Γιατί αγαπάμε τα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά

Γιώργος Τζιρτζιλάκης Facebook Twitter
Γιώργος Τζιρτζιλάκης
0

1.

Εγκώμιο. Οι παίκτες/ρέκτες της γενιάς μου μεγάλωσαν με περιοδικά και, οι πιο θαρραλέοι και ημίτρελοι, έστησαν περιοδικά. Άλλοτε κραταιά και μακρόβια, άλλοτε εφήμερα. Και τα δεύτερα ήσαν ενίοτε τα πιο γοητευτικά. Μεγαλώσαμε με περιοδικά ανθρώπων που ήσαν πέντε, το πολύ δέκα χρόνια μεγαλύτεροί μας, τους σεβόμασταν και τους ζηλεύαμε ταυτοχρόνως, θέλαμε να τους ξεπεράσουμε, τσακιστήκαμε να τους γνωρίσουμε, γίναμε φίλοι, δεν ξεπεράσαμε τίποτα εν τέλει, τους μοιάσαμε. Στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα, στη λογοτεχνία δέσποζε το «Τραμ» και μετά ήρθαν η «Λέξη» και το «Δέντρο». Παράλληλα, το «Αντί», ο «Πολίτης», το «Ιδεοδρόμιο», η «Χιονάτη», η «Ανοιχτή Πόλη», η «Τρύπα», το «Περιοδικό», η «Οδός Πανός», ένας ωραίος τρελός χαμός, μια γιορτή των λέξεων και των εικόνων. Η κινητικότητα γύρω από τη Σόλωνος ήταν μεθυστική. Σε μικρά καφενεία και ουζερί, σε αυτοσχέδια μπαρ που δεν ήξερες πότε και εάν θα ανοίξουν πάλι την επόμενη μέρα, σε ταβέρνες που έμειναν ακόμη ζωντανές, συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν χιλιάδες σελίδες περιοδικών. Μεγάλοι μάστορες του λόγου και της γραφής πέρασαν ατελείωτες ώρες γράφοντας για μικρά ηρωικά περιοδικά – πρόχειρα ας θυμηθούμε τον αείμνηστο Κωστή Παπαγιώργη, τον Ευγένιο Αρανίτση, τον Γιώργο Τζιρτζιλάκη, ακόμα και τον νυν υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη, που διέπρεψε γράφοντας σπινταρισμένα και ροκάδικα στη «Βαβέλ», αλλά και στο «Σύμπτωμα», ένα εκπληκτικό περιοδικό φοιτητών της Οδοντιατρικής!


2.

Δύο εκδοχές / Εντευκτήριο. Το σύνθημα του Μάη, «Κάτω το εξαήμερο, ζήτω το εφήμερο», συνοψίζει τη φιλοσοφία πολλών περιοδικών. Κείμενα, ποιήματα, μεταφράσεις, σχόλια, σκίτσα, μίνι συνεντεύξεις, θραύσματα από μεγαλόπνοα λογοτεχνικά εγχειρήματα που ίσως δεν ολοκληρωθούν ποτέ, πειράματα και παραλλαγές στο ίδιο θέμα, να η ύλη των περιοδικών. Που πάντα την ενορχηστρώνουν ένα διαβολεμένο κέφι κι ένα ακάματο πείσμα. Το «Εντευκτήριο», του Γιώργου Κορδομενίδη, φτάνει στο τεύχος 106, με πλούσια ύλη, με σελίδες για τον ποιητή Χριστόφορο Λιοντάκη, με ένα πολύτιμο CD όπου ο Γιώργος Ιωάννου διαβάζει κείμενά του, ένας φόρος τιμής για τις τρεις δεκαετίες από την εκδημία του. Στο τεύχος θα βρούμε το πεζογράφημα «Άνδρας που πέφτει» του Νικόλα Σεβαστάκη, ποίηση του Γιάννη Υφαντή, ένα πόνημα του Παντελή Μπουκάλα για τα μεταφραστικά επιτεύγματα του δασκάλου όλων μας, του Δημήτρη Μαρωνίτη, και την απίθανη διπλή εκδοχή του ποιήματος «Quelques Verbes Français» από τον μετρ Αχιλλέα Κυριακίδη και την ποιήτρια του pop punk γόου, τη Γλυκερία Μπασδέκη.


3.

Μέλλον / Φρέαρ. Με εκλεκτούς συνεργάτες και ευγενέστατο μαέστρο φτάνει το «Φρέαρ» στο δέκατο τεύχος του. Ο Δημήτρης Αγγελής φροντίζει να είναι η ύλη λίαν ενδιαφέρουσα και να καλύπτει ευρύ φάσμα. Ξεχωρίζει η εκτενής συνομιλία του Διονύση Σκληρή με τον ποιητή Άδωνι. «Το μέλλον καθαυτό», διατείνεται δυναμικά ο Άδωνις, «δεν είναι τίποτα, το μέλλον είναι η δική σας δημιουργικότητα. Είναι ο άνθρωπος που δημιουργεί το μέλλον. Δεν υπάρχει κανένα μέλλον που να έρχεται και να σας λέει: "Καλημέρα, κύριε!". Όχι, το μέλλον είστε εσείς, η δημιουργικότητά σας». Πιο κάτω, απολαμβάνουμε το πεζογράφημα Μάρμαρα στη μέση, απόσπασμα από το νέο μυθιστόρημα του παλαίμαχου Δημήτρη Νόλλα, το οποίο αναμένεται από τις εκδόσεις Ίκαρος. Έχουμε και τριάντα χορταστικές σελίδες αφιερωμένες στον T.S. Eliot, αλλά και συνεργασίες από τον Σωτήρη Δημητρίου, τον Γιάννη Κιουρτσάκη, τον Βασίλη Κουγέα και άλλους διαλεχτούς διάκονους της τέχνης του λόγου.


4.

Σαλάμοφ / Νέα Ευθύνη. Ο αυτόπτης μάρτυρας του ζόφου. Έτσι χαρακτηρίζει, ορθά, τον Βαρλάμ Τίχονοβιτς Σαλάμοφ ο μεταφραστής Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης. Στο τεύχος 27 της «Νέας Ευθύνης», που διευθύνει επιδέξια ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος, διαβάζουμε ποιήματα του Σαλάμοφ. «Πόσο πρωτόγονο είναι / Το απλό σας εργαλείο / Μια χούφτα χαρτιά για δέκα δεκάρες,/ Ένα μολύβι βιαστικό / Αυτά είναι όλα όσα οι άνθρωποι χρειάζονται,/ για να χτίσουν οποιονδήποτε / Πύργο, αληθινά ιπτάμενο,/ Πάνω από την ανθρώπινη μοίρα./ Όλα όσα δόθηκαν στον Δάντη / Για να χτίσει εκείνες τις πύλες / Που οδηγούν στη χοάνη του Άδη / Που στηρίζεται στον πάγο». Διαβάζουμε επίσης τρία διηγήματα του Μάνου Στεφανίδη, σελίδες για τον Νίκο Λάζαρη, δύο πονήματα για τον ακέραιο κυρ-Αλέξανδρο, τον Άγιο της Λογοτεχνίας μας, τον Παπαδιαμάντη, που τα υπογράφουν ο Σάββας Παύλου και ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, αλλά και ένα συγκινητικότατο σχόλιο του πατρός Ανανία Κουστένη για τον συγγραφέα της Φόνισσας. «Είναι ένα θαύμα ο κυρ-Αλέξανδρος» μελωδεί ο πατήρ Ανανίας. «Θαύμα η γλώσσα του, θαύμα οι ιδέες του, δηλαδή Χριστοκεντρικές ιδέες και υπερεθνικές ιδέες, που είναι πάλι Χριστοκεντρικές, θαύμα τα πάντα. Κι όταν διαβάζει κανείς τον κυρ-Αλέξανδρο, μαγεύεται, ημερεύει».

radiobookspotting.blogspot.gr

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ