«Σχέδιο Μάρσαλ»: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση

ΔΕΥΤΕΡΑ «Σχέδιο Μάρσαλ»: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση Facebook Twitter
Αυτό που αναπτύσσεται κυρίως στην παράσταση είναι οι προοπτικές που δημιουργήθηκαν ή ανακατευθύνθηκαν. Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος
0

Αλήθεια, γνωρίζετε τι σημαίνει σχέδιο Μάρσαλ; Η επίδρασή του στη μεταμόρφωση της χώρας μας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μάς έχει απασχολήσει πολύ λιγότερο από τον Εμφύλιο. «Θα μπορούσαμε σχηματικά να πούμε ότι είναι σαν να δόθηκαν μερικές εκατοντάδες gigajoule ενέργειας στην Ευρώπη, την περίοδο εφαρμογής του σχεδίου Μάρσαλ, το 1948-52.

Η διάχυση αυτής της ενέργειας ακολούθησε πολλές κατευθύνσεις, παρήγαγε αρκετό έργο, πυροδότησε σημαντικές αλληλεπιδράσεις και αντιδράσεις, η ακτινοβολία των οποίων καταλήγει να μας επηρεάζει μέχρι και σήμερα», λέει στη LiFO η σκηνοθέτιδα της παράστασης Νατάσα Τριανταφύλλη, που συνέλαβε την ιδέα να συστήσει στο ελληνικό κοινό αυτήν τη «διαδρομή προοπτικών» όπως συνέβη αμέσως μετά τον πόλεμο.

Η παράσταση φέρνει επί σκηνής το πνεύμα και την ατμόσφαιρα μιας ενδιάμεσης εποχής, που συνδέει το τέλος του πολέμου με την ανάπτυξη που γνώρισε η χώρα μας τη δεκαετία του '50, ενώ η ενεργοποίηση των ανθρώπινων δυνάμεων και τα κίνητρα που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία κρύβουν πολλά μυστικά. 

Η παράσταση που ετοίμασε θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στην Πειραιώς 260 από τις 7 έως τις 10 Ιουνίου 2023, με τίτλο «Σχέδιο Μάρσαλ – Α path of perspectives». Είναι το αποτέλεσμα μιας μεγάλης έρευνας, με τη δραματουργία να φωτίζεται από επιστημονικές μελέτες, ιστορικά και οικονομικά ντοκουμέντα, που σε συνδυασμό με πλήθος μαρτυριών αποτυπώνουν την άλλοτε σωτήρια κι άλλοτε δραματική, άλλοτε κωμική κι άλλοτε γκροτέσκα συνύπαρξη του αμερικανικού ιδεώδους με το άναρχο ελληνικό πνεύμα.

Τι είναι το σχέδιο Μάρσαλ

Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ αποκάλεσε τον Αμερικανό Τζορτζ Μάρσαλ, που έδωσε το όνομά του στο περίφημο σχέδιο, «αρχιτέκτονα της νίκης» των Συμμάχων κατά των Γερμανών, μιας νίκης που σήμανε και το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Γεννημένος το 1880 στην Πενσυλβάνια, ο Μάρσαλ αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Ακαδημία της Βιρτζίνιας το 1901. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε ως συνταγματάρχης στο δυτικό μέτωπο και το 1939 έγινε στρατηγός και αρχηγός του αμερικανικού επιτελείου. Το 1947 έγινε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια της θητείας του προώθησε το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ, ενώ διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στις ζυμώσεις που οδήγησαν στην ίδρυση του ΝΑΤΟ. Το 1953 τού απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του στον τερματισμό του πολέμου της Κορέας.

Σχέδιο Μάρσαλ: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση Facebook Twitter
Ο Τζορτζ Μάρσαλ, που έδωσε το όνομά του στο περίφημο σχέδιο.

Τα αποκαλυπτήρια του σχεδίου Μάρσαλ έγιναν τον Ιούνιο του 1947 στο Χάρβαρντ. Αφορούσε την οικονομική ενίσχυση της Ευρώπης, που ακόμα μετρούσε τις πληγές της από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι πρώτες χώρες που έγιναν αποδέκτες του σχεδίου ήταν οι παρακάτω: Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Βρετανία, Δανία, Ιρλανδία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Δυτική Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα και Τουρκία.

«Επαναπροσδιόρισε πολλές σχέσεις στο πολιτικό και οικονομικό πεδίο, εντός και εκτός Ευρώπης. Μεταμορφώθηκαν πολλοί τομείς της κοινωνικής και ατομικής ζωής, και αναπτύχθηκαν δυναμικές, συχνά ξεπερνώντας τον αρχικό σχεδιασμό, ο αντίκτυπος των οποίων τροφοδότησε τις επόμενες δεκαετίες. Το Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Ανασυγκρότησης, όπως είναι η επίσημη ονομασία του, στο οποίο συμμετείχαν 16 χώρες, ανάμεσα τους και η Ελλάδα, θεωρείται ότι έθεσε τους αρχικούς όρους μιας ευρωπαϊκής ενοποίησης, έχοντας ως βασικό χαρακτηριστικό τις από κοινού ενέργειες των κρατών προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία οικονομίας και παραγωγής» λέει η Νατάσα Τριανταφύλλη. 

Σχέδιο Μάρσαλ: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση Facebook Twitter
Από αριστερά: ο Πρόεδρος Harry S. Truman, ο στρατηγός George Marshall, ο Paul Hoffman και ο Averell Harriman στο Οβάλ Γραφείο συζητούν για το σχέδιο Μάρσαλ, 29 Νοεμβρίου 1948. Φωτ.: Abbie Rowe / Wikimedia Commons

Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ελλάδα το 1947, Πολ Πόρτερ, γράφει πώς η χώρα ήταν βυθισμένη «στην απόγνωση, την απογοήτευση και την ανυπαρξία πίστης στο μέλλον». H μεταμόρφωση, όπως σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ, διήρκεσε τέσσερα χρόνια και άφησε πίσω της –εκτός από υποδομές, γεωργικά και βιομηχανικά έργα– το στίγμα του εκσυγχρονισμού αλλά και τη δυσπιστία απέναντι στην ξένη βοήθεια και τα πραγματικά κίνητρά της. Ο Πόρτερ συνέταξε μια έκθεση στην οποία βασίστηκε η παράσταση –ανάμεσα σε άλλα ντοκουμέντα– για να φέρει στο προσκήνιο την εποχή εκείνη μέσα από τους διαλόγους και τις συναντήσεις του Πόρτερ με Έλληνες εργάτες και αγρότες, αξιωματούχους, πεινασμένους των πόλεων, παιδιά και δεκάδες άλλα υπαρκτά πρόσωπα.

«Η ανάπτυξη, βέβαια, όπως αναφέρει και ο Πολ Πόρτερ στην αποκαλυπτική του έκθεση για την ελληνική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της εποχής, δεν θα μπορούσε να συμβεί ταυτόχρονα με τη συνέχιση του εμφυλίου πολέμου. Ο τερματισμός του και η αναχαίτηση της αριστεράς συνδέθηκαν με το σχέδιο, και στη συνείδηση πολλών, πέρα από το αν πέτυχαν ή απέτυχαν οι φιλόδοξοι στόχοι των Αμερικανών, το αποτέλεσμα αυτό έχει βαρύνουσα σημασία. Η ευφυΐα του προγράμματος, από την άλλη, εξασφάλιζε οφέλη και για την αμερικανική πλευρά, τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική της πολιτική.

Σχέδιο Μάρσαλ: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση Facebook Twitter
21 Δεκεμβρίου 1949. Πομπή σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας για την άφιξη των εκατομμυρίων τόνων αλεύρων του σχεδίου Μάρσαλ στην Αθήνα.

Στην Ελλάδα είναι αρκετά γνωστό, το βλέπουμε και μέσα από τον φωτογραφικό φακό της Βούλας Παπαϊωάννου, το μέρος του σχεδίου που αφορούσε τη σίτιση και στέγαση του πληθυσμού μετά τον πόλεμο. Ίσως λιγότερο γνωστά είναι τα έργα οδοποιίας, σιδηροδρομικού δικτύου, η οργάνωση της δημόσιας υγείας, η ίδρυση μεγάλων οργανισμών όπως η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ, ο ΕΟΤ, η οργάνωση του ευρύτερου δημόσιου τομέα και η στήριξη και ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής. Ένα επιτυχές παράδειγμα είναι αυτό της Ανθήλης, ενός μικρού χωριού της Φθιώτιδας, όπου οι Αμερικανοί προτρέπουν τους ανθρώπους να καλλιεργήσουν ρύζι και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα η περιοχή γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνθηση» λέει η κ. Τριανταφύλλη.

Μια διαδρομή από το ημερολόγιο του Πόρτερ στη σκηνή

Σχέδιο Μάρσαλ: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση Facebook Twitter
Η παράσταση κνείται ανάμεσα στο ντοκουμέντο και τη μυθοπλασία, στην ιστορία και στην ερμηνεία, στη γνώση και στην ποίηση. Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

Αυτό που αναπτύσσεται κυρίως στην παράσταση είναι οι προοπτικές που δημιουργήθηκαν ή ανακατευθύνθηκαν. Κινείται ανάμεσα στο ντοκουμέντο και τη μυθοπλασία, στην ιστορία και στην ερμηνεία, στη γνώση και στην ποίηση. Φέρνει επί σκηνής το πνεύμα και την ατμόσφαιρα μιας ενδιάμεσης εποχής, που συνδέει το τέλος του πολέμου με την ανάπτυξη που γνώρισε η χώρα μας τη δεκαετία του '50, ενώ η ενεργοποίηση των ανθρώπινων δυνάμεων και τα κίνητρα που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία κρύβουν πολλά μυστικά. 

η Νατάσσα Τριανταφύλλη
H Νατάσα Τριανταφύλλη

Το εικαστικό περιβάλλον αφηγείται με τον δικό του τρόπο την ιστορία από την καταστροφή στη δημιουργία, από τη διάλυση στην οργάνωση, με δομικό στοιχείο τη μουσική. Η συνύπαρξη του ροκ εν ρολ και της τζαζ των '40s με την ελληνική δημοτική μουσική αποδίδει την ένταση, τον θαυμασμό, αλλά και την αμηχανία και τις αντιφάσεις στην αντιπαράθεση των δύο πολιτισμών. Κείμενο, εικαστικός χώρος, φως και μουσική συνομιλούν με ιστορικές φάσεις της μεταπολεμικής Ελλάδας, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εφαρμογή του σχεδίου Μάρσαλ, ερευνώντας τις προοπτικές, τις επιτυχίες και τις διαψεύσεις του, όπως αυτές μας επηρεάζουν μέχρι σήμερα.

«Νομίζω ότι η επιστημονική κοινότητα με το επίπονο και σημαντικό έργο της μπορεί να δώσει πολύ πιο ουσιαστικά μαθήματα ιστορίας από εμάς. Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον, και είμαι σίγουρη ότι θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια, είναι η σύμπραξη της επιστήμης με την τέχνη. Η θεατρική πράξη έχει ανάγκη ανανέωσης, μέσα από τα νέα επιστημονικά δεδομένα, τις νέες μελέτες και έρευνες, που σε πολλές περιπτώσεις αποκαλύπτουν τελείως νέες πτυχές της ανθρώπινης δράσης και προοπτικής, τις οποίες η φαντασία μας από μόνη της δεν φτάνει να ανιχνεύσει. Σε συνδυασμό με τη δυναμική της σκηνικής ποίησης και των θεατρικών εργαλείων, μπορούν να δώσουν ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα», λέει η κ. Τριανταφύλλη.

Σχέδιο Μάρσαλ: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση Facebook Twitter
Κείμενο, εικαστικός χώρος, φως και μουσική συνομιλούν με ιστορικές φάσεις της μεταπολεμικής Ελλάδας. Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

«Κάνοντας έναν μικρό απολογισμό, λίγες μέρες πριν από την πρεμιέρα, θυμήθηκα τη χαρά που νιώσαμε με τη Δήμητρα Μητροπούλου, με την οποία κάναμε τη σύνθεση του κειμένου, όταν καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα αρχείο Think Tank, μερικών εκατοντάδων σελίδων, συγκεντρώνοντας τα αποσπάσματα από μια πολυπρισματική βιβλιογραφία, το αρχειακό υλικό (ΠΙΟΠ), τις εφημερίδες της εποχής, τις μαρτυρίες, τις φωτογραφίες και τα ντοκουμέντα που μας αφορούσαν. Έπειτα, η πολύτιμη δραματουργική επεξεργασία της Έλενας Τριανταφυλλοπούλου συνέβαλε καταλυτικά στη σύνθεση του κειμένου. Ταυτόχρονα, νιώθω πολύ τυχερή για τη σημαντική βοήθεια των επιστημόνων που μοιράστηκαν μαζί μας πληροφορίες και ιδέες (Κωνσταντίνα Μπότσιου, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Ελένη Μπενέκη, Χρήστος Τσάκας, Γιώργος Σταθάκης, Μαρία Σαμπατακάκη, Κωνσταντίνα Κάλφα κ.ά.).

Ιδιαίτερης σημασίας και γενναιοδωρίας υπήρξαν οι συζητήσεις μας με τον Στάθη Καλύβα, όπου τα ερωτήματα, οι προβληματισμοί και η επιστημονική αμφιβολία επιφύλασσαν πάντα μια ανασκόπηση και συνέβαλαν καθοριστικά στη δομή του κειμένου. Ένας πολύ ενδιαφέρων εντοπισμός των "διάφορων συγχρονικών διαστάσεων της ιστορίας" οδήγησε σε μια παράλληλη σκηνική αφήγηση γεγονότων, που διαμορφώνουν μια αποκαλυπτική νομίζω πραγματικότητα. Μας είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε ότι χρονικά συμπίπτει, π.χ., η μάχη του Δημοκρατικού Στρατού στο Νικολίτσι το 1949 με την πρεμιέρα του Κουν στο "Λεωφορείο ο Πόθος", όπου ακούγεται για πρώτη φορά το "Χάρτινο το φεγγαράκι" και με τα έργα του σχεδίου Μάρσαλ. Όμως η αποδοχή της συνύπαρξης παράλληλων προοπτικών ίσως είναι η αρχή για μια πιο γενναία προσπάθεια να πλησιάσουμε την αλήθεια».

Στην παράσταση ακούγονται στίχοι από το ποίημα «Ένα μεγάλο παρελθόν» του Τάσου Λειβαδίτη, από τη συλλογή «Ο τυφλός με τον λύχνο», ένα απόσπασμα από τις «Μέρες του 1945-1951» του Γιώργου Σεφέρη, ένα απόσπασμα από το θεατρικό έργο «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τενεσί Ουίλιαμς και οι άριες «Song to the Moon» του A. Dvorak και «Barcarolle» του J. Offenbach. Όμως, πώς αλήθεια φτάνει στον νέο θεατή η ιδέα ενός νέου ξεκινήματος μέσα από τα ερείπια της καταστροφής που γίνεται συνώνυμη της προσδοκίας για μια καλύτερη ζωή, συνοδευόμενη παράλληλα από την ανασφάλεια και τη δυσκολία που συνήθως ακολουθούν καθετί καινούριο; 

Σχέδιο Μάρσαλ: Ένα φιλόδοξο σχέδιο σε μια ρημαγμένη χώρα γίνεται παράσταση Facebook Twitter
Υπήρξε ένα κομβικό σημείο της σύγχρονης ιστορίας μας, και αυτό, εκτός από την επιστημονική έρευνα, αξίζει σίγουρα να απασχολήσει και την καλλιτεχνική δημιουργία. Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

«Έχουμε εκπαιδευτεί να αναγνωρίζουμε την επιτυχία ή την αποτυχία μιας διαδικασίας, σημειακά, παρακάμπτοντας συνήθως την τόσο ενδιαφέρουσα περιοχή των αντιφάσεων, της προσπάθειας, των επιτυχιών, των ματαιώσεων, της τυχαιότητας που προηγείται του αποτελέσματος. Μας γαληνεύει να επευφημούμε έναν πετυχημένο άνθρωπο στον τομέα δράσης του, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι αντέχουμε πάντα να ανιχνεύσουμε τα στάδια της πορείας του, των αποτυχιών του, των αντιφατικών επιλογών του, του κόπου του, των αλληλεπιδράσεων που βίωσε. Ίσως αυτό μας προσδίδει μια παράξενη ευθύνη ότι εν δυνάμει μπορούμε και εμείς να τα καταφέρουμε, αλλά με κόπο. Είμαστε πάντα έτοιμοι για κάτι τέτοιο;

Δεν θα μπορούσα να βάλω μονοδιάστατα ένα πρόσημο στο σχέδιο Μάρσαλ, ως παρατηρητής του σήμερα, αυτό όμως που αναγνωρίζω και το οποίο με γοητεύει είναι ότι οι ίδιες οι διαδικασίες, σε συνδυασμό με τις ιδιότητες της ελληνικής κοινωνίας της εποχής, πυροδότησαν μια σαφή και έντονη δυναμική τα επόμενα χρόνια, από τους καρπούς της οποίας έφτασε να επωφελείται ακόμα και η γενιά μου. Υπήρξε ένα κομβικό σημείο της σύγχρονης ιστορίας μας, και αυτό, εκτός από την επιστημονική έρευνα, αξίζει σίγουρα να απασχολήσει και την καλλιτεχνική δημιουργία» λέει η κ. Τριανταφύλλη.

Τελικά, το σχέδιο Μάρσαλ, που χαρακτήρισε την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν μια επανεκκίνηση εφικτή που προέκυψε από την ανέλπιστη ώσμωση ανόμοιων ομάδων και ατόμων. Πόσο απρόσμενο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μέσα σε μια τέτοια συνθήκη; Η παράσταση έρχεται να φωτίσει πολλές πλευρές της ιστορίας.

Νατάσα Τριανταφύλλη
Σχέδιο Μάρσαλ – Α path of perspectives
Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου
Πειραιώς 260
07/06 έως 10/06/2023 στις 21:00

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έλληνες σκηνοθέτες στην Πειραιώς 260

Θέατρο / 5 ελληνικές παραστάσεις που θα δούμε το καλοκαίρι στην Πειραιώς 260

Οι Έλληνες σκηνοθέτες, νέοι και καθιερωμένοι, στο πλούσιο πρόγραμμα της Πειραιώς 260 συνδυάζουν το κλασικό με το ασυνήθιστο, σε παραστάσεις που περιλαμβάνουν πολυαναμενόμενες επαναλήψεις, τραγωδία, όπερα και ποιητικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σύγχρονος χορός στην Πειραιώς 260

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / Σύγχρονος χορός στην Πειραιώς 260

H Πειραιώς 260 παίρνει φωτιά με όλες τις εκφάνσεις του σύγχρονου χορού, από χιπ-χοπ και street dance μέχρι πειραματικές χορογραφίες με έντονο ρυθμό και corps de ballet, που τονίζει τη δύναμη της διαφορετικότητας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
8 παραστάσεις διεθνών δημιουργών που θα δούμε στην Πειραιώς 260 και στο Ηρώδειο

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 παραστάσεις διεθνών δημιουργών που θα δούμε στην Πειραιώς 260 και στο Ηρώδειο

Οι παραστάσεις από το εξωτερικό στην Πειραιώς 260, μια παράσταση από την Κύπρο και μια ακόμα στο Ηρώδειο φιλοδοξούν να κερδίσουν το κοινό και να το φέρουν σε επαφή με ρεύματα τάσεις και ιδέες από όλο τον πλανήτη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ