Η κεντροαριστερά στην κεντροδεξιά

Η κεντροαριστερά στην κεντροδεξιά Facebook Twitter
Στο φως της νέας πολιτικής αρχιτεκτονικής, αντιλαμβανόμαστε ένα περίπλοκο παιχνίδι. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

ΟΣΟ ΠΕΡΝΟΥΝ ΟΙ ΜΕΡΕΣ, και στο φως της νέας πολιτικής αρχιτεκτονικής, αντιλαμβανόμαστε ένα περίπλοκο παιχνίδι. Κυρίως από την πλευρά της κυβερνητικής πλειοψηφίας και του πρωθυπουργού. Δεν έχει σημασία αν το παιχνίδι είναι κατά γράμμα εφαρμογή ενός επικοινωνιακού σχεδιασμού ή αν υπακούει σε μια στρατηγική, πολιτική θέαση των πραγμάτων, ενδεχομένως κινείται και στα δύο επίπεδα. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι το συγκεκριμένο παιχνίδι ήδη αποσταθεροποιεί τους όρους της διαμάχης και τα σχέδια των άλλων παικτών.

Κυρίαρχα λεξιλόγια της εξουσίας γίνονται αυτά της σοσιαλδημοκρατίας και του νέου κέντρου της διεθνούς φάσης της δεκαετίας του ’90 και των καταβολών της. Έχουμε μια νεοδημοκρατική ρητορική ομπαμική, κλιντονική, μπλερική. Μια ελληνική κεντροδεξιά με Μπάιντεν και συμπεριληπτικότητες που επιδιώκει απερίφραστα να εκφράσει μια νέα κοινωνική ενδοχώρα.

Αυτή η ενδοχώρα αγκαλιάζει σκληρούς ρεαλιστές και οπαδούς του e-government, ωφελούμενα λαϊκά νοικοκυριά μαζί με ένα πολύ μεγάλο τμήμα ελευθεροεπαγγελματιών το οποίο, σε σημαντικό βαθμό, διατηρεί υψηλά, αδήλωτα εισοδήματα. Σε αυτό το τόξο συναντά κανείς τον ταπεινό ιδιωτικό υπάλληλο και τον εργοδότη του στην ίδια επιχείρηση εστίασης ή στο ίδιο μπιτσόμπαρο ‒ και με αυτή την έννοια αυτή η ενδοχώρα ενσαρκώνει ένα διαταξικό ρεύμα συμφιλίωσης με το παρόν και νέες τεχνικές επιβίωσης και χαλαρής ευζωίας.

Σε αυτό το πλαίσιο βλέπουμε την παράδοξη, αλλά όχι ανεξήγητη συνύπαρξη μιας κάποιας αισιοδοξίας με μια κόπωση και ένα αίσθημα κορεσμού. Και η κόπωση των πολιτών αφορά και τα πρόσωπα και πράγματα της αριστεράς και ιδίως τον ΣΥΡΙΖΑ και τα δράματά του. Από ένα σημείο και μετά, ένα τμήμα του λαού, των χαμηλών στρωμάτων ιδιαιτέρως, έπαψε να έχει ανάγκη τη συναγερμική και ζοφώδη περιγραφή των πραγμάτων (ενώ προφανώς δεν ήταν κοντά ούτε στις εναλλακτικές ή φιλομεταναστευτικές αξίες της πιο καθαρής αριστεράς).

Ας το πούμε αλλιώς: η συγκεκριμένη κεντροδεξιά δεν κάνει το χατίρι της αντιπολίτευσης να γίνει πραγματικά συντηρητική και δεξιά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι συν αυτώ μετατρέπουν το πλέγμα εξουσίας σε κάτι πιο σύνθετο, πιο απαιτητικό και ενδιαφέρον, με την έννοια ότι δεν προσφέρεται για ιαχές και ευκολίες.

Όπως ακριβώς στη σύγχρονη μουσική σκηνή, κάποιος μπορεί να πει ότι τραγουδάει όλα τα είδη και δεν περιορίζεται πια σε ένα. Για παράδειγμα, ένας τραγουδιστής της παραδοσιακής κάντρι μπορεί να βγάλει ένα άλμπουμ ηλεκτρονικής μουσικής, ένας κλασικός μουσικός να μεταμορφωθεί σε πανκ θορυβοποιό. Όλα πλέον μπορούν ή φαίνεται πως είναι δυνατό να συνδυαστούν ή να παίξουν το ένα μέσα στο άλλο.

Για δεκαετίες, άλλωστε, η συμβατική πολιτική σκηνή έπαιρνε πάντα τις ελευθερίες της σε σχέση με συνθήματα ή «θέσεις» από τις αντίπαλες παρατάξεις. Το ιστορικό ΠΑΣΟΚ είχε ενσωματώσει μεγάλα κομμάτια της εαμικής κληρονομιάς και των προγραμμάτων της προδικτατορικής ελληνικής αριστεράς (και επίσης της νέας αριστεράς, με αναφορές στην αυτοδιαχείριση και στην κοινωνική απελευθέρωση).

Αλλά και η ακροδεξιά μετά το 2011 έχει στην προμετωπίδα της το αρχετυπικό σύνθημα του ΠΑΣΟΚ «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες». Και ως γνωστόν, ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρούσε, πολλά χρόνια τώρα, να γίνει κεντροαριστερή δημοκρατική παράταξη, συνωθώντας στη ρητορική του την κεντροαριστερά μαζί με την κομμουνιστογενή ιστορική κληρονομιά, που ήταν όμως μια ξεχωριστή ιστορία.  

Η κεντροαριστερά στην κεντροδεξιά Facebook Twitter
Ως γνωστόν, ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρούσε, πολλά χρόνια τώρα, να γίνει κεντροαριστερή δημοκρατική παράταξη. Φωτ.: Eurokinissi

Τώρα όμως φαίνεται πως παίζεται κάτι πιο βαθύ και σύνθετο. Βλέπουμε μια επιχείρηση αποδόμησης της πολιτικής αρχιτεκτονικής που στήθηκε επί δεκαετίες πάνω στην αντίθεση (κεντρο)αριστεράς και (κεντρο)δεξιάς, προόδου και συντήρησης. Ο ακραίος «πραγματισμός» της νέας κεντροδεξιάς – η σχέση όχι μόνο με την πραγματικότητα της αγοράς αλλά και με τις αυθόρμητες ιδεολογίες των ανθρώπων στις καπιταλιστικές κοινωνίες‒ τους κάνει να μην έχουν κανένα πρόβλημα με το άνετο μιξάρισμα και τη μεταμόρφωση. Δεν μιμούνται πλέον την εκσυγχρονιστική κεντροαριστερά μιας άλλης εποχής. Γίνονται, εν μέρει, «αυτό το ίδιο το πράγμα», γίνονται δηλαδή «σοσιαλδημοκράτες». Άλλωστε οι λαϊκοδεξιοί και παλαιοσυντηρητικοί πολιτευτές το έχουν καταλάβει από καιρό και το καταγγέλλουν: τούτη η «νέα» Νέα Δημοκρατία τούς ξενίζει, τους θυμώνει, τους θυμίζει περίεργα πράγματα.  

Φυσικά, μέσα στο ίδιο φιλοκυβερνητικό κοινό που θαυμάζει τον ψηφιακό προοδευτισμό βρίσκονται και αυτοί που δεν έχουν πρόβλημα (το αντίθετο) με τον αστυνομικό που πυροβόλησε τον Σύριο στην καταδίωξη ή όσοι δεν έχουν να πουν κάτι για τα push backs (εννοώ ότι τα αμφισβητούν αλλά και αν συνέβαιναν, θα τα αποδέχονταν ως σιωπηρά τεκμήρια κάθε ρεαλιστικής κρατικής πολιτικής στην εποχή των κινδύνων). Όμως η δεσπόζουσα αίσθηση είναι εκσυγχρονιστική, μοντερνιστική, «πλαισιωτική». Και κρατισμός και αγορές, και ψηφιοποίηση για τον ανταγωνισμό και ανθρωπισμός για την παιδεία (λ.χ. διδασκαλία ολόκληρων λογοτεχνικών κειμένων στο σχολείο), και οικονομία και ρύθμιση αναγκών και διευκολύνσεις στους φτωχούς. 

Ας το πούμε αλλιώς: η συγκεκριμένη κεντροδεξιά δεν κάνει το χατίρι της αντιπολίτευσης να γίνει πραγματικά συντηρητική και δεξιά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι συν αυτώ μετατρέπουν το πλέγμα εξουσίας σε κάτι πιο σύνθετο, πιο απαιτητικό και ενδιαφέρον, με την έννοια ότι δεν προσφέρεται για ιαχές και ευκολίες.

Η κεντροαριστερά στην κεντροδεξιά Facebook Twitter
Απέναντι στον απελευθερωμένο πραγματισμό (που φαίνεται πως εκφράζει και τον Κυριάκο Μητσοτάκη προσωπικά), μια αντιπολίτευση καθηλωμένη, αμυντική ή ξώφαλτση θα βρίσκεται διαρκώς πίσω, χτυπώντας φαντάσματα ή αφηρημένα κατασκευάσματα. Φωτ.: Eurokinissi

Τι σημαίνει όμως αυτό; Ότι για να σταθεί και να έχει αξιώσεις η όποια αντιπολίτευση χρειάζεται να γίνει και αυτή σύνθετη και «πολυδιάστατη». Διότι η στρατηγική της τωρινής πλειοψηφίας είναι να παγιδεύσει την αντιπολίτευση και ιδίως τον επιρρεπή σε ανοησίες ΣΥΡΙΖΑ σε μια αφελή ή αυτοκαταστροφική στάση: να τον αναγκάσει να ψάξει την ταυτότητά του στην αριστερή καθαρότητα, αφού το «κεντροαριστερό πεδίο» καταλαμβάνεται από τον «νεοφιλελευθερισμό». Συγχρόνως θέλει να ωθήσει και το ΠΑΣΟΚ σε μια vintage διεκδίκηση της δικής του παραδοσιακής ψυχής απέναντι στην προσπάθεια υφαρπαγής της «Δημοκρατικής Παράταξης».

Ο επιθετικός πραγματισμός μέσα από την ανάμειξη όλων των εκσυγχρονιστικών παραδόσεων και ιερών ονομάτων έχει επίσης ένα τέτοιο σκέλος: στήνει συνεχώς παγίδες σε αντιπάλους που ψάχνουν μια απλή φόρμουλα αντεπίθεσης. Γνωρίζοντας καλά τις αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν είναι η έλλειψη αρχηγού αλλά ότι εξακολουθεί να ψάχνει την ακροδεξιά ΝΔ και έναν υπερτιμημένο νεοφιλελευθερισμό. Και επίσης, έχοντας κατά νου και τις ιδεολογικές και πολιτικές καθυστερήσεις του ΠΑΣΟΚ που μοιάζει να μην έχει διάθεση να αναλύσει τα χαρακτηριστικά της καινούργιας φάσης.

Υπάρχουν όρια στην κεντροαριστερή κεντροδεξιά ή στον νεοδημοκρατικό προοδευτισμό; Φυσικά. Είναι η δομική έλξη που ασκεί σε αυτόν τον χώρο η μεγέθυνση της ισχύος των ιδιωτικών συμφερόντων. Παρά την αξιοποίηση του κράτους και την αποδοχή μιας επεμβατικής-διορθωτικής λογικής (σημαντικής στις κρίσεις), η κεντροδεξιά δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την ατζέντα της σύγχρονης κρίσης: ούτε το τεράστιο περιβαλλοντικό ζήτημα ούτε τα θέματα των εργασιακών σχέσεων και των κοινωνικών θεσμών προστασίας. Παρ’ όλα αυτά, έχει μεγάλα περιθώρια να προχωρήσει σε νομοθέτηση δικαιωμάτων, παροχών και πολιτισμικών καινοτομιών, ανατρέποντας τα στερεότυπα περί δεξιάς και αναστατώνοντας τις ερμηνείες της αριστεράς.

Απέναντι στον απελευθερωμένο πραγματισμό (που φαίνεται πως εκφράζει και τον Κυριάκο Μητσοτάκη προσωπικά), μια αντιπολίτευση καθηλωμένη, αμυντική ή ξώφαλτση θα βρίσκεται διαρκώς πίσω, χτυπώντας φαντάσματα ή αφηρημένα κατασκευάσματα. Εκτός αν ανασυγκροτηθεί σε άλλες βάσεις και διεκδικήσει μια πολιτική του κοινού καλού με έμφαση στην πραγματική υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τι είναι, επιτέλους, αυτό που λέμε «κέντρο»;

Οπτική Γωνία / Τι είναι, επιτέλους, αυτό που λέμε «κέντρο»;

Το κέντρο δεν κινείται απλώς σε μια λογική ίσων αποστάσεων από την αριστερά και τη δεξιά, δεν συνιστά δηλαδή μια μετριοπαθή έκφρασή τους ούτε και αποτελεί ένα κολάζ των αξιών του παραδοσιακού αυτού δίπολου, αλλά είναι η ιστορική υπέρβασή του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
erdogan

Οπτική Γωνία / Έντι Ζεμενίδης: «Επιτέλους, το ΝΑΤΟ συνειδητοποίησε πως η Τουρκία δρα με τρόπο συναλλακτικό»

Ο εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης Hellenic American Leadership Council μιλά στη LiFO για τις εξελίξεις της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, το μέλλον των ελληνοτουρκικών και ελληνοαμερικανικών σχέσεων και τις προσδοκίες του από την συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ