Το ημερολόγιο του Θανάση Βαλτινού

Το ημερολόγιο του Θανάση Βαλτινού Facebook Twitter
0

Κωστής ΠαπαγιώργηςΗ στρατιά των λογοτεχνών, αδιάφορο αν κρατάνε μεγάλες ή μικρές πένες, έχουν πάντα ιδιάζουσα φιλία ή εχθρότητα με το «Ημερολόγιο». Αν ό,τι γράφουν αντλείται κατά βάθος από τον ιδιωτικό θησαυρό βιωμάτων και αποκαλύψεων, προς τι η άμεση αναφορά στα αποκαλούμενα «βιώματα» που κατά κανόνα αναφέρονται στη σκαρταδούρα της πνιγηρής καθημερινότητας; Κατά μία έννοια, η καθημερινή ζωή του συγγραφέα είναι ένα βιβλίο με λευκές σελίδες, ενώ η βαθύτερη ζωή (μεταλλαγμένη και μετουσιωμένη) καταβάλλει αόρατο χαρτονόμισμα για να αξιωθεί αλήθειες που αφορούν τους πάντες. Άλλωστε, είναι χαρακτηριστικό ότι η ημερολογιακή ζωή του συγγραφέα άλλοτε ξεσπάει σε εκατοντάδες και χιλιάδες σελίδες και άλλοτε απαγορεύεται για προφανείς λόγους. Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί τον Παλαμά ή τον Σολωμό να καταγίνονται με προσωπικές σημειώσεις ιδιωτικού περιεχομένου, αντίθετα τα Ημερολόγια του Σεφέρη αποτελούν μέρος του έργου του. Μπορεί κανείς να φανταστεί τον Γκόγκολ ή τον Ντοστογιέφσκι να συνθέτουν Ημερολόγια; Αντίθετα, ο Τολστόι περιέγραφε σχοινοτενώς προσωπικά του βιώματα (όπως τη νύχτα της Αρζάμα) που ουδέποτε πέρασαν στα βιβλία του. Το Ημερολόγιο του Αμιέλ, για παράδειγμα, με τίτλο Περικοπές ενός ημερολογίου, που εξεδόθη το 1883 σε 17.000 σελίδες, εξακολουθεί να διαβάζεται στην Ευρώπη, καθότι περιγράφει την «αρρώστια του αιώνα» και συνάμα την αρρωστημένη δειλία του συγγραφέα του.

Θανάσης Βαλτινός - Ημερολόγιο 1836-2011. Εκδόσεις Εστία. Τιμή: €12. Σελ.: 192Στην περίπτωση του Θανάση Βαλτινού έχουμε να κάνουμε με έναν συγγραφέα που αρέσκεται στην πεμπτουσία της περιγραφής, ενίοτε σε κάτι προφανές που αναδεικνύεται σε πολύτιμο χωρίς να δανείζεται ξένες χάρες. Η Κάθοδος των εννιά, για παράδειγμα, καταδεικνύει τη μέθοδο του αφηγητή καθώς και τον τρόπο του συγγραφέα – μέθοδο και τρόπο, δηλαδή, ως στοιχεία στα οποία ανήκει περισσότερο απ' ό,τι του ανήκουν. Ό,τι κι αν έγραψε στη συνέχεια ο Βαλτινός, χρωστάει κατά έναν τρόπο το μυστικό του σε αυτό το σημαδιακό αφήγημα.

Αυτό που βαφτίζει ο Βαλτινός «Ημερολόγιο» δεν μοιάζει με οργανωμένο ημερολόγιο, απεναντίας θυμίζει περισσότερο «Τεφτέρι» ιδιωτικό, όπου βιαστικά κι εύστοχα τις περισσότερες φορές σημειώνονται στιγμές, συναντήσεις, διάλογοι, μονόλογοι, ερωτικές εξάρσεις, σπάνια βιώματα, κάτι τέλος πάντων από κείνο που ο ημερολογιογράφος ονομάζει τρόπο «να ζει κανείς τις ταραγμένες ημέρες του χωρίς να κρύβεται πίσω τους». Ο τρόπος γραφής, με άλλα λόγια, θυμίζει τραύλισμα μιας ιδιωτικής γλώσσας που σημειώνει λίγα, αλλά θυμάται πολλά. Παράδειγμα: «Τα όνειρα που βλέπω τα θυμάμαι σπάνια πια. Σήμερα το πρωί, πάντως, ξύπνησα περίεργα. Είχα βρει στην τσέπη της καπαρντίνας σου ένα κραγιόν ίδιο ακριβώς με αυτό που χρησιμοποιώ. Παρ' όλα αυτά, ήταν σαφές ότι δεν ήταν δικό μου. Φέτος συμπληρώνονται δεκαπέντε χρόνια από τότε που συναντηθήκαμε» 5.5.1993. Και άλλο παράδειγμα: «– ΓΕΡΟ. – Γεράκια να σας φάνε». Δεξαμενή, 5.4.1980. Και τρίτο παράδειγμα: «Θα μεθύσουν τα βουνά από το αίμα τους», Απρίλιος 1947. «Μέθυσαν τα βουνά από το αίμα», Ιούνιος 1948. Πρόκειται για μια φράση που συμπυκνώνει αριστουργηματικά ένα ογκώδες βιβλίο.
Αν θέλει κανείς ντε και καλά να βρει κάποια κατάταξη –χρονική, θεματική, αισθηματική, ερωτική– στο φυλλοβόλο σημειωματάριο του Βαλτινού, ασφαλώς θα βάλει σε πρώτη ή, έστω, σε δευτερόπρωτη θέση τις ερωτικές αναφορές (ενός ανθρώπου που έμεινε ανύπανδρος πιθανώς επειδή αγαπούσε υπερβολικά τις γυναίκες).

«ΣΤΟΥ ΦΛΟΡΙΝ». Εποχή Α': Οι προπόσεις έχουν τελειώσει. Η Δωροθέα διαπρέπει: περισσότερο ή λιγότερο φανερά τη φλερτάρουν όλοι οι άντρες του τραπεζιού. Ο σύζυγος απουσιάζει και η βέρα στον παράμεσο προκαλεί αντί να αποτρέπει την επιθετικότητα. Αντιμετωπίζει την κατάσταση με ένα «κρυπτικό» χαμόγελο ικανοποίησης. Εποχή Β': Τουαλέτες του εστιατορίου. Αυτή βγαίνει, εγώ μπαίνω. Το αλκοόλ αποδεσμεύει, φυσικά. Θα είναι, άλλωστε, μια δικαιολογία αξιοπρεπούς υποχώρησης – αν χρειαστεί. Την πιάνω από το χέρι και την τραβάω πίσω μου. Με ακολουθεί πειθήνια στον μεγάλο κοινό προθάλαμο. Ακούγεται μια συνεχής ροή νερών, ενώ οι άσπρες πορσελάνες αστράφτουν. Και ξαφνικά αντιδρά αρνητικά. Λέει: «Όχι, θα μας καταλάβουν».

Είναι ακριβώς το συναρπαστικό στοιχείο: δεν υπάρχει χρόνος, κινδυνεύουμε να μας δουν, πρέπει όλα να γίνουν βιαστικά, στα όρθια. Τελικά δεν ενδίδει. Φεύγει και μου έρχεται να κοπανίσω το κεφάλι μου στον τοίχο.

Έχω, πάντως, κερδίσει αυτό το «θα μας καταλάβουν». Ένα εφαλτήριο. 11 Μαΐου 1979.

Σε παρόμοιες καταγραφές, όπου το εκπεφρασμένο γράφεται ενώ το υπονοούμενο συμμαχεί με τη λευκή σελίδα, μπορεί κανείς να συμπληρώσει κάποια φράση, έστω και χωρίς την άδεια του συγγραφέα. Σημειώνει ο Βαλτινός: «ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ είναι πιθανότατα πλαστό, τα γεγονότα ωστόσο αναμφισβήτητα. Στις 27 Ιανουαρίου 1837, και για χάρη του αιδοίου της συζύγου του Ναταλίας, ο ποιητής Αλεξάντρ Σ. Πούσκιν έφαγε μια σφαίρα στο στομάχι, σταλμένη από τον σύγγαμβρο και αντίζηλό του Ντ' Αντές, που τον οδήγησε στον θάνατο. Ήταν τριάντα επτά ετών. Τα θανατηφόρα αιδοία. Δυτικό Βερολίνο 1986». Ο Ντοστογιέφσκι θα συμπλήρωνε αυτό το πένθιμο περιστατικό ως εξής: η μονομαχία που είχε λανσαριστεί στη στρατιωτική λέσχη των αξιωματικών και είχε πολυάριθμα θύματα ηταν –πώς να το πούμε; – μεταφραστικό πρόβλημα. Ο λόγος; Οι στρατιωτικοί μιλούσαν τη γαλλική γλώσσα λόγω Ναπολέοντος, όπως μιλούσαν και την ανθρωποκτονική γλώσσα της μονομαχίας...

Απολογία του εργένη (τουρκιστί ergen) ή του μπεκιάρη (bekar). «ΠΑΝΤΑ κάτι γυρεύουμε να σώσουμε, το σαρκίο μας ή την ψυχή μας, ανάλογα με τις κατά περίπτωσιν προοπτικές. Και οι πεποιθήσεις μας βεβαίως διαμορφώνονται και ορίζονται από συγκεκριμένες ανάγκες. "Είμαι εκ πεποιθήσεως χορτοφάγος"». Ηχεί τόσο αποφασιστικά, θα έλεγα αυστηρά, και η φράση αγλαΐζεται από έναν τόνο ηθικού περίπου μεγαλείου. «Είμαι εκ πεποιθήσεως εργένης». Το εργένης εύκολα θα μπορούσε εδώ να αντικατασταθεί από το τουρκίζον μπεκιάρης: «Είμαι εκ πεποιθήσεως μπεκιάρης». Το νόημα θα παρέμενε ίδιο, η αίσθηση ωστόσο θα αλλοιωνόταν ριζικά. Ριζικότερα ακόμα θα αλλοιωνόταν σε μια παραλλαγή πλησιέστερη προς την αισθητική δραστικότητα του δημώδους δεκαπεντασύλλαβου: «Είμαι ορκισμένο γεροντοπαλίκαρο». Η απόσταση ανάμεσα στον όρκο και στην πεποίθηση είναι τεράστια. Η πεποίθηση καθησυχάζει, ο όρκος όχι. Ο όρκος δεσμεύει μόνο, με τις γνωστές ψυχολογικές συνέπειες άλλωστε. Ήδη ένα ορκισμένο γεροντοπαλίκαρο εκφράζει μια θυμική κατάσταση ριψοκίνδυνη ή και ηρωική, πάντως εντελώς εξωστρεφή.

Σε αντίθεση με τον εκ πεποιθήσεως εργένη, που περιχαρακώνεται μέσα στον στοχασμό και στην αυτάρκειά του. Έτσι κι αλλιώς, αυτό που δηλώνεται με σαφήνεια κάθε φορά είναι η ανάγκη να ζήσει κανείς μόνος του. Ή να ζήσει κατ' ανάγκην μόνος του. Η διαφορά είναι και εδώ αισθητή. Και άλλωστε, με την έμφαση (ορκισμένος ή εκ πεποιθήσεως) πόσο μπορούν να πείσουν γι' αυτό που κραυγάζουν;

Τελικά, είτε ως επιλογή είτε ως επιβεβλημένη κατάσταση, ο μονήρης βίος δεν είναι παρά μια διηνεκής άσκηση ελευθερίας. Και φυσικά μόνο αν είναι –ή επειδή ακριβώς είναι– κάποιος ποιητής, αποφασίζει να διασχίσει αυτή την έρημο.

Eνα από τα δισεπίλυτα ζητήματα των ημερολογίων όπου ο στοχασμός ιδρύει αδελφικές ή μισητές σχέσεις με την ηλικία και το έξω εγώ μεταλαμβάνει τη βαθύτητα του όσο γίνεται ενδότερου εαυτού (ο οποίος –ως γνωστόν– διαθέτει πάμπολλες λευκές σελίδες που είναι δυσανάγνωστες ή δυσνόητες) είναι και ο γρίφος που κάτι βαθύτερο τον γράφει, αλλά κάτι επιφανειακό τον αναγιγνώσκει. Πώς συμφιλιώνεται κανείς με τη φάτσα του; Πώς ερμηνεύει τις διαφορές του χαρακτήρα του έναντι των άλλων; Τι λογής νους είναι αυτός που τον στέλνει στα γράμματα ή στα πάθη ή στο κακό ή κατά διαβόλου;

Δεν κάνουμε τον έξυπνο, ούτε βέβαια προσπαθούμε να υπονομεύσουμε την εσωτερική κρίση ενός ανθρώπου που έγραψε μερικές ζηλευτές ιστορίες. Απλώς, όπως σε όλα τα ημερολόγια, έχουμε την υποψία ότι υπάρχουν κάποιες διπλοκλειδωμένες πόρτες που, παρά τη μεθοδική ενδοσκόπηση, παραμένουν κλειστές και κατάκλειστες. Ένα κοίταγμα στον καθρέφτη, για παράδειγμα, γεννά υποψίες που περνούν απαρατήρητες σαν τα πρόβατα στη σπηλιά του Πολύφημου. Ποιος είναι αυτός που καθρεφτίζεται; Τι μπορεί να σημαίνει το αντίγραφό του που διακρίνει μέσα στον καθρέφτη και τον κοιτάζει με τη σειρά του, συχνά χωρίς να τον αναγνωρίζει;

Ο Βαλτινός έχει επίγνωση του χαώδους που χάσκει πίσω ή κάτω από την οιαδήποτε φράση, όσο κοινότοπη κι αν είναι. Άλλωστε, η σημείωση της σελίδας 181 είναι ενδεικτική: «ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ σώμα έχει υποστεί ποικίλες ταπεινώσεις. Και εξακολουθεί να υφίσταται. Φυσικά, στην άκρη του ορίζοντα καραδοκεί πάντα η εσχάτη όλων – αλλά εδώ δεν αναφέρομαι σ' αυτήν. Οι ταπεινώσεις για τις οποίες μιλάω προέρχονται αποκλειστικά από το γεγονός ότι για τον άνθρωπο το σώμα του αποτελεί τη μοναδική αδιάσειστη βεβαιότητα. Πρόκειται σαφώς για μια κατάσταση οξύμωρη, που ενίοτε καταντάει τραγική. Η σπατάλη ιερότητας, που τόσο ανυποψίαστα απειλεί τον καθημερινό ιδιωτικό χαρακτήρα μας, ορίζεται ακριβώς από αυτό το στοιχείο».

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ