ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

Η νέα ζωή (La vita nuova): η επιστροφή του Ρομέο Καστελούτσι στο Φεστιβάλ Αθηνών

Η νέα ζωή (La vita nuova): η επιστροφή του Ρομέο Καστελούτσι στο Φεστιβάλ Αθηνών Facebook Twitter
Πέντε αδέλφια (τους ερμηνεύουν ερασιτέχνες ηθοποιοί αφρικανικής καταγωγής) συναντιούνται σε ένα μεγάλο, σκονισμένο πάρκινγκ με σκοπό να ξεκινήσουν μαζί ένα ταξίδι προς μια καλύτερη ζωή. Φωτο: Stephan Glagla
0

Αν και ακαταπόνητος εραστής της εικόνας, ο Ρομέο Καστελούτσι επιμένει ότι «το θέατρο δεν είναι ούτε εικονογράφηση ούτε απεικόνιση. Το θέατρο θέλει ριζοσπαστικό τρόπο και περιπέτεια».


Αυτόν τον ριζοσπαστικό τρόπο αναζητά εδώ και τριάντα οκτώ χρόνια, δηλαδή από τότε που δημιούργησε την περίφημη εταιρεία θεάτρου Societas Raffaello Sanzio μαζί με την αδερφή του Κλαούντια και την Κιάρα Γκουίντι.


Όραμα και επιδίωξή του, ένα θέατρο βασισμένο στη σύνθεση όλων των τεχνών. Εικόνες εκρηκτικές, αινιγματικές, φλεγόμενες, βίαιες, εικόνες που θα μπορούσαν κάλλιστα να σταθούν ως ανεξάρτητα έργα τέχνης, κινητοποιούν το κρυπτικό σύμπαν του Καστελούτσι. «Πώς να αναπαραστήσεις ό,τι δεν μπορεί να αναπαρασταθεί;» αναρωτιέται ξανά και ξανά, αντιμέτωπος με ορόσημα του δυτικού πολιτισμού, όπως η Θεία Κωμωδία του Δάντη, αλλά και με θρησκευτικά κείμενα που προσδίδουν μια θεολογική διάσταση στο έργο του.

Συχνά οι παραστάσεις του Καστελούτσι προκαλούν έντονες αντιπαραθέσεις, εφόσον επιδιώκουν μια «ανάποδη» ανάγνωση των κλασικών κειμένων.


«Πώς να επινοήσεις εκ νέου και να παρουσιάσεις μια τραγωδία στο εδώ και στο τώρα; Πώς να ανυψωθείς και ν' αφήσεις πίσω σου τον "λευκό θόρυβο" της σύγχρονης κοινωνίας;» Ο πενηνταεννιάχρονος σήμερα Καστελούτσι καταθέτει τη δική του, εντελώς προσωπική ανάγνωση των μυθικών ηρώων της λογοτεχνίας και της θρησκείας. Συχνά οι παραστάσεις του προκαλούν έντονες αντιπαραθέσεις, εφόσον επιδιώκουν μια «ανάποδη» ανάγνωση των κλασικών κειμένων.

Η νέα ζωή (La vita nuova): η επιστροφή του Ρομέο Καστελούτσι στο Φεστιβάλ Αθηνών Facebook Twitter
Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στον παλιό εκθεσιακό χώρο αυτοκινήτων της Citroën στις Βρυξέλλες. Φωτο: Stephan Glagla


Ξαναδιαβάζοντας το 1995 την Ορέστεια του Αισχύλου, ο αιρετικός Ιταλός είδε τη μητριαρχία να επικρατεί στο τέλος επί της πατριαρχίας και την Κλυταιμνήστρα να κάθεται θριαμβεύτρια στον θρόνο της. Σ' εκείνη την πολυσυζητημένη παράσταση, που εκτίναξε παγκοσμίως τη φήμη της Societas Raffaello Sanzio, η συζυγοκτόνος βασίλισσα ήταν μια πραγματικά υπέρβαρη ηθοποιός, επιλογή που συμβόλιζε όχι μόνο τη βουλιμική πείνα της για εξουσία αλλά και το γεγονός ότι η «παρουσία της βάραινε πολύ την τραγωδία», όπως το έθετε ο ίδιος ο Καστελούτσι. Ο Κάιν στη Γένεση (1999) είχε ένα ατροφικό χέρι –η τιμωρία του για τη δολοφονία του Άβελ– και η Εύα, στην ίδια παράσταση, ήταν μια ηθοποιός με μαστεκτομή. Πιο πρόσφατα, τo 2014, ο Αντώνιος στον Ιούλιο Καίσαρα του Σαίξπηρ ερμηνεύθηκε από έναν ηθοποιό που είχε υποστεί τραχειοτομή και δυσκολευόταν να μιλήσει.

«Οι ήρωες που υποφέρουν έχουν πλήρη συνείδηση: αυτοί είναι που διαθέτουν γνώση. Το σωματικό τους κέλυφος έχει υποστεί πληθώρα μεταμορφώσεων, οπότε θα συνεχίσουν να αλλάζουν σχήμα όσο καιρό διαρκεί το μαρτύριό τους» σχολιάζει ο ίδιος σχετικά με τις ανατρεπτικές επιλογές των σωματότυπων των ηθοποιών στις παραστάσεις του.


Η νέα δημιουργία του Καστελούτσι, La vita nuova, βασίζεται σε ένα πιο σύγχρονο κείμενο, τη φιλοσοφική πραγματεία του Ερνστ Μπλοχ (1885-1977) με τίτλο Το πνεύμα της ουτοπίας.


Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στον παλιό εκθεσιακό χώρο αυτοκινήτων της Citroën στις Βρυξέλλες. Πέντε αδέλφια (τους ερμηνεύουν ερασιτέχνες ηθοποιοί αφρικανικής καταγωγής) συναντιούνται σε ένα μεγάλο, σκονισμένο πάρκινγκ με σκοπό να ξεκινήσουν μαζί ένα ταξίδι προς μια καλύτερη ζωή. Νιώθουν αποκομμένοι από τον κόσμο, τις δουλειές τους, την πολιτική και την τέχνη. Η πραγματικότητα φαντάζει φτωχή και αδιάφορη. Eξεγείρονται ενάντια στη δικτατορία των συνηθειών, στον κορεσμό των εμπειριών, στην ασφυξία και στην απώλεια των αισθήσεων. Αντιπαθούν τους καλλιτέχνες, γιατί μιλούν ακατάπαυστα αντί να πράττουν.

Η νέα ζωή (La vita nuova): η επιστροφή του Ρομέο Καστελούτσι στο Φεστιβάλ Αθηνών Facebook Twitter
Τα αδέλφια διψούν να μάθουν εκ νέου την τέχνη της ζωής. Μένουν ακίνητα και αφουγκράζονται τη βιολογική πορεία των πραγμάτων, αντί να στέκονται σε ουρές για να δουν εκθέσεις τέχνης. Φωτο: Stephan Glagla


Τι πρέπει να γίνει; Τα αδέλφια διψούν να μάθουν εκ νέου την τέχνη της ζωής. Μένουν ακίνητα και αφουγκράζονται τη βιολογική πορεία των πραγμάτων, αντί να στέκονται σε ουρές για να δουν εκθέσεις τέχνης. Και καταφεύγουν σε ό,τι υλικό έχουν εύκαιρο: στο εδώ και στο τώρα, στο πάρκινγκ με τα αμάξια και τη σκόνη. Επιθυμούν να μεταμορφώσουν όχι μόνο τις αξίες τους αλλά και τα αντικείμενα γύρω τους. Μια αίσθηση ότι κάτι φρέσκο γεννιέται πλανάται στον αέρα. Τα σιωπηλά αυτοκίνητα κρύβουν την υπόσχεση για ένα νέο μέλλον, που τα αδέλφια, οι προφήτες του πάρκινγκ, καλούνται να ανακαλύψουν.


«H πιο τραγική μορφή απώλειας δεν είναι η απώλεια του αισθήματος ασφάλειας αλλά της ικανότητας να φανταστούμε πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά» σημειώνει ο Ερνστ Μπλοχ. Για τον μεγάλο Γερμανό μαρξιστή φιλόσοφο και κριτικό του πολιτισμού η ικανότητα του ανθρώπου να προσδώσει εκ νέου νόημα στην ύπαρξή του μέσα από τον αναστοχασμό και τον επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων και των αναγκών του αποτελεί βασική συνθήκη εξέλιξης της ίδιας της ιστορικής και της κοινωνικής πραγματικότητας.

Info:

Η νέα ζωή (La vita nuova)

Ρομέο Καστελούτσι

Πειραιώς 260 (Α)

6-9 Ιουλίου

6/7, 21:00, 7-9/7, 21:00 & 23:00

Με ελληνικούς υπέρτιτλους

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Θέατρο
0

ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι La Fura dels Baus θα αναστατώσουν το Ηρώδειο με τη «Νόρμα» τους

Θέατρο / Οι La Fura dels Baus θα αναστατώσουν το Ηρώδειο με τη «Νόρμα» τους

Η προβοκατόρικη ομάδα από τη Βαρκελώνη ανοίγει το Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο, παραδίδοντας στο αθηναϊκό κοινό, σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, τη δική τους εκδοχή για μια εμβληματική ηρωίδα του οπερατικού ρεπερτορίου.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ποιος είναι ο Χρύσιππος του Δημήτρη Δημητριάδη και τι εκφράζει για τον Θάνο Σαμαρά που τον σκηνοθετεί;

Θέατρο / Ποιος είναι ο Χρύσιππος του Δημήτρη Δημητριάδη και τι εκφράζει για τον Θάνο Σαμαρά που τον σκηνοθετεί;

Μετά τον «Ευαγγελισμό της Κασσάνδρας», ο ταλαντούχος σκηνοθέτης επιλέγει να μεταφέρει στη σκηνή ξανά ένα έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, με μια εξαιρετική διανομή ηθοποιών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ