Το θέατρο ως θρησκεία

Το θέατρο ως θρησκεία Facebook Twitter
0

 

O Oλιβιέ Πι είναι ένα ολικό πλάσμα της θεατρικής τέχνης: σκηνοθέτης, συγγραφέας, ηθοποιός. Στα 48 του έχει καταφέρει ήδη πολλά: από διευθυντής στο Centre Dramatique National d' Orléans για μια δεκαετία, ανέλαβε το 2007 το Théâtre de l' Odéon που θα αφήσει (σε «ειδυλλιακή», όπως ο ίδιος λέει, κατάσταση) σε λίγους μήνες, για χάρη του Φεστιβάλ Αβινιόν 2014.

Θα μπορούσε να φανταστεί αυτή την εξέλιξη όταν σπούδαζε φιλολογία και θεολογία, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού του τη σκέψη να γίνει μουσικός; Προφανώς, οι αναζητήσεις του δεν ήταν εξαρχής σε άμεση ανταπόκριση με τις επιθυμίες του, αφού τελικά επέλεξε να σπουδάσει και ν' ασχοληθεί συστηματικά με το θέατρο. Κρίσιμη χρονιά στην πορεία του ήταν το 1995, όταν στο Φεστιβάλ της Αβινιόν παρουσίασε το έργο La Servante, όπου εμμέσως πλην σαφώς δήλωσε αφοσιωμένος θεράπων της τέχνης του θεάτρου. Ήταν, άλλωστε, ήδη γνωστός για την εντελή εμπλοκή του με τη σκηνή από τα έργα που είχε γράψει και σκηνοθετήσει.

Ο καθολικισμός από τη μία και η ομοφυλοφιλία από την άλλη παραμένουν δύο πεδία που τον απασχολούν επίμονα όχι μόνο ως προς το καλλιτεχνικό έργο του αλλά και στη δημόσια σφαίρα. Ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συμμετέχει όποτε του ζητηθεί στον δημόσιο διάλογο και τοποθετείται για σχετικά ζητήματα που προκύπτουν και, βέβαια, κατά της ομοφοβίας στις διάφορες μορφές της – όπως συνέβη τελευταία, όταν συζητούνταν στη Γαλλία ο νόμος για τον γάμο των ομοφυλοφίλων.

Η τέχνη, η πολιτική, ο έρωτας, ο Θεός, η πίστη, το Καλό και το Κακό, ο θάνατος, η σημασία της τελετουργίας, να οι έννοιες-κλειδιά του κόσμου του. Θέλει να κάνει θέατρο τέχνης και στοχασμού (αλλά όχι για λίγους), γενναιόδωρο και ποιητικό, ενίοτε προβοκατόρικο. Λέει πως αγαπά ό,τι περιλαμβάνει ο Ζαν Βιλάρ στο «δόγμα» του: «τη νύχτα, τους ανθρώπους, το κείμενο, τη γιορτή».

Και γράφει: «Προετοιμάζουμε μια γενιά σκλάβων. Αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια αυτών των τελευταίων ετών είναι πιο τρομακτικό από τις γενοκτονίες. Αμφισβήτησαν, και μάλιστα οριστικά, την αξία του Λόγου, υποτίμησαν τις συμβολικές δυνάμεις, κατέστρεψαν την οικονομία της εικόνας που είχε εγκαθιδρύσει ο χριστιανισμός, έπνιξαν την ισχύ της μεταφοράς μέσα σε μια ανώφελη σημειολογία, δημιούργησαν μια καινούργια μορφή πολιτιστικής ρήξης που παραπέμπει μόνο στον εαυτό της.

Επινόησαν αυτό που κανένας πολιτισμός δεν είχε τολμήσει να επινοήσει, το απόλυτο πολεμικό όπλο, το σύμβολο που δεν συμβολίζει τίποτα» (Επιστολή στους νέους ηθοποιούς, εκδ. Νεφέλη, 2008).

Η θέση του είναι σαφής και αξίζει να απασχολήσει όσο τίποτε άλλο το σύγχρονο θέατρο: πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη στον Λόγο και στο Νόημα. Ο Πι έχει διαβάσει πολύ και το θέατρό του δεν κρύβει τις χάρες που οφείλει στη μεγάλη λογοτεχνία – επιμένοντας πως οι απόψεις και οι πρακτικές που επιχαίρουν για το σημείο μηδέν της γραφής και του συγγραφέα είναι επικίνδυνες.

Η σκηνοθετική του ευφυΐα αναμετρήθηκε και με το λυρικό θέατρο, και ειδικά με τα μουσικά δράματα του Βάγκνερ. Έχει ήδη σκηνοθετήσει με επιτυχία κάποια από αυτά στη Γενεύη και στο Παρίσι, αλλά θα επιστρέψει εκ νέου στην όπερα, είπε, μόνο αν είναι να σκηνοθετήσει το «Δαχτυλίδι των Νιμπελούγκεν» και τον «Πάρσιφαλ».

Eν τω μεταξύ, ας είναι καλά το καμπαρέ, ένας χώρος κι ένα (σκηνικό) είδος που τον έλκει από παλιά. Για την ακρίβεια, έκανε το ντεμπούτο του στο μεικτό είδος του καμπαρέ (όπου τα μικρά κείμενα, η παρωδία, οι μεταμφιέσεις και τα τραγούδια εξασφαλίζουν ένα ζωντανό, προκλητικό όσο κι ευχάριστο θέαμα) το 1996 στην Αβινιόν με τη μουσική παράσταση Miss Knife's Cabaret.

Έκτοτε επανήλθε αρκετές φορές στη θηλυκή, ντυμένη με στρας, πούλιες και φτερά περσόνα του. Η τελευταία εκδοχή έχει τίτλο Miss Knife chante Olivier Py (Η δεσποινίς Knife τραγουδάει Ολιβιέ Πι) και αφορά ένα καμπαρέ βερολινέζικου ύφους, συμβατού με την παρακμιακή ατμόσφαιρα ενός κόσμου σε κρίση, με σαφείς αναφορές στο μπρεχτικό θέατρο. Ως Μiss Knife ο Πι θα ξαναβρεί το παλιό του όνειρο (να ασχοληθεί με τη μουσική), ερμηνεύοντας τρυφερές, θλιμμένες, καυστικές μπαλάντες του για έρωτες, ήττες και απώλειες, όνειρα κι επιθυμίες που δεν πραγματοποιήθηκαν. Ο ίδιος χαρακτηρίζει την παράστασή του «σατιρική κωμωδία πάνω στο σύνολο του έργου».

Θέατρο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ