Την Τετάρτη (14/5) ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο των τεσσάρων ετών, κάτι που αποδίδεται πρωτίστως στη μείωση των τιμών σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες.
Οι τιμές στα αυγά σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση εδώ και τέσσερις δεκαετίες, ενώ φθηνότερα έγιναν και τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, παρά τους νέους δασμούς. Μειώσεις καταγράφηκαν επίσης στην ένδυση και σε υπηρεσίες ψυχαγωγίας.
Η μείωση στον πληθωρισμό ίσως οφείλεται σε μειωμένη ζήτηση και επιβράδυνση της κατανάλωσης
Ωστόσο, ορισμένοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η πτώση οφείλεται σε μειωμένη ζήτηση και επιβράδυνση της κατανάλωσης, αποτέλεσμα πολιτικής αβεβαιότητας, εμπορικών εντάσεων και κλυδωνισμών στις αγορές.
Ενδεικτικά, οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων μειώθηκαν για τρίτο συνεχόμενο μήνα, ενώ και η διαμονή σε ξενοδοχεία κατέγραψε πτώση. Τα εισιτήρια για αθλητικά γεγονότα μειώθηκαν κατά 12,2%, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη μηνιαία μείωση που έχει καταγραφεί ποτέ.
«Όλα αυτά είναι ενδείξεις πίεσης στους καταναλωτές», σχολιάζει ο Τζο Μπρουσουέλας, επικεφαλής οικονομολόγος της RSM. «Το καθημερινό ασταθές περιβάλλον έχει αρχίσει να αφήνει το αποτύπωμά του στην οικονομία».
Κατά τους αναλυτές, οι ενδείξεις «κόπωσης» δεν περιορίζονται στις τιμές. Οι διαδικτυακές αναζητήσεις για λέξεις-κλειδιά όπως «αεροπορικά εισιτήρια» ήταν ασυνήθιστα χαμηλές τον Απρίλιο, σύμφωνα με τον Σάμιουελ Τόμπς της Pantheon Macroeconomics, ο οποίος αποδίδει τη μείωση σε χαμηλή καταναλωτική εμπιστοσύνη και γενικευμένη αβεβαιότητα.
Η εξασθενημένη ζήτηση έχει αναγκάσει αρκετές επιχειρήσεις να ρίξουν τις τιμές προκειμένου να προσελκύσουν πελάτες, κάτι που συνέβαλε στη μείωση του ετήσιου πληθωρισμού στο 2,3% τον Απρίλιο, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 2021.
Οι αναλυτές της Bank of America εκτιμούν ότι η πτώση σε τιμές εισιτηρίων και ξενοδοχείων ενδέχεται να αντανακλά κόπωση στη ζήτηση για υπηρεσίες αναψυχής. Όπως επισημαίνουν, «πρόκειται για ένδειξη που αξίζει προσεκτική παρακολούθηση στα δεδομένα υψηλής συχνότητας», καθώς ενδέχεται να υποδηλώνει επιδείνωση του καταναλωτικού κλίματος.
Παρά τη μείωση εμπιστοσύνης, οι δαπάνες παραμένουν σταθερές
Παρότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών έχει καταρρεύσει από τις αρχές του έτους, κυρίως λόγω ανησυχιών για τους δασμούς, αυτό δεν έχει μεταφραστεί (ακόμη) σε θεαματική μείωση των δαπανών, που παραμένουν ο βασικός μοχλός της αμερικανικής οικονομίας.
Παρά τις ενδείξεις για επιβράδυνση της ζήτησης σε ταξίδια και καταλύματα, αρκετοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι είναι νωρίς για να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα.
Ο Ράιαν Σουίτ, επικεφαλής οικονομολόγος της Oxford Economics, εκτιμά ότι η φετινή ημερομηνία του Πάσχα ίσως επηρέασε προσωρινά τις τιμές σε τομείς όπως τα αεροπορικά εισιτήρια και η διαμονή, προκαλώντας τεχνητές διακυμάνσεις.
«Αν όντως οι καταναλωτές έκαναν πίσω, θα μείωναν πρώτα τις εξόδους για φαγητό και διασκέδαση», εξηγεί. Μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Σύμφωνα με στοιχεία της OpenTable, οι κρατήσεις σε εστιατόρια στις ΗΠΑ ήταν αυξημένες κατά 10% τον Απρίλιο σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, ενώ τον Μάιο η αύξηση συνεχίζεται με ρυθμό 8%. Παράλληλα, αν και μεγάλοι κινηματογραφικοί όμιλοι όπως η AMC προσφέρουν φθηνότερα εισιτήρια μέσα στο καλοκαίρι, τα εστιατόρια δεν δείχνουν διατεθειμένα να μειώσουν τις τιμές τους.
Τα επίσημα στατιστικά του Bureau of Labor Statistics δείχνουν ότι το κόστος για πλήρη γεύματα και σνακ εκτός σπιτιού αυξήθηκε κατά 0,6% τον Απρίλιο, ρυθμός μεγαλύτερος από τον γενικό πληθωρισμό.
Σημαντική μείωση στις προβλέψεις των αεροπορικών για το 2025
Η επιβράδυνση της ζήτησης αντικατοπτρίζεται ξεκάθαρα στα οικονομικά αποτελέσματα μεγάλων αεροπορικών εταιρειών. Η Delta Air Lines αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της στις 9 Απριλίου, επικαλούμενη «γενικευμένη οικονομική αβεβαιότητα σε σχέση με το παγκόσμιο εμπόριο». Την ίδια μέρα, η κυβέρνηση Τραμπ προανήγγειλε μερική υπαναχώρηση των «ανταποδοτικών δασμών», προκαλώντας θετική αντίδραση στις αγορές.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, η American Airlines παραδέχθηκε ότι η εγχώρια ταξιδιωτική ζήτηση έχει μειωθεί αισθητά από τον Φεβρουάριο και μετά.
Η υποχώρηση στις κρατήσεις δεν αφορά μόνο την εγχώρια Αμερικανική αγορά. Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου, ο αριθμός των ξένων επισκεπτών που ταξιδεύουν αεροπορικώς στις ΗΠΑ έχει μειωθεί κατά 2,5% μέχρι το τέλος Απριλίου. Η United Airlines ανέφερε σταθερή πτώση των διεθνών επιβατών από την Ευρώπη και τον Καναδά.
Η Goldman Sachs αποδίδει την πτώση των τιμών σε ευρύτερη κόπωση της ταξιδιωτικής ζήτησης, όχι μόνο από καταναλωτές, αλλά και από επιχειρήσεις, δημόσιους φορείς και τουρίστες από το εξωτερικό.
Τιμές πετρελαίου, πληθωρισμός και ο φόβος για «καταιγίδα»
Η μείωση στις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων δεν οφείλεται αποκλειστικά στη χαμηλότερη ζήτηση. Ρόλο έχει παίξει και η πτώση στην τιμή του πετρελαίου, που περιορίζει το κόστος λειτουργίας των αεροπορικών εταιρειών.
Το αμερικανικό αργό πετρέλαιο υποχώρησε προσωρινά σε τετραετές χαμηλό, στα 57,13 δολάρια το βαρέλι, πριν ανακάμψει κοντά στα 64 δολάρια. Η μείωση αποδίδεται σε συνδυασμό παραγόντων: αυξημένη προσφορά από χώρες του OPEC και τους παραγωγούς των ΗΠΑ, αλλά και ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση και τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου.
Όποια και αν είναι η αιτία, πολλοί οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι τα τρέχοντα ήπια επίπεδα πληθωρισμού δεν θα διατηρηθούν.
Ο Μάρκο Καζιράγκι, ανώτερος οικονομολόγος στην Evercore ISI, δήλωσε στο CNN ότι τα υψηλά επίπεδα δασμών που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί πλήρως στις τιμές. Όταν αυτό συμβεί, εκτιμά, οι πληθωριστικές πιέσεις θα ενισχυθούν ξανά.
«Ξέρουμε ότι έρχεται», είπε χαρακτηριστικά. «Αυτό μοιάζει περισσότερο με τη νηνεμία πριν την καταιγίδα».
Με πληροφορίες από CNN Businness
