιθήσεων και παρατηρούμε τους δισεκατομμυριούχους του κόσμου να προσπαθούν να εμπλακούν στην ευρωπαϊκή και την αμερικανική πολιτική. Στην «πραγματική ζωή» μάς ανησυχεί όχι μόνο η πιθανή κατάλυση των δημοκρατικών πολιτευμάτων αλλά το ενδεχόμενο αυτή να έχει ήδη επέλθει, κάτω απ’ τη μύτη μας. Και μετά πηδάμε στη διαδικτυακή ζωή, στην οποία η παρουσία μια ευγενέστατης γόνου, αντί να προκαλέσει συναισθήματα που σχετίζονται με την κατάρρευση της «πραγματικής ζωής», οδηγεί στον θαυμασμό των «σωστών πλούσιων». Αυτό που βρίσκω ενδιαφέρον στην περίπτωση της συγκεκριμένης influencer είναι ότι το κοινό δεν θέλει να τη μιμηθεί ή να τη φτάσει, όλοι ξέρουν ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ. Το κοινό παρακαλά για περιεχόμενο ώστε να «ζήσει μέσα από αυτή». Να δει κάτι που δεν έχει. Αυτό είναι κατανοητό να το επιθυμούμε ως μέσo διαφυγής απ’ την πραγματικότητα με βιβλία όπως το «Primates of Park Avenue», που μιλά για τη ζωή των δισεκατομμυριούχων στο Μανχάταν, ή σειρές όπως το «Succession», όμως δεν αλλάζει κάτι ποιοτικά όταν το πρόσωπο που φέρει τον πλούτο είναι αληθινό;
Η κύρια διαφορά που εντοπίζω είναι ότι τα πραγματικά πρόσωπα θα έπρεπε να προκαλέσουν και πραγματική συζήτηση για τις κοινωνικές ανισότητες, τη συσσώρευση πλούτου σε λίγες οικογένειες, τους νόμους περί κληρονομιάς και, εν τέλει, την ίδια τη δομή του κοινωνικού ιστού. Δεν φαίνεται να συμβαίνει αυτό∙ αντίθετα, φαίνεται να έχουμε αποδεχτεί ότι «αυτοί» ζουν στον κόσμο τους κι «εμείς» στον δικό μας. Περνώντας κάποιο χρόνο στον λογαριασμό της Becca Bloom και βλέποντας κάποια απ’ τα χιλιάδες βίντεο που έχουν δημιουργηθεί ως απάντηση ή με αφορμή το περιεχόμενό της, έχω να σχολιάσω ότι το μεγαλύτερο μέρος του κοινού της έχει ταυτόχρονα αποδεχτεί ότι ζούμε σε πλήρως ταξικές κοινωνίες και ότι η «μοίρα» που του έτυχε είναι στον πάτο. Τόσο η δυσανάλογη συσσώρευση πόρων σε μία οικογένεια όσο και η υπερκατανάλωση luxury αγαθών που γίνεται δημόσια δεν προκαλούν καμία αρνητική αντίδραση. Μόνο επιβράβευση για την ειλικρίνεια και έναν ταπεινό θαυμασμό που δεν έχει με κανέναν τρόπο το θράσος της εγγύτητας που υπονοεί ο φθόνος.
Με τη λαχτάρα του κοινού για πρόσβαση στη ζωή ζάπλουτων ανθρώπων και την αυξανόμενη παρουσία των τελευταίων στα social media, αυτό που εισπράττω είναι ότι εάν η φράση «αν δεν έχουν ψωμί, ας φάνε παντεσπάνι» λεγόταν σήμερα, θα γινόταν viral στο TikTok ως εμβληματική ατάκα κάποιας iconic queen. Σε κάθε περίπτωση, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε ποια ταξική ατάκα θα βρουν τώρα αυτοί που λένε ότι «τα λεφτά μιλάνε, ο πλούτος ψιθυρίζει», καθότι φαίνεται πως ο πλούτος αποφάσισε να βροντοφωνάξει.
