ΑΠΟ ΤΙΣ 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ έως τις 2 Οκτωβρίου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο Θέατρο Ροές, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και στο Dance Cultural Centre (DAN.C.CE) το Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού ARC FOR DANCE FESTIVAL γιορτάζει τα δεκαπέντε χρόνια δράσης του επιβεβαιώνοντας την πίστη του στην ανοιχτή δυναμική του χορού όπως αυτή εκφράζεται στη διαρκή αλληλεπίδρασή του με άλλες τέχνες και εκφράσεις, με μια σειρά παραστάσεων με κεντρικό σύνθημα «Fall-into-place».
«Γλώσσες πολλές, ανάμεσα στις οποίες και η ελληνική, συνδέουν την πτώση με τον τόπο σε μια παράξενη εικόνα ελεύθερης γείωσης των σωμάτων». Το ARCFEST15 ξεκινά από τη διαπίστωση αυτή, καθώς ταυτόχρονα συνδέεται με την πραγματικότητα που ορίζουν οι κάθε λογής κρίσιμες μετατοπίσεις, γεωπολιτικές ανακατατάξεις, περιβαλλοντικές αλλαγές, πολεμικές καταστροφές και μεταναστευτικές ροές. Σε αυτήν τη βίαιη κίνηση/πτώση των σωμάτων, το φεστιβάλ στοχάζεται «τον τρομακτικό πόθο του ανήκειν». Προτείνει τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους ο χορός μάς δείχνει τι σημαίνει να έχει και να αφήνει κανείς έναν τόπο, να βρίσκει δηλαδή το σημείο στο οποίο ταιριάζει μια δεδομένη στιγμή (fall into place) και να προχωρά χωρίς να το κατέχει.
Το 2008 αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα φεστιβάλ στην Αθήνα αφιερωμένο στον σύγχρονο χορό. Το ονομάσαμε «ARC» επειδή στόχος μας ήταν να γεφυρώσουμε μέσα από αυτή την αψίδα παραστάσεις νέων δημιουργών του εξωτερικού με τη δυναμική που πιστεύαμε ότι είχε και συνεχίζει να έχει η ελληνική χορευτική σκηνή.
Συναντήσαμε την καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ Φρόσω Τρούσα για να μιλήσουμε για τη διοργάνωση.
— Πώς προέκυψε η θεματική και τι συνδέει τα έργα που θα παρουσιαστούν;
Φέτος το ARC γιορτάζει τα 15 χρόνια πορείας του. Η θεματική που συνδέει ως νήμα τα έργα που θα παρουσιαστούν τον προσεχή Σεπτέμβριο εστιάζει στη σύνθετη έννοια του «ανήκειν», μιας πρωταρχικής ανάγκης που όμως νοηματοδοτείται και μεταφράζεται για τον καθένα ξεχωριστά και διαφορετικά. Αποφασίσαμε να δώσουμε χώρο σε αυτό το ζήτημα, καθώς μετά από δύο χρόνια εσωστρέφειας αλλά και ριζικών πολιτικοκοινωνικών αλλαγών καλούμαστε και πάλι να αντικρίσουμε ένα καίριο ερώτημα: Με ποιον τρόπο ποικίλες συνθήκες, όπως κοινωνικές, περιβαλλοντικές αλλά και γεωπολιτικές, ορίζουν ή μετατοπίζουν το πού και το πώς νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου ή και όχι; Πώς, μέσα σε αυτό το πλέγμα, ο χορός μετατρέπεται σε ένα ποιητικό μέσο όπου το σώμα μεταφέρει τις εμπειρίες του σε σχέση με τα βιώματά του που αναζητούν μία δίοδο έκφρασης;
— Τι θα δούμε;
To φεστιβάλ φέτος θα παρουσιάσει συνολικά 16 παραστάσεις και ξεκινάει με την ενότητα ARC_for All, ένα συμπεριληπτικό εργαστήρι χορού και σύνθεσης χορογραφίας σε συνεργασία με τη Liminal (6-12/9). Περιλαμβάνει επίσης στο πρόγραμμά του virtual reality παραστάσεις στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ARC_hitects, 18/9), δημιουργίες νέων χορογράφων στο Θέατρο Ροές (Prime Movers, 24-25/9) και θα κορυφωθεί με τις παραστάσεις του κεντρικού φεστιβάλ, με 7 πρωτότυπα χορευτικά έργα (3 στην παγκόσμια πρεμιέρα τους και 4 σε πρώτη παρουσίασή τους στην Αθήνα) που θα παρουσιαστούν στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (MAIN FESTIVAL, 29/9-2/10). Οι παραστάσεις του κεντρικού φεστιβάλ θα μεταδοθούν ζωντανά διαδικτυακά (ARC_Flow), ενώ το πρόγραμμα του φετινού φεστιβάλ συμπληρώνουν masterclasses και σεμινάρια για επαγγελματίες χορευτές (ARC_hothouse, 27/9-1/10) στον χώρο του Dance Cultural Centre (DAN.C.CE).
Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν φέτος στο 15o ARC FOR DANCE FESTIVAL προσβλέπουν να μας ταξιδέψουν στις διαφορετικές εκδοχές αυτής της συνθήκης μέσα από σωματικές αφηγήσεις. Αναφέρω ενδεικτικά τον Alessandro Carboni που θα τον συναντήσουμε στο ΕΜΣΤ στις 18/9, τον Ηλία Λαζαρίδη που παρουσιάζει για πρώτη φορά έργο του στην Ελλάδα, τη Silvia Gribaudi που με το χιούμορ που τη διακατέχει θα μας ταξιδέψει στο δικό της χορευτικό σύμπαν, τον Andreas Hannes με την παράσταση «Warping Soul», την Αναστασία Βαλσαμάκη με το «Body Monologue» που έκανε πρεμιέρα στο ARC to 2019 και το «Idiot-Syngcrasy» των Igor x Moreno τους οποίους θα απολαύσουμε μέσω VR προβολής, μια πρωτοποριακή προσέγγιση παρουσίασης που έχει ξεκινήσει το ευρωπαϊκό δίκτυο Aerowaves τα τελευταία δυο χρόνια, την Εύα Γεωργιτσοπούλου, τη Δάφνη Αντωνιάδου κ.ά.
— Ας πάμε πίσω, πώς ξεκίνησε η ιδέα του ARC, ποια ήταν η διαδρομή και τι συνέβη στον χορό σε όλα αυτά τα χρόνια;
Το 2008 αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα φεστιβάλ στην Αθήνα αφιερωμένο στον σύγχρονο χορό. Το ονομάσαμε «ARC» επειδή στόχος μας ήταν να γεφυρώσουμε μέσα από αυτή την αψίδα παραστάσεις νέων δημιουργών του εξωτερικού με τη δυναμική που πιστεύαμε ότι είχε και συνεχίζει να έχει η ελληνική χορευτική σκηνή. Ήταν μια ανάγκη να νιώσουμε μέρος ενός ευρύτερου δικτύου, ενισχύοντας την ελληνική χορευτική σκηνή με έργα από ταλαντούχους καλλιτέχνες, καθένας από τους οποίους φέρει διαφορετικές και πρωτότυπες κινητικές προσεγγίσεις. Οι κεντρικές θεσμικές διοργανώσεις της χώρας, όπως το Φεστιβάλ Αθηνών και το Φεστιβάλ Καλαμάτας, μας έφερναν ήδη σε επαφή με μεγάλες παραγωγές και αναγνωρισμένες ομάδες χορού. Όμως, έλειπε αυτό το ενδιάμεσο σκαλοπάτι που θα έδινε πάτημα σε νεότερους χορογράφους να αναδείξουν το έργο τους στο ευρύτερο κοινό κάτω από την ομπρέλα ενός φεστιβάλ. Είναι συγκινητικό ότι με ελάχιστους πόρους –σχεδόν ανύπαρκτους στο ξεκίνημά του– το φεστιβάλ στηρίχθηκε από καλλιτέχνες, επαγγελματίες του χορού και το κοινό, που αγκάλιασε αυτό το εγχείρημα όλα αυτά τα χρόνια. Μάλιστα, το 2017 είχαμε τη χαρά να λάβουμε στήριξη από την Περιφέρεια Αττικής με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΑΤΤΙΚΗ 2014-2020 και έτσι να μπορέσουμε να αναπτύξουμε τις δράσεις του συνθέτοντας ένα πολυποίκιλο πρόγραμμα διάρκειας ενός μήνα σε διαφορετικούς χώρους της Αθήνας και του Πειραιά.
— Τι κάνουν οι νέες ομάδες χορού και τι θέλουν να μας δείξουν στην Ελλάδα;
Στη διαδρομή του φεστιβάλ είδαμε νέους χορογράφους να ανοίγουν τα φτερά τους, να πετυχαίνουν και να γίνονται γνωστά τα έργα τους σε μεγαλύτερες διοργανώσεις και φεστιβάλ του εξωτερικού. Τέτοιες μικρές αλλά σημαντικές «νίκες» μάς έδιναν χαρά και πίστη σε αυτό που γινόταν μέσω του ARC.
Ταυτόχρονα αναπτύσσαμε ολοένα και περισσότερες συνεργασίες με φορείς και δίκτυα του εξωτερικού που ενδιαφέρονταν για έργα χορογράφων που φιλοξενούσαμε.
Στην πορεία είδαμε να γίνονται περισσότερες ζυμώσεις και να δυναμώνει η χορευτική σκηνή, με αποτέλεσμα να συμπεριλαμβάνονται ολοένα και περισσότεροι νέοι καλλιτέχνες στα δρώμενα της χώρας. Εξίσου σπουδαίο είναι ότι πολλοί Έλληνες χορογράφοι αναγνωρίζονται πλέον από ξένα φεστιβάλ και πολιτιστικούς οργανισμούς, με αποτέλεσμα ο ελληνικός χορός να έχει μια δυνατή και ισότιμη φωνή στον διεθνή χώρο χάρη στον προσωπικό αγώνα κάθε καλλιτέχνη. Χιλιοειπωμένο μεν, αλλά ως χώρα εξακολουθούμε να στερούμαστε μιας γενικότερης βασικής υποδομής στον χώρο του χορού, τη στιγμή που σε δεκάδες ευρωπαϊκές χώρες και πόλεις υπάρχουν θέατρα και χώροι που στηρίζουν την παρουσία του χορού, ο οποίος αναγνωρίζεται ως ισότιμη με τις άλλες τέχνη. Ενώ υπάρχουν πολλές σχολές που εκπαιδεύουν χορευτές επαγγελματικά, ο αριθμός τους είναι τελείως δυσανάλογος με τις δυνατότητες που έχουν να εργαστούν.
— Τι νομίζετε ότι θα έπρεπε να υπάρχει;
Θα έπρεπε να υπάρχει ένα δίκτυο εντός της χώρας, όχι μόνο της Αθήνας δηλαδή, που να καλωσορίζει όλους τους επαγγελματίες σε διαφορετικά πλαίσια, όπως θεατρικές σκηνές, residencies, ομάδες από χορευτές και χορογράφους. Κι όμως, καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο να βρουν οι νέες ομάδες, οι χορευτές και οι εν δυνάμει χορογράφοι χώρο για να κάνουν επαγγελματικά αυτό που σπούδασαν. Γι' αυτό δεν είναι αξιοπερίεργο το ότι πολλοί καλλιτέχνες επιλέγουν να δοκιμάσουν τις δυνατότητές τους στο εξωτερικό όπου, αν είσαι διατεθειμένος να δουλέψεις, υπάρχουν πολύ περισσότερα σκαλοπάτια ευκαιριών.
— Έχετε το DAN.C.CE Unitiva, που είναι μέλος του ευρωπαϊκού δικτύου σύγχρονου χορού Aerowaves, πώς σκοπεύετε να συνεχίσετε;
Μέχρι στιγμής το 2022 αποδεικνύεται μια πολύ έντονη χρονιά. Ως DAN.C.CE Unitiva, υλοποιήσαμε φέτος τον Απρίλιο το 10ο Spring Forward, σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό δίκτυο Aerowaves και την Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ελευσίνα 2023. Ήταν μαγική εμπειρία. Μέσα σε μόλις 4 ημέρες παρουσιάστηκαν στο κοινό 25 παραστάσεις και στην πόλη της Ελευσίνας παλλόταν η καρδιά του χορού. Εκεί συναντήθηκαν πάνω από 300 επαγγελματίες του χώρου από όλο τον κόσμο για να τις παρακολουθήσουν, ενισχύοντας έμπρακτα τη δικτύωση μεταξύ φορέων και καλλιτεχνών. Θα μου μείνει αξέχαστο το φινάλε της διοργάνωσης στο ανοιχτό θέατρο του Παλαιού Ελαιουργείου, με 2.000 θεατές να σηκώνονται όρθιοι και να τραγουδούν τη μελωδία του «Μπολερό» στο έργο του Jesus Rubio Gamo.
Αυτό το διάστημα, ολοκληρώνουμε την προετοιμασία του φετινού ARC που θα ξεκινήσει στις 6 Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 2 Οκτωβρίου, και ομολογώ ότι είναι υπέροχο να βλέπεις ένα ακόμα φεστιβάλ να περνάει από τον σχεδιασμό στην υλοποίηση χάρη σε μια υπέροχη ομάδα συνεργατών, καλλιτεχνών και εθελοντών!
Ακολούθως, την ερχόμενη χρονιά θα διοργανώσουμε το 3ο Moving Colors Fest, ένα φεστιβάλ σύγχρονου χορού που απευθύνεται σε νεανικό κοινό και στην πορεία ένα καινούργιο project που έχουμε στα σκαριά το οποίο αφορά VR παραστάσεις σε απομακρυσμένες περιοχές. Αν είχαμε ένα σύνθημα για τη νέα χρονιά, νομίζω θα ήταν αυτό: «Να φτάσει ο χορός παντού».
