Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ο'Κιφ

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «Pink Dish and Green Leaves» , 1928–29. Ιδιωτική Συλλογή. © Georgia O’Keeffe Museum. Φωτ.: Bruce M. White
0

Το φως και το έρημο τοπίο γύρω από το σπίτι της στη Σάντα Φε αποτέλεσαν αδιάκοπη πηγή έμπνευσης για την Τζόρτζια Ο'Κιφ, πρωτοπόρο της «σκληρής» αφηρημένης ζωγραφικής, επίλεκτο μέλος του κύκλου του μοντερνισμού στη δεκαετία του '20, μια από τις πολύ λίγες γυναίκες που τιμήθηκαν εν ζωή και το έργο τους αναγνωρίστηκε παγκοσμίως από κριτικούς, κοινό και τα μεγάλα μουσεία του κόσμου.

Με αυτό το τοπίο συνδέεται το έργο της, ειδικά με το Νέο Μεξικό που το επισκέφθηκε για πρώτη φορά το 1917. Μετά τον θάνατο του συζύγου της, του γκαλερίστα και φωτογράφου Άλφρεντ Στίγκλιτς (Alfred Stieglitz) το 1946, μετακόμισε μόνιμα από τη Νέα Υόρκη στο Ghost Ranch, το αγροτικό της σπίτι βορειοδυτικά της Σάντα Φε, και εκεί ανέπτυξε τα χαρακτηριστικά της μοτίβα, αισθησιακά λουλούδια και αρχετυπικά δέντρα, πλίθινες κατοικίες, λευκασμένα από τον ήλιο κρανία ζώων και το τοπίο της ερήμου, ιδιαίτερα το μαγευτικό βουνό που έβλεπε από το ράντσο της και στο οποίο σκορπίστηκαν οι στάχτες της.

Η έκθεση «Georgia O'Keeffe: My New Yorks» στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, που θα διαρκέσει μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου, αναδεικνύει φωτογραφίες που σπάνια παρουσιάζονται –κάποιες από αυτές υπήρχαν στην αναδρομική της στο Παρίσι, το 2021– και αφηρημένα έργα της στο χαρτί που αποκαλύπτουν ότι υπάρχουν πτυχές της καλλιτεχνικής της προσωπικότητας που δεν έχουν συζητηθεί. 

«Οι άντρες με αποκαλούσαν την καλύτερη γυναίκα ζωγράφο. Με υποβίβαζαν, πιστεύω ότι είμαι μία από τους καλύτερους ζωγράφους», έλεγε.

Η έκθεση περιλαμβάνει 60 πίνακες, σχέδια και παστέλ της Ο'Κιφ, πολλά εφήμερα έργα και περίπου 25 φωτογραφίες (από την ίδια, τον Στίγκλιτς και τον Carl Van Vechten). 

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Η Τζόρτζια Ο'Κιφ με τον Άλφρεντ Στίγκλιτς. Είχαν μια σχέση ανοιχτή με πολλές εξωσυζυγικές επαφές, αν και πέρασαν ως ζευγάρι το υπόλοιπο της κοινής τους ζωής. Φωτ.: Bettmann/Getty Images/Ideal Image

Γεννημένη σε μια φάρμα γαλακτοπαραγωγής στο Ουισκόνσιν, η Ο'Κιφ σπούδασε στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο και με τον Ουίλιαμ Μέριτ Τσέις (William Merritt Chase) στο Art Students League στη Νέα Υόρκη. Το 1908 γνώρισε τον Στίγκλιτς στο 291, την γκαλερί τέχνης και φωτογραφίας του Μανχάταν στην οποία το 1916 άρχισε να εκθέτει τη δουλειά της. 

Το 1918, η Ο'Κιφ, η οποία δίδασκε τέχνη στο Τέξας, βρέθηκε στη Νέα Υόρκη με τον Στίγκλιτς. Το 1924 το ζευγάρι μετακόμισε στο ολοκαίνουργιο Shelton Hotel των 34 ορόφων, το ψηλότερο τότε κτίριο κατοικιών στον κόσμο. Βρίσκεται στη λεωφόρο Lexington στο Midtown και η θέα του ήταν πηγή έμπνευσης και πλεονέκτημα για την Ο'Κιφ, που αμφιταλαντευόταν μεταξύ της απεικόνισης της πόλης φυσιοκρατικά, αφηρημένα ή, με μια ευλάβεια που αγγίζει το ιερό δέος, φανταστικά.

Ο Στίγκλιτς είχε απορρίψει το πρώτο της αστικό τοπίο με τίτλο «New York Street With Moon» (1925), πράγμα που είχε κάνει έξαλλη την Ο'Κιφ: «Οι άντρες αποφάσισαν ότι δεν ήθελαν να ζωγραφίσω τη Νέα Υόρκη, ότι έπρεπε να την αφήσω στους άντρες. Ήμουν έξαλλη».

«My New Yorks»: Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O'Keeffe, «New York Street with Moon», 1925. © Georgia O’Keeffe Museum, ARS, NY

Στην έκθεση παρουσιάζεται μαζί με οκτώ από τα αγροτικά της τοπία που είχαν εμφανιστεί το 1925 σε μια έκθεση με τίτλο «Seven Americans».

Το έργο της «New York Street With Moon», η πρώτη της «Νέα Υόρκη» (αναφερόταν στα αστικά της τοπία ως «οι Νέες μου Υόρκες»), είναι εμβληματικό, πρωτόγονο, ιδεαλιστικό – έχει απομακρυνθεί από το φυσικό της περιβάλλον. Συνδυάζει φαντασία και πραγματικότητα. 

Ζωγράφισε σχηματοποιημένα, σχεδόν αρχιτεκτονικά το «Hotel Shelton, N.Y., No. 1» (1926), ένα μνημειακό καφέ οικοδόμημα που μοιάζει με μεγαλοπρεπή ναό. Και στο «Radiator Building-Night, New York» (1927), ο σκοτεινός ορίζοντας είναι επίπεδος και κατάστικτος από ένα αφηρημένο σχέδιο φωτεινών παραθύρων.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «The Shelton with Sunspots», N.Y., 1926. The Art Institute of Chicago, gift of Leigh B. Block. © Georgia O’Keeffe Museum / Artists Rights Society (ARS), New York

Οι ουρανοξύστες δείχνουν την επιρροή της σύγχρονης φωτογραφίας, αλλά και τη μεγάλη επιρροή του Στίγκλιτς στο έργο της. «Οι άντρες με αποκαλούσαν την καλύτερη γυναίκα ζωγράφο. Με υποβίβαζαν, πιστεύω ότι είμαι μία από τους καλύτερους ζωγράφους», έλεγε, αλλά η δεκαετία του ’20 έφερε στην Ο'Κιφ αναγνώριση και επιτυχία. Η κριτική την επαινούσε και οι συλλέκτες αγόραζαν τα έργα της.

Το ειδύλλιο και η παράφορη σχέση της με τον Στίγκλιτς ήταν το μεγάλο σκάνδαλο της πόλης, ειδικά όταν εκείνος αποφάσισε να αφήσει την επί 31 χρόνια γυναίκα του. Εκείνη του έδωσε το πολυπόθητο διαζύγιο μετά από έξι χρόνια, το 1924, τη χρονιά που παντρεύτηκε την Ο'Κιφ σε μια μικρή τελετή χωρίς δεξίωση και ταξίδι του μέλιτος. Ο γάμος τους ήταν δύσκολος από την αρχή. Είχαν μια σχέση ανοιχτή με πολλές εξωσυζυγικές επαφές, αν και πέρασαν ως ζευγάρι το υπόλοιπο της κοινής τους ζωής.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «Radiator Building—Night», New York, 1927. Alfred Stieglitz Collection, Co-owned by Fisk University, Nashville, Tennessee, and Crystal Bridges Museum of American Art, Bentonville, Arkansas, ASC.2012.73. Courtesy of Crystal Bridges Museum of American Art
"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «City Night», 1926. The Minneapolis Institute of Art

Από το 1927 έως το 1936 ζούσαν σε ένα διαμέρισμα με ανατολικό προσανατολισμό στον 30ό όροφο του Shelton, το οποίο είχε ανεμπόδιστη θέα στον ποταμό East River. «Η Νέα Υόρκη είναι πιο τρελή από ποτέ. Ο ρυθμός αυξάνεται συνεχώς», έγραψε ο Στίγκλιτς στον συγγραφέα Σέργουντ Άντερσον. «Αλλά η Τζόρτζια κι εγώ κατά κάποιον τρόπο δεν φαίνεται να είμαστε από τη Νέα Υόρκη – ούτε από πουθενά αλλού. Μένουμε στο ξενοδοχείο Shelton... Νιώθουμε σαν να ήμασταν έξω, στη μέση του ωκεανού». 

Από το διαμέρισμα αυτό ο Στίγκλιτς τράβηξε πολλές υπέροχες φωτογραφίες του μεταβαλλόμενου ορίζοντα της Νέας Υόρκης και η Ο'Κιφ ζωγράφισε το «East River From the Shelton (East River No. 1)» (1927-28), στο οποίο ο ήλιος, ένα εκτυφλωτικό μάτι, ανοίγει τον ουρανό σαν τη Δευτέρα Παρουσία. Εκεί η Ο'Κιφ ζωγράφισε επίσης μια σειρά οριζόντιων όψεων της Νέας Υόρκης. Σε απαλά γκρι, μαύρα, καφέ και λευκά χρώματα, απέδωσε με ακρίβεια χιονισμένες στέγες, δεξαμενές νερού και καμινάδες που καπνίζουν, το ασημένιο λιμάνι, φορτηγίδες και ρυμουλκά, το φως, την αιθαλομίχλη, την ομίχλη και τον ατμό της πόλης. Συγκαταλέγονται στις πιο ειλικρινείς και όμορφες απεικονίσεις της πόλης από οποιονδήποτε Αμερικανό ζωγράφο των αρχών του 20ού αιώνα.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «East River From the Shelton» (East River No. 1)’ (1927-28). © Georgia O’Keeffe Museum / Artists Rights Society (ARS), New York

Τα έργα που περιλαμβάνονται στο «My New Yorks» είναι μια συναρπαστική χρονοκάψουλα και ένας φόρος τιμής τόσο στη Νέα Υόρκη όσο και στη ζωγράφο. Συνδυάζοντας την αγάπη της για το Μανχάταν, το Νοτιοδυτικό και το Βορειοανατολικό, καταδεικνύουν ότι η Ο'Κιφ –η οποία μετέφερε κοχύλια και κουτιά με οστά ζώων από το Νέο Μεξικό στη Νέα Υόρκη– ήταν ερωτευμένη τόσο με το χέρι του ανθρώπου όσο και με το χέρι της φύσης. Αποκαλύπτουν ότι η κατεξοχήν μοντερνίστρια ζωγράφος της ερήμου ένιωθε σπίτι της το Μεγάλο Μήλο όσο και τη Χώρα της Μαγείας.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «East River from the 30th Story of the Shelton Hotel», 1928. New Britain Museum of American Art, New Britain, Connecticut, Stephen B. Lawrence Fund, 1958.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα νέο μουσείο στη Σάντα Φε θα στεγάσει όλο το έργο της Τζόρτζια Ο΄Κίφι

Εικαστικά / Ένα νέο μουσείο στη Σάντα Φε θα στεγάσει όλο το έργο της Τζόρτζια Ο' Κίφι

Από τα πιο δημοφιλή έργα της είναι τα λουλούδια με τα χαρακτηριστικά τονισμένα περιγράμματα, που δημιουργούν μια δυναμική αφηρημένη εικόνα και συχνά ερμηνεύονται σαν σύμβολα γιόνι, που στα σανσκριτικά σημαίνει γεννητικά όργανα ή κόλπος.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόρτζια Ο' Κιφ: Μια μεγάλη έκθεση για την παθιασμένη ζωγράφο που αψήφησε τους κανόνες

Εκθέσεις / Τζόρτζια Ο' Κιφ: Μια μεγάλη έκθεση για την παθιασμένη ζωγράφο που αψήφησε τους κανόνες

Ματιές στη ζωή και την πορεία της Αμερικανίδας ζωγράφου που υπήρξε μοναδική περίπτωση στην ιστορία της τέχνης του 20ού αιώνα και τώρα τιμάται στην πρώτη της αναδρομική έκθεση στο Παρίσι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ