Πετύχαμε να το λέμε «γυναικοκτονία». Και τώρα;

Πετύχαμε να το λέμε «γυναικοκτονία». Και τώρα; Facebook Twitter
«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει “βίαιος θάνατος”». Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


«ΕΝΑΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ τραγωδία. Ο θάνατος εκατομμυρίων είναι στατιστική». 

Ποιο είναι το επόμενο βήμα μετά την κοινωνική –έστω– αναγνώριση του έμφυλου εγκλήματος που πλέον περιγράφουμε με τον όρο «γυναικοκτονία»; 

Αυτό σκέφτομαι ενώ, με μουδιασμένο μυαλό, διαβάζω για τον στραγγαλισμό της 52χρονης γυναίκας στις Σέρρες από τον άντρα της. Τώρα που μάθαμε τη λέξη «γυναικοκτονία», πώς θα ζήσουμε μαζί της; Στην αρχή, όταν η λέξη γραφόταν από δυο-τρία μέσα και την έβλεπες πού και πού στον δημόσιο λόγο, φαινόταν περιγραφική, επαναστατική, δηκτική.

Προκειμένου να μην είναι η δολοφονία των γυναικών στην Ελλάδα μία ακόμη στατιστική, ένα πρώτο επόμενο βήμα μετά την αποδοχή της λέξης «γυναικοκτονία» και την ένταξή της στο καθημερινό μας λεξιλόγιο είναι η κατανόηση του ότι η ενημέρωση και η μνήμη είναι πράξεις.

Την ένιωθα να πιάνει με τα δόντια το πέπλο της κανονικοποίησης της έμφυλης βίας και να κάνει μια δαγκωματιά γερή, να γίνει τρύπα, να δούμε το αίμα και τη βία μέσα. Διαβάζοντας για τη νέα γυναικοκτονία, η λέξη μου φάνηκε κυριολεκτική και καταγραφική. Λογικό είναι, όταν κάτι το βλέπεις συνέχεια, χάνει την έντασή του. Πώς θα γίνει να καταφέρουμε να κοιτάμε με πεισμωμένη αποστροφή ένα είδος εγκλήματος που πια φτάνει στις οθόνες μας τόσο συχνά;

Πριν από κάποιους μήνες ήμουν σίγουρη ότι η λύση στην κοινωνική απάθεια είναι το μεγαλύτερο σοκ. Το αληθινό σοκ. Σκεφτόμουν λοιπόν ότι ένας τρόπος να καταλάβει ο κόσμος όλος τι σημαίνει «γυναικοκτονία» είναι να γίνει μια καμπάνια με φωτογραφίες. Όχι των γυναικών πριν, όπως συμβαίνει τώρα, που με κάθε νέο θάνατο τις βλέπουμε ζωντανές, σε λήψεις της επιλογής τους, με όμορφα ρούχα και βάψιμο και ζωντάνια, όχι, θα δείχναμε το μετά. Τα νομικά κωλύματα της προσβολής μνήμης νεκρού, των προσωπικών δεδομένων και άλλα αντίστοιχα κάπως θα τα ξεπερνούσαμε.

Το κέντρο της σκέψης ήταν να επανασυστηθούμε συλλογικά με την εικόνα του βίαιου θανάτου για να συνειδητοποιήσουμε για τι πράγμα ακριβώς μιλάμε. Να συνειδητοποιήσουμε ότι οι γυναίκες που βλέπουμε στις φωτογραφίες είναι πλέον πτώματα. Να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει «βίαιος θάνατος». Να ταυτίσουμε τη λέξη όχι με την εικόνα ενός θυμωμένου εραστή, συζύγου ή πρώην που «τρελαίνεται» και παίρνει τ’ όπλο αλλά με την αποστομωτική εικόνα μιας νεκρής, μπλαβιασμένης γυναίκας. Για λίγες μέρες, αυτό μου έμοιαζε με λύση. 

Σύντομα συνειδητοποίησα ότι η συνήθεια του ματιού στον θάνατο όχι απλώς δεν θ’ άλλαζε κάτι αλλά θα απενεργοποιούσε την αντίδραση της φρίκης. Ό,τι και να βλέπεις, αν το βλέπεις πολύ, απλώς συνηθίζεται. Δεν υπάρχει εικόνα που ξεπερνά αυτόν τον μηχανισμό. Δεν υπάρχει είδος εικόνας που να έχει τόση ισχύ που να ξεπεράσει τη συνήθεια. Η ιδέα μου ήταν κακή. Επομένως, εκτός από το να διαβάζουμε ειδήσεις και να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, τι μένει; 

Όταν σου ανοίγουν τα μάτια μπροστά σε κάτι ταυτοχρόνως φρικτό και συνηθισμένο, είναι αναμενόμενη η ανάγκη για δράση. Η γνώση χωρίς δράση, χωρίς πρακτικό αντίκρισμα, δεν μοιάζει απλώς άχρηστη, μοιάζει μάταιη. Δεν γίνεται ο άνθρωπος που είναι ενταγμένος στην κοινωνία του και νοιάζεται για το τι συμβαίνει γύρω του, που μαθαίνει τα τεκταινόμενα και ενδιαφέρεται να ενημερωθεί, που αφουγκράζεται τα προβλήματα των άλλων και βλέπει τα μοτίβα της συστημικής βίας, να καταλήγει σκουπιδοτενεκές φρίκης χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής αντίδρασης και συμμετοχής σε λύση. Είμαστε απλώς άνθρωποι με πεπερασμένες δυνάμεις και αυτές δεν γίνεται να εξαντλούνται στην κατανάλωση τερατωδιών. 

Άρα; 

Προκειμένου να μην είναι η δολοφονία των γυναικών στην Ελλάδα μία ακόμη στατιστική, ένα πρώτο επόμενο βήμα μετά την αποδοχή της λέξης «γυναικοκτονία» και την ένταξή της στο καθημερινό μας λεξιλόγιο είναι η κατανόηση του ότι η ενημέρωση και η μνήμη είναι πράξεις. Η αδυναμία μας ν’ αλλάξουμε εδώ και τώρα τα τεκταινόμενα με τρόπο που θ’ ανακούφιζε μια εσωτερική ανάγκη δικαιοσύνης δεν σημαίνει ότι η γνώση δεν είναι πράξη. Σημαίνει όμως ότι αντιμετωπίζουμε και θα συνεχίσουμε ν’ αντιμετωπίζουμε το αποτελέσμα της συστημικής και μακραίωνης βίας με τους περιορισμούς του λίγου μας χρόνου και της θνητότητας.

Θέλω να πω, το αίσθημα ματαιότητας είναι κομμάτι της διαδικασίας του αντιστέκεσθαι στο «έτσι έχουν τα πράγματα». Το να νιώθουμε ότι δεν μας φτάνει απλώς να αναγνωρίσουμε το μοτίβο ενός έμφυλου εγκλήματος είναι απαραίτητο κομμάτι της εσωτερικής διεργασίας που θα κάνει το άτομο και θα οδηγήσει, σε κάποιο μετά, σε μια αλλαγή της οποίας μέρος θα είμαστε, αλλά την οποία δεν θα ζήσουμε να δούμε. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πιο διχασμένες από ποτέ; Και πού οφείλεται η άνοδος της πολιτικής βίας; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντιδράσεις στην Πάρο για την τουριστική επένδυση στις Κολυμπήθρες ή Συλλογή υπογραφών κατά της στρατηγικής επένδυσης στην Πάρο

Ρεπορτάζ / Στις Κολυμπήθρες της Πάρου θα χτιστεί ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Γιατί;

Η τοπική κοινωνία αντιδρά στην κατασκευή μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος, προειδοποιώντας για αλλοίωση του τοπίου και επιβάρυνση των ήδη πιεσμένων υποδομών του νησιού.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο…

Ακροβατώντας / Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο και ο κάθε Γιάννης

Σαν αυτόν υπάρχουν χιλιάδες ακόμα άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας, πολλές χιλιάδες «καταραμένοι» που για διάφορους λόγους έφτασαν και φτάνουν ως εδώ με κάτι καρυδότσουφλα, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ρεπορτάζ / Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ενώ τα πορίσματα της Πυροσβεστικής δεν εντοπίζουν στοιχεία εμπρησμού, δύο φοιτητές εξακολουθούν να κρατούνται προσωρινά για τη φωτιά στην περιοχή του Γηροκομείου Πατρών, με την υπόθεση να ξυπνά μνήμες από παλαιότερες δικαστικές πλάνες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ