Το δάσος με τις ιστορίες. Της Irene Vallejo

Το δάσος με τις ιστορίες. Της Irene Vallejo Facebook Twitter
H συγγραφέας Irene Vallejo.
0

Υπάρχουν μέρες που η μόνη υπόσχεση για περιπέτεια είναι το παράθυρο. Σηκώνεις αγκαλιά το παιδί σου κι εκείνο σπρώχνει με τα χέρια του το τζάμι, κοιτάζοντας τον ουρανό που ξεμουδιάζει πάνω από τα στενά όρια των διαμερισμάτων. Στη σιωπή και την ηρεμία, σας απορροφά η θέα με τις κοκκινωπές στέγες και τα μπαμπακένια σύννεφα όπου αργοκυλούν πελαργοί, λες και πλέουν ανάμεσα στους ιστούς των κεραιών.

Υπάρχουν νύχτες που αποκαλύπτουν αχνή τη φεγγοβολιά των αστεριών. Τις τελευταίες εβδομάδες τα κοιτάζετε συχνά, με τα μέτωπα ακουμπισμένα στο κρύο τζάμι. Βρίσκονται μακριά, τόσο μακριά, που το φως τους κάνει χρόνια να φτάσει ως εσάς⋅ υπάρχουν περιπτώσεις που η λάμψη ξεκίνησε το ταξίδι της εδώ και χιλιετίες. Πάνω από το κεφάλι σας ξεδιπλώνεται, απαστράπτων, ένας ουρανός του παρελθόντος, αστέρια που πιθανώς να έχουν ήδη χαθεί, περιπλανώμενα λαμπυρίσματα σβησμένων άστρων. Σας φαίνεται εκπληκτικό: κάτι που έχει πεθάνει συνεχίζει να λάμπει. Είναι φορές που βλέπουμε το ανύπαρκτο.

Αυτές τις μέρες περισσότερο από ποτέ, βρίσκεις καταφύγιο στην ανάγνωση. Μέσα από τα βιβλία σού μιλούν φωνές νεκρών συγγραφέων και μακρινών αφηγητριών, σαν τα αστέρια που λάμπουν για σένα κι ας έχουν πια σβήσει. Όμως αυτή καθαυτή η δυνατότητα να ψιλοκουβεντιάζεις γαλήνια με φαντάσματα άλλων εποχών είναι πράγμα εξίσου εκπληκτικό και θα έρθει η στιγμή που θα δοκιμάσεις να το εξηγήσεις στο παιδί σου.

Να σταματήσει ο κόσμος είναι η κρυφή επιθυμία του καθένα που διηγείται μια ιστορία, το ίδιο και όποιου διαβάζει. Στο κενό αυτό των ρολογιών επιχειρούμε να ανακτήσουμε αυτά που χάθηκαν, να περάσουμε πόρτες, να ανοίξουμε σύνορα, να ενώσουμε αποστάσεις, να ξαναχτίσουμε στιγμές που εξαφανίστηκαν, να ξεγελάσουμε τον σκύλο του θανάτου.

Θα του πεις ότι στις σελίδες τους ερχόμαστε σε επαφή με το παρελθόν και το αφουγκραζόμαστε. Ένας σκύλος, ένας γάτος ή ένας ψύλλος δεν γνωρίζουν πώς ήταν ο κόσμος προτού να γεννηθούν. Εμείς χάρη στα βιβλία μπορούμε να μπούμε στο μυαλό των προγόνων μας ακόμα και πολύ μακρινών εποχών και, επιπλέον, γνωρίζουμε αρκετά και για τη ζωή των γάτων, των σκύλων και των ψύλλων από άλλους τόπους ή και από άλλους αιώνες.

Του παιδιού σου του αρέσει στις ιστορίες να κάνουν την εμφάνισή τους ζώα, κι έτσι το βράδυ της ημέρας του βιβλίου θα του αφηγηθείς τον μύθο του Ορφέα. Λέγεται ότι με το τραγούδι του ημέρευε λιοντάρια και αρκούδες, διέκοπτε το ροκάνισμα των τρωκτικών, μάγευε τα μυρμήγκια που σκαρφάλωναν στη σειρά πάνω στα πεύκα, σταματούσε το νερό στα ποτάμια, έκανε τα δέντρα να χορεύουν και τις πέτρες να νιώθουν. Και όταν πήγε να σώσει την αγαπημένη του Ευρυδίκη από την κατοικία των νεκρών, ο σκύλος με τα τρία κεφάλια ούτε που γάβγισε, μαγεμένος από τους στίχους του.

Να σταματήσει ο κόσμος είναι η κρυφή επιθυμία του καθένα που διηγείται μια ιστορία, το ίδιο και όποιου διαβάζει. Στο κενό αυτό των ρολογιών επιχειρούμε να ανακτήσουμε αυτά που χάθηκαν, να περάσουμε πόρτες, να ανοίξουμε σύνορα, να ενώσουμε αποστάσεις, να ξαναχτίσουμε στιγμές που εξαφανίστηκαν, να ξεγελάσουμε τον σκύλο του θανάτου.

Όταν η μοναξιά μάς απαγορεύει ως και να ξαπλώσουμε κάτω από τις αρμαθιές των αστεριών, τα βιβλία παραμένουν στο πλευρό μας ημερεύοντας τις αγωνίες, όπως ο Ορφέας γαλήνευε τις αρκούδες και τα λιοντάρια στο δάσος του μύθου. Στους σκοτεινούς καιρούς μεταμορφωνόμαστε σε αντίστροφους Δον Κιχώτες που διατηρούν τις φρένες τους χάρη στις ιστορίες – και τη μουσική, τις ταινίες, τις σειρές. Οι ιστορίες δεν είναι μια απόδραση που μας απομονώνει από τον κόσμο, αλλά δίαυλοι ανάμεσα στις εμπειρίες τις δικές μας και τις αλλότριες, φιλόξενα νησιά για ναυαγούς.

Ύστερα από δύο εγκλεισμούς σε σοβιετικά γκουλάγκ, ο Βαρλαάμ Σαλάμοφ θυμάται ότι αναστήθηκε περιδιαβαίνοντας τους διαδρόμους μιας μεγάλης βιβλιοθήκης. Ο Αυστριακός ψυχολόγος Βίκτορ Φρανκλ, επιζήσας του Άουσβιτς, ισχυριζόταν ότι επιβίωναν καλύτερα όσοι ήταν αναγνώστες, διότι η φαντασία τους τους επέτρεπε να αποσυνδέονται από τον αποτρόπαιο περίγυρο και να χτίζουν έναν εσωτερικό κόσμο πλούσιο και προστατευτικό. «Μόνο έτσι» έγραφε «εξηγείται ότι οι πιο εύθραυστοι υπέμειναν καλύτερα τη ζωή στο στρατόπεδο σε σχέση με άλλους πιο ισχυρούς το δέμας».

Ίσως γι' αυτό και στη Συρία, σ' ένα βομβαρδισμένο κτίριο στη Δαμασκό, κάτοικοι του πολιορκημένου προαστίου Νταράγια συγκέντρωσαν βιβλία που είχαν γλιτώσει αποφεύγοντας τις σφαίρες των ελεύθερων σκοπευτών. Και στις δομές φιλοξενίας προσφύγων στην Ελλάδα, εθελοντές οδηγούν όχι μόνο ασθενοφόρα αλλά και λεωφορεία-βιβλιοθήκες: μέρη όπου εκμεταλλεύονται τον χρόνο αντί να τον σκοτώνουν, ήρεμοι χώροι όπου μπορεί κανείς να μάθει, όπου ανακτάται η πίστη για το μέλλον.

Τα βιβλία δεν είναι περισπασμοί για να κρυβόμαστε και να αμπαρωνόμαστε, αλλά φτερωτές λέξεις που μας επιτρέπουν να πλαταίνουμε, να ζωντανεύουμε στα όνειρα των άλλων. Όπως άλλωστε γνώριζε ο Ορφέας, ακόμα και αυτό που δεν υπάρχει σε κάνει πιο δυνατό.

*Το παρόν αποτελεί μετάφραση στα ελληνικά, από τη Δέσποινα Δρακάκη, του «El bosque de los relatos» της Irene Vallejo, που δημοσιεύτηκε στις 12 Απρίλιου στην El País Semanal, ως μέρος μιας σειράς άρθρων στα οποία η συγγραφέας συνδέει τους κλασικούς με γεγονότα της επικαιρότητας.

Το βιβλίο της Vallejo «El infiniτο en el junco» (αγγλική μετάφραση: «Eternity in a reed») κυκλοφόρησε αρχικά σε μικρό τιράζ στην Ισπανία τον Σεπτέμβριο του 2019 και μέχρι τον Δεκέμβριο είχε κάνει εννέα εκδόσεις και είχε κερδίσει τα πιο σημαντικά non fiction βραβεία της χώρας. Επιπλέον ανακοινώθηκε ότι ήταν το πιο ευπώλητο βιβλίο στην Ισπανία κατά τη διάρκεια του διμήνου lockdown.

Πλέον μεταφράζεται σε 27 γλώσσες. Στα ελληνικά θα κυκλοφορήσει το 2021 από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.

 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη

Η Εκτελεστική Διευθύντρια και Διευθύντρια Παιδείας Ιδρύματος Ωνάση, Έφη Τσιότσιου, μας παρουσιάζει τρία σπάνια τεκμήρια από το πλούσιο Αρχείο Καβάφη, την ημέρα της επετείου γέννησης και θανάτου του Αλεξανδρινού ποιητή.
Γουίλιαμ Νταλρίμπλ: Στην Ινδία δεν υφίσταται η έννοια της κοινωνικής απόστασης

Βιβλίο / Γουίλιαμ Νταλρίμπλ: Στην Ινδία δεν υφίσταται η έννοια της κοινωνικής απόστασης

Ο γνωστός ιστορικός και συγγραφέας, που ζει πλέον οικογενειακώς στο Νέο Δελχί, μιλά για το πώς βιώνει η Ινδία αλλά και ο ίδιος την πανδημία, καθώς επίσης και για τα μελλοντικά του σχέδια, που μπορεί να τον φέρουν ξανά στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ