Το δάσος με τις ιστορίες. Της Irene Vallejo

Το δάσος με τις ιστορίες. Της Irene Vallejo Facebook Twitter
H συγγραφέας Irene Vallejo.
0

Υπάρχουν μέρες που η μόνη υπόσχεση για περιπέτεια είναι το παράθυρο. Σηκώνεις αγκαλιά το παιδί σου κι εκείνο σπρώχνει με τα χέρια του το τζάμι, κοιτάζοντας τον ουρανό που ξεμουδιάζει πάνω από τα στενά όρια των διαμερισμάτων. Στη σιωπή και την ηρεμία, σας απορροφά η θέα με τις κοκκινωπές στέγες και τα μπαμπακένια σύννεφα όπου αργοκυλούν πελαργοί, λες και πλέουν ανάμεσα στους ιστούς των κεραιών.

Υπάρχουν νύχτες που αποκαλύπτουν αχνή τη φεγγοβολιά των αστεριών. Τις τελευταίες εβδομάδες τα κοιτάζετε συχνά, με τα μέτωπα ακουμπισμένα στο κρύο τζάμι. Βρίσκονται μακριά, τόσο μακριά, που το φως τους κάνει χρόνια να φτάσει ως εσάς⋅ υπάρχουν περιπτώσεις που η λάμψη ξεκίνησε το ταξίδι της εδώ και χιλιετίες. Πάνω από το κεφάλι σας ξεδιπλώνεται, απαστράπτων, ένας ουρανός του παρελθόντος, αστέρια που πιθανώς να έχουν ήδη χαθεί, περιπλανώμενα λαμπυρίσματα σβησμένων άστρων. Σας φαίνεται εκπληκτικό: κάτι που έχει πεθάνει συνεχίζει να λάμπει. Είναι φορές που βλέπουμε το ανύπαρκτο.

Αυτές τις μέρες περισσότερο από ποτέ, βρίσκεις καταφύγιο στην ανάγνωση. Μέσα από τα βιβλία σού μιλούν φωνές νεκρών συγγραφέων και μακρινών αφηγητριών, σαν τα αστέρια που λάμπουν για σένα κι ας έχουν πια σβήσει. Όμως αυτή καθαυτή η δυνατότητα να ψιλοκουβεντιάζεις γαλήνια με φαντάσματα άλλων εποχών είναι πράγμα εξίσου εκπληκτικό και θα έρθει η στιγμή που θα δοκιμάσεις να το εξηγήσεις στο παιδί σου.

Να σταματήσει ο κόσμος είναι η κρυφή επιθυμία του καθένα που διηγείται μια ιστορία, το ίδιο και όποιου διαβάζει. Στο κενό αυτό των ρολογιών επιχειρούμε να ανακτήσουμε αυτά που χάθηκαν, να περάσουμε πόρτες, να ανοίξουμε σύνορα, να ενώσουμε αποστάσεις, να ξαναχτίσουμε στιγμές που εξαφανίστηκαν, να ξεγελάσουμε τον σκύλο του θανάτου.

Θα του πεις ότι στις σελίδες τους ερχόμαστε σε επαφή με το παρελθόν και το αφουγκραζόμαστε. Ένας σκύλος, ένας γάτος ή ένας ψύλλος δεν γνωρίζουν πώς ήταν ο κόσμος προτού να γεννηθούν. Εμείς χάρη στα βιβλία μπορούμε να μπούμε στο μυαλό των προγόνων μας ακόμα και πολύ μακρινών εποχών και, επιπλέον, γνωρίζουμε αρκετά και για τη ζωή των γάτων, των σκύλων και των ψύλλων από άλλους τόπους ή και από άλλους αιώνες.

Του παιδιού σου του αρέσει στις ιστορίες να κάνουν την εμφάνισή τους ζώα, κι έτσι το βράδυ της ημέρας του βιβλίου θα του αφηγηθείς τον μύθο του Ορφέα. Λέγεται ότι με το τραγούδι του ημέρευε λιοντάρια και αρκούδες, διέκοπτε το ροκάνισμα των τρωκτικών, μάγευε τα μυρμήγκια που σκαρφάλωναν στη σειρά πάνω στα πεύκα, σταματούσε το νερό στα ποτάμια, έκανε τα δέντρα να χορεύουν και τις πέτρες να νιώθουν. Και όταν πήγε να σώσει την αγαπημένη του Ευρυδίκη από την κατοικία των νεκρών, ο σκύλος με τα τρία κεφάλια ούτε που γάβγισε, μαγεμένος από τους στίχους του.

Να σταματήσει ο κόσμος είναι η κρυφή επιθυμία του καθένα που διηγείται μια ιστορία, το ίδιο και όποιου διαβάζει. Στο κενό αυτό των ρολογιών επιχειρούμε να ανακτήσουμε αυτά που χάθηκαν, να περάσουμε πόρτες, να ανοίξουμε σύνορα, να ενώσουμε αποστάσεις, να ξαναχτίσουμε στιγμές που εξαφανίστηκαν, να ξεγελάσουμε τον σκύλο του θανάτου.

Όταν η μοναξιά μάς απαγορεύει ως και να ξαπλώσουμε κάτω από τις αρμαθιές των αστεριών, τα βιβλία παραμένουν στο πλευρό μας ημερεύοντας τις αγωνίες, όπως ο Ορφέας γαλήνευε τις αρκούδες και τα λιοντάρια στο δάσος του μύθου. Στους σκοτεινούς καιρούς μεταμορφωνόμαστε σε αντίστροφους Δον Κιχώτες που διατηρούν τις φρένες τους χάρη στις ιστορίες – και τη μουσική, τις ταινίες, τις σειρές. Οι ιστορίες δεν είναι μια απόδραση που μας απομονώνει από τον κόσμο, αλλά δίαυλοι ανάμεσα στις εμπειρίες τις δικές μας και τις αλλότριες, φιλόξενα νησιά για ναυαγούς.

Ύστερα από δύο εγκλεισμούς σε σοβιετικά γκουλάγκ, ο Βαρλαάμ Σαλάμοφ θυμάται ότι αναστήθηκε περιδιαβαίνοντας τους διαδρόμους μιας μεγάλης βιβλιοθήκης. Ο Αυστριακός ψυχολόγος Βίκτορ Φρανκλ, επιζήσας του Άουσβιτς, ισχυριζόταν ότι επιβίωναν καλύτερα όσοι ήταν αναγνώστες, διότι η φαντασία τους τους επέτρεπε να αποσυνδέονται από τον αποτρόπαιο περίγυρο και να χτίζουν έναν εσωτερικό κόσμο πλούσιο και προστατευτικό. «Μόνο έτσι» έγραφε «εξηγείται ότι οι πιο εύθραυστοι υπέμειναν καλύτερα τη ζωή στο στρατόπεδο σε σχέση με άλλους πιο ισχυρούς το δέμας».

Ίσως γι' αυτό και στη Συρία, σ' ένα βομβαρδισμένο κτίριο στη Δαμασκό, κάτοικοι του πολιορκημένου προαστίου Νταράγια συγκέντρωσαν βιβλία που είχαν γλιτώσει αποφεύγοντας τις σφαίρες των ελεύθερων σκοπευτών. Και στις δομές φιλοξενίας προσφύγων στην Ελλάδα, εθελοντές οδηγούν όχι μόνο ασθενοφόρα αλλά και λεωφορεία-βιβλιοθήκες: μέρη όπου εκμεταλλεύονται τον χρόνο αντί να τον σκοτώνουν, ήρεμοι χώροι όπου μπορεί κανείς να μάθει, όπου ανακτάται η πίστη για το μέλλον.

Τα βιβλία δεν είναι περισπασμοί για να κρυβόμαστε και να αμπαρωνόμαστε, αλλά φτερωτές λέξεις που μας επιτρέπουν να πλαταίνουμε, να ζωντανεύουμε στα όνειρα των άλλων. Όπως άλλωστε γνώριζε ο Ορφέας, ακόμα και αυτό που δεν υπάρχει σε κάνει πιο δυνατό.

*Το παρόν αποτελεί μετάφραση στα ελληνικά, από τη Δέσποινα Δρακάκη, του «El bosque de los relatos» της Irene Vallejo, που δημοσιεύτηκε στις 12 Απρίλιου στην El País Semanal, ως μέρος μιας σειράς άρθρων στα οποία η συγγραφέας συνδέει τους κλασικούς με γεγονότα της επικαιρότητας.

Το βιβλίο της Vallejo «El infiniτο en el junco» (αγγλική μετάφραση: «Eternity in a reed») κυκλοφόρησε αρχικά σε μικρό τιράζ στην Ισπανία τον Σεπτέμβριο του 2019 και μέχρι τον Δεκέμβριο είχε κάνει εννέα εκδόσεις και είχε κερδίσει τα πιο σημαντικά non fiction βραβεία της χώρας. Επιπλέον ανακοινώθηκε ότι ήταν το πιο ευπώλητο βιβλίο στην Ισπανία κατά τη διάρκεια του διμήνου lockdown.

Πλέον μεταφράζεται σε 27 γλώσσες. Στα ελληνικά θα κυκλοφορήσει το 2021 από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.

 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη

Η Εκτελεστική Διευθύντρια και Διευθύντρια Παιδείας Ιδρύματος Ωνάση, Έφη Τσιότσιου, μας παρουσιάζει τρία σπάνια τεκμήρια από το πλούσιο Αρχείο Καβάφη, την ημέρα της επετείου γέννησης και θανάτου του Αλεξανδρινού ποιητή.
Γουίλιαμ Νταλρίμπλ: Στην Ινδία δεν υφίσταται η έννοια της κοινωνικής απόστασης

Βιβλίο / Γουίλιαμ Νταλρίμπλ: Στην Ινδία δεν υφίσταται η έννοια της κοινωνικής απόστασης

Ο γνωστός ιστορικός και συγγραφέας, που ζει πλέον οικογενειακώς στο Νέο Δελχί, μιλά για το πώς βιώνει η Ινδία αλλά και ο ίδιος την πανδημία, καθώς επίσης και για τα μελλοντικά του σχέδια, που μπορεί να τον φέρουν ξανά στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT