Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

Βυζαντινές γλάστρες με λουλούδια και δελφίνια της Κνωσού, κρόκοι, γαρίφαλα, κυκλάμινα και πεταλούδες, δελφίνια και Κένταυροι, πουλιά και λιοντάρια, νησιώτικα κρινάκια και παγόνια και ο βασιλιάς των πουλιών, κατά τον Αριστοφάνη στους «Όρνιθες», ο τσαλαπετεινός∙ αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας που δίνουν χρώμα και μια εικόνα εντελώς διαφορετική από τη συνηθισμένη των πωλητηρίων των μουσείων σε εορταστικές περιόδους. Χαλιά και κεντήματα στην είσοδο υποδέχονται τον επισκέπτη που δεν μπορεί παρά να θαυμάσει ένα χαλί με τον Τρίτωνα της Ρόδου κρεμασμένο στον τοίχο, δίπλα σε ένα άλλο με το παιδί και το δελφίνι, ένα χαλί με σχέδιο που έδωσε ο Γιάννης Μόραλης και χαλιά με σχέδια που είχε προσφέρει ο Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας για να αντιγραφούν και να κεντηθούν από τα επιδέξια χέρια των γυναικών της Οικοτεχνίας.

Αριστουργήματα τεχνικής και φαντασίας, με το καθένα από αυτά να σημαίνει ώρες κόπου, επιμέλειας και επιμονής, τα 6.000 κομμάτια που φτάνουν εδώ, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, θα πωληθούν στο κοινό, με τα έσοδα να πηγαίνουν στο ΕΚΚΑ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης) που έμεινε ανενεργό από το 2011, όταν έκλεισε αιφνίδια.

Με μότο «Η ελληνική ψυχή σε όλα τα σπίτια του κόσμου», τα προϊόντα της Οικοτεχνίας, που περιλαμβάνουν χαλιά, κεντητά χαλιά, κιλίμια, κεντήματα και ταπισερί, περιήλθαν στο ΕΚΚΑ και είναι σήμερα διαθέσιμα προς πώληση

Η Οικοτεχνία, δραστηριότητα που λειτούργησαν ο Εθνικός Οργανισμός Πρόνοιας και το Ινστιτούτο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης από το 1950 ως και τη δεκαετία του 1990, άλλαξε πολλά ονόματα μέσα από διάφορους κρατικούς οργανισμούς. Ήταν ένα ευρύτατο πρόγραμμα κατάρτισης και επαγγελματικής απασχόλησης γυναικών στη χειροποίητη ταπητουργία και κιλιμοποιία, στην υφαντική και την κεντητική τέχνη. Στο απόγειό της, στο πρόγραμμα απασχολούνταν 5.000 ελεύθερες οικοτέχνιδες, ενώ λειτουργούσαν 67 σχολές, εμπορικά καταστήματα και σημεία πώλησης σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και Κέρκυρα. Με μότο «Η ελληνική ψυχή σε όλα τα σπίτια του κόσμου», τα προϊόντα της Οικοτεχνίας, που περιλαμβάνουν χαλιά, κεντητά χαλιά, κιλίμια, κεντήματα και ταπισερί, περιήλθαν στο ΕΚΚΑ και είναι σήμερα διαθέσιμα προς πώληση, εκτός από τα πρωτότυπα σχέδια, τα οποία θα διατηρηθούν για πολιτιστικούς σκοπούς από το ΕΚΚΑ ή άλλους φορείς και μουσεία, με στόχο την προβολή των παραδοσιακών τεχνικών ως στοιχείο της άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Ο επισκέπτης δεν μπορεί παρά να θαυμάσει ένα χαλί με τον Τρίτωνα της Ρόδου κρεμασμένο στον τοίχο. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Παρέχοντας αργαλειούς, νήματα, σχέδια, τεχνική βοήθεια, ποιοτικό έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας και διοχετεύοντας τα προϊόντα στο εμπόριο, η Οικοτεχνία προσέφερε απασχόληση σε σημαντικό αριθμό ανέργων ή εποχιακά απασχολούμενων γυναικών. Δεν μπορεί να μη σκεφτεί κανείς, βλέποντας τα έργα τέχνης που έφτιαξαν αυτές οι γυναίκες με ταλέντο και γνώση, τον κοινωνικό και πολιτιστικό χαρακτήρα της Οικοτεχνίας, που όχι μόνο προωθούσε τα ελληνικά προϊόντα αλλά και κατάρτιζε τις γυναίκες, δημιουργώντας πολλές φορές το μοναδικό εισόδημα σε ένα σπίτι ή ένα συμπληρωματικό εισόδημα κρίσιμο για τον οικογενειακό προϋπολογισμό, αλλά και περιόριζε την αστυφιλία με την παραμονή του αγροτικού πληθυσμού στην επαρχία.

Όσο για τα μοτίβα, μόνο θαυμασμό μπορούν να προκαλέσουν, όχι μόνο για τη δεξιοτεχνία με την οποία έγιναν αλλά και για τη σημασία τους. Ενώ κοιτάζουμε κεντήματα στα οποία απεικονίζονται αρχαίες τοιχογραφίες, περίτεχνα μωσαϊκά, βυζαντινά ψηφιδωτά, ευαγγέλια και χρυσόβουλα του Αγίου Όρους και ποδιές παραδοσιακών στολών, η Τίνα Δασκαλαντωνάκη μού διηγείται μια ιστορία που κράτησε τεσσεράμισι χρόνια, μέχρι να φτάσουν στο πωλητήριο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης τα χειροτεχνήματα αυτά.

Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας που δίνουν χρώμα και μια εικόνα εντελώς διαφορετική από τη συνηθισμένη των πωλητηρίων των μουσείων σε εορταστικές περιόδους. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Το παιδί και το δελφίνι, ένα χαλί με σχέδιο που έδωσε ο Γιάννης Μόραλης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από χαλί της Οικοτεχνίας που πωλείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

«Η Δόμνα Μιχαηλίδου, που ήταν τότε υπουργός Εργασίας, είπε στη Μαρέβα Γκραμπόφσκι για μια αποθήκη του ΕΚΚΑ με τα έργα αυτά κοντά στην Ιερά Οδό. Όταν πήγαμε να δούμε τι υπάρχει, ήταν σαν να μπαίνουμε σε ένα παραμύθι με χιλιάδες, εκατομμύρια σκόρους, τόνους μαλλιού, χαρτιά και σχέδια και, κάτω από όλα αυτά, θαυμάσια τεχνουργήματα. Ξαφνικά είδα όλη αυτή την ιστορία να ζωντανεύει μπροστά μου, τις γυναίκες που κεντούσαν και η μια έφερνε την άλλη σε αυτή την υπόθεση, και φαντάστηκα την ιστορία καθεμιάς. Ρωτήσαμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε και αρχικά μας είπαν ότι δεν γίνεται τίποτα. Έτσι, ξεκίνησε ένα ταξίδι πολύ αργά αλλά σταθερά, και μετά από λίγους μήνες πήραμε ένα μέιλ που έλεγε ότι ενδιαφέρει τον Οργανισμό να πουληθούν αυτά τα πράγματα. Υπήρχε η βούληση, αλλά οι διαδικασίες έπρεπε να γίνουν σωστά και ήταν χρονοβόρες.

»Από αυτή την υπόθεση εμείς δεν μπορούμε να βγάλουμε χρήματα, είναι περιουσία του Δημοσίου και εκεί πάνε τα έσοδα. Έφεραν έναν πραγματογνώμονα να ορίσει τις τιμές και, όπως βλέπετε, είναι χαμηλές: ένα κεντητό χειροποίητο μαξιλάρι έχει 20 ευρώ και ένα χειροποίητο χαλί έχει τιμή πολύ πιο κάτω από ένα αντίστοιχο μηχανής. Εμάς μας ενδιέφερε να μη χαθεί όλος αυτός ο κόπος των γυναικών και ήταν σημαντικό να τα φέρουμε στο φως, σαν να φέρνουμε μαζί και τις ιστορίες τους. Βρήκαμε έναν παλιό πωλητή, τον κύριο Παναγιώτη, που μας είπε ιστορίες για όλα αυτά τα προϊόντα που σταμάτησαν απότομα να πωλούνται και να παράγονται όταν έκλεισε ο Οργανισμός το 2011. Επίσης, μας είπε ότι η οδηγία που είχαν αυτές οι γυναίκες ήταν η παραγωγή τους να είναι αψεγάδιαστη για να μπορούν να πάνε στα πωλητήρια, κάτι που μπορεί να δει κάποιος και εδώ, σήμερα που έρχονται σιγά-σιγά όλα αυτά τα κομμάτια».

Με μάλλινες, λινές και βαμβακερές κλωστές, τα κεντητά και τα χαλιά δεν διασώζουν μόνο την ελληνική παράδοση, αλλά προωθούν το γνήσιο ελληνικό σχέδιο. Κάθε βελονιά τους μοιάζει με ευχή ή προσευχή και δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα σχέδια περιέχουν έναν βαθύ συμβολισμό, ως φυλαχτά για την καλή τύχη, τη νεότητα ή τη γονιμότητα, τη γαλήνη και την προστασία των σπιτιών που θα τα φιλοξενήσουν.

Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Μερικά από τα 6.000 κομμάτια που πωλούνται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Παρέχοντας αργαλειούς, νήματα, σχέδια, τεχνική βοήθεια, ποιοτικό έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας και διοχετεύοντας τα προϊόντα στο εμπόριο, η Οικοτεχνία προσέφερε απασχόληση σε σημαντικό αριθμό ανέργων ή εποχιακά απασχολούμενων γυναικών. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Η προβολή των παραδοσιακών τεχνικών είναι στοιχείο της άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Με μάλλινες, λινές και βαμβακερές κλωστές, τα κεντητά και τα χαλιά δεν διασώζουν μόνο την ελληνική παράδοση, αλλά προωθούν το γνήσιο ελληνικό σχέδιο. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αριστουργήματα της ελληνικής οικοτεχνίας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Τα μοτίβα, μόνο θαυμασμό μπορούν να προκαλέσουν. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Design
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

yf

Design / Potiropoulos+Partners: Πώς «γεννήθηκε» το νέο ερευνητικό κέντρο και ποια είναι η φιλοσοφία της καινοτομίας αυτής

Το διακεκριμένο αρχιτεκτονικό γραφείο παρουσίασε τη δική του in house Research+Design «ομάδα» με την ονομασία «p+R+D», κατά τα πρότυπα των διεθνών αρχιτεκτονικών γραφείων.
THE LIFO TEAM
Με έμπνευση από τις τέντες της Ασίας το φετινό περίπτερο Serpentine

Design / Με έμπνευση από τις τέντες της Ασίας: Αυτό είναι το περίπτερο Serpentine για το 2025

Η πρωτοποριακή αυτή ανάθεση, που ξεκίνησε το 2000 με τη Ζάχα Χαντίντ και παρουσίασε μέσα από τα pavilions μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της διεθνούς αρχιτεκτονικής, γιορτάζει τα 25 της χρόνια.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ώρα για Comicdom CΟΝ 2025 / Comicdom CΟΝ Athens 2025: Όλα όσα δεν πρέπει να χάσεις

Design / Comicdom CΟΝ Athens 2025: Όλα όσα δεν πρέπει να χάσεις

Το μεγαλύτερο φεστιβάλ κόμικς στην Ελλάδα επιστρέφει στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, από 16 έως 18 Μαΐου, φιλοξενώντας 180 Έλληνες και ξένους καταξιωμένους δημιουργούς. Δείτε όλα τα highlights του φετινού προγράμματος.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Χάρρυ Σάξον: «Η ιστορία δικαιώνει τους αδικημένους»

Graphic Novel / Χάρρυ Σάξον: «Οι τρανς άντρες υπάρχουμε κι ας το αγνοεί πολύς κόσμος»

Με αφορμή την παρουσίαση του queer κόμικ του «Ο Τηλέμαχος και το Δέρας» στο 9ο Comic Con, ο Χάρρυ Σάξον μιλά για την επιστροφή του μετά από απουσία 13 ετών, για το ταξίδι της φυλομετάβασής του, και για την παρουσία όλων και περισσότερων ΛΟΑΤΚΙ+ δημιουργών στον χώρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ένα σπίτι με κήπο που θυμίζει Μπαλί και έχει στην ταράτσα θερινό

Design / Ένα σπίτι με κήπο που θυμίζει Μπαλί και έχει στην ταράτσα θερινό

Η Τζούλη Αγοράκη επισκέπτεται το σπίτι της Ήρας Κατσαντώνη και του Αλέξανδρου Πάτση στο Μετς κι ανακαλύπτει έναν αναπάντεχο χώρο με μία «κρεμαστή» κουζίνα που δεσπόζει και γωνιές μυστικές που οδηγούν στη «Χώρα των Θαυμάτων».
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Ξενοδοχείο Βύρων στην Αιόλου: ένα από τα παλαιότερα κτίρια της Αθήνας ξαναγεννιέται

Ξενοδοχείο Βύρων / Ένα από τα πιο παλιά κτίρια της Αιόλου ξαναγεννιέται

Η είδηση της αποκατάστασης του ξενοδοχείου Βύρων μάς πάει πίσω στον χρόνο, μεταξύ 1840 και 1860, τότε που η οδός Αιόλου άκμαζε εμπορικά και ήταν ο δρόμος με τα περισσότερα και τα καλύτερα ξενοδοχεία της πόλης. Η LiFO παρουσιάζει τα σχέδια της αποκατάστασης ενός από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίρια της Αθήνας, η οποία θα ξεκινήσει το επόμενο διάστημα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η μυστική ζωή της Όντρεϊ Χέπμπορν

Design / Τι σχέση είχαν οι γονείς της Όντρεϊ Χέπμπορν με τον ναζισμό;

Η διάσημη ηθοποιός του Χόλιγουντ βίωσε με πολλούς τρόπους τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Ένα νέο ισπανικό graphic novel αποκαλύπτει το κεφάλαιο της ζωής της που η ίδια επιθυμούσε να παραμείνει κρυφό.
THE LIFO TEAM
milan_design_week

Design / Milan Design Week: Η εβδομάδα-υπερπαραγωγή δείχνει το μέλλον

Τεχνικές και τεχνολογία, ιστορικό design και πειραματισμοί, αρχιτεκτονική και διακόσμηση, υλικότητα και πνευματικοί στοχασμοί: αυτά είναι τα highlights της εβδομάδας design του Μιλάνου, που προτείνει τη σκηνογραφία της ζωής μας.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Τα νέα ελβετικά διαβατήρια έχουν άψογο ντιζάιν

Design / Τα νέα ελβετικά διαβατήρια έχουν άψογο ντιζάιν

Ο σχεδιασμός της RETINAA στα νέα ελβετικά διαβατήρια συνδυάζει το υψηλό επίπεδο ασφαλείας με το graphic design ενώ είναι και μία αναφορά στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Ελβετίας, δημιουργώντας «κάτι παραπάνω από ένα επίσημο διοικητικό έγγραφο».
LIFO NEWSROOM