Μπιενάλε Βενετίας: Μια υπαίθρια έκθεση με έργα Ουκρανών καλλιτεχνών που δημιουργήθηκαν μέσα στον πόλεμο

«Piazza Ucraina» στη Μπιενάλε της Βενετίας με έργα Ουκρανών καλλιτεχνών που δημιουργήθηκαν μέσα στον πόλεμο Facebook Twitter
Το έργο «Η Ουκρανία θα αντισταθεί», μια υδατογραφία του Ουκρανού καλλιτέχνη Kinder Album με έδρα το Λβιβ, θα συμπεριληφθεί στην «Piazza Ucraina» στην Μπιενάλε της Βενετίας. Φωτο: Ukrainian Emergency Art Fund/Museum of Contemporary Art NGO
0

Η 59η Μπιενάλε σύγχρονης τέχνης της Βενετίας θα περιλαμβάνει μια υπαίθρια έκθεση με έργα Ουκρανών καλλιτεχνών, όπως ανακοινώθηκε την περασμένη Παρασκευή.

Όλα σχεδόν τα έργα που θα παρουσιαστούν δημιουργήθηκαν μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο.

Σε λίγες μέρες, στις 23 Απριλίου, γίνονται τα επίσημα εγκαίνια της πιο σημαντικής διοργάνωσης τέχνης στον κόσμο, που περιλαμβάνει χιλιάδες έργα τέχνης στα εθνικά περίπτερα και στο Αρσενάλε. Έχει τον τίτλο «Το γάλα των ονείρων», εμπνευσμένο από το βιβλίο που εικονογράφησε η σουρεαλίστρια καλλιτέχνιδα Λεονόρα Κάρινγκτον, και την επιμελείται η Σεσίλια Αλεμάνι. Στο πλαίσιό της στήθηκε η έκθεση με τίτλο «Piazza Ucraina» που διοργανώνεται από τους επιμελητές του ουκρανικού περιπτέρου Borys Filonenko, Lizaveta German και Maria Lanko, το Ίδρυμα Victor Pinchuk και το Ουκρανικό Ταμείο Τέχνης Έκτακτης Ανάγκης (UEAF) και θα προβάλει καλλιτέχνες που έχουν επιλεγεί από το Αρχείο Τέχνης του UEAF κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Τα έργα, τα οποία έχουν συγκεντρωθεί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα εκτυπωθούν σε μορφή αφισών και θα εκτεθούν σε έναν χώρο που σχεδίασε η Ουκρανή αρχιτέκτονας Dana Kosmina και θα ανανεώνεται τακτικά με νέα έργα στα Giardini, τους κήπους των εθνικών περιπτέρων της Μπιενάλε.

Σύμφωνα με τον επιμελητή και διευθύνοντα σύμβουλο της UEAF Ilya Zabolotnyi, είναι σημαντικό να αναδειχθούν οι Ουκρανοί καλλιτέχνες, όχι μόνο για να επιστήσουν την προσοχή του κόσμου στον πόλεμο αλλά και για να επιβεβαιώσουν την πολιτιστική ανεξαρτησία της Ουκρανίας. «Δεν αγωνιζόμαστε μόνο για τη δημοκρατία. Αγωνιζόμαστε και για την ταυτότητά μας».

Σύμφωνα με τον επιμελητή και διευθύνοντα σύμβουλο της UEAF Ilya Zabolotnyi, είναι σημαντικό να αναδειχθούν οι Ουκρανοί καλλιτέχνες, όχι μόνο για να επιστήσουν την προσοχή του κόσμου στον πόλεμο αλλά και για να επιβεβαιώσουν την πολιτιστική ανεξαρτησία της Ουκρανίας. «Δεν αγωνιζόμαστε μόνο για τη δημοκρατία. Αγωνιζόμαστε και για την ταυτότητά μας», δήλωσε ο Zabolotnyi σε κοινή συνέντευξη μέσω Zoom από το Κίεβο όπου βρίσκεται με την Olga Balashova, μια επιμελήτρια με την οποία ο ίδιος μοιράζεται την εποπτεία της UEAF. «Η ρωσική αυτοκρατορική αφήγηση θέλει ξεκάθαρα να τη διαγράψει», είπε.

Ο Zabolotnyi πρόσθεσε ότι στις 21 Φεβρουαρίου, όταν ο Πούτιν προσπάθησε να δικαιολογήσει την επερχόμενη εισβολή, «ένα από τα βασικά μηνύματα της δήλωσής του είναι ότι δεν υπάρχει Ουκρανία, δεν υπάρχει ουκρανική κουλτούρα, είναι μέρος της Ρωσίας. Γι' αυτό είναι μία από τις πιο σημαντικές στιγμές για όσους εργάζονται στον πολιτισμό, ώστε οι ζωντανές φωνές τους να μην εξαφανιστούν».

Η Μπιενάλε της Βενετίας ξεκίνησε ως ένα από τα κορυφαία γεγονότα του διεθνούς κόσμου της τέχνης το 1895 και συχνά βρέθηκε στο επίκεντρο πολέμων και άλλων ιστορικών γεγονότων. Το 1936 πολλά έθνη, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, μποϊκοτάρισαν την εκδήλωση σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη φασιστική κυβέρνηση της Ιταλίας.

Το 1940 η Μπιενάλε πραγματοποιήθηκε παρά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, γεγονός που ο κριτικός τέχνης Lawrence Alloway χαρακτήρισε «τόσο εντυπωσιακό όσο και παράξενο». Σε μια ιδιαίτερα ακραία αντίδραση στα πολιτικά γεγονότα μετά το πραξικόπημα του Χιλιανού δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ το 1974 τη θέση της έκθεσης πήραν διαμαρτυρίες.

Το 2015 ο επιμελητής της Μπιενάλε Okwui Enwezor αποκάλεσε τις διαμαρτυρίες του 1974 «μία από τις μοναδικές περιπτώσεις που η Βενετία αντιμετώπισε μια σύγχρονη καταστροφή και άσκησε ριζοσπαστική κριτική εκείνη ακριβώς τη στιγμή», ρωτώντας «μπορείτε να φανταστείτε να το κάνετε αυτό σήμερα;».

«Piazza Ucraina» στη Μπιενάλε της Βενετίας με έργα Ουκρανών καλλιτεχνών που δημιουργήθηκαν μέσα στον πόλεμο Facebook Twitter
«Εκκένωση» του Kinder Album. Φωτό: Ukrainian Emergency Art Fund/Museum of Contemporary Art NGO
«Piazza Ucraina» στη Μπιενάλε της Βενετίας με έργα Ουκρανών καλλιτεχνών που δημιουργήθηκαν μέσα στον πόλεμο Facebook Twitter
«Propaganda of the Living World» (1 Μαρτίου 2022), ακρυλικό και ακουαρέλα σε χαρτί από την Kateryna Lisovenko. Φωτό: Ukrainian Emergency Art Fund/Museum of Contemporary Art NGO

Η έκθεση «Piazza Ucraina» έρχεται μετά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι επιμελητές της Μπιενάλε της Ουκρανίας για να διασφαλίσουν ότι το περίπτερο της χώρας τους θα λειτουργούσε και ενώ είχαν μεταφερθεί από το Κίεβο αρκετά κομμάτια ενός κινητικού γλυπτού του συμμετέχοντος καλλιτέχνη Pavlo Makov.

Έρχεται επίσης μετά την απόσυρση από την Μπιενάλε τον Φεβρουάριο των Ρώσων καλλιτεχνών Alexandra Sukhareva και Kirill Savchenkov και του επιμελητή Raimundas Malasauskas, ενός Λιθουανού που εργαζόταν για το ρωσικό περίπτερο.

Στην έκθεση θα παρουσιαστούν έργα σχεδόν σαράντα καλλιτεχνών που κατάφεραν να παραγάγουν τέχνη παρά τον πόλεμο. Το πιο πρώιμο έργο της έκθεσης θα είναι ένα της Kateryna Lisovenko που δημιουργήθηκε λίγο μετά την ομιλία του Πούτιν στις 21 Φεβρουαρίου. Παρουσιάζει μια μητέρα και ένα παιδί, που αμφότεροι υψώνουν τα δυο μεσαία δάχτυλά τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Η Balashova συλλέγει τα έργα τέχνης από τις αρχές Μαρτίου και λέει ότι βρίσκει μεγάλη παρηγοριά σε αυτό. «Η διαδικασία συγκέντρωσης των έργων αυτών μαζί με τους συναδέλφους μου λειτουργεί θεραπευτικά», λέει. «Όταν βλέπεις αυτές τις εικόνες, οι οποίες συμβολίζουν μια συγκεκριμένη συναισθηματική κατάσταση, μπορείς να καταλάβεις τι συμβαίνει. Η προβολή των έργων στο διαδίκτυο», λέει, «ενισχύει την αίσθηση αλληλεγγύης. Βλέπεις τόσους ανθρώπους να λένε πως δεν θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν ότι συμβαίνουν όσα βλέπουν».

«Piazza Ucraina» στη Μπιενάλε της Βενετίας με έργα Ουκρανών καλλιτεχνών που δημιουργήθηκαν μέσα στον πόλεμο Facebook Twitter
Σκίτσο από τη σειρά «Lviv Diary» (8 Μαρτίου 2022) με ακουαρέλα, στιλό και μαρκαδόρο σε χαρτί από τη Vlada Ralko. Φωτο: Ukrainian Emergency Art Fund/Museum of Contemporary Art NGO
«Piazza Ucraina» στη Μπιενάλε της Βενετίας με έργα Ουκρανών καλλιτεχνών που δημιουργήθηκαν μέσα στον πόλεμο Facebook Twitter
Εικόνα από τη σειρά «Travel Diary» (28 Μαρτίου 2022) του Matviy Vaisberg. Φωτό: Ukrainian Emergency Art Fund/Museum of Contemporary Art NGO

Ορισμένοι από τους προσκεκλημένους καλλιτέχνες ακολουθούν μια σχεδόν ντοκιμαντερίστικη προσέγγιση. Ο Kinder Album παρουσιάζει ακουαρέλες που απεικονίζουν πρόσφυγες να στριμώχνονται σε τρένα και γυναίκες να κακοποιούνται από Ρώσους στρατιώτες, καθώς και έναν πίνακα με γυμνές φιγούρες που απομακρύνουν ένα τανκ. Οι εικόνες του Matviy Vaisberg περιλαμβάνουν ήσυχες, σχεδόν αφηρημένες σκηνές μεικτής τεχνικής από μια σειρά με τίτλο «Travel Diary», ενώ τα γραφικά σχέδια της Vlada Ralko με τίτλο «Lviv Diary» φέρνουν τους θεατές συγκλονιστικά κοντά στη βία που ασκείται στη γενέτειρα του καλλιτέχνη.

Η έκθεση έρχεται να προσφέρει μια γεύση από λιγότερο λαμπερή τέχνη και λιγότερο γυαλιστερή πραγματικότητα.

Ο Zabolotnyi λέει ότι ξυπνάει κάθε μέρα στο Κίεβο και σημειώνει όχι την ημέρα του έτους αλλά την ημέρα του πολέμου. «Τα πάντα μπορούν να αλλάξουν δραματικά κάθε λεπτό», λέει. «Οπότε η ημέρα έχει πολύ μικρό ορίζοντα». Κοιτάζοντας αυτή την τέχνη, ωστόσο, βρίσκει αυτά τα στιγμιαία αντικείμενα παράξενα ταιριαστά. «Όταν δεν μπορείς να προγραμματίσεις περισσότερο από μία ημέρα και εργάζεσαι με υλικό που βασικά μπορεί να διαρκέσει αιώνες, τότε δημιουργείται μια πολύ στενή σχέση», λέει. «Είναι ένα βήμα προς την αιωνιότητα».

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ