Requiem aeternam dona eis, Domine!

Requiem aeternam dona eis, Domine! Facebook Twitter
Φωτό: Χάρης Ακριβιάδης
0

Στην πρώτη λέξη της νεκρώσιμης ακολουθίας της Καθολικής Εκκλησίας («Requiem aeternam dona eis, Domine») που παρακαλεί τον Θεό να χαρίσει αιώνια ανάπαυση στους κεκοιμημένους οφείλεται η ονομασία του μουσικού είδους του ρέκβιεμ. Η εξάρτησή του από την τυπολογία (στη δομή, τη μορφή και τη γλώσσα) της εκκλησιαστικής λειτουργίας δεν εμπόδισε σπουδαίους συνθέτες να ασχοληθούν με αυτό. Κάποια από τα πιο σημαντικά έργα της μπαρόκ, της κλασικής και της ρομαντικής περιόδου της συμφωνικής μουσικής είναι ρέκβιεμ, με πλέον χαρακτηριστικά αυτά του Μότσαρτ και του Βέρντι.

Η ιδέα ενός ρέκβιεμ απασχολούσε τον Βέρντι τουλάχιστον από το 1868-9, όταν πρότεινε σε Ιταλούς συνθέτες της εποχής του να γράψουν μαζί ένα «συλλογικό» έργο στη μνήμη του Ροσίνι. O ίδιος είχε αναλάβει το καταληκτικό μέρος («Libera me») του άτυχου, τελικά, σχεδίου. Εκ νέου δουλέμενο, ωστόσο, εκείνο το «Libera me» κλείνει το ρέκβιεμ που συνέθεσε μόνος του πια ο Βέρντι στη μνήμη του ρομαντικού συγγραφέα και Ιταλού πατριώτη Alessandro Manzoni (1785-1873).

«Ο Βέρντι είχε ήδη μεγάλη εμπειρία στην όπερα όταν έγραψε το “Ρέκβιεμ”, ένα έργο μοναδικό στην ιστορία της μουσικής γιατί συνδυάζει την κατάνυξη, την εσωτερικότητα και την υπαρξιακή αγωνία μιας λειτουργίας με τη δραματικότητα μιας όπερας. Έχει πολύ μεγάλες αντιθέσεις που συναρπάζουν και καθηλώνουν ακόμα και τον πιο αμύητο ακροατή. Έχει, δηλαδή, μέρη που τραγουδιούνται ψιθυριστά από τη χορωδία και την ορχήστρα να παίζει τόσο απαλά, σαν η μουσική να βγαίνει από τα μύχια της ψυχής, όπως και το περίφημο χορωδιακό “Dies Irae” (“Ημέρα Οργής”) που σε συγκλονίζει με τη δύναμη, η οποία ξεχειλίζει. Εδώ το πνεύμα του λόγου (αναφέρεται στην τρομερή οργή του Θεού προς τους αδίκους) αποτυπώνεται ευθέως στη μουσική: όλοι παίζουν όσο πιο δυνατά μπορούν, και η γκρανκάσα και όλα τα κρουστά και τα χάλκινα πνευστά και η χορωδία! Γι’ αυτό και το “Ρέκβιεμ” του Βέρντι συγκινεί όχι μόνο το κοινό αλλά και τους μουσικούς που το ερμηνεύουν» λέει ο Βασίλης Χριστόπουλος, ο διευθυντής και μαέστρος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.

Βασίλης ΧριστόπουλοςΕίναι μια καλή στιγμή για την πρώτη τη τάξει ορχήστρα της χώρας. Κατά την περίοδο 2012-13 είχε αύξηση 45% των εσόδων από τα εισιτήρια σε σχέση με το 2011-2. «Το κοινό αναγνώρισε την άνοδο του καλλιτεχνικού επιπέδου της ορχήστρας αλλά και την προσπάθεια που κάνουμε για ενδιαφέροντα προγράμματα (που έχουν πια μια δραματουργική συνοχή, με θεματικούς κύκλους μέσα στην ίδια σεζόν αλλά και με συνδετικό άξονα σε κάθε συναυλία, ώστε να μην είναι απλώς ωραία έργα, τυχαίως συνδυασμένα). Επιδιώκουμε με κάθε τρόπο τη βελτίωση της συνολικής εικόνας της ΚΟΑ, με υπέρβαση, συχνά, των σωματικών και ψυχικών αντοχών μας» σχολιάζει ο ο 38χρονος αρχιμουσικός και αναφέρεται στον θεσμό των εισαγωγικών ομιλιών που δίνονται (δωρεάν) πριν από τις τακτικές συναυλίες της ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής, τον οποίο και καθιέρωσε ο ίδιος, αλλά και στην πολιτική χαμηλών ως προς το κόστος εισιτηρίων. « Ένα μέσο εισιτήριο είναι της τάξης των 15 ευρώ. Το φοιτητικό είναι 5 ευρώ, που σημαίνει ότι για να ακούσει ο φοιτητής την καλύτερη ορχήστρα της χώρας του ζωντανά πληρώνει λιγότερο απ’ όσο για να δει μια ταινία στο σινεμά» εξηγεί.

Η ΚΟΑ ανταμείβεται από το κοινό για την κοπιώδη προσπάθειά της να γίνει καλύτερη εν μέσω κρίσης, αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση. Το ταμείο της είναι άδειο, καθώς ακόμα δεν έχει πάρει κάποια δόση από τη, μειωμένη στο μισό, επιχορήγηση του 2013! Ας θυμίσουμε στον κ. Τζαβάρα, μήπως και δείξει έστω και καθυστερημένα την αναγκαία έγνοια, ότι σε όλες τις χώρες οι ορχήστρες συμφωνικής μουσικής επιχορηγούνται γιατί είναι αδύνατον, όσο χρηστή κι αν είναι η διαχείριση των οικονομικών της, να συντηρηθεί χωρίς την υποστήριξη της πολιτείας.

«Η ορχήστρα είναι το πιο περίπλοκο δημιούργημα του ανθρώπινου πολιτισμού. Δεν υπάρχει κάτι πιο δύσκολο από το να ζητάς από 60, 80, 90 ανθρώπους να είναι άριστα προετοιμασμένοι, να βάλει ο καθένας την ψυχή και την προσωπικότητά του στην ερμηνεία του μουσικού έργου και την ίδια στιγμή όλοι μαζί να παραμερίσουν την προσωπική τους άποψη και να προσαρμοστούν στην άποψη του μαέστρου και στον τρόπο και τον ήχο του διπλανού τους! Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό όταν έχεις 16 πρώτα βιολιά, πόσο μάλλον στο “Ρέκβιεμ”, που θα είναι 30! Με άλλα λόγια, μια πολυπληθής ομάδα πρέπει να παίξει ταυτόχρονα, με την ίδια ταχύτητα στο δοξάρι, με την ίδια δυναμική στον ήχο και το ίδιο ηχόχρωμα, με την ίδια άρθρωση. Απαιτείται από αυτούς το εξής σχιζοφρενικό: να παραμερίσουν το εγώ τους χάριν της συλλογικής προσπάθειας και την ίδια στιγμή να μην είναι άβουλοι, να μην υπακούουν απλώς σε εντολές –γιατί τότε η μουσική θα βγει άνευρη! Ωστόσο, παρά κάποιες διαφορές και διαφωνίες που μπορεί να σημειωθούν στις πρόβες, τελικά, όλοι συμπλέουμε στην επιθυμία να βγει καλή η συναυλία» καταλήγει ο Β.Χριστόπουλος.

Με τέσσερις σπουδαίους λυρικούς καλλιτέχνες, τη Ρουμάνα υψίφωνο Τσέλια Κοστέα, τη Γαλλίδα μεσόφωνο Ζεραλντίν Σωβέ, τον Αυστραλό τενόρο Στιβ Ντέιβισλιμ και τον Ρώσο βαθύφωνο Γιούρι Βορομπιόφ, και με τρεις χορωδίες (της ΕΡΤ, του Δήμου Αθηναίων και τη Μητροπολιτική Χορωδία της Σόφιας!) το «Ρέκβιεμ» του Βέρντι από την ΚΟΑ στο Ηρώδειο φαίνεται πως θα είναι μια θεσπέσια, πραγματικά γενναιόδωρη εμπειρία.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
THE LIFO TEAM
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ερωτευμένος με τον Κρέοντα

Θέατρο / Ο Rasche αγάπησε τον Κρέοντα περισσότερο από την Αντιγόνη

«Η εκφορά του λόγου παραδίδεται αμαχητί σε μια άκρατη δραματικότητα, σε ένα υπερπαίξιμο, σε μια βεβιασμένη εμφατικότητα, σε έναν στόμφο παλιακό που θα νόμιζε κανείς πως έχει εξαλειφθεί πλέον. Η σοβαροφάνεια σε όλο το (γοερό) μεγαλείο της». Έτσι ξεκίνησε φέτος η Επίδαυρος.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Πολεμικοί Ανταποκριτές: Ψάχνοντας την αλήθεια μέσα στο ζόφο του πολέμου

Θέατρο / Πολεμικοί Ανταποκριτές: Ψάχνοντας την αλήθεια μέσα στον ζόφο του πολέμου

Σε μια περίοδο που ο πόλεμος αποτελεί βασικό συστατικό της καθημερινότητάς μας, μια παράσταση εξετάζει όσα μεσολαβούν μεταξύ γεγονότος και πληροφορίας και πώς διαμορφώνουν την τελική καταγραφή και την ιστορική μνήμη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η τραγική ιστορία και η άγρια δολοφονία μιας θαρραλέας περφόρμερ

Θέατρο / Η τραγική ιστορία και η άγρια δολοφονία μιας θαρραλέας περφόρμερ

Όταν η Πίπα Μπάκα ξεκίνησε να κάνει oτοστόπ από την Ιταλία για να φτάσει στην Ιερουσαλήμ δεν φαντάστηκε ότι αυτό το ταξίδι-μήνυμα ειρήνης θα κατέληγε στον βιασμό και τη δολοφονία της. Mια παράσταση που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών αναφέρεται στην ιστορία της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Θέατρο / Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Τα «Κακά σκηνικά» είναι «μια κωμική κόλαση» αφιερωμένη στη ζοφερή ελληνική πραγματικότητα, μια απόδραση από τα χάλια της χώρας, του θεάτρου, του παγκόσμιου γεωπολιτικού γίγνεσθαι, ένα ξόρκι στην κατάθλιψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χρήστος Παπαδόπουλος: «Κάθε μορφή τέχνης χρειάζεται το εσωτερικό βάθος»

Θέατρο / Χρήστος Παπαδόπουλος: «Mε αφορά πολύ το "μαζί"»

Το «τρομερό παιδί» από τη Νεμέα που συμπληρώνει φέτος δέκα χρόνια στη χορογραφία ανοίγει το φετινό 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με τους Dance On Ensemble και το «Mellowing», μια παράσταση για τη χάρη και το σθένος της ωριμότητας.  
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ