Δρ. Μπογκάλετς Γκέμπρε: Πέθανε η ακτιβίστρια που καταπολέμησε την κλειτοριδεκτομή στην Αφρική

Ποιος: Δρ. Μπογκάλετς «Μπόγκεϊ» Γκέμπρε, επιστήμονας, φεμινίστρια και βραβευμένη ακτιβίστρια από την Αιθιοπία που πέθανε χθες στα 66 της χρόνια στο Λος Άντζελες. Ήταν από τους ξεχωριστούς, τους γενναίους εκείνους ανθρώπους, που κάνουν τη διαφορά στο είδος μας.

Πού: Μπορεί να άφησε την τελευταία της πνοή στην Αμερική, στην πατρίδα της όμως ήταν που αναδείχθηκε σε πραγματική ηρωίδα για τους αγώνες που έδωσε να βελτιώσει τη θέση των γυναικών και να καταργηθεί καταρχήν το αναχρονιστικό, βάρβαρο και ανθυγιεινό έθιμο της κλειτοριδεκτομής την οποία και η ίδια είχε υποστεί ως έφηβη.

Γιατί: Διότι μαζί με την αδελφή της Φικίρτε ίδρυσαν το 1977 στην περιοχή Κεμπάτα της Αιθιοπίας από όπου κατάγονταν την ΜΚΟ KMG Ethiopia με στόχο την κατάργηση του εν λόγω «εθίμου», την προάσπιση των γυναικείων δικαιωμάτων γενικότερα αλλά και την περιβαλλοντική αφύπνιση.

 

Χάρη στη δράση της η κλειτοριδεκτομή στην Κεμπάτα έχει σήμερα ουσιαστικά εξαλειφθεί, αποτελώντας υπόδειγμα όχι μόνο για την υπόλοιπη αιθιοπική επικράτεια αλλά και για όσες άλλες χώρες ή περιοχές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής εφαρμόζεται ακόμα η απαράδεκτη αυτή πρακτική που πολλοί συνδέουν με το Ισλάμ, η αλήθεια είναι όμως ότι προϋπήρχε (δεν αναφέρεται εξάλλου πουθενά στο Κοράνι) έχοντας υιοθετηθεί επίσης από ανιμιστικές όπως και χριστιανικές κοινότητες.

 

Δεν έμεινε όμως εκεί. Ίδρυσε Κέντρο Εκπαίδευσης και Διαλόγου για γυναίκες, μαιευτήριο, σχολεία, προώθησε την ενημέρωση και την πρόληψη για τον HIV και άλλες λοιμώξεις, ενθάρρυνε και ενίσχυσε τη δημιουργία γυναικείων συνεταιρισμών και κοινοτικών τραπεζών ώστε οι συμπατριώτισσές της να αποκτήσουν αυτοσυνείδηση και οικονομική ανεξαρτησία, να ανέλθουν κοινωνικά και να διεκδικήσουν αξιοπρέπεια, σεβασμό και ίσα δικαιώματα, έχτισε γέφυρες, έκανε γεωτρήσεις και φύτεψε κάπου 9 εκ. δέντρα. Παρά μάλιστα τα κινητικά προβλήματα που της προκάλεσε τροχαίο ατύχημα, όχι μόνο ανάρρωσε αλλά συμμετείχε σε πέντε μαραθώνιους προς ενίσχυση αυτών των δραστηριοτήτων.

Διά Ταύτα: Παιδί φτωχής πολυμελούς αγροτικής οικογένειας, η «Μπόγκεϊ» κατάφερε με τη θέληση, την αξιοσύνη και την απαραίτητη δόση τύχης να ξεφύγει από μια μοίρα που έμοιαζε προδιαγεγραμμένη, αλλάζοντας επιπλέον με τη δράση της τις ζωές χιλιάδων. Ξεκίνησε να μαθαίνει γράμματα «στα κρυφά» στο σχολείο τοπικής ιεραποστολής, έπειτα στην Αντίς Αμπέμπα όπου αρίστευσε εξασφαλίζοντας υποτροφία για να σπουδάσει μικροβιολογία στο Ισραήλ.

 

Κερδίζοντας νέα υποτροφία απέκτησε μάστερ στη Μασαχουσέτη και ακολούθως διδακτορικό στην επιδημιολογία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.

 

Στα μέσα της δεκαετίας του '90 κι ενώ διέμενε πλέον στο Λος Άντζελες αποφάσισε να επιστρέψει στην δοκιμαζόμενη τότε από λιμό Αιθιοπία για να βοηθήσει τη χώρα της και ιδίως τις ομόφυλές της.

 

«Θα μπορούσα να συνεχίσω κανονικά την άνετη, ανέμελη ζωή μου εδώ - μια ζωή που ούτε καν φανταζόμουν μικρότερη -, να πηγαίνω καθημερινά για τζόκινγκ, να ρεμβάζω ρομαντικά ηλιοβασιλέματα στον Ειρηνικό, όμως σκεφτόμουν "τι, αυτό είναι η ζωή τελικά; Να καλοπερνάω εγώ ενόσω οι αδελφές μου πίσω στην πατρίδα καταπιέζονται και δυστυχούν; Δεν το άντεχα..."», είχε πει όταν τη ρώτησαν γιατί τα έκανε όλα αυτά. Σίγουρα θα είχε να πει πολλά και σε όσους υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να γίνονται σεβαστές «παραδόσεις» όπως η κλειτοριδεκτομή ή άλλες αντίστοιχες που αντιμετωπίζουν τη γυναίκα ως υποδεέστερη ύπαρξη.