Η χαμένη τιμή των λέξεων

Η χαμένη τιμή των λέξεων Facebook Twitter
0

Το να γράφεις δεν είναι μια τέχνη σαν τις άλλες: δεν προϋποθέτει ευγενή συνύπαρξη, αγαστά ταλέντα ή ομορφιά. Σε αντίθεση με ό,τι εικάζεται, η συγγραφή είναι μια ασθενική κατάσταση –περίπου σαν τη λέπρα, όπως επέβαλλε η παρομοίωση του Κάφκα– που απαιτεί από τον φορέα της να αποκρύπτεται απ' οτιδήποτε βλέπει το φως της μέρας και την κοινωνική προοπτική. Σχεδόν επιβάλλει από τον χτυπημένο από την ιερή αυτή νόσο να ζει απομονωμένος από τον κόσμο, προσπαθώντας να αναστήσει το χαμένο θάμβος των λέξεων, όσο μάταιο κι αν ξέρει ότι είναι κάτι τέτοιο. Στόχος είναι οι λέξεις να μπορέσουν να αναστηθούν και να καταργήσουν τον συγγραφέα, ο οποίος αναλαμβάνει να τις φέρει στο φως σχεδόν σαν μοιραίος και μοναδικός διαμεσολαβητής. Δεν υπάρχει συγγραφέας που να μην επιδιώκει την αποκλειστική συνύπαρξη με τη μοναξιά σε ένα ιδανικό δωμάτιο που ο Μονταίνι παρομοίασε με πύργο και ο Κίρκεργκορ με έναν κλειστό χώρο όπου κατοικούν μόνο ο ίδιος και οι αμέτρητες ερωμένες του, οι λέξεις. Μονάχα απέναντι σε αυτές μοιάζει ο συγγραφέας εντελώς ανυπεράσπιστος και γυμνός, απέναντι σε αυτές λογοδοτεί, αυτές λατρεύει ταυτόχρονα σαν απόλυτος κυρίαρχος και δούλος.

«Να νοιάζεσαι για τις λέξεις, να ποντάρεις σε ό,τι γράφεται, να πιστεύεις στη δύναμη των βιβλίων. Αυτό υπερβαίνει και όλα τα υπόλοιπα και, πέρα από αυτό, η ζωή ενός ανθρώπου γίνεται πολύ μικρή»

Γνωρίζοντας καλά ως το μεδούλι του τι σημαίνει αυτή η μοναχική διαδικασία, ο Πολ  Όστερ αποπειράται, σε μια εποχή κατά την οποία δεσπόζουν ακόμα τα «μεγάλα αμερικανικά μυθιστορήματα», να μεταφέρει το αιώνιο ζήτημα της αντιπαράθεσης του συγγραφέα με τις λέξεις στην καρδιά της ίδιας της συγγραφικής πράξης, δηλαδή στο μυθιστόρημα. Αποφεύγοντας τις έξωθεν μαρτυρίες και τα δεκανίκια –δηλαδή το να αφηγηθεί άλλη μια ιστορία για την «αγία αμερικανική οικογένεια»–, καταθέτει μια τριλογία για την ίδια την ουσία και την αποστολή της γραφής. Γιατί, τι άλλο μπορεί να είναι ένας συγγραφέας από έναν ντετέκτιβ που αναζητά μάταια την αρχή του χαμένου νοήματος στις λέξεις, αδυνατώντας να χωρέσει εντός τους ολάκερο τον κόσμο; Τι άλλο μπορεί να είναι η γραφή από μια ατέρμονη περιπέτεια στην καρδιά του νοήματος, όπως αυτή που κάνει ένας πλάνητας –βλέπε Κάφκα και Μπένγιαμιν– σε έναν φανταστικό πύργο ή στην ίδια την πόλη;

οστερ
Paul Auster, Η τριλογία της Νέας Υόρκης, Μτφρ.: Σταυρούλα Αργυροπούλου, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Σελίδες: 448

Ο Πολ Όστερ, επιστρέφοντας μέσα της δεκαετίας του '80 στη Νέα Υόρκη από τη Γαλλία, έχοντας ήδη μελετήσει τις διάφορες θεωρίες για την αδυναμία του νοήματος κι έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία την αναμέτρησή του με την ποιητική του μούσα, καταθέτει την τριλογία που θα αλλάξει την πορεία του αμερικανικού μυθιστορήματος για πάντα. Μέσα από την ακατανόητη αρχικά στους εκδότες Τριλογία της Νέας Υόρκης, που γνώρισε δεκαεπτά απορρίψεις προτού δει το φως της δημοσιότητας, ο Πολ Όστερ θα αποπειραθεί να φέρει τη γραφή αντιμέτωπη με τον εαυτό της ως μια κατεξοχήν αυτοαναφορική διαδικασία χωρίς τέλος. Ο παραλογισμός που παραπέμπει στις ύψιστες στιγμές του Κάφκα, οι επαναλήψεις, η αποδόμηση, τα πιο χυδαία αστεία που ξεπατικώνει εσκεμμένα από τον αγαπημένο του Δον Κιχώτη, συνυπάρχουν ιδανικά στις σελίδες του Όστερ που σκοπό έχουν να καταδείξουν την αιώνια αναμέτρηση του συγγραφέα με τις λέξεις και τη μοναξιά. Και οι τρεις ιστορίες του που περιλαμβάνονται στην Τριλογία της Νέας Υόρκης (η μόνη νόμιμη έκδοση κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε ωραία μετάφραση της Σταυρούλας Αργυροπούλου) αναφέρονται στην αναζήτηση κάποιου φανταστικού ήρωα –που δεν είναι παρά ο μυθιστορηματικός άλλος– και σε ένα έγκλημα που είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν διαπράχθηκε ποτέ.

Στη Γυάλινη Πόλη και στα Φαντάσματα ο κεντρικός ήρωας μετατρέπεται σε αυτοσχέδιο ντετέκτιβ που αναζητά ένα σχεδόν φανταστικό πρόσωπο, αποδεικνύοντας ότι η περιπέτεια της γραφής είναι μια αστυνομική έρευνα ενός εγκλήματος που δεν πραγματοποιήθηκε ακόμη. Τα ψευδώνυμα που υιοθετεί ο εκάστοτε ήρωας δίνουν και παίρνουν και είτε έχουν συμβολική σημασία, είτε αναφέρονται σε διάφορα πρόσωπα στην ιστορία της λογοτεχνίας, είτε παραπέμπουν σχεδόν ξεδιάντροπα στον ίδιο τον συγγραφέα, όπως στην περίπτωση του ντετέκτιβ της Γυάλινης Πόλης, ο οποίος ονομάζεται Πολ Όστερ!

Πάντως, και στις τρεις αφηγηματικές περιπτώσεις τα ασφυχτικά περιβάλλοντα περιγράφουν τον συγγραφικό χώρο που είναι περίκλειστος, αλλότριος και ξένος σε όσους δεν σχετίζονται με το «έγκλημα» της γραφής. Προνόμιο των συγγραφέων-αυτοσχέδιων ντετέκτιβ και στις τρεις ιστορίες είναι να εντοπίζουν τα σημάδια και τα ίχνη των λέξεων, γνωρίζοντας ότι το έγκλημα που καλούνται να ερευνήσουν έχει, τελικά, μοναδικά θύματα και θύτες τους ίδιους. Σάμπως η εξέταση και η εξιχνίαση του φανταστικού εγκλήματος να αποβλέπει όχι στην ανεύρεση των υπαίτιων της δράσης αλλά στην αποκατάσταση της καθαρότητας της γλώσσας – ένα μόνιμο αίτημα των εκάστοτε θεωρητικών που, ακολουθώντας τον Μαλαρμέ, αποσκοπούσαν στο «να καθαρίσουν τις λέξεις της φυλής», να αποκαθάρουν τον κόσμο του νοήματος και της γλώσσας από τις όποιες προσμείξεις του.

«Βλέπετε κύριε, ο κόσμος έγινε κομμάτια. Όχι μόνο χάσαμε το νόημα του σκοπού, χάσαμε και τη γλώσσα μέσω της οποίας μπορούμε να μιλήσουμε γι' αυτόν. Αναμφίβολα αυτά είναι πνευματικά θέματα, έχουν όμως τα ανάλογά τους στον υλικό κόσμο» επαναλαμβάνει στην Τριλογία ο  Όστερ. «Επειδή οι λέξεις μας δεν αντιστοιχούν πια στον κόσμο. Όμως τα πράγματα ήταν ακέραια, είχαμε την πεποίθηση ότι οι λέξεις μας μπορούσαν να τα εκφράσουν. Σιγά-σιγά, όμως, τα πράγματα έσπασαν, διαλύθηκαν, κατέρρευσαν μέσα στο χάος. Παρ' όλα αυτά, οι λέξεις μας παραμένουν ίδιες. Δεν προσαρμόστηκαν στη νέα πραγματικότητα. Έτσι, κάθε φορά που προσπαθούμε να μιλήσουμε για ό,τι βλέπουμε, μιλάμε λανθασμένα, διαστρεβλώνοντας το ίδιο το πράγμα που θέλουμε να αναπαραστήσουμε. Αυτό χάλασε τα πάντα».

Με άλλα λόγια, ο επίσης συγγραφέας από τη Γυάλινη Πόλη Στίλμαν βρίσκεται, όπως ομολογεί και ο ίδιος, στη «διαδικασία επινόησης μιας νέας γλώσσας», σάμπως όλα αυτά «να είναι μέρος της αρρώστιας που προσπαθώ να θεραπεύσω», όπως ομολογεί. Στον βαθμό που ο πρωταγωνιστής του  Όστερ δεν είναι ο Βιτγκενστάιν, ο οποίος επίσης βάλθηκε να βρει τον θεραπευτικό σκοπό της φιλοσοφίας, ο συγγραφέας γίνεται εκείνος που θα αποκαλύψει το παιχνίδι της γραφής, την ιερή της τρέλα, τη μοναδική της ικανότητα να σε οδηγεί σχεδόν ταυτόχρονα στον Παράδεισο και στην Κόλαση (πολύ εύστοχα ο Όστερ παρομοιάζει τη γραφή με το προπατορικό αμάρτημα στον βαθμό που αυτή δεν θα βρει ποτέ τη χαμένη της καθαρότητα και την αρχική της καταγωγή, ποτέ δεν θα υπάρξει έξω από τις λέξεις).

Η fata libellorum, δηλαδή η μοίρα των βιβλίων, βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια του συγγραφέα και αυτό είναι το υπέρτατο και το ηρωικότερο καθήκον που ο ίδιος διατηρεί απέναντι στη γραφή ως παρουσία. «Να νοιάζεσαι για τις λέξεις, να ποντάρεις σε ό,τι γράφεται, να πιστεύεις στη δύναμη των βιβλίων. Αυτό υπερβαίνει και όλα τα υπόλοιπα και, πέρα από αυτό, η ζωή ενός ανθρώπου γίνεται πολύ μικρή» προτείνει εν τέλει ο μοναδικός πρωταγωνιστής σε όλα τα μυθιστορήματα του Όστερ –ένας συγγραφέας με διαφορετικά ονόματα–, ξέροντας ότι όλα αρχίζουν, περνούν και καταλήγουν σε εκείνον. Κατά βάθος, γνωρίζει ότι μόνος αυτός μπορεί να αναστήσει και να αναπαραστήσει μέσα από τις λέξεις την ομορφιά των πραγμάτων και του κόσμου, «αν και του ήταν οδυνηρό να ξέρει ότι αυτό δεν θα ήταν δυνατόν.

Ωστόσο, προσπάθησε να αντιμετωπίσει με θάρρος το τέλος του σημειωματάριου. Αναρωτιόταν αν είχε το χάρισμα να γράφει χωρίς στυλό, αν αντιθέτως θα μπορούσε να μάθει να μιλά, να γεμίζει το σκοτάδι με τη φωνή του, να λέει τα λόγια στον αέρα, μέσα στους τοίχους, μέσα στην πόλη, έστω κι αν το φως δεν θα ξαναγύριζε ποτέ». Εκεί καταλήγει και από εκεί ξεκινά ο συγγραφέας στον φανταστικό κόσμο της γραφής που μερικές φορές αξιώνεται να γνωρίζει ελάχιστους ιδανικούς κατοίκους –όπως είναι, αναμφίβολα, ο Πολ  Όστερ– και συναρπαστικά βιβλία που μπορούν και αποκαθιστούν τη χαμένη τιμή των λέξεων και της γραφής. Έστω κι εν μέρει, έστω και για λίγο. Και αυτή η παρηγοριά αρκεί.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τα καλύτερα της χρονιάς – Λογοτεχνία

Βιβλίο / Λογοτεχνία: Αυτά είναι τα καλύτερα (και τα πιο αγαπημένα μας) για το 2023

21 πολύτιμες επιλογές από τον τομέα της λογοτεχνίας που ξεχωρίσαμε από τη χρονιά που πέρασε. Νέοι Έλληνες συγγραφείς, νέες μεταφράσεις κλασικών αριστουργημάτων και η επιστροφή των μεγάλων συγγραφέων του καιρού μας με νέα βιβλία.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ & ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Είναι το «Φλεγόμενο Αγόρι» το καλύτερο έργο του Πολ Όστερ;

Βιβλίο / Είναι το «Φλεγόμενο Αγόρι» το καλύτερο έργο του Πολ Όστερ;

Ο Πολ Όστερ, με το «Φλεγόμενο Αγόρι», καταθέτει ένα τεράστιο έργο για τον πολεμικό ανταποκριτή, δημοσιογράφο, εξερευνητή και συγγραφέα Στίβεν Κρέιν, αναλύοντας ταυτόχρονα τη λογοτεχνία, τα βάθη και τα ήθη της ίδιας της Αμερικής.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σταυρούλα Παπασπύρου: «Η δημοσιογραφία στις μέρες μας εξακολουθεί να είναι στρατευμένη»

Χωρίς Μαγνητόφωνο / Σταυρούλα Παπασπύρου: «Η δημοσιογραφία στις μέρες μας εξακολουθεί να είναι στρατευμένη»

Η ιστορία της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας μέσα από 31 πορτρέτα σημαντικών συγγραφέων, στο νέο βιβλίο της γνωστής δημοσιογράφου και συνεργάτιδας της LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ