Όσα θα δούμε στην Μπιενάλε της Αθήνας

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
0

Το χωροταξικό προφίλ της μεγάλης αυτής έκθεσης σχηματίζει πολεοδομικά μια εγκάρσια τομή σε δύο από τις τρεις βασικότερες οδικές αρτηρίες της Αθήνας, τη Σταδίου και την Πανεπιστημίου. Κι όσοι τυχαίνει να κυκλοφορούν το βράδυ στο κέντρο σίγουρα θα έχουν παρατηρήσει ήδη ότι η «τομή» αυτή σηματοδοτείται από «τομές φωτός» που έχουν τοποθετηθεί εξωτερικά στους εκθεσιακούς χώρους, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό εφέ που λειτουργεί ως σύμβολο των τομών στον ιστορικό χρόνο και στην πόλη, τις οποίες η Μπιενάλε αυτή φιλοδοξεί να της αναγνωριστεί ότι ήταν ικανή να επιφέρει.

Η ECLIPSE (ΕΚΛΕΙΨΗ) σε συνεπιμέλεια των Omsk Social Club και του Larry Ossei-Mensah, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Poka-Yio και σε συνεργασία με το Onassis Culture, απλώνεται σε 15.000 τ.μ. κτιριακών εγκαταστάσεων και ανοικτών χώρων, κάτι που την καθιστά τεραστίων διαστάσεων (και τη δεύτερη μεγαλύτερη, με κριτήριο το εμβαδό που καταλαμβάνει, μετά τη διοργάνωσή της με τον τίτλο «Heaven» το 2009).

Καταλαμβάνει τρία κτίρια και μια πλατεία: α) το κτίριο στη συμβολή της Σταδίου με την οδό Γεωργίου Σταύρου, στο οποίο στεγαζόταν το πολυκατάστημα «Fokas», β) τα περιβόητα δικαστήρια της οδού Σανταρόζα, ένα από τα παλαιότερα κτίρια της Αθήνας, που κτίστηκε το 1836 για να στεγάσει το πρώτο βασιλικό (και αργότερα εθνικό) τυπογραφείο, προτού μετασκευαστεί το 1906 σε κτίριο δικαστηρίων, καθώς και την πλατεία Δικαιοσύνης, εμπρός από την κεντρική του είσοδο και γ) το κτίριο Σλήμαν-Μελά, το οποίο εκτείνεται από τη συμβολή της Πανεπιστημίου με τη Χαρ. Τρικούπη σχεδόν μέχρι το Rex – ένα κτίριο γιγαντιαίων μάλλον διαστάσεων που σχεδίασε ο Ερνστ Τσίλερ για την οικογένεια Σλήμαν, με σκοπό να στεγάσει όλους τους απογόνους της και το οποίο χρησιμοποιήθηκε τελικά κυρίως ως κτίριο γραφείων.

Σήμερα είναι πολύ ξεκάθαρο και έντονο το συναίσθημα ότι βαδίζουμε προς μια εποχή πολύ πιο δεισιδαίμονα, στην οποία αναδύονται ολοένα και περισσότερο ο μυστικισμός και η “αθωότητα”, υπό την έννοια του να αφήνεσαι στον ηγέτη που θα σε οδηγήσει στην οδό της σωτηρίας.

Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι και τα τρία αυτά κτίρια ανήκουν στην κατηγορία των «φαντασμάτων» του πολεοδομικού ιστού, με βάση το πόσο πολύ καιρό έχουν παραμείνει κλειστά μέχρι τώρα, που ανοίγουν για την Μπιενάλε.

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Για τον Poka-Yio είναι πολύ σημαντικό ο επισκέπτης της έκθεσης να έχει πάντα κατά νου ότι ο αρχικός σχεδιασμός της τωρινής Μπιενάλε έγινε προ πανδημίας και προ του κινήματος Βlack Lives Matter, οπότε πάρα πολλά πράγματα αναπροσαρμόστηκαν για να απαντούν στην τωρινή συνθήκη. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Στο κτίριο του πολυκαταστήματος «Fokas» έχει ανατεθεί ο ρόλος του κύριου εκθεσιακού χώρου. Είναι ένα νεοκλασικό από το οποίο κρατήθηκε μόνο η πρόσοψη και εσωτερικά μετατράπηκε σε ένα κοινό πολυκατάστημα, το οποίο εξέφραζε όλο το ελληνικό όνειρο που έπλαθαν οι Ολυμπιακοί του 2004 με την όρεξη για μόδα, πλουτισμό, μανιακό καταναλωτισμό και, τελικά, με το πλήρες φαλιμέντο του την περίοδο της κρίσης.

Έχει έξι ορόφους και με το ισόγειο και το υπόγειο η έκθεση απλώνεται σε οκτώ επίπεδα. Ο επισκέπτης μπορεί να τη δει ξεκινώντας από τα ψηλά και κατεβαίνοντας ή αντιστρόφως. «Και στις δύο περιπτώσεις θα διαβάσει την ίδια ιστορία, η οποία διαχωρίζεται σε κεφάλαια ανά επίπεδο», όπως λέει ο Poka-Yio, που διευκρινίζει επίσης ότι «στο κτίριο αυτό θελήσαμε να κρατήσουμε κομμάτια του παρελθόντος του.

Για παράδειγμα, θα βλέπει κάποιος παλιές διαφημίσεις στους τοίχους, από την τελευταία περίοδο της λειτουργίας του. Είναι ένα στοιχείο που προσθέτει την παράξενη αίσθηση ότι είναι στοιχειωμένο από αυτές τις εικόνες.

Και ενώ δεν είναι τόσο πολλά τα χρόνια που πέρασαν από τότε που το κατάστημα έκλεισε, οι εικόνες αυτές προκαλούν την εντύπωση ότι προέρχονται από πολύ πιο μακρινή εποχή, ξένη προς τη δική μας, της οποίας τα σύμβολα της ομορφιάς φαντάζουν πλέον τόσο ξεπερασμένα, που δεν αντέχεις να τα αντικρίζεις».

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Navine G. Khan-Dossos - Ta Nea Xysta, 2021. Τοιχογραφία με ακρυλική τέμπερα σε γυψοσανίδα. Διαστάσεις μεταβλητές. Παραχώρηση της καλλιτέχνιδας. Η καλλιτέχνης υποστηρίζεται από το Beowulf. Ανάθεση και παραγωγή της Μπιενάλε της Αθήνας. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Το κτίριο των δικαστηρίων της οδού Σανταρόζα είναι αυτό που έχει παραμείνει περισσότερα χρόνια κλειστό. Χρειάστηκε σημαντικές επεμβάσεις ‒ για παράδειγμα, στερεώθηκαν δάπεδα, αποκαταστάθηκαν σκαλοπάτια, τοποθετήθηκε κουπαστή στο κλιμακοστάσιο και αναβατόριο ΑμεΑ. Επίσης, χρειάστηκε εγκατάσταση φωτισμού παντού και τα σχετικά έξοδα καλύφθηκαν από τον προϋπολογισμό της Μπιενάλε.

Είναι όμως ένας χώρος που, λόγω των ανθρωπομετρικών διαστάσεων που λαμβάνονταν υπ’ όψιν την εποχή της κατασκευής του κτιρίου, σήμερα δίνει την εντύπωση ότι βρίσκεται κάποιος σε ένα «κουκλόσπιτο» και αυτό τον προδιαθέτει να αντιληφθεί τον χώρο με μια πιο χαρούμενη διάθεση και να τον θεωρήσει λίγο πιο οικείο. Επίσης, στον προαύλιο χώρο του θα λειτουργεί καντίνα με επιμέλεια του γνωστού σε όλους BIOS.

Ωστόσο, στο κτίριο αυτό θα βρίσκεται και το πιο «χθόνιο» κομμάτι της έκθεσης –ένα ηχητικό έργο–, με άλλα λόγια μια μουσική σύνθεση του Βέλγου συνθέτη Billy Bultheel που πρόσφατα κατέκτησε το ελληνικό κοινό με τη δουλειά του για την παράσταση Ιχνευταί που σκηνοθέτησε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, σε παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου.

«Η μουσική του Bultheel θα πηγάζει από τα “εντόσθια” του εκθεσιακού χώρου και ολόκληρο το κτίριο θα συντονίζεται με αυτήν. Ωστόσο, την αίσθηση του “απόκοσμου” που τόσο πολύ ταιριάζει στον τίτλο “Έκλειψη” της φετινής Μπιενάλε θα τη συλλαμβάνει ο επισκέπτης στο κτίριο Σλήμαν-Μελά», διευκρινίζει ο Poka-Yio.

«Η έκθεση σε αυτό καταλαμβάνει το περιβόητο, κατά τις δεκαετίες που λειτουργούσε, ισόγειο κατάστημα λουκουμάδων "Αιγαίον" και τους δύο πρώτους ορόφους του, των οποίων οι διάδρομοι μοιάζουν σαν να βγαίνουν από τα καρέ της ταινίας Η Λάμψη του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Βέβαια, στην πανέμορφη εσωτερική αυλή του κτιρίου, που είναι πλακοστρωμένη με υπέροχα, στιβαρά μάρμαρα παλαιάς κοπής, θα λειτουργεί το δεύτερο κυλικείο της έκθεσης και οι επισκέπτες θα χαίρονται εκεί λίγη ώρα ξεκούρασης, γιατί θα πρέπει να σημειωθεί ότι με πολύ συντηρητικούς και μετριοπαθείς υπολογισμούς μια πλήρης περιήγηση και στα τρία κτίριά της απαιτεί ίσως και έξι ολόκληρες ώρες».

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Kayode Ojo - Silver (Belgium), 2018. Εκτύπωση inkjet επικολλημένη σε χαρτόνι μουσειακού τύπου, 66,99 x 101,28 εκ. Έκδοση των of 3 συν II AP. Παραχώρηση του καλλιτέχνη και της Martos Gallery, Νέα Υόρκη. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Για τον Poka-Yio είναι πολύ σημαντικό ο επισκέπτης της έκθεσης να έχει πάντα κατά νου ότι ο αρχικός σχεδιασμός της τωρινής Μπιενάλε έγινε προ πανδημίας και προ του κινήματος Βlack Lives Matter, οπότε πάρα πολλά πράγματα αναπροσαρμόστηκαν για να απαντούν στην τωρινή συνθήκη.

698
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Υπογραμμίζει, επίσης, ότι «στις προηγούμενες διοργανώσεις της Mπιενάλε είχαμε ασχοληθεί πολύ με το αφήγημα της Αθήνας, τις αιτίες και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, ενώ τώρα διαπιστώνουμε ότι μετά την κρίση επιστρέφουμε σε κάτι πολύ χαρούμενο, γλυκερό κι ανάλαφρο, που όμως δεν διαθέτει το νεύρο ή κάτι το ρωμαλέο για να προσπαθήσουμε να βρούμε ουσιώδεις λύσεις στα αρχικά θεμελιώδη προβλήματα που μας οδήγησαν στην κρίση. Συμπεριφερόμαστε, δηλαδή, σαν να μη συμβαίνει τίποτα, αλλά χωρίς να διαθέτουμε δυνάμεις να αντέξουμε το ότι όλα αυτά παραμένουν άλυτα.

Καταλαβαίνω επίσης ότι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παντού, σε όλο αυτό που περιγράφεται εύστοχα και αλληγορικά με τον όρο “Γηραιά Ήπειρος”, ισχύουν λίγο πολύ τα ίδια. Ως εκ τούτου, για μένα όλο αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να αφήσουμε τα πράγματα να κινηθούν μόνα τους προς την κατεύθυνση που είναι να πάνε. Και να αποδεχτούμε το γήρας και την κούρασή μας, το ότι ζούμε χωρίς βούληση και σπουδαίο κίνητρο για τη ζωή και έτσι, ως ήπειρος, μεταβαλλόμαστε σε ένα τεράστιο μουσείο, στο οποίο δεν υπάρχει τίποτα που να διαθέτει εφηβικής δύναμης ζωντάνια και δημιουργικότητα.

Εμείς δεν έχουμε ακριβώς να χάσουμε κάτι περαιτέρω απ’ όλο αυτό που συμβαίνει στην Ευρώπη, επειδή δεν απειλείται η δική μας Ευρώπη, δεν ανήκουμε στο διευθυντήριο της ηπείρου για να ανησυχούμε. Έτσι δεν έχουμε ούτε ενοχές για το κατασκεύασμά μας. Διαθέτουμε κάτι που δεν μπορώ να προσδιορίσω αν είναι ελευθερία ή αλαζονεία, αλλά που μας επιτρέπει να πιαστούμε από πράγματα που δεν είναι πρόσφορα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Awol Erizku - Asiatic Lilies, 2017. Ψηφιακή χρωματική εκτύπωση, διαστάσεις μεταβλητές. Παραχώρηση του καλλιτέχνη. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

»Αν παρακολουθήσει κάποιος τις μεγάλες ευρωπαϊκές Μπιενάλε, για παράδειγμα εκείνη του Βερολίνου, θα διαπιστώσει ότι θίγουν τα ίδια ζητήματα που θα θίγαμε κι εμείς, αλλά με έναν τρόπο πολύ πιο “σωστό”, επειδή θέλουν να είναι οι θεματοφύλακες μιας ανθρωπιστικής ματιάς, η οποία είναι ταυτόχρονα και αρκετά πατροναριστική και, φυσικά, κατά συνέπεια αποικιοκρατική.

Σήμερα είναι πολύ ξεκάθαρο και έντονο το συναίσθημα ότι βαδίζουμε προς μια εποχή πολύ πιο δεισιδαίμονα, στην οποία αναδύονται ολοένα και περισσότερο ο μυστικισμός και η “αθωότητα”, υπό την έννοια του να αφήνεσαι στον ηγέτη που θα σε οδηγήσει στην οδό της σωτηρίας. Όμως είναι και η εποχή στην οποία οι ατομικές ελευθερίες, με διάφορες προφάσεις, μειώνονται όλο και περισσότερο, όλο και πιο βαθιά.

Το ότι βρισκόμαστε λοιπόν σε αυτήν τη φάση, όπου όλα είναι σε έξαρση, όπως συμβαίνει και στο φυσικό πλανητικό φαινόμενο των εκλείψεων, σ’ εμάς επενεργεί δημιουργώντας φοβερή ταραχή, ανάλογη με εκείνη που βιώνουν τα ζώα όταν ο ήλιος χάνεται στον ουρανό, επειδή ανάμεσα σ’ εκείνον και τη γη παρεμβάλλεται η σελήνη. Επειδή δεν διαφαίνεται λύση στον ορίζοντά μας καταφεύγουμε σε τελετουργικά, ιεροτελεστίες και μαγείες καθώς και σε άλλα τέτοια προληπτικά και δεισιδαίμονα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι καλλιτέχνες, που είναι οι πρώτοι στους οποίους απευθυνόμαστε αναζητώντας κατευθύνσεις, το συχνότερο είναι να προτείνουν μια στροφή και παρατήρηση όσων ζουν στο περιθώριο ή ξεκομμένοι λόγω διασποράς και μετανάστευσης, γιατί αυτοί είναι πλέον οι μόνοι που διαθέτουν τη διεκδικητική ορμή που οδηγεί στο να ορίζεις ο ίδιος τη ζωή σου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει πάντα και μια ολοένα και ισχυρότερη έξαρση του ατομικισμού. Εξαιτίας του ο καθένας βρίσκεται ξανά κλεισμένος στο εγώ του και μάλιστα με έναν τρόπο πάρα πολύ αμυντικό, που εκφράζεται εριστικά προς τους άλλους.

Πολύ συχνά ακούω την έκφραση "δεν δικαιούσαι καν να μιλάς", επειδή ακριβώς ο άλλος δεν μοιράζεται την ίδια ταυτότητα με αυτόν που ξεστομίζει την απαγόρευση. Πρόκειται για κάτι που υπερβαίνει τα ζητήματα ισότητας μεταξύ των ανθρώπων και σχετίζεται με την αυτοδιάθεση του καθενός, την αυτοπεριχαράκωση και τον αυτοπροσδιορισμό του.

Εν πάση περιπτώσει, ένα στίγμα της εποχής που απομένει προς ερμηνεία είναι ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να προσδιορίσουν το εγώ, αδιαφορώντας για το τι θα μπορούσε να τα συσπειρώσει προκειμένου να τα φέρει πιο κοντά. Η ουσία, λοιπόν, όλων αυτών είναι ότι δεν μπορούμε να παραμένουμε στα ίδια και οφείλουμε να βρούμε νέα παραδείγματα για να μας κατευθύνουν και αυτά βρίσκονται κυρίως στο περιθώριο – στις άκρες της κοινωνίας, που δεν είναι προνομιούχες.

Δεν εννοώ το περιθώριο με τη ρομαντική έννοια του όρου, όπως το εννοούσαμε την εποχή του πανκ κινήματος, αλλά υπό την έννοια του αυτονομημένου, αποσχισμένου απόκεντρου που διαθέτει την ορμή και την όρεξη να κερδίσει τις ίσες ευκαιρίες που ο νομοθέτης δεν του αποδίδει, ενώ τις δικαιούται. Είναι οι μόνοι εναπομείναντες με διεκδικητική ορμή».

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φίλιππος Τελεστώ - Vase in Space, 2019. Μελάνι σε καμβά, 190 x 3 x 236 εκ. Παραχώρηση της Allouche Benias Gallery. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος των OMSK social club (οι οποίοι δεν επιθυμούν να φανερώνουν τα ονόματά τους, παρά μόνο το ότι ανήκουν σε αυτή την καλλιτεχνική συλλογικότητα) τονίζει για τον δικό τους επιμελητικό άξονα ότι βασίστηκαν «στην ιδέα ότι ο χρόνος δεν χαρακτηρίζεται από τη γραμμικότητά του αλλά από μια επαναλαμβανόμενη κυκλικότητα. Και υπό αυτό το πρίσμα το παρελθόν συγγράφει εκ νέου το παρόν και το παρόν επεξεργάζεται και ανασυντάσσει (κοινώς ξεσκαρτάρει) τις επιρροές που δέχεται από το παρελθόν.

Όλα αυτά, λοιπόν, έχουν μια καθοριστική και άμεση σχέση με το πώς εμείς εκλαμβάνουμε τον εαυτό μας ως ένα ον που ανήκει στο φάσμα του ανθρώπινου. Όλοι οι καλλιτέχνες που προσκαλέσαμε καταγράφουν τις διαβαθμίσεις και τις λεπτές αποχρώσεις της ουσιώδους πραγματικότητας αλλά και του ποιος και κατά πόσο καταφέρνει να διαμορφώνει την πραγματικότητα. Και αυτό δεν το εννοούμε με βάση την πρωτόγνωρη πραγματικότητα της εξόδου από την περίοδο της πανδημίας αλλά και γενικότερα, την πραγματικότητα μιας ζωής που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.

Το σύμβολο της πλανητικής έκλειψης, λοιπόν, εκπροσωπεί μια κατάσταση που διαθέτει μια εντελώς σκοτεινή όψη, στην οποία περιέρχεσαι χωρίς να μπορείς να τραβήξεις το πέπλο που κρύβει όσα σου λείπουν ώστε να κατανοήσεις αυτό που συμβαίνει. Σε πολιτικό επίπεδο σημαίνει ότι δεν μπορείς να δεις τι παραδίδεται στους πολίτες και τι τελικά παρακρατείται από αυτούς, ενώ κανονικά δεν θα έπρεπε να το στερούνται.

Μέσω αυτής της έκθεσης, λοιπόν, ελπίζουμε να ξεκινήσουν συζητήσεις που θα ανοίξουν ορίζοντες σκέψης στους επισκέπτες. Δεν θέλουμε να προσφέρουμε απαντήσεις στα ερωτήματα με τα οποία θα καταφθάνουν, τα έργα θα προσφέρουν στον θεατή το πολύτιμο εργαλείο που είναι πάντα η τέχνη για την κοινωνία, προκειμένου η κοινωνία να ερμηνεύει τα προβλήματά της και να τα επιλύει.

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

»Η πάντα πολυπόθητη συνεργασία του θεατή με το έργο τέχνης ενώπιον του οποίου βρίσκεται θα έπρεπε να βιώνεται ως μια πρόσκληση σε δείπνο, στο οποίο ο θεατής επιλέγει ποιον θα προσκαλέσει, στη χαλαρότητα που πάντα διέπει ένα δείπνο μεταξύ ανθρώπων που έχουν την επιθυμία να συναντήσουν ο ένας τον άλλον.

Ο επισκέπτης θα δει, επίσης, έργα που ίσως δεν θα περίμενε να συναντήσει σε μια εικαστική έκθεση, για παράδειγμα μια πληθώρα από ηχητικές εγκαταστάσεις. Κι όλα αυτά γιατί όταν βρίσκεται κάποιος αντιμέτωπος με το τραυματικό, τις δυσκολίες της ζωής ή και την ίδια την ευφορία, πολύ συχνά είναι δύσκολο να διαχειριστεί τη συνθήκη που βιώνει.

Η τέχνη όμως έχει πάντα τη δυναμική να καταφέρει μία “εκχύλιση” της πραγματικότητας και να την προσφέρει στον θεατή με τη μορφή ενός “χώρου ανάσας” για κείνον, χάρη στον οποίο θα συμβιβαστεί με το βίωμα».

Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Η Μπιενάλε τέμνει την Αθήνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

AB7- ECLIPSE / ΕΚΛΕΙΨΗ

Σε συνεργασία με το Onassis Culture

24/9-28/11 (προεγκαίνια: 23 Σεπτεμβρίου)

Ωράριο: Τετ.-Παρ. 13:00-21:00, Σαβ.-Κυρ. 11:00-21:00, Δευτ.-Τρ. κλειστά (με εξαίρεση τη Δευτέρα 27/9 & την Τρίτη 28/9, που η έκθεση θα παραμείνει εκτάκτως ανοικτή)

Εισιτήρια: Ημερήσιο: €10, μειωμένο €5 / Τριημέρου: €18, μειωμένο €10 / διαρκείας: €25, μειωμένο €15 / ομαδικά εισιτήρια: 7 ευρώ ανά άτομο & ανά ημέρα για γκρουπ από 5 άτομα και πάνω

Όλες οι χρήσιμες πληροφορίες εδώ.

Συμμετέχουν με περισσότερα από 420 έργα καλλιτέχνες με έδρα τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη, πολλοί από τους οποίους πρόκειται να εκθέσουν στην Ελλάδα για πρώτη φορά. Λίστα καλλιτεχνών: manuel arturo abreu, Zebedee Armstrong, as they lay w/ Abdu Ali + Markele Cullins, Ευγενία Βερελή, Sanford Biggers, Billy Bultheel, Judy Chicago, Contemporary And (C&), Zuzanna Czebatul, Simon Denny, DETACH (Voltnoi & Quetempo), Christoph Draeger, Claude Eigan, Awol Erizku, Doreen Garner, Miles Greenberg, Happy New Tears, HellFun (Josefin Arnell & Max Göran), Jack Hogan & Trakal, Deborah Joyce Holman & Yara Dulac Gisler, Klára Hosnedlová, Satch Hoyt, Hypercomf, Yinka Ilori, Astrit Ismaili, Tomashi Jackson, Huntrezz Janos, Olalekan Jeyifous, Εύη Καλογηροπούλου, Samson Kambalu, Λητώ Κάττου, KAYA, Navine G. Khan-Dossos, Nuri Koerfer, Ndayé Kouagou, Αριστείδης Λάππας, Kris Lemsalu & Kyp Malone, Marissa Malik & Yeshe Bahamon-Beesley, Rodney McMillian, Steve McQueen, Ana Mendieta, Meleko Mokgosi, Moor Mother, Zanele Muholi, Πέτρος Μώρης, Nascent, Αλέξανδρος Ντούρας, Kayode Ojo, Omsk Social Club*, Zohra Opoku, Βασίλης Παπαγεωργίου, Νεκτάριος Παππάς, Ebony G. Patterson, Primitive Art, Γιώργος Πρίνος, Kameelah Janan Rasheed, Andrew Roberts, Victoria Santa Cruz, Jacolby Satterwhite, Βαλίνια Σβορώνου, Jonas Schoeneberg, Paul Mpagi Sepuya, Έρικα Σκούρτη, Jakob Kudsk Steensen, Juana Subercaseaux, Taka Taka, Ayesha Tan-Jones, Φίλιππος Τελεστώ, The Critics Company, the Mycological Twist, Hank Willis Thomas, Ίρις Τουλιάτου, Tourmaline, Suzanne Treister, Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης, Wu Tsang, Cajsa von Zeipel, Julian Weber, YESSi PERSE

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιώργος Γαβριήλ: Ο Κύπριος καλλιτένης που διώχθηκε για την τόλμη του έργου του μιλά στη LIFO

Εικαστικά / Γιώργος Γαβριήλ: Ο Κύπριος καλλιτέχνης που διώχθηκε για την τόλμη του έργου του μιλά στη LIFO

Μια σειρά αιχμηρών έργων του γνωστού στην Κύπρο καλλιτέχνη και εκπαιδευτικού σόκαρε πολλούς συντοπίτες του και οδήγησε στην επαγγελματική δίωξή του. Μετά το μεγάλο κύμα συμπαράστασης που δημιουργήθηκε, με την υπόθεση να φτάνει μέχρι το Ευρωκοινοβούλιο, η δίωξη ανεστάλη με παρέμβαση της προεδρίας της Δημοκρατίας. Ιδού τι λέει ο ίδιος για όλα αυτά λίγο μετά το αίσιο τέλος της περιπέτειάς του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάουλα Ρέγκο: Μια φεμινίστρια και τα τολμηρά έργα της για τις αμβλώσεις στην Tate Britain

Εικαστικά / Πάουλα Ρέγκο, η εικαστικός που άλλαξε ριζικά τον τρόπο που βλέπουμε τις γυναίκες

Η βίαιη, άσεμνη, ωμή απεικόνιση των γυναικών στο έργο της έδειχνε τη φυσική και πραγματική θέση των γυναικών σε έναν κόσμο όπου συνήθως απεικονίζεται ο εξιδανικευμένος τύπος της, κυρίαρχος τόσο στο μυαλό όσο και στον τρόπο που την αποδίδουν οι άντρες καλλιτέχνες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σολοικισμός: Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης έρχεται στα Ζαγοροχώρια, σε καφενεία και στάβλους

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ