Christian Zervos στο Μουσείο Μπενάκη: Ένας μεγάλος Έλληνας στην σημαντικότερη έκθεση του 2020 Facebook Twitter
Christian Zervos, φωτογραφία αγνώστου, Ελλάδα 1933. Ευγενική παραχώρηση Musée Zervos, Vézelay – Conseil départemental de l’Yonne

Christian Zervos στο Μουσείο Μπενάκη: Ένας μεγάλος Έλληνας στην σημαντικότερη έκθεση του 2020

0

Με τον τίτλο «Christian Zervos & Cahiers d'Αrt - H αρχαϊκή στροφή» το Μουσείο Μπενάκη, η Γαλλική Σχολή Αθηνών και το Μουσείο Zervos (Musée Zervos στο Vézelay της Γαλλίας) οργανώνουν τον  Δεκέμβριο του 2019 μια έκθεση αφιερωμένη στο πρόσωπο και στο έργο του Christian Zervos, την οποία η LifΟ έχει τη χαρά να παρουσιάσει τώρα, πρώτη και κατ' αποκλειστικότητα. Βασικός στόχος της έκθεσης είναι να συστήσει στο ελληνικό κοινό μια προσωπικότητα ελληνικής καταγωγής, που εδώ παραμένει λίγο έως πολύ «αγνοημένη», σε σύγκριση με την αναγνώρισή της στη Γαλλία και διεθνώς.


Ο Zervos υπήρξε, επίσης, ο άνθρωπος που συνέδεσε την Ελλάδα με την αιχμή της αρχιτεκτονικής σκέψης του μεσοπολεμικού μοντερνισμού και τον κύριο εκφραστή της, που ήταν ο Le Corbusier, ως τον κατεξοχήν τόπο όπου τα ιδεώδη του σπουδαίου αυτού ρεύματος είχαν πραγματωθεί ήδη με αδιαμφισβήτητη επιτυχία μέσα από το παρελθόν και το παρόν της εντόπιας δόμησης και πολεοδομίας. Γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1889. Μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια, όπου μετανάστευσε η οικογένειά του, και έφτασε στο Παρίσι για σπουδές Φιλοσοφίας στη Σορβόννη. Το 1918 υποστήριξε εκεί τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τον βυζαντινό λόγιο και πανεπιστήμονα Μιχαήλ Ψελλό.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο Zervos συνδέθηκε φιλικά με τον Ρουμάνο φοιτητή αρχιτεκτονικής Jean Badovici και κατοπινό συνεργάτη της Eileen Gray. Χάρη σ' αυτόν, το 1923, και αφού μέχρι τότε έκανε διάφορες δουλειές του ποδαριού, ο Zervos βρήκε δουλειά στον εκδοτικό οίκο βιβλίων τέχνης του Albert Morancé. Δούλεψε ως γραμματέας σύνταξης του τριμηνιαίου περιοδικού τέχνης «L' art d' aujourd'hui» και αργότερα διηύθυνε την εξαμηνιαία έκδοση «Les arts de la maison», που σκοπό είχε να γνωρίσει στο φιλότεχνο κοινό τη σύγχρονη τέχνη της εποχής. Κι έτσι, αφού μαθήτευσε εκεί επί τρία χρόνια, ο Christian Zervos λάνσαρε το 1926, σε ηλικία 37 ετών, τη δική του επιθεώρηση τέχνης με τον φοβερό τίτλο «Cahiers d'Αrt», που σημαίνει «Τετράδια Τέχνης». Και αυτή εκδιδόταν συνέχεια μέχρι το 1960, με διετή διακοπή κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η έκθεση θα διερευνά το πώς, σε διεθνές επίπεδο και υπό το πρίσμα των ιδεών του μοντερνισμού, σπουδαίοι καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες της εποχής προσλάμβαναν τον «πριμιτιβισμό της Μεσογείου» και ανάλογα θα ανιχνεύει την εδώ πρόσληψη του μοντέρνου κινήματος


Στο περιοδικό του φιγουράρουν αναλύσεις αισθητικής και κριτικές τέχνης που απλώνονται από το φάσμα της προϊστορίας μέχρι την τότε σύγχρονη τέχνη. Επρόκειτο για μια «επιθεώρηση» αυτού του είδους θεμάτων που εξέδιδε ένας άνθρωπος μόνος του, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα εκδότης, διευθυντής έκδοσης, μακετίστας, αρχισυντάκτης και ο κύριος συντάκτης ύλης. Αυτή η τόσο προσωποπαγής συνθήκη ερμηνεύει, κατά κάποιον τρόπο, τη μακροβιότητα του περιοδικού και την εντυπωσιακή ομοιογένειά του σε ό,τι αφορά το εκδοτικό στίγμα του, τη θεματογραφία του και τη θέση του απέναντι σ' αυτήν.

Tα «Cahiers d'Αrt» απέκτησαν κύρος επειδή παρουσίαζαν καίρια κείμενα χωρίς την ελαφρότητα ή την προχειρότητα της δημοσιογραφικής γραφής, αλλά ταυτόχρονα και χωρίς να αυτοπαγιδεύονται σε λόγο ακαδημαϊκό. Κάθε τεύχος ήταν αποτέλεσμα δουλειάς προμελέτης που οδηγούσε σε μια ισορροπία ως προς την ποικιλία των θεμάτων, τα οποία κάλυπταν ουσιαστικά δύο θεμελιώδεις πόλους, τη σύγχρονη τέχνη και την αρχαιολογία, αποδίδοντας ειδικό βάρος στην αρχαιολογία των προϊστορικών περιόδων και ειδικότερα εκείνων της Ελλάδας.

Επιπλέον, είχαν γραφιστικό ενδιαφέρον, καθώς οι σελίδες τους ήταν «ευάερες και φωτεινές», με εκλεκτή εικονογράφηση, προσεκτικά πλαισιωμένη. Ο Zervos έκανε παραγγελίες φωτογραφικών ρεπορτάζ εντός των εργαστηρίων καλλιτεχνών με φωτογραφίσεις έργων τους που σήμερα θεωρούνται κλασικά του είδους, όπως η περίφημη φωτογράφιση του ατελιέ του Giacometti, το 1932, ή η παρουσίαση της εξέλιξης, μέρα με τη μέρα, της «Guernica» του Picasso, ενόσω εκείνος ακόμα δούλευε το έργο και με φωτογράφο την Dora Maar.


Η σημασία που αποκτούσε ως μέσο η φωτογραφία στις εκδόσεις των «Cahiers d'Αrt» ήταν κάτι το εντελώς καινοφανές και αυτό είχε τεράστια διεθνή απήχηση. Η έκδοση του περιοδικού έγινε τελικά η καλύτερη πρέσβειρα στο εξωτερικό όχι μόνο της τέχνης στη Γαλλία αλλά και του τρόπου με τον οποίο το Παρίσι υποδεχόταν και αντιμετώπιζε τη σύγχρονη τέχνη. Ωστόσο, η έκθεση «Christian Zervos & Cahiers d'Αrt - H αρχαϊκή στροφή», η οποία είναι η πρώτη που οργανώνεται εδώ για εκείνον, επιδιώκει να φωτίσει και τους δεσμούς του Zervos, ο οποίος ήταν Γάλλος πολίτης από το 1927, με τη γενέτειρά του, την Ελλάδα, και τις δικές του αναφορές σ' αυτήν.

Christian Zervos στο Μουσείο Μπενάκη: Ένας μεγάλος Έλληνας στην σημαντικότερη έκθεση του 2020 Facebook Twitter
Εξώφυλλο «Cahier d’Art» του Marcel Duchamp, Cœurs Volants , τεύχος 1-2, 1936
Christian Zervos στο Μουσείο Μπενάκη: Ένας μεγάλος Έλληνας στην σημαντικότερη έκθεση του 2020 Facebook Twitter
Εξώφυλλο «Cahier d’Art» του Joan Mirό για το τεύχος 3-4, 1940


Η έκθεση συνδέεται άμεσα με το ερευνητικό πρόγραμμα της Γαλλικής Σχολής Αθηνών με τίτλο «Christian Zervos au miroir de la Grèce » (βλ. «Ο Christian Zervos στον καθρέφτη της Ελλάδος»), το οποίο διεξάγεται από το 2017 με τη συνεργασία ομάδας ερευνητών που δραστηριοποιούνται στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Η «αρχαϊκή στροφή» στον τίτλο δεν αναφέρεται μόνο στη θεματογραφία του περιοδικού σχετικά με την προϊστορική και αρχαϊκή περίοδο του πολιτισμού αλλά και στα βιβλία που εξέδωσε ο Zervos (από τον εκδοτικό οίκο του, που ήταν ομώνυμος του περιοδικού του), ξεκινώντας από το πρώτο, με αντικείμενο μια επισκόπηση της ελληνικής τέχνης και τίτλο L' art en Grèce, des temps préhistoriques au début du XVIIIe siècle (Η τέχνη στην Ελλάδα από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι την αρχή του 18ου αι.). Το βιβλίο αυτό παρουσιάστηκε τότε ως «ένα απαραίτητο εγχειρίδιο για την κατανόηση της σύγχρονης τέχνης», που προοριζόταν «για τους καλλιτέχνες και τους ποιητές».

Η έκθεση θα διερευνά το πώς, σε διεθνές επίπεδο και υπό το πρίσμα των ιδεών του μοντερνισμού, σπουδαίοι καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες της εποχής προσλάμβαναν τον «πριμιτιβισμό της Μεσογείου» και ανάλογα θα ανιχνεύει την εδώ πρόσληψη του μοντέρνου κινήματος, καθώς και τον αντίκτυπό της στην πνευματική ζωή της εποχής και στο κεφαλαιώδες ζήτημα/αίτημα της «ελληνικότητας». Παράλληλα, θα παρουσιαστούν 60 σημαντικά έργα από τη συλλογή του Zervos που ανήκουν πλέον στο μουσείο και φέρουν το όνομά του. Πρόκειται για έργα των Matisse, Mirό, Picasso, Laurens, Calder, Lam, Kandinsky, Γκίκα, Σκλάβου, Giacometti, Brancusi κ.ά., τα οποία θα ταξιδέψουν για πρώτη φορά από το Vézelay της Βουργουνδίας, προκειμένου να εκτεθούν στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς.

Info

Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα της Γαλλικής Πρεσβείας στην Αθήνα και η επιμέλειά της είναι του Christian Derouet, ιδρυτικού διευθυντή του Μουσείου Zervos στο Vézelay, του Alexandre Farnoux, διευθυντή της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, και της Πολύνας Κοσμαδάκη, επιμελήτριας μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης στο Μουσείο Μπενάκη. Θα διαρκέσει από 10/12/2019 έως 1/3/2020.

Μέγας Δωρητής της έκθεσης είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 25.7.2019

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο εγγονός του Πικάσο μιλά για την έκθεση «Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και Πηλός»

Αποκλειστική συνέντευξη / Ο εγγονός του Πικάσο μιλά για την έκθεση «Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και Πηλός»

Ο νόμιμος κληρονόμος του Πάμπλο Πικάσο, Μπερνάρ Ρουίζ Πικάσο, αποκαλύπτει τα μυστικά του έργου του παππού του με αφορμή τη νέα έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Στο ίδιο ποτάμι δύο φορές»: η εικαστική εξέλιξη της Αθήνας σε μία συλλογική έκθεση

Εικαστικά / «Στο ίδιο ποτάμι δύο φορές»: η εικαστική εξέλιξη της Αθήνας σε μία συλλογική έκθεση

Περισσότεροι από τριάντα δημιουργοί κάθε ηλικίας και εθνικότητας συμμετέχουν στην έκθεση που άνοιξε στο Μουσείο Μπενάκη, σε συνεργασία με το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ και το New Museum της Νέας Υόρκης

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ