Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο

Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Τον χαρακτήρισαν καταραμένο -λογοτέχνες και άλλοι άνθρωποι των τεχνών- γιατί τα δημιουργικά χρόνια της ζωή του διήρκεσαν πολύ λίγο (1915-1918).
4

Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει από χθες, με αφορμή τις εικόνες που κυκλοφόρησαν με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να κάνει δηλώσεις μπροστά σε έναν από τους διάσημους γυμνούς πίνακες του Μοντιλιάνι.

Το διαδίκτυο γέμισε σχόλια και memes, με τους επικριτές του να θεωρούν «απρεπές» να γίνονται δηλώσεις από τον υπουργό Οικονομικών μπροστά σε γυμνή εικόνα, ακόμα κι αν πρόκειται για έναν από τους πιο εμβληματικούς πίνακες του «καταραμένου» ζωγράφου.

Ποιος ήταν όμως ο ζωγράφος που φιλοτέχνησε το συγκεκριμένο έργο; Ο ζωγράφος και γλύπτης Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι (1884-1920) γεννήθηκε στο Λιβόρνο της Τοσκάνης και ξεκίνησε τις σπουδές του στις καλές τέχνες στην Ιταλία. Μετακόμισε στο Παρίσι το 1906 όπου και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέθανε σε ηλικία 36 ετών.

Τον χαρακτήρισαν καταραμένο -λογοτέχνες και άλλοι άνθρωποι των τεχνών- γιατί τα δημιουργικά χρόνια της ζωή του διήρκεσαν πολύ λίγο (1915-1918). Ήταν σαν μια αναλαμπή που έσβησε ξαφνικά, όπως και κείνος λίγα χρόνια αργότερα, κατεστραμμένος από την άστατη ζωή και την εύθραυστη υγεία του. Το έργο του όμως είναι πολύ επιβλητικό για να φυλακίσει τον δημιουργό του σε λογοτεχνικούς μύθους. Είναι ειλικρινές και καλά καθορισμένο.

Ο Μοντιλιάνι γεφύρωσε πολλές από τις αισθητικές τάσεις (κυβισμό, γαλάζια και ροζ περίοδο του Πικάσο, νέγρικα γλυπτά, φλωρεντινή παράδοση κ.ά.) που ήταν διάχυτες στα διαμερίσματα της Bateau-Lavoir στη Μονμάρτη των αρχών του περασμένου αιώνα.

Το αποτέλεσμα των επιρροών αυτών είναι μία επιτηδευμένη κομψότητα που διακρίνεται στην καθαρότητα του σχεδίου, στην έντονη σχηματοποίηση των μοντέλων του με τα στενόμακρα πρόσωπα, τους επιμήκεις λαιμούς και τις στενές πλάτες.

Ο χαρακτηριστικός μανιερισμός του θα μπορούσε να σχολιαστεί αρνητικά, μια πιο προσεκτική ματιά όμως -ειδικά στις προσωπογραφίες του- αποκαλύπτει μια εκπληκτική γκάμα συναισθημάτων. Αυτό ακριβώς είναι που κάνει σπουδαίο το έργο του και δεν το εγκλωβίζει στις μορφολογικές αρχές που ο ίδιος επινόησε.

Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait Of Anna Zborovska, 1917, Rome, Galleria Nationale d' Arte Moderna. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Chaim Soutine, 1916. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jeanne Hebuterne- the Artist's Wife 1918. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jeanna Hebuterne with Hat, 1919. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jacques and Berthe Lipchitz, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Lunia Czechowska 1919
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Madame Pompadour, 1915
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Max Jacob
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Woman in Hat, 1917, Private collection
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Jean Cocteau, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Jeanne Hebuterne 1918, New York, The Metropolitan Museum of Art
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Moise Kisling, 1915
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Paul Guillaume, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
The Boy
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Bride and Groom, 1915/1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Riclining nude, 1917
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Victoria, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Εικαστικά
4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αφροδίτη 5.

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 5

«Και έχεις τόσα να πεις με τα έργα που θα συναντήσεις. Σαν τα ταξίδια. Τα αληθινά ταξίδια, όχι αυτά που κάνεις για δουλειά. Τα άλλα. Εκείνα που κάνεις με παρέα και πιάνετε κουβέντα με αγνώστους χωρίς βιασύνη. Εκείνα που παίρνεις τον χρόνο σου για να χορτάσεις τις λεπτομέρειες».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
«Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Εικαστικά / «Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Αμφισβητώντας τις παραδοσιακές απεικονίσεις του ερωτισμού, η Ελένη Μπαγάκη, η Σοφία Μιτσώλα και η Janice Nowinski προσφέρουν τρεις διαφορετικές οπτικές για το τι σημαίνει να βλέπεις –και να σε βλέπουν– με τους δικούς σου όρους.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Αρτεμίσια και το πρωτο-φεμινιστικό κεντρί της

Εικαστικά / Η Αρτεμίσια Τζεντιλέσκι ήταν πολύ περισσότερο από μια εκδικήτρια ηρωίδα της ζωγραφικής

Μια νέα έκθεση στο Παρίσι επιχειρεί να αναδείξει το έργο της γενναίας καλλιτέχνιδας της μπαρόκ ζωγραφικής του 17ου αιώνα, με την πρώιμη φεμινιστική προσέγγιση, μέσα από μια φρέσκια οπτική, φωτίζοντας πτυχές πέρα από τη μυθολογία της προσωπικής της τραγωδίας και παρουσιάζοντας έργα της για πρώτη φορά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ