Καθώς μας παρασύρει η πλοκή ενός μυθιστορήματος, ο καθένας από εμάς κατασκευάζει μια ελαφρώς διαφορετική, φαντασιακή πραγματικότητα, μέσω της οποίας ερμηνεύει την ιστορία που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του.
Η περίπτωση του Haruki Murakami είναι ιδιάζουσα. Πώς θα μπορούσε ένας καλλιτέχνης να εκφράσει όλη την σουρεαλιστική και ονειρική διάθεση των ιστοριών του σε μια εικόνα;
Αυτή ήταν η πρόκληση που κλήθηκε να φέρει εις πέρας ο κολομβιανός καλλιτέχνης Daniel Liévano, όταν ο εκλεκτικός εκδοτικός οίκος The Folio Society του ζήτησε να εικονογραφήσει τις νέες εκδόσεις των έργων του Murakami.
Ο Liévano δηλώνει πως ο μόνος τρόπος να επιτύχει ήταν η επανάληψη – διαβάζοντας ξανά και ξανά τα έργα του διάσημου συγγραφέα και προσπαθώντας να ακολουθήσει την διαίσθηση του σε κάθε βήμα της σχεδιαστικής διαδικασίας.
O ίδιος δεν θεωρεί τον εαυτό του σπουδαίο αναγνώστη. Όπως δηλώνει, μπορεί να διαβάσει μόνο δύο- τρία βιβλία κατά την διάρκεια του χρόνου, όταν όμως αποφασίσει να διαβάσει ένα μυθιστόρημα, τότε επιτρέπει στον εαυτό του να βυθιστεί τελείως μέσα σ’ αυτό.
«Γίνομαι εμμονικός με αυτό», δηλώνει. «Η ιστορία γίνεται μέρος της ζωής μου, αρχίζω να βιώνω τα πάντα γύρω μου μέσα από το πρίσμα της». Ο Liévano γνώριζε τον Murakami, όμως δεν είχε διαβάσει κάποιο από τα διάσημα έργα του μέχρι την στιγμή που η Folio Society του ζήτησε να εικονογραφήσει την νέα έκδοση του Ο Κάφκα στην ακτή. Στις εκδόσεις συγκαταλέγονται και τα έργα του Murakami, Νορβηγικό Δάσος και Το Κουρδιστό Πουλί.
Συνήθως, οι εικονογράφοι έχουν στη διάθεσή τους μόνο το εξώφυλλο του βιβλίου όπου μπορούν να αναπτύξουν όλο το καλλιτεχνικό τους όραμα. Ευτυχώς, σ’ αυτήν την περίπτωση ο Liévano έκανε εκείνο που κάνει καλύτερα, βυθίστηκε στην ιστορία και κατάφερε να εκφράσει τις ιδέες του σε σχέδια που κοσμούν πολλά σημεία στο εσωτερικό του βιβλίου πέραν του εξωφύλλου.
Σύμφωνα με την art director της Folio Society, Raquel Leis Allion, τα σχέδια του Liévano δεν καθρεφτίζουν απλώς το κείμενο του Murakami. Στην πραγματικότητα το συνοδεύουν, προκαλώντας συναισθήματα στον αναγνώστη, θέτοντας μια ατμόσφαιρα, κάνοντας διακριτικές υποδείξεις.
Ο Liévano συμφωνεί. Ο ρόλος του δεν είναι να παπαγαλίσει το κείμενο, αλλά να αποδώσει την ιδέα που αυτό του προκαλεί μέσω των σχεδίων του. Προσθέτει ότι, κατά κάποιον τρόπο, ο αναγνώστης καλείται να διαβάσει τόσο το κείμενο όσο και τις εικόνες που το συνοδεύουν.
Κατά σύμπτωση, την ίδια περίπου εποχή που ο Liévano ξεκίνησε να εργάζεται πάνω στην εικονογράφηση του Κάφκα στην ακτή, ο ίδιος είχε αποφασίσει να πειραματιστεί με την αφαιρετικό σχέδιο. Είχε μόλις ξεκινήσει να βυθίζεται στην μακρά ιστορία της αφηρημένης τέχνης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η εικονογράφηση συνήθως αναγκάζεται να εγκλωβιστεί στην παραστατική απεικόνιση προκειμένου να «φωτίσει» το κείμενο.Στην περίπτωση του «Κάφκα στην ακτή», η αφαίρεση προέκυψε οργανικά, μια φυσική συνέχεια της αίσθησης που αφήνει η γραφή του Murakami, μιας αίσθησης που δεν βασίζεται στην κυριολεξία, ούτε στο νατουραλισμό.
Ο ίδιος δηλώνει ότι σε μερικές περιπτώσεις δεν χρειάστηκε παρά ελάχιστες γραμμές για να συλλάβει αυτή την αίσθηση στα σχέδια του.
Εξαρχής, το όραμα της Allion ήταν να ανακαλύψει έναν καλλιτέχνη, το μοναδικό στυλ του οποίου θα ήταν ικανό να αποτυπώσει τον υπερρεαλισμό και την ενδοσκόπηση που διαπνέει τους χαρακτήρες του Murakami. Η ικανότητα του Liévano, ως conceptual καλλιτέχνη, να επικοινωνεί οπτικά ιδέες ταίριαξε απόλυτα στο όραμα αυτό.
H δημιουργία μιας ενιαίας οπτικής γλώσσας που ξετυλίγεται μεταξύ των νέων εκδόσεων χρειάστηκε σκέψη και προσαρμογή. Ο Liévano συνειδητοποίησε ότι η minimal κατεύθυνση, μέσω linework και dotting, που χρησιμοποίησε για το «Κάφκα στην ακτή» δεν θα λειτουργούσε νοηματικά στο «Νορβηγικό Δάσος». Ο ίδιος κατάφερε να ισορροπήσει το προσωπικό του ύφος με την άορατη, πάντα παρούσα, φωνή του Murakami, έχοντας δύο σταθερές: να παραμείνει παράξενος και παιγνιώδης.
Ο Liévano χρησιμοποιεί πληθώρα σχεδιαστικών τεχνικών και υλικών προκειμένου να εκφραστεί. Ως λάτρης των graphic novels, χρησιμοποιεί τα διαδοχικά καρέ με έναν μη γραμμικό τρόπο για να απεικονίσει την αλληλοεπικάλυψη των γεγονότων που συμβαίνουν στα έργα του Murakami. Για να προσδώσει μια αίσθηση ρεαλισμού, παίζει με τις υφές. Σκανάρει τα σχέδια του με μολύβι και παστέλ, ακόμη και υλικά όπως υφάσματα για να τα ενσωματώσει στα ψηφιακά του σκίτσα.
Η Folio Society απασχολεί τον Liévano περίπου 4 με 6 μήνες για κάθε βιβλίο. Χωρίς ο ίδιος να αναγκαστεί να εγκαταλείψει το σπίτι του στην Bogotá, ταξιδεύει νοητά στους κόσμους του Murakami, διαβάζοντας κάθε έργο του πολλές φορές, σημειώνοντας, κρατώντας τις σκηνές που θα ήθελε να εικονογραφήσει. Έπειτα, ο Liévano μελετά ακαδημαϊκά κείμενα προκειμένου να αποσαφηνίσει καλύτερα τα νοήματα των κειμένων. Μερικά αντικείμενα-σύμβολα του σύμπαντος του Murakami (ομπρέλες, γάτες, ποτήρια με ουίσκι, τηλέφωνα κλπ.) έχουν σχεδιαστεί στην αρχή κεφαλαίων.
Παρόλο που ο Liévano έχει δουλέψει πάνω στο έργο του Murakami για τόσο καιρό, δεν είχε ακόμη την τύχη να γνωρίσει από κοντά τον ίδιο τον συγγραφέα. Ο ίδιος το εύχεται, καθώς όπως λέει το «Ο Κάφκα στην ακτή» έχει γίνει ένα από τα αγαπημένα του μυθιστορήματα. «Το νιώθω από το πρώτο ως το τελευταίο του γράμμα».
Με στοιχεία από το WePresent.
