Ευγενείς μύδροι εναντίον του δημοσιογράφου που αποκάλυψε την ταυτότητα της Έλενα Φεράντε (+ένα γκάλοπ)

Ευγενείς μύδροι εναντίον του δημοσιογράφου που αποκάλυψε την ταυτότητα της Έλενα Φεράντε (+ένα γκάλοπ) Facebook Twitter
Η Φεράντε, προφανώς και δεν επιθυμούσε να γίνει γνωστή η ταυτότητα της, κάτι που ένοχα επαναλαμβάνει στο ρεπορτάζ του και ο Gatti (φωτ.), ο οποίος την αποκάλυψε
2

Σίγουρα οι αποκαλύψεις του ιταλού δημοσιογράφου Claudio Gatti για την πραγματική ταυτότητα της συγγραφέως Έλενα Φεράντε ικανοποίησαν την περιέργεια μίας τεράστιας μερίδας του αναγνωστικού κοινού, που επί 24 χρόνια ακολουθεί τα συγγραφικά της βήματα. Ήταν, όμως, δεοντολογικά ορθή αυτή η επιχείρηση αφαίρεσης της μάσκας από μία γυναίκα που με νύχια και με δόντια, όλο αυτό το διάστημα προστατεύει την ιδιωτικότητα της; Πώς θα αντιδρούσε, παραδείγματος χάριν, ο επίσης μυστικοπαθής Σάλιντζερ σε μία τέτοιου είδους παραβίαση; 

Κι αν πολλοί χειροκρότησαν την ενδελεχή πολύμηνη έρευνα του Gatti, κι αν ακόμη περισσότεροι βρήκαν αδιαμφισβήτητα τα στοιχεία που παρέθεσε στο πολυσυζητημένο άρθρο του στο "New York Review of Books", υπήρξαν και εκείνοι που όχι απλώς εξοργίστηκαν με την εμμονή του δημοσιογράφου με τη Φεράντε, αλλά κυρίως προβληματίστηκαν με την κάπως επιπόλαιη ισοπέδωση κάθε πασσάλου, πάνω στον οποίο η Φεράντε, με προσήλωση, επιμονή, κομψότητα και εχεμύθεια είχε στηρίξει τον λογοτεχνικό της μύθο. 

H δουλειά του Gatti δεν ήταν ακριβώς καύχημα για τη δημοσιογραφία: ούτε δεοντολογικά, ούτε διανοητικά, ούτε καν αισθητικά. Δεν χρειαζόταν να κάνει έρευνα για όλα αυτά που αποκάλυψε. Και το περιοδικό του, απλώς δεν χρειαζόταν να τα δημοσιεύσει.

Η πιο αυστηρή και ταυτόχρονα εποικοδομητική κριτική στην αποκάλυψη του δημοσιογράφου - αλλά και του ίδιου του περιοδικού που δέχθηκε να τη φιλοξενήσει - ήρθε από το "Times Literary Supplement", η άλλη μεγάλη επιθεώρηση για θέματα λογοτεχνίας, με τον ίδιο τον αρχισυντάκτη του να αναπτύσσει επιχειρήματα και ερωτήματα τόσο προς τον δημοσιογράφο, όσο και προς τους ανώτερους του, με τις ευλογίες των οποίων κυκλοφόρησε τελικά το ρεπορτάζ του.

Είμαι ο αρχισυντάκτης του Times Literary Supplement, ενός από τα λίγα εφάμιλλα New York Review of Books, λογοτεχνικά περιοδικά. γι' αυτό ίσως και νομιμοποιούμαι να ρωτήσω: αν ο Gatti ερχόταν σ' εμάς με αυτό το ρεπορτάζ, θα το εκδίδαμε; Εκτιμώ πως η απάντηση μας θα ήταν 'όχι', αν και θα μπαίναμε στον πειρασμό να το σκεφτούμε", γράφει ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Stig Abel και συνεχίζει:

"Η αλήθεια είναι πως λύσεις σε αινίγματα και λογοτεχνικούς γρίφους δεν προσφέρονται συχνά. Και φυσικά, όταν δημοσιεύονται φέρνουν κόσμο στα έντυπα και κλικς στα site τους, ας μην κρυβόμαστε. Όμως, ξέρω ότι γράφω περικυκλωμένος από ανθρώπους που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον κόσμο των βιβλίων, στο σύμπαν των συγγραφέων, ακριβώς επειδή πιστεύουν ότι μια τέτοια ζωή αξίζει τον κόπο, προάγει πολιτισμό. Αν είχε έρθει, λοιπόν, εδώ ο Gatti πιστεύω ότι θα συζητούσαμε για το κείμενο του και νομίζω θα τον ρωτούσαμε τα εξής: τι καλό έχει να προσφέρει μία τέτοια κίνηση στην Έλενα Φεράντε; Τι καλό θα είχε να προσφέρει στο δικό μας περιοδικό; Τι καλό θα προσφέρει στον κόσμο που θα το διαβάσει. Σε όλα αυτά τα ερωτήματα η απάντηση είναι τίποτα. Η Φεράντε, προφανώς και δεν επιθυμούσε να γίνει γνωστή η ταυτότητα της, κάτι που ένοχα επαναλαμβάνει στο ρεπορτάζ του και ο Gatti. Ήταν σαφής ως προς αυτό και έμεινε πιστή σ' αυτό όλα τα προηγούμενα χρόνια. Για την ανωνυμία της υπήρχαν σοβαροί καλλιτεχνικοί λόγοι. Ως επικεφαλής ενός Μέσου που υπερασπίζεται τη σημασία των ανθρωπιστικών σπουδών και της λογοτεχνίας, γνωρίζω εκ προοιμίου ότι θα ήταν καταστροφικό και επιζήμιο να αγνοήσω τα όρια ενός συγγραφέα ή να προχωρήσω σε τέτοιου είδους αποκαλύψεις χωρίς τη συναίνεση του. Επίσης, από πλευράς μου θα φανέρωνε και την αδιαφορία μου για την πολιτική των δύο φύλων, κάτι που η Φεράντε χρησιμοποιεί ως θεματική των βιβλίων της. Έχει μιλήσει για την ανδρική εξουσία και τους τρόπους - βίαιους ή πιο εξευγενισμένους - με τους οποίους, τελικώς, επιβάλλεται".

Λίγο πριν στο άρθρο του ο Abel κατηγορήσει εμμέσως για κρυπτόμενο σεξισμό τον Gatti, προλαβαίνει να επισημάνει ότι είναι σίγουρος ότι δεν ήταν αυτή η πρόθεση του δημοσιογράφου. Όμως... "υπάρχει κάτι λυπηρό εδώ, κάτι χειριστικό απέναντι σε μία γυναίκα συγγραφέα. Ίσως ποτέ δεν μάθουμε τους πραγματικούς λόγους, για τους οποίους η Φεράντε διεκδικούσε με τόσο πάθος την ανωνυμία της, όμως είναι επικίνδυνο να υποθέτουμε ότι αυτοί οι λόγοι ήταν απλοί. Φυσικά και μου είναι εύκολο να τα λέω όλα αυτά τώρα και από τη στιγμή που δεν κληθήκαμε εμείς να αποφασίσουμε, αν θα δημοσιεύσουμε αυτή την έρευνα. Όμως, σε τελική ανάλυση, η δουλειά του Gatti δεν ήταν ακριβώς καύχημα για τη δημοσιογραφία: ούτε δεοντολογικά, ούτε διανοητικά, ούτε καν αισθητικά. Δεν χρειαζόταν να κάνει έρευνα για όλα αυτά που αποκάλυψε. Και το περιοδικό του, απλώς δεν χρειαζόταν να τα δημοσιεύσει".

2

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Αναγνώσεις / Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Πώς ήταν η ζωή στην αρχαία Αίγυπτο; Ένας Αμερικανός αρχαιολόγος περιγράφει το 24ωρο των ανθρώπων κάθε ιδιότητας και κοινωνικής τάξης στις Θήβες της αρχαίας Αιγύπτου μέσα από ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι αληθινές.
THE LIFO TEAM
Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

σχόλια

2 σχόλια