Οι αλλαγές του τοπίου στον Λόφο Φιλοπάππου μέσα από μια πρωτότυπη έκθεση

Πες μου μερικά πράγματα που θα ήθελες να ξέρουμε για σένα.

Νίκος Παπαδόπουλος, Ηγουμενίτσα 1970, Αθήνα Σχολή Καλών Τεχνών 1998-2003 με καθηγήτρια τη Ρένα Παπασπύρου. Σήμερα βρισκόμαστε στο Μέγαρο Εϋνάρδου.

— Ποιο είναι το στοιχείο που θεωρείς ότι κάνει την έκθεση «Flora Filopappou» να ξεχωρίζει;

Η έκθεση λειτουργεί με περιβάλλοντα/ατμόσφαιρες. Από χώρο σε χώρο συμβαίνουν διαφορετικά πράγματα.

Στην αρχή ο θεατής έρχεται σε επαφή με το αρχειακό υλικό της έρευνας για να προχωρήσει σε μια διαδρομή κατά τη διάρκεια της οποίας αυτό το υλικό εικονογραφείται και μετουσιώνεται για να δηλώσει μερικές από τις τωρινές συνθήκες του λόφου. Σε αυτό το υλικό πρόσθεσα το βίωμά μου στον λόφο.

— Μίλησέ μου για την έρευνα που προηγήθηκε της έκθεσης.

Τον Νοέμβριο του 2010, οι καθημερινές βόλτες με τον σκύλο μου στον λόφο στάθηκαν η αφορμή για να ξεκινήσω μια έρευνα ως προς τον περιβάλλοντα χώρο. Προσέγγισα το όλο θέμα όχι ως κάποιος που γνωρίζει τα φυτά αλλά ως κάποιος που τα αγαπά. Έτσι, απευθύνθηκα σε βοτανικούς κήπους αρχικά για την αναγνώριση των δειγμάτων.

Στη συνέχεια, ιστορικά αρχεία όπως εκείνο του ΕΛΙΑ, παλαιότερες βοτανικές καταγραφές καθώς και η Flora Graeca στάθηκαν αρωγοί στην έρευνά μου. Οι αρχαιολόγοι του λόφου, επίσης, με πληροφόρησαν για μια «πόλη των βράχων» (ιστορικός χαρακτηρισμός του λόφου).

Ταξίδεψα δύο φορές στην Αγγλία για να έρθω σε επαφή με αρχειακό και μουσειακό υλικό που ήταν απαραίτητο για την υλοποίηση του πρότζεκτ.

— Τι ήταν αυτό που έμαθες και σε εντυπωσίασε περισσότερο σχετικά με τις αλλαγές στον Λόφο Φιλοπάππου;

Το βάθος της ανθρώπινης επέμβασης στη φύση, με βία τις περισσότερες φορές (ακούσια ή εκούσια).

— Τι ιδιαίτερο έχει η χλωρίδα του λόφου;

Περίπου το 30% των σημερινών φυτών είναι άποικοι όχι μόνο στον λόφο αλλά και στη μεσογειακή λεκάνη, προερχόμενοι από μακρινά μήκη και πλάτη του πλανήτη. Όταν το έμαθα αυτό ένιωσα να βρίσκομαι στο ξεκίνημα μιας «αρχαιολογικής ανασκαφής», οδηγούμενος όχι από την αξίνα αλλά από τα ταξίδια των φυτών.

— Τι έχει να μας δείξει η πολιτική του ανθρώπου απέναντι στη χλωρίδα;

Νομίζω ότι απλώς δεν υπάρχει πολιτική γενικότερα όσον αφορά τη φύση. Εξαρχής κυριαρχεί ο διάλογος για τις σχέσεις ανθρώπου/φύσης, που στη βάση του είναι ανθρωποκεντρικός, λες και ο άνθρωπος δεν είναι φύση. Υπάρχει ιδιοτέλεια από τους περισσότερους και, ευτυχώς, πολλή αγάπη και ευαισθησία από λίγους.