Στον συχνά επιδεικτικό και σίγουρα κορεσμένο κόσμο του ντιζάιν, η ακριβής «γραφή» του Μιχάλη Αναστασιάδη, διαμορφωμένη από προσωπικές μνήμες, την αγάπη του στον μοντερνισμό, τις τέχνες και τον φυσικό κόσμο εκφράζει μια αρχετυπική εκδοχή σχεδιασμού.
Στα χέρια του, η τέχνη της αφαίρεσης αποκαθίσταται στην αρχική έννοια του μινιμαλισμού, ως μια φιλοσοφική διαδικασία πολλαπλών στρώσεων, ενώ η απλότητα προκύπτει από ένα εξαντλητικό «ξεφλούδισμα» κάθε περιττού στοιχείου, ωσότου το αντικείμενο να αποκτήσει αυτό που ο ίδιος έχει αποκαλέσει «συναισθηματική λειτουργικότητα». Τα έργα του –χαμηλότονα, στιβαρά, χωρίς αισθητικό κομπασμό– θυμίζουν ιστορικά κλασικά κομμάτια, καθώς αγγίζουν έναν συναισθηματικό εκλεκτικισμό που αντέχει στον χρόνο. Την ίδια στιγμή, με την παρουσία τους στον χώρο, μυσταγωγούν και συνδιαλέγονται.
Με έναν ρυθμό που εξελίχθηκε μέσα στα χρόνια από νωχελικός σε φρενήρη, ο δημιουργός έχτισε σχέσεις ζωής με τους προμηθευτές και τους τεχνίτες που υλοποιούν τα σχέδιά του, και καθιερώθηκε ως ένας πολύτιμος –και εξαιρετικά εμπορικός– συνεργάτης κορυφαίων επωνυμιών design, ανάμεσά τους οι Flos, Puiforcat, Lobmeyr, Herman Miller, Molteni, Cassina, Β&Β, Valextra, Alessi, Mutina, το σουηδικό ινστιτούτο σχεδιασμού Svenskt Tenn. Tο επώνυμο στούντιό του εστιάζει κυρίως σε κατά παραγγελία πρότζεκτ φωτισμού, και εκπροσωπείται από διεθνείς γκαλερί, όπως η Nilufar στο Μιλάνο, η Friedman Benda στη Νέα Υόρκη και η Taka Ishii Gallery στο Τόκιο.
Πάντα μιλάω για την οικειότητα, όσο κι αν ο όρος ακούγεται επιφανειακός. Όταν κάτι είναι γνώριμο στον άλλον, ξεκινάς ήδη με έναν διάλογο, επικοινωνείς. Ενώ όταν φτιάχνεις ένα αντικείμενο για να εντυπωσιάσεις, οι πιθανότητες να παραμείνει ενδιαφέρον μέσα στον χρόνο είναι ελάχιστες.
Παρά το σημερινό εντυπωσιακό ρόστερ και το τρανό του κύρος, ο σχεδιαστής είναι σχετικά νεοφερμένος στην πιάτσα του εμπορικού ντιζάιν. Μια αίσθηση ανικανοποίητου για την τότε πραγματικότητα του ντιζάιν στις αρχές των ’90s τον κράτησε σε μια επαγγελματική εκκρεμότητα για κάμποσα χρόνια, χαμένο κάπου ανάμεσα στην τέχνη και τον σχεδιασμό. Από το 1994, που ίδρυσε το στούντιό του, παθιαζόταν με πειραματικά πρότζεκτ ως μέλος μιας καλλιτεχνικής κολεκτίβας και στο μεσοδιάστημα ζούσε κάνοντας μαθήματα Ashtanga yoga, μια δουλειά που τον αποφόρτιζε από την πίεση της ανεργίας του κλάδου του.
Σύστησε το προσωπικό του brand και αφοσιώθηκε στον φωτισμό μόλις το 2007, και η αναγνώριση ήρθε το 2011 με το λανσάρισμα της πρώτης του συλλογής φωτιστικών για τη Flos – τα υπέροχα «String Lights». Δυο χρόνια αργότερα, η ίδια εταιρεία άρχισε να παράγει τα «IC Lights», μια συλλογή ορόσημο για την οπτική κουλτούρα των 00s, και από τις πλέον πολυκοπιαρισμένες δουλειές του σχεδιαστή.
Από εκεί και μετά, ο Αναστασιάδης δεν σταμάτησε να δημιουργεί γύρω από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά –ευθείες γραμμές, γραμμικούς γλόμπους, γυάλινες σφαίρες και διαπλεκόμενους κύκλους– με μια πρακτική που ισορροπεί ανάμεσα στην απρόβλεπτη φύση του αυτοσχεδιασμού και τη σταθερότητα της κατασκευής.
Η αλήθεια του ανθρώπου συναντά αυτήν του δημιουργού. Ο Αναστασιάδης που συναντήσαμε είναι συγκροτημένος όσο και χαλαρός, παθιάζεται χωρίς να γίνεται δογματικός, είναι ακριβής στον λόγο αλλά πληθωρικός στις σκέψεις, οικείος και συνάμα φευγάτος, και αφοπλιστικά ειλικρινής με την ιστορία, τις επιρροές και τις εμμονές του. Στα μάτια μου μοιάζει με έναν ορθολογιστή μάγο που μέσα από το σκοτάδι γεννά φωτεινά τοπία, όπου η ομορφιά συνυπάρχει με τη χρησιμότητα.
Αυτόν τον άγνωστο Μιχάλη Αναστασιάδη, έναν άνθρωπο της μεθόδου και του ενστίκτου, σας συστήνουμε εδώ, με αφορμή την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ελλάδα στην γκαλερί Μελάς Μαρτίνος.
Μικρός είχα εμμονή να μαζεύω πράγματα από παντού και κάτι να φτιάχνω μ’ αυτά: ένα περιτύλιγμα σοκολάτας, ξερό χορτάρι, πέτρες. Ιδίως πέτρες. Ήταν το πιο εύκολο πράγμα να κλέψω από τη φύση. Αναζητούσα το τέλειο σχήμα, με ενθουσίαζαν οι σφαιρικές. Αυτή η μανία εξελίχθηκε σε συλλογή. Στο άμεσο περιβάλλον μου δεν υπήρχε κανένας δημιουργικός άνθρωπος. Ο πατέρας μου δεν σπούδασε ποτέ, ασχολούνταν με διάφορα επιχειρηματικά, λίγα μεσιτικά. Έζησε ένα διάστημα στην Αφρική, κι εκεί γνώρισε τη μητέρα μου, στο Μπουρούντι· εκεί πέρασα και τα πρώτα χρόνια της ζωής μου, παρότι γεννήθηκα στην Αθήνα. Ήμουν 5 χρονών όταν μετακομίσαμε στην Κύπρο. Ο πατέρας μου, όμως, είχε έναν φίλο αρχιτέκτονα, τον Νεοπτόλεμο Μιχαηλίδη. Είχε σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Μιλάνο με τον Gio Ponti στα ’40s, προτού μεσολαβήσει ο πόλεμος. Εξελίχθηκε σε έναν σπουδαίο μοντερνιστή αρχιτέκτονα. Σε αυτόν τον άνθρωπο, ο πατέρας μου ανέθεσε τον σχεδιασμό ενός οικογενειακού εξοχικού σπιτιού στα περίχωρα της Λεμεσού, τα Πολεμίδια. Η ολοκλήρωσή του πήρε χρόνια και μέσα σ’ αυτό το διάστημα ο Μιχαηλίδης έγινε το σημείο αναφοράς μου. Δεν είχα ιδέα τότε τι ήταν το ντιζάιν.
Έφυγα από την Κύπρο το 1988 για να σπουδάσω πολιτικός μηχανικός στο Imperial College. Ήμουν πολύ δυνατός στα πρακτικά, τα νούμερα, τη φυσική, αισθανόμουν, όμως, την ανάγκη να κάνω κάτι δημιουργικό. Οι γονείς μου περίμεναν από μένα να σπουδάσω κάτι θετικό, δεν ήθελαν να με συντηρούν για πολύ. Η δουλειά του μηχανικού, όμως, μου φαινόταν πολύ ελεγχόμενη, πολύ πειθαρχημένη. Στράφηκα στο βιομηχανικό ντιζάιν στο Royal College of Art.
Αποφοίτησα το 1993 με ένα πολύ δύστροπο (από εμπορική άποψη) πτυχιακό έργο. Ήταν μια κούπα που ηχογραφούσε μηνύματα. Λίγο αργότερα, σχεδίασα μια λάμπα («Antisocial») που λειτουργούσε στην απόλυτη σιωπή. Μόλις μιλούσες, το φως χαμήλωνε ωσότου έσβηνε εντελώς. Και μια άλλη, τη «Social Lamp», που έπρεπε να της μιλάς για να διατηρεί τη λάμψη της. Ήταν η περίοδος που πειραματιζόμουν με τον Anthony Dunne (επισκέπτης καθηγητής στο Royal College) και τη γυναίκα του, την αρχιτέκτονα Fiona Raby. Μαζί δημιουργήσαμε μια σειρά θεραπευτικών προϊόντων για «ευαίσθητες προσωπικότητες», όπως το Huggable Atomic Mushroom, ένα χνουδωτό παιχνίδι εμπνευσμένο από το σύννεφο σε σχήμα μανιταριού της Priscilla, του πυρηνικού τεστ στην έρημο της Νεβάδα, το 1957.
Στο Λονδίνο των ’90s, δεν έβλεπα τίποτα που να επιθυμώ στο ντιζάιν. Προσωπικά με ενδιέφερε το ριζοσπαστικό ντιζάιν των ’60s, ιδιαίτερα οι Ιταλοί σχεδιαστές που έφτιαχναν εκπληκτικά αντικείμενα βασισμένα σε εννοιολογικές ιδέες. Όταν αποφοίτησα, κανείς δεν αμφισβητούσε τίποτα. Αυτός ήταν ο λόγος που αναζήτησα χώρο να στήσω ένα δικό μου στούντιο, το 1994.
Μερικά χρόνια αργότερα, ανακάλυψα μέσω ενός φίλου χορευτή την Ashtanga yoga. Πρωτοπήγα σε ένα μάθημα νομίζοντας ότι θα κάνω stretching. Κόλλησα. Τελικά, κάποιος μου πρότεινε να διδάξω, κι έτσι το στούντιό μου στέγαζε και το ντιζάιν και τη γιόγκα. Είχε ενδιαφέρον εκείνη η διπλή μου ταυτότητα. Όταν ο κόσμος με ρωτούσε τι κάνω, δήλωνα δάσκαλος γιόγκα, αισθανόμουν ότι αυτή είναι πιο έντιμη απάντηση, αφού από τη γιόγκα ζούσα. Το ντιζάιν το κρατούσα για τον εαυτό μου, είχα τις ιδέες μου, εργαζόμουν, ήθελα να πω κάτι διαφορετικό. Είμαι ένας δημιουργικός άνθρωπος που ακολούθησα τον πιο μακρινό δρόμο που θα μπορούσα να έχω πάρει.
Πάντα παρακολουθούσα το ντιζάιν, ταξίδευα και μελετούσα την ιστορία του, παρότι έκανα πολύ διαφορετικά πράγματα από αυτό που τότε θεωρούνταν ντιζάιν. Κάποιες συγκυρίες με ώθησαν στην επόμενη φάση μου.
Είχα γνωρίσει ήδη από το 1994, μέσω μιας φίλης, τον αρχιτέκτονα Bijoy Jain (τον αρχιτέκτονα που ίδρυσε το περίφημο Studio Mumbai στην Ινδία). Μόλις είχε έρθει στο Λονδίνο από το Λος Άντζελες, όπου εργαζόταν στο γραφείο του Richard Meier, για να σχεδιάσει ένα εστιατόριο στο Σόχο – υπήρξε μεταξύ μας επικοινωνία, αν και τότε δεν δουλέψαμε μαζί. Το έργο δεν υλοποιήθηκε ποτέ και ο Bijoy επέστρεψε στην Ινδία. Παράλληλα, το 1998, έπειτα από 10 χρόνια που συγκατοικούσα σε ένα διαμέρισμα με άλλους, αποφάσισα να μείνω σε δικό μου σπίτι. Βρήκα έναν χώρο στο Waterloo, μια πεσμένη περιοχή, ό,τι χειρότερο τότε, το 1997. Τα γκρέμισα όλα και με τη βοήθεια ενός φίλου αρχιτέκτονα ξεκίνησα ένα πρότζεκτ Γολγοθά. Όταν έπειτα από τρία χρόνια περίπου πήρε μορφή, άρχισα να κοιτάζω το ντιζάιν λίγο διαφορετικά. Άρχισα να ψάχνω αντικείμενα με τα οποία θα ήθελα να ζήσω. Ποια φώτα ταίριαζαν στο σπίτι μου; Ήταν σωστά; Το σπίτι μου έγινε το εργαστήριό μου. Στο μεταξύ, ο Bijoy είχε ιδρύσει στην Ινδία το Studio Mumbai και σε ένα ταξίδι του στο Λονδίνο μου πρότεινε να δουλέψουμε μαζί εκεί. Δεν μπορούσα να τα παρατήσω όλα. Δίδασκα τότε στο Camberwell College of Arts, είχα τα μαθήματα της γιόγκα μου. Ξεκίνησα, όμως, να πηγαίνω συχνά, για 15 μέρες, έναν μήνα, στην Ινδία, και να συνεργαζόμαστε στα interiors διάφορων πρότζεκτ. Κάποια στιγμή, με παρότρυνε να φτιάξω και αντικείμενα. Είχα κι εγώ αρχίσει να κατασκευάζω πράγματα για το σπίτι μου, όπως το Tube Chandelier και διάφορα άλλα φωτιστικά, prototypes που δεν είχαν περάσει κανένα τεστ, τα είχα συναρμολογήσει μόνος μου, χωρίς να έχω ιδέα. Έτσι κάπως ξεκίνησε να χτίζεται το brand μου, σχεδίαζα, μάθαινα και πουλούσα σε ορισμένα μαγαζιά και αρχιτέκτονες.
Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι συνέβη κάτι σαν breakthrough στην πορεία μου. Όλα έγιναν μέσα από συγκυρίες και μέσα από τις σχέσεις μου με συγκεκριμένους ανθρώπους.
Το 2006, στη διάρκεια του London Design Festival, αποφάσισα να ανοίξω το στούντιό μου, για να δείξω ό,τι είχα φτιάξει. Ήρθαν διάφοροι αρχιτέκτονες, όπως η Isla Crawford που μου ζητούσε φώτα για το Soho House που έφτιαχνε τότε. Την τελευταία μέρα, μπήκε στον χώρο ο Murray Moss (σ.σ. ο Νεοϋορκέζος γκαλερίστας που έδωσε ώθηση στο πειραματικό ντιζάιν). Τον είχα ξανασυναντήσει πριν από οκτώ χρόνια στην Colette όπου είχα εκθέσει ένα τραπέζι και μια καρέκλα, πολύ εννοιολογικά. Με είχε ρωτήσει τότε αν τα αντικείμενα ήταν προς πώληση. Του απάντησα «όχι». Φεύγοντας μου άφησε την κάρτα του, για να τον καλέσω αν αποφάσιζα να πουλήσω. Δεν είχα ιδέα ποιος ήταν. Όταν ήρθε στο σπίτι μου στο Λονδίνο, όμως, γνώριζα πολύ καλά. Μου ζήτησε κάποια κομμάτια για τον Μάιο της ίδιας χρονιάς. Δέχτηκα. Αυτό ήταν το πρώτο μου μεγάλο ρίσκο. Έφτιαξα μια προσωπική επωνυμία, το 2007, χωρίς να είμαι ακόμα σχεδιαστής. Δεν είχα καμιά εμπειρία, την παραμικρή ιδέα πώς φτιάχνεται η καλωδίωση μιας λάμπας. Κι όμως, ήθελα να σχεδιάζω αντικείμενα που να μπορώ να πουλήσω.
Πάλι παρορμητικά, αποφάσισα να δείξω τέσσερα prototypes φωτιστικών μου στην έκθεση Euroluce στο Μιλάνο, το 2011. Εμφανίστηκα με ένα καταπληκτικό χειροποίητο κουτί που είχα φτιάξει στην Ινδία με έξι προϊόντα μου και ζήτησα έναν χώρο. Η κυρία στην υποδοχή χαμογέλασε και μου εξήγησε πως οι συμμετοχές, υποβάλλονταν χρόνια πριν, περνούσαν από επιτροπή, κι ένα 60% απορριπτόταν. «Κρίμα», της είπα, και της άφησα το κουτί. Το άνοιξε από περιέργεια, αναφώνησε και μου ζήτησε να περιμένω λίγο. Επέστρεψε έπειτα από ένα τέταρτο και μου ανακοίνωσε ότι «μπήκα».
Εκείνη η παρουσίαση σε ένα μικρό περίπτερο που έστησα με τη βοηθό μου, με δανεικά έπιπλα γνώρισε τρομερή ανταπόκριση. Παράλληλα με το fair της Euroluce, εξέθετα και στο Palazzo Durini με τη Nina Yashar της Nilufar, δείχνοντας τα «Lit Lights». Εκεί γνώρισα την Patricia Urquiola που φώναξε τον Ross Lovegrove και τον Konstantin Grcic να δουν τη δουλειά μου. «Αυτός ο τύπος έχει ταλέντο. Πρέπει να τον βοηθήσουμε να μπει στη βιομηχανία», τη θυμάμαι να λέει, και δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Εκείνη μου σύστησε και τον Piero Gandini, ιδιοκτήτη τότε της Flos. Αυτός σάστισε αρχικά, μου έκανε παρατηρήσεις ότι οι γλόμποι μου δεν ήταν οι κατάλληλοι, ότι κακώς χρησιμοποιώ μπρούντζο (τότε όλοι χρησιμοποιούσαν χρώμιο). Παρ’ όλα αυτά, μου πρότεινε να φάμε μαζί στο Ivy, τον Οκτώβριο. Εκείνο το γεύμα δεν έγινε ποτέ. Η πτήση του Gandini καθυστέρησε, υπήρχε μόνο ένα «παράθυρο» μισής ώρας μέχρι το επόμενο ραντεβού του. Καταφέραμε με μια χαοτική συνεννόηση, μέσω της γραμματέως του, να βρεθούμε σε ένα ταξί. Εκεί, αφού πρώτα μου είπε ότι μάλλον δεν θα καταφέρουμε να συνεργαστούμε γιατί η Flos δούλευε μόνο αποκλειστικά, του έδειξα τα «String Lights». Τα έκλεισε χωρίς δεύτερη σκέψη, και βγήκαν σχεδόν αμέσως στην παραγωγή, το 2014. Έτσι ξεκινήσαμε.
Πολλά χρόνια αργότερα, κάτι ανάλογο μου συνέβη με τον Alberto Alessi, έναν άλλο οραματιστή. Δεν θα συνεργαζόμουν ποτέ με την Alessi, δεν το είχα πια ανάγκη, αλλά με είχε εντυπωσιάσει σε μια ομιλία που είχε κάνει το 1992 στο Royal College. Τότε, ο Alessi ήταν είδωλο. Τον θυμάμαι να μιλάει για αποτυχία, για το πώς βρέθηκε, νεαρός άντρας, στην οικογενειακή επιχείρηση, να δουλεύει σε μια σειρά αποτυχημένων, πολύ αφηρημένων πρότζεκτ, ανάμεσά τους και ένα με τον Νταλί. Όταν τον συνάντησα στο Μιλάνο βρισκόταν προς το τέλος της θητείας του, σε έξοδο. Μου εξήγησε ότι η εταιρεία ακολουθούσε ένα πολύ αυστηρό πρωτόκολλο ελέγχων προτού εγκριθεί ένα προϊόν. Αποφάσισα να σχεδιάσω ένα αντικείμενο γι’ αυτόν τον άνθρωπο, κάτι δύσκολο, την καφετιέρα όπως την ξέρεις. Όταν είδε το σχέδιο, μου είπε ότι τόσα χρόνια που δουλεύει με δημιουργικούς ανθρώπους, κανένας ποτέ δεν τα είχε καταφέρει με την πρώτη προσπάθεια.
Διαρκώς σχεδιάζω και παρατηρώ γύρω μου. Με ενδιαφέρει πολύ η επιμόρφωση, η ιστορική παιδεία. Έχεις χρέος να γνωρίζεις τι έχει δημιουργηθεί πριν από σένα. Το ντιζάιν είναι μια συλλογική εξέλιξη. Καμιά ιδέα δεν είναι καινούργια, μπορεί να έχει γεννηθεί σε άλλο μέσο ή πρακτική, αλλά προϋπάρχει. Μελετώ πολύ το DNA καθεμιάς εταιρείας για την οποία σχεδιάζω. Στη συνέχεια, ο διάλογος και η δική μου συνεισφορά γίνεται πάνω σε ένα υπόβαθρο: αναλύω τα προϊόντα που θαυμάζω και τα μελετώ διεξοδικά, προσπαθώντας να καταλάβω γιατί με συγκινούν. Τα αναλύω τόσο σχολαστικά, ώστε όταν έρχεται η στιγμή να σχεδιάσω κάτι, λειτουργώ ασυνείδητα, με το ένστικτο. Σχεδιάζω (σ.σ. δεν χρησιμοποιεί CAD, προγράμματα σχεδιασμού) και περνάω από τα σκίτσα σε ένα φυσικό μοντέλο. Το σχεδιαστικό μου στούντιο αποτελείται από εμένα κι έναν βοηθό. Κρατώ για τον εαυτό μου τη δημιουργική διαδικασία, δεν θέλησα ποτέ να «μεγαλώσω». Όλη μου η δουλειά είναι μια διαδικασία βελτίωσης γύρω από τη σύνθεση και τη φόρμα, που βασίζεται στα πολλαπλά επίπεδα, στο layering. Χωρίς τη διαστρωμάτωση, ένα έργο παραμένει επιφανειακό, δεν θα έχει διάρκεια και δεν θα σχετιστεί με το κοινό.
Η μεγαλύτερή μου αγωνία όταν με κάλεσαν το 2019 στο Κέντρο Τεχνών NIMAC στη Λευκωσία για μια μεγάλη έκθεση όσων είχα δημιουργήσει μέχρι τότε ήταν – δουλειά 10 χρόνων – ήταν πώς θα παρουσίαζα σε έναν αχανή χώρο περισσότερα από 300 αντικείμενα: πειραματικά κομμάτια, έπιπλα που σχεδίασα σε συνεργασία με μεγάλες εταιρείες όπως η Herman Miller, η Cassina, η Β&Β, τα φωτιστικά της Flos... Πώς θα λειτουργούσαν όλα αυτά μαζί; Είχε ένα καταπληκτικό πάτωμα αυτός ο χώρος, ένα άσπρο κυπριακό μάρμαρο, κι αφού το σκέφτηκα πολύ, είπα: «Θα βάλω τα πάντα σε ένα επίπεδο, στο πάτωμα, με τα φώτα να κρέμονται από πάνω». Πρώτη φορά είδα τη δουλειά μου στο σύνολο της, και τίποτα δεν διαχώριζε το ένα κομμάτι από το άλλο, ούτε αισθητικά, ούτε χρονικά.
Για την έκθεση «Όλα τα χρώματα θα συμφωνήσουν στο σκοτάδι», ο Ανδρέας Μελάς μού έδωσε carte blanche. (Μιλάμε γύρω από μια χαμηλή, λευκή πλατφόρμα, στο τελευταίο επίπεδο της γκαλερί όπου είναι «σερβιρισμένα» τα πιο αλλόκοτα, μαγικά αντικείμενα, θραύσματα από τις επιρροές και τις εμμονές του Μιχάλη).
Όλα αυτά τα αντικείμενα είναι πολύ καινούργια. Η εγκατάσταση σχεδιάστηκε ειδικά για αυτόν τον χώρο, σε διάλογο με όλο αυτό (μου δείχνει με μια κυκλική κίνηση τη θέα από τα παράθυρα). Συγκέντρωσα αναφορές από διάφορα πρότζεκτ μου: μακέτες φωτιστικών και βάζα από την προεργασία της έκθεσης στο Fondazione Danese, πέρσι στο Μιλάνο (φωτιστικά από μπαμπού και ιαπωνικό ριζόχαρτο εμπνευσμένα από χαρταετούς), ένα αγκάθι-υποβρύχιο, πέτρες και ένα κοχύλι από μπρούντζο. Είναι έντονη η ιδέα της θάλασσας. Το μόνο παλιό κομμάτι (από το 2013) είναι το γλυπτό του Πενταδάκτυλου, του βουνού στη Λευκωσία. Είμαι λάτρης του Suiseki, της ιαπωνικής τέχνης που σχετίζεται με την καλλιτεχνική διάταξη των πετρών, έτσι ώστε να θυμίζουν τοπία. Εδώ έχω κάνει το αντίθετο – μια ρέπλικα από μνήμης που μοιάζει με riverstone.
Ο καθένας θα δει διαφορετικά αυτά τα αντικείμενα. Δεν θέλω να επιβάλλω τίποτα σε κανέναν. Γι’ αυτό και το κείμενό μου που συνοδεύει την έκθεση είναι καθαρά περιγραφικό. Υπάρχει και μια πολιτική χροιά στον τίτλο της έκθεσης – οι διαφωνίες που βλέπουν το φως της ημέρας, στο σκοτάδι παύουν να υπάρχουν. Όταν τα φώτα σβήνουν, υπάρχει ενότητα. Μου αρέσει ο σαρκασμός στους τίτλους μου. Έτσι μπορείς να θίξεις πολύ σοβαρά θέματα.
Με τον Ανδρέα υπήρξε διάλογος, τον ενδιέφερε η διαδικασία της δουλειάς. Η ανάθεση έγινε πριν από ενάμιση χρόνο, και σ’ αυτό το διάστημα ωρίμασαν οι ιδέες μέσα από διάλογο. Ανάλογη δουλειά ήταν και αυτή που είχα παρουσιάσει στο ICA, το «Cheerfully optimistic about the future». Ήταν φωτιστικά που είχα δημιουργήσει στο lockdown. Τότε δέθηκα και με τα μπαμπού. Αυτό το υλικό μορφοποιείται στη φύση, είναι η ιδέα του industrial project in nature! Κόβεται αυτούσιο και απλώς το συναρμολογείς.
Υπάρχει πολλή φλυαρία σήμερα στο design, λείπει η αυθεντικότητα. Παρακολουθώ πολύ τα πράγματα, αλλά τα φιλτράρω. Οι δημιουργοί έχουν άγχος να αποδείξουν κάτι, θέλουν να εντυπωσιάσουν. Σχεδιάζονται πολύ επιφανειακά αντικείμενα, χωρίς κατεύθυνση και βάθος. Μόνο για κατανάλωση. Δεν αναζητά κανείς το πώς λειτουργεί κάτι στην πιο βασική του μορφή. Προσωπικά είμαι μίνιμαλ (σ.σ. έναν όρο που απορρίπτει για τη δουλειά του) μόνο γιατί δυσκολεύομαι να αντιληφθώ το complexity. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο πιο φιλοσοφικό. Το μυαλό μου αντιλαμβάνεται τον κόσμο με μια απλότητα. Πάντα μιλάω για την οικειότητα, όσο κι αν ο όρος ακούγεται επιφανειακός. Όταν κάτι είναι γνώριμο στον άλλον, ξεκινάς ήδη με έναν διάλογο, επικοινωνείς. Ενώ όταν φτιάχνεις ένα αντικείμενο για να εντυπωσιάσεις, οι πιθανότητες να παραμείνει ενδιαφέρον μέσα στον χρόνο είναι ελάχιστες.
Η δύναμη ενός σχεδιαστή είναι να βρει τον τρόπο να παραδώσει ένα αντικείμενο με το οποίο ο αποδέκτης του θα αναπτύξει μια προσωπική σχέση. Στο κάτω κάτω, αυτό είναι που έχει σημασία, τι σου προκαλεί ένα αντικείμενο, αν το επιθυμείς, αν σου αρέσει να το κοιτάς και θες να ζήσεις μαζί του.
Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Όλα τα χρώματα θα συμφωνήσουν στο σκοτάδι» εδώ
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
