recto/verso: Ένα περιοδικό που κινείται μεταξύ λογοτεχνίας και ποίησης

recto/verso Facebook Twitter
recto/verso, Περιοδικό δοκιμιακού λόγου [τεύχος 03, χειμώνας 2021]
0



Ο ΤΙΤΛΟΣ ΕΣΚΕΜΜΕΝΑ ΑΣΑΦΗΣ
 –περιοδικό δοκιμιακού λόγου– καταδεικνύει την απόφαση του εντύπου να διευρύνει τις έως τώρα οριοθετημένες γραμμές που είχαν τα λογοτεχνικά περιοδικά. Άλλωστε, είναι προφανές ότι το «recto/verso», από το όνομα και μόνο, που αντιστοιχεί στις δύο όψεις που έχει ένα φύλλο χαρτί, προτίθεται να μετακινηθεί στον ενδιάμεσο χώρο που ανοίγουν οι διαφορετικές ειδολογικές κατευθύνσεις και οι κατατάξεις του θεωρητικού λόγου σε ποιητικό, λογοτεχνικό κ.ο.κ.

Ειδικά στο τρίτο τεύχος, που κυκλοφορεί, είναι ήδη σαφής η ανίχνευση του ενδιάμεσου χώρου στα φαινομενικά ετερόκλητα κείμενα, πέρα από συγκεκριμένα συμπεράσματα και κατηγορίες.

Αν το περιοδικό ξεκινάει, λοιπόν, με το ξεχωριστό φιλοσοφικό Νυχτόραμα του πανεπιστημιακού και συγγραφέα Ηλία Παπαγιαννόπουλου ως διαφορετική ανάγνωση της πλατωνικής Πολιτείας, κλείνει με το θραυσματικό κινηματογραφικό ημερολόγιο του Τζόνας Μέκας, όπως το κατέγραψε ο διευθυντής της παρούσας έκδοσης, συγγραφέας και μεταφραστής Δημήτρης-Χρυσός Τομαράς. 

Αντί για εκτενές εκδοτικό σημείωμα, ο Τομαράς προτιμά, λοιπόν, να καταγράψει μια σειρά από ενσταντανέ-εικόνες φευγαλέας ομορφιάς, εντάσσοντάς μας στο δικό του ποιητικό διακύβευμα. Από κει παίρνει τη σκυτάλη ο Ηλίας Παπαγιαννόπουλος, οδηγώντας μας στην ενδελεχώς σκηνοθετημένη και συνάμα βαθιά οντολογική σκηνογραφία της πλατωνικής Πολιτείας που ακροβατεί στον χώρο του απρόβλεπτου.

676 cover
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Όλα ξεκινούν, άλλωστε, στο σύνορο μιας πόλης, τον Πειραιά, στο πέρας μιας απρόβλεπτης νύχτας, εκεί όπου μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, όπως υποστήριζαν οι Ντελέζ και Γκαταρί, εγγράφεται πάντα η φιλοσοφία. Σε αυτή την «άβολη επικράτεια του ανάμεσα», όπως την περιγράφει ο Παπαγιαννόπουλος, σε αυτό το ελάχιστο της στιγμής που πάντοτε αναδείκνυε φευγαλέα αλλά και ουσιαστικά ο Σωκράτης, διαγράφεται το πέρασμα από το προσωπικό στο συλλογικό, από το μύχιο στο πιο εκπεφρασμένο, από το προσωπικό παράδειγμα στην αναζήτηση εννοιών, όπως η δικαιοσύνη.

Αναλύονται περαιτέρω θέματα όπως η νομοθεσία –καίριο ζήτημα για τον Πλάτωνα– και η αφήγηση, το υπερβατικό που είναι πάντα εμμενές, το διπλό συμβάν της γλώσσας, η αντιξοότητα του μύθου, όπως αυτός του σπηλαίου, και ο βαθύς έρωτας του φιλοσόφου για την ποίηση, την οποία ταυτόχρονα εκδιώκει από την πολιτεία του. 

Ακολουθεί η Χορική πολυφωνία και αρχαία τραγωδία από τον πανεπιστημιακό Άγι Μαρίνη για την ερμηνευτική προσέγγιση του Κλοντ Καλάμ στο θέμα της λειτουργίας του Χορού στην αρχαία τραγωδία.

Πολύ σημαντική είναι, επίσης, η μετάφραση του Αίαντα, αυτής της παραγνωρισμένης μέχρι σήμερα τραγωδίας του Σοφοκλή, από τον ποιητή Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο, ο οποίος αφαιρεί από την τραγωδία τις υπερφορτωμένες λεκτικές επιλογές του παρελθόντος και φωτίζει, σε αυτή την απέριττη απόδοση, με ενάργεια τους αρμούς του έργου.

Ακολουθεί μια ερμηνευτική κειμενική προσέγγιση του Αίαντα από τον Βρετανό κλασικό λόγιο Χάμφρεϊ-Ντέιβι Φίντλεϊ Κίττο σε μετάφραση Δημήτρη-Χρυσού Τομαρά και ένα ενδιαφέρον δοκίμιο για το πνευματικό ασυνείδητο από τον ερευνητή Δημήτρη Καράμπελα.

Ο εξαίρετος μεταφραστής Γιάννης Κοιλής αποδίδει στα ελληνικά το κείμενο του Ρούντολφ Τάσχνερ για τον «Μούζιλ, τον Γκέντελ, τον Βιτγκενστάιν και το άπειρο» και το τεύχος ολοκληρώνεται με τη θραυσματική επισκόπηση του πολυδιάστατου αβανγκάρντ κόσμου του κινηματογραφιστή, θεωρητικού και ποιητή Τζόνας Μέκας.  

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Είναι το «Singapore Sling» η πιο παρεξηγημένη ταινία του ελληνικού σινεμά;

Βιβλίο / Είναι το «Singapore Sling» η πιο παρεξηγημένη ταινία του ελληνικού σινεμά;

Μια συζήτηση με τη Μαρί Λουίζ Βαρθολομαίου Νικολαΐδου για την ταινία που αδικήθηκε στην εποχή της, αλλά σήμερα προκαλεί εκ νέου το ενδιαφέρον, και για την «επιστροφή» της μέσα από ένα βιβλίο.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Βιβλίο / Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Το πρώτο βιβλίο του Αυστραλού συγγραφέα Ντόμινικ Αμερένα, με τίτλο «Τα θέλω όλα», που πήρε διθυραμβικές κριτικές, κυκλοφορεί στα ελληνικά. Βασικό του θέμα είναι πόσο μπορείς να προσποιηθείς ότι είσαι κάποιος άλλος για να καταφέρεις τους στόχους σου.
M. HULOT
ΕΠΕΞ Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

Βιβλίο / Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

«Ένας δρόμος που μοιάζει με κοίτη ποταμού και παρασύρει τους πάντες χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις», όπως γράφουν οι συγγραφείς του βιβλίου «Οδός Πανεπιστημίου (19ος-20ός αιώνας) - Ιστορία και ιστορίες», Θανάσης Γιοχάλας και Ζωή Βαΐου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιάννης Σολδάτος: «Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι ο μικροαστισμός» ή «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Βιβλίο / Γιάννης Σολδάτος: «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη, εκδότη και συγγραφέα της συνοπτικής «Ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου» που πρόσφατα επανακυκλοφόρησε εμπλουτισμένη και σε ενιαία μορφή από τις εκδόσεις Αιγόκερως.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Βιβλίο / Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Ο σπουδαίος σκηνογράφος συγκέντρωσε την πολύτιμη σαραντάχρονη εμπειρία του σε ένα δίτομο λεξικό για τη σκηνογραφία, αναδεικνύοντάς την ως αυτόνομη τέχνη και καταγράφοντας την εξέλιξή της στο ελληνικό θέατρο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μ. Αναγνωστάκης «Η χαμηλή φωνή»

Το πίσω ράφι / Μανόλης Αναγνωστάκης: «Τι μένει λοιπόν από τον ποιητή, αν μένει τίποτα;»

Τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη της δημοσίευση, η προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη «Χαμηλή Φωνή» παρουσιάζεται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, υπενθυμίζοντας τους θεωρούμενους ήσσονες ποιητές μας, όσους έμειναν έξω από κάθε μορφής υψηλή ποίηση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες…

Βιβλίο / Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες

Προδημοσίευση από τα «Αδημοσίευτα», το νέο βιβλίο του Νίκου Χασαπόπουλου, όπου ο έμπειρος πολιτικός συντάκτης αποκαλύπτει ιστορίες και παρασκήνια που διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή της χώρας.
THE LIFO TEAM
Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Βιβλίο / Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Ένας από τους ελάχιστους διανοούμενους στη χώρα, που υπήρξε προνομιακός συνομιλητής του Παπαγιώργη και του Λορεντζάτου. Το τελευταίο του βιβλίο «Το πνεύμα και το τέρας» συνιστά μια ανανέωση του δοκιμιακού λόγου στην Ελλάδα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ