«Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola» Facebook Twitter
Εννοείται ότι συνδέομαι συναισθηματικά με τα έργα μου. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

Γίνεται κανείς να ζωγραφίζει τοπία που δεν έχει δει ποτέ αλλά να είναι σίγουρος πως είναι πραγματικά; Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez δεν έχει δει ποτέ κάκτους στην πατρίδα της, το Μεξικό, παρ’ όλα αυτά το έργο της είναι γεμάτο κάκτους και άνυδρες ερήμους και είναι βέβαιη πως όποια γραμμή και να τραβήξει και όποιο τοπίο και να φανταστεί, το αποτέλεσμα θα είναι πέρα για πέρα αληθινό.

Η Ximena Maldonado Sánchez πριν από δέκα χρόνια άφησε πίσω της το Μεξικό. Σήμερα ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες, αλλά οι εικόνες του Μεξικού μοιάζουν να μην την έχουν εγκαταλείψει ποτέ. Το έργο της παρουσιάζεται σε μία νέα έκθεση, με τον τίτλο «cardón, carmín y ola», που εγκαινιάζεται στις 8 Μαΐου, στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα. Ο τίτλος της έκθεσης αντλεί έμπνευση από τον διαρκή διάλογο ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα, ο οποίος διατρέχει το έργο της. Η λέξη cardón αναφέρεται σε έναν κάκτο που ευδοκιμεί σε άνυδρα τοπία, κυρίως στη Λατινική Αμερική. Carmín είναι το βαθύ κόκκινο χρώμα, φορτισμένο με ένταση και συναίσθημα, ενώ η λέξη ola παραπέμπει στα κύματα της θάλασσας. Κάκτοι, βουνά, θάμνοι, λίμνες και υπόγεια νερά, άνυδρες έρημοι αναμειγνύονται και αποτελούν τη δική της, πολύ προσωπική τοπιογραφία, που φέρνει μνήμες από αγαπημένα τοπία. 

Η ζωγραφική μου έχει να κάνει με την αγάπη και την έγνοια που έχω για αυτές τις τοποθεσίες και τα στοιχεία που τράβηξαν την προσοχή μου. Κρατάω σημειώσεις όταν βρίσκομαι στη φύση, όχι μόνο για αυτά που βλέπω, αλλά για μυρωδιές, υφές, συναισθήματα.

«Ξεκίνησα να κάνω μαθήματα ζωγραφικής στο σχολείο αλλά παρόλο που στο Μεξικό έχουμε καταπληκτικά καλλιτεχνικά λύκεια, μόνο όταν έφτασα στο Βέλγιο έκανα σπουδές πάνω στο αντικείμενό μου. Οι Βρυξέλλες αποτελούν το ιδανικό περιβάλλον για να διαγράψεις μια καλλιτεχνική πορεία. Μου άνοιξαν τα μάτια από πολύ νωρίς. Καταρχάς μού έδειξαν τον δρόμο για μια επαγγελματική καριέρα στη ζωγραφική. Οι καθηγητές μου στη σχολή εικαστικών τεχνών La Cambre με ενθάρρυναν να πειραματιστώ και εκτός της ζωγραφικής, αλλά μετά το πτυχίο αποδείχτηκε ότι η ζωγραφική για εμένα είναι η πρωταρχική μου γλώσσα. 

Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola» Facebook Twitter
Ximena Maldonado Sánchez, Eresus Kollari, 2024, Acrylic and pastel on canvas, 70 x 60 cm. Credits: We Document Art

Η οικογένειά μου δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη, αλλά όταν συζητώ μαζί τους αναγνωρίζουν το συναίσθημα που κρύβουν τα έργα μου. Ο παππούς μου με ρωτάει γιατί έχουν αυτά τα χρώματα τα βουνά μου. 

Δεν συνδέω τη ζωγραφική με συγκεκριμένους τόπους, τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες ή καρτ ποστάλ. Είναι ένα μείγμα διαφορετικών στοιχείων από διαφορετικές τοποθεσίες. Όταν ξεκινάω να ζωγραφίζω, έχω στο μυαλό μου μια ιδέα για το πώς θα είναι η σύνθεση, ίσως και τα χρώματα που συνδέονται με την εμπειρία μου από μια επίσκεψη στη φύση, αλλά δεν θέλω να επαναφέρω αυτό που είδα. Το βρίσκω βαρετό. Θέλω, όταν ολοκληρώσω ένα έργο, να αντικρίσω έναν τόπο που δεν έχω ξαναδεί. Χαίρομαι όταν μου λένε διάφοροι φίλοι ότι ένα έργο μου τούς θυμίζει κάτι, μέρη όπου δεν έχω πάει ποτέ. Ένας φίλος πρόσφατα μού είπε για ένα τοπίο μου ότι του θύμιζε το Νέο Μεξικό, όλα όσα έβλεπε από το παράθυρο του, το σχήμα των θάμνων, όλα όσα αποτελούσαν τις αναμνήσεις του. Εγώ πάντως δεν έχω πάει ποτέ στο Νέο Μεξικό.

Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola» Facebook Twitter
Αν ξέρω από την αρχή ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, πλήττω και δεν προχωράω σε ένα έργο. Θέλω να συνομιλώ με τον καμβά. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Η ζωγραφική μου έχει να κάνει με την αγάπη και την έγνοια που έχω για αυτές τις τοποθεσίες και τα στοιχεία που τράβηξαν την προσοχή μου. Κρατάω σημειώσεις όταν βρίσκομαι στη φύση, όχι μόνο για αυτά που βλέπω, αλλά για μυρωδιές, υφές, συναισθήματα. Οπότε, όταν επιστρέφω στο ατελιέ μου, φέρνω μαζί μου τα συναισθήματα που μου αποτυπώθηκαν. Εν τέλει περνάω περισσότερο χρόνο με όλα αυτά και έχω αναπτύξει άλλους τρόπους να προσεγγίζω τα τοπία που ζωγραφίζω. Άλλωστε το τελικό αποτέλεσμα δεν απεικονίζει συγκεκριμένες τοποθεσίες· μπορεί οι θάμνοι να είναι αναφορά σε ένα μέρος, τα χρώματα σε άλλο, τα βουνά από εντελώς αλλού.

Όλα αναμειγνύονται και το τελικό αποτέλεσμα υπάρχει μόνο στον καμβά. Μου αρέσει που τα όρια μεταξύ του αναπαραστατικού και του αφηρημένου δεν είναι διακριτά. Όπως και ότι σε κάποια έργα παίζω με τη διαφάνεια. Για μένα είναι σημαντικό να απολαμβάνω τη διαδικασία, και όταν επικεντρώνομαι σε αυτό η σχέση μου με το τοπίο ξεδιπλώνεται πιο ελεύθερα.  

Τα χρώματα συνεχώς μεταλλάσσονται στη δουλειά μου. Στην προηγούμενη έκθεσή μου στις Βρυξέλλες τα χρώματα ήταν πολύ πιο φωτεινά. Σε αυτή της Αθήνας επέλεξα μια διαφορετική παλέτα, με πιο προσωπικά χρώματα, που συνδέονται με τα μέταλλα. Υπάρχουν αναφορές σε βράχους και βουνά και στους υπόγειους χρωματισμούς· ανέκαθεν αυτές ήταν οι αναφορές μου. 

Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola» Facebook Twitter
Ximena Maldonado Sánchez, terracotta, 2025, Oil and acrylic on canvas, 180 x 130 cm. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη

Με ενδιαφέρει πολύ η σχέση μεταξύ ανθρώπων και τοπίου και με όλα όσα βρίσκονται στον ενδιάμεσο χώρο. Στην παρούσα έκθεση λειτούργησε πολύ το ένστικτό μου, με την έννοια ότι ξεκίνησε με δύο κάκτους/κοράλλια, σαν να ήθελα να τοποθετήσω στο τοπίο δύο “φύλακες”. Συχνά βλέπουμε δύο θεόρατα δέντρα να περιβάλλουν ζωγραφικά τοπία και σου υποβάλλουν μια ηρεμία και ένα αίσθημα ασφάλειας. Από αυτό εμπνεύστηκα. Ακολούθησε η προσωπική μου σχέση με το υπόγειο υγρό στοιχείο και τα ερημικά τοπία. Οι κάκτοι κρατούν το νερό μέσα τους. Ως Μεξικανή, όλοι περιμένουν από μένα να ζωγραφίζω κάκτους, ως χαρακτηριστικό στοιχείο της πατρίδας μου, αν και δεν έχω δει κάκτους στο Μεξικό –μεγάλωσα στην πόλη– αλλά σε βοτανικούς κήπους στην Ευρώπη. Είναι αναφορά και στο αποικιοκρατικό μας παρελθόν και στην πολιτική.

Η πρώτη λέξη στον τίτλο της έκθεσης, “cardón”, αναφέρεται στα κακτοειδή φυτά, η λέξη “carmín” στο κόκκινο χρώμα που υποδηλώνει ένταση και το “ola” στα κύματα της θάλασσας. Μέσα από τις παραλλαγές του κόκκινου μπορώ να φανταστώ ξανά και να επαναφέρω στη μνήμη μου τα τοπία. Το “ola”, που σημαίνει το φούσκωμα της θάλασσας, έχει να κάνει με το νερό και την κίνησή του, το πώς τροφοδοτεί υπογείως τους κάκτους και πώς διαμορφώνει τα βουνά. 

Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola» Facebook Twitter
Ximena Maldonado Sánchez, Selva, 2022, Oil and acrylic on canvas, 180 x 130 cm. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη.

Αν ξέρω από την αρχή ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, πλήττω και  παρατάω το έργο. Θέλω να συνομιλώ με τον καμβά. Ακόμα και όταν δεν έχεις χρόνο και πρέπει να παραδώσεις για μια έκθεση, έχει ενδιαφέρον να βρίσκεις λίγες στιγμές συνομιλίας με το έργο σου. Μπορεί τα έργα μου να έχουν ιδιαίτερη αισθητική και να είναι ευχάριστα στο μάτι χάρη στα χρώματά τους, ωστόσο μπορείς να δεις και άλλες πλευρές μέσα σε αυτά. Ένα πολύ όμορφο τοπίο μπορεί να μιλάει και για συγκρούσεις. Αν δεν γνωρίζεις πώς να το διαβάσεις αυτό, θα δεις μόνο ένα τοπίο. Συχνά σκέφτομαι ότι, όποια γραμμή και να τραβήξω, αυτό που θα προκύψει όλο και κάπου θα υπάρχει».

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «cardón, carmín y ola» εδώ

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ